Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Charków

100%

Abkowicz M.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2006

|

nr 1 (12)

16-16

2

Wtulę się w Ukrainę moją karaimską duszą

100%

Dziuba A. , Chworost L. , Akartel H.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2009

|

nr 1 (22)

12-13

EN

15 marca tego roku w siedzibie Karaimskiego Towarzystwa Narodowo-Kulturalnego w Charkowie odbyła się prezentacja zbioru wierszy Jurija Surowa zatytułowanego „Kocham ten maleńki, dumny naród”.

3

Aleksander Rzepiszewski. Pionier wczesnego modernizmu w Charkowie (ok. 1909-1915)

92%

Żwanko L. , Pszczółkowski M.

|

2018

|

tom T. 63, z. 1-2

22--36

PL

Tematem artykułu jest twórczość nieprzeciętnego architekta polskiego pochodzenia, Aleksandra Rzepiszewskiego, związanego przede wszystkim z Charkowem. Według projektów tego architekta w latach ok. 1909-1915 wybudowano w mieście dwadzieścia siedem obiektów różnego przeznaczenia. Dwadzieścia pięć z nich zachowało się do dziś, a siedemnastu nadano status zabytków architektury. Z postacią Rzepiszewskiego wiążą się innowacje w architekturze miasta, które dodały mu oryginalności i elegancji. Architekt zmodernizował charkowską przestrzeń, umiejętnie wdrażając wczesnomodernistyczne idee tworzenia komfortowych warunków życia i pracy. Jako pierwszy zastosował nowy sposób wewnętrznego urządzenia mieszkań poprzez możliwość wykorzystania przesuwnych ścianek. Rzepiszewski był także pierwszym projektantem w Charkowie, który zapoczątkował budowę „domów kompanijnych” z własnymi mieszkaniami, będących prototypem domów spółdzielczych. Charakterystyczny profil dachów, przekrywających projektowane przez niego kamienice, nadał historycznemu centrum Charkowa oryginalną sylwetkę, uzupełniając dominanty cerkiewnych wież.

4

The significance and stylistic features of eclectic objects in the city of Kharkov

58%

Davidich T. F.

|

2019

|

tom Vol. 116, iss. 4

5--21

EN

The article analyses the time periodisation of various eclectic currents in the architecture of Kharkov and the stylistic features of each flow. It shows how external factors (the administrative status of the city, political influences, trends in religious life, economic development) and various currents of eclecticism have influenced the transformation of the urban environment and characterised the specific features of the objects and the work of outstanding architects. On the basis of the analysis, architectural periods of eclectic currents in Kharkov have been identified and a list of them has been compiled.

PL

Artykuł analizuje periodyzację różnych prądów eklektycznych w architekturze Charkowa i cechy stylistyczne każdego przepływu. Pokazuje, jak czynniki zewnętrzne (status administracyjny miasta, wpływy polityczne, trendy w życiu religijnym, rozwój gospodarczy) i różne nurty eklektyzmu wpłynęły na transformację środowiska miejskiego i scharakteryzowały specyficzne cechy dzieł wybitnych architektów. Na podstawie analizy okresów architektonicznych eklektyczne prądy w Charkowie zostały zidentyfikowane i opracowano ich listę.

5

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Polonia w Charkowie: krótki szkic historyczny (XIX wiek)

58%

Żwanko L.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2019

|

tom 11

113-139

EN

Cathedral church of Assumptoin of the Blessed Virgin Marry a short historical draft (19th century). The author of the article presents a short outline of the cathedral church of Assumption of the Blessed Virgin Marry in Kharkiv since the moment it was built to its ceremonial cosercation in June 26, 1892 by the bishop of Molyhowska Diocese Albin Simon. Building of the church has been shown on the background of functioning of Polish community in Kharkiv in the 19th century which from a small group of believers managed transform into an important part of the citizens of the city. The cathedral church of Assumption of the Blessed Virgin Marry was a rock for Poles’ activities leaving in Kharkiv. The church survived till today and it adrous the city centre as an architectural jewel.

PL

Kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Polonia w Charkowie: krótki szkic historyczny (XIX wiek). Autorka w przedstawionym artykule przybliża krótki zarys historii kościoła katedralnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Charkowie od czasu jego wzniesienia do chwili jego uroczystego poświęcenia 26 lipca 1892 roku przez biskupa pomocniczego diecezji mohylowskiej Franciszka Albina Simona. Budowa świątyni została ukazana na tle funkcjonowania w Charkowie w XIX wieku społeczności polskiej, która z niewielkiej garstki wiernych zdołała przekształcić się w niezwykle istotną część składową mieszkańców miasta. Ostoją dla działalności Polaków mieszkających w Charkowie był kościół katedralny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który przetrwał do czasów obecnych, i dziś, jako perła architektury sakralnej, zdobi centrum miasta.

6

Ukraina Wschodnia jako przestrzeń symboliczna w prozie Serhija Żadana – na podstawie powieści Woroszyłowgrad i Mezopotamia

58%

Zambrzycka M. , Olechowska P.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2020

|

tom 8

233-248

PL

The subject of the article is an analysis of the three aspects of depicting urban space of Eastern Ukraine, focusing specifi cally on the Donbass region and the city of Kharkov as depicted in the novels Voroshilovgrad (2010) and Mesopotamia (2014) by Serhiy Zhadan. The urban space of Eastern Ukraine overlaps with the most important values that shape a person’s personality and aff ect her or his self-identifi cation. The city space is also a “place of memory” and experiences of generations that infl uence current events. In addition to the historical and axiological dimension, the imaginative aspect of space is also important. This approach is used by the author to describe the urban space as a functioning imagination or stereotypes associated with it as opposed to its realistic depiction.

7

Завод «Gerlach i Pulst» в Украине (1915–1925 гг.): польский след в истории украинского станкостроения

58%

Анненкова Н.

Studia Orientalne

|

2016

|

nr 1(9)

79-99

PL

Opisano historię warszawskiej fabryki obrabiarek „Gerlach i Pulst” od czasu ewakuacji do Charkowa (1915 r.) do jej likwidacji ostatecznej jako zakładu warsztatowego w 1925 r. Przeanalizowano pracę fabryki w kontekstach: ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej, prądów rozwoju przemysłu obrabiarkowego i przemysłu krajowego w ogóle. Przedstawiono koncepcję organizacji produkcji i rolę „Gerlach i Pulst” w tworzeniu obrabiarkowego przemysłu ukraińskiego. Potwierdzono wiodącą pozycję fabryki w światowym przemyśle obrabiarkowym. Określono, że głównym źródłem udanej pracy zakładu na Ukrainie była wykwalifikowana załoga, która została ewakuowana z Polski. Brak odpowiedniego zaplecza zawodowego w okręgu spowodował, że po powrocie kontyngentu polskiego do ojczyzny nie było kim efektywnie obsadzić istniejących obiektów przemysłowych, ze względu na to, że fabryka jako zakład obrabiarkowy straciła wartość i została zamknięta. Jednak zasady organizacyjne i technologie produkcyjne, jakie zostały przyniesione do Ukrainy przez polskich pracowników „Gerlach i Pulst”, wniosły swój wkład w nowo organizowane lokalne obiekty tego typu.

EN

Describes the history of the plant “Gerlach & Pulst” in Ukraine since its evacuation in Kharkiv (1915) until the final liquidation of the enterprise as a machine-tool in 1925. Analyzes the work of the plant in contexts: existing social and political situation, the current status of the machine tool industry and the domestic industry as a whole. Establishes the production organization concept and the role of “Gerlach & Pulst” in the formation of Ukrainian machine-tool. Confirms leading position of the plant in global machine-tool industry in the early 20th century. Determines that the major source of the company success in Ukraine was a highly qualified staff of the workers and employees who had evacuated from Poland. Lack of adequate labor force in the region led to the fact that after the homecoming of the Polish contingent there was no one to effectively use the available production capacity, and the factory as a machine-tool company lost its importance and was disbanded. Nevertheless, with the growth of regional scientific and technical knowledge, the organizational principles and production technology introduced by “Gerlach & Pulst” workers in Ukraine were developed in the newly organized local machine-tool plants.

8

Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918

47%

Zych T. , Ślusarek K. , Kuzicki J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

nr Tom XXX

183-204

EN

Marian Ruzamski, the most outstanding painter connected with Tarnobrzeg, a graduate of the Academy of Fine Arts in Kraków, a pupil of Wyczolkowski and Malczewski,was taken as a so-called “civilian prisoner” after Tarnobrzeg was occupied by the Russian army in 1914. He spent the next 5 years of his life imprisoned in Kharkiv. He survived due to the help of his family, friends and the activities of the “Polskie TowarzystwoPomocy Ofiarom Wojny” (Polish Society to the Aid of War Victims). He also made a living by selling his works, painted on commission or simply exchanged for food. During his stay in Kharkiv, Ruzamski also experienced the horrors of the Bolshevik Revolution and civil war. These experiences would become an extremely important reference points in his later years. He returned to the independent Poland in 1919 with the rest of his works, which make up the so-called Kharkiv period of his art.

PL

Marian Ruzamski, najwybitniejszy malarz związany z Tarnobrzegiem, absolwent krakowskiej ASP, uczeń Wyczółkowskiego i Malczewskiego, po zajęciu Tarnobrzega w 1914 r. przez wojska rosyjskie, został przez nie uprowadzony z miasta jako tzw. jeniec cywilny. Osadzony w Charkowie, spędził tam 5 kolejnych lat swego życia. Przeżył dzięki pomocy rodziny, przyjaciół i działalności Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Utrzymywał się także ze sprzedaży swoich prac, malowanych na zamówienie bądź wymienianych za żywność. Podczas pobytu w Charkowie doświadczył również okropności rewolucji bolszewickiej i wojny domowej. Doświadczenia te stały się ogromnie ważnym punktem odniesienia w jego dalszym życiu. Do wolnej Polski powrócił w 1919 r. wraz z ocalałymi pracami, które składają się na tzw. okres charkowski jego twórczości.

9

Z dziejów kontaktów polskich i ukraińskich badaczy starożytności w okresie międzywojennym: przypadek Andrija S. Kocewałowa

47%

Królczyk K.

|

nr 54

431-450

EN

This text discusses the relationship between Polish classical philologists, representing the Jan Kazimierz University in Lwów (today Lviv in Ukraine) and the Polish Philological Society (especially Professor Ryszard Ganszyniec) and Andriy S. Kocevalov, a classical philologist and historian of antiquity from Soviet Ukraine, specifically from Kharkiv. These contacts resulted in the publication of scientific works by Kocevalov in Poland in the interwar period. The author's considerations shed a new light on the issue of scientific contacts between scholars of antiquity from Poland and Soviet Ukraine between the First and Second World Wars, although they obviously do not exhaust the problem. In a broader research perspective, they are also a contribution to the analysis of intricate and difficult Polish–Soviet scientific relations in the interwar period, and at the same time they clearly prove that despite the existence of political barriers, cooperation between scholars from both countries could develop, although obviously in a rather limited dimension.

PL

W niniejszym tekście omówiono związki pomiędzy polskimi uczonymi, reprezentującymi Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie oraz Polskie Towarzystwo Filologiczne (w tym zwłaszcza profesorem Ryszardem Ganszyńcem) a filologiem klasycznym i historykiem starożytności z Charkowa – Andrijem S. Kocewałowem. Zaowocowały one ukazaniem się w Polsce prac naukowych pióra Kocewałowa. Rozważania autora rzucają niewątpliwie nowe światło na zagadnienie kontaktów naukowych badaczy antyku z Polski i radzieckiej Ukrainy w okresie międzywojennym, choć oczywiście nie wyczerpują tej problematyki. Stanowią też – w szerszej perspektywie badawczej – przyczynek do analizy zawiłych i trudnych polsko-radzieckich relacji naukowych w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a zarazem jednoznacznie świadczą , że pomimo istnienia barier politycznych współpraca pomiędzy uczonymi z obu krajów mogła się rozwijać, choć oczywiście w dosyć ograniczonym wymiarze.

10

Features of architecture of ukraine in 1920-30's on examples of Kyiv and Kharkiv

47%

Abyzov V. , Markovskyi A.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2015

|

tom nr 14

94--105

EN

Basic features and tendencies, inherent to the transition from a Constructivism style to Stalin Neoclassicism style (to Empire style) in architecture of Ukraine on the example of her the two capitals – Kharkiv (1919–1934) and Kyiv (since 1934) outlined in the article. It is reviewed originality and exceptional nature of evolution of architecture and spatial composition of prominent urban objects of these places in the World and Soviet architectural and artistic context of the Interwar Years. Particular attention paid to the competitive projects on development of governmental capital areas of Kharkiv and Kyiv.

11

Charkowskie ABC. O motywach sakralnych w „ABC Pielgrzyma-Polaka” Bronisławy Ostrowskiej

47%

Obsulewicz B.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2020

|

tom 6

|

nr 15

31-48

UK

Дана стаття присвячена постаті та ліричній творчості видатної молодопольської письменниці Броніслави Островської. Вона висвітлює її твори, що видавалися в Харкові, в якому поетеса перебувала під час Перщої світової війни. Згадані твори показані та фоні біографії артистки, а також на тлі релігійних питань, що виникали у її літературних висловлюваннях. У статті також охарактеризовано середовище харківської польської громади зламу ХІХ та ХХ століть, яка прибула туди разом з біженцями з Королівства, описує також культурно-світницьке життя, яке письменниця організувала разом із згаданим середвищем протягом 1915–1918 років. Свою особливу увагу авторка зосереджує на опублікованому в Харкові збірнику A.B.C. Pielgrzyma Polaka, аналізуючи та інтерпретуючи сакральну топіку, присутню в знаданому збірнику. Вона намагається представити цей том та дві інші збірки поезії Островської, видані у Харкові, у контексті формування її літературної особистості.

EN

The article is devoted to the figure and lyrics of an outstanding artist of Young Poland, Bronisława Ostrowska. It presents her works published in Kharkov, where she lived during World War I, against the background of the poet’s biography and the religious issues evoked in her literary statements. It characterizes the Polish community in Kharkov at the turn of the 19th and 20th centuries, in which the poet, together with a wave of refugees from the Kingdom of Poland, organized cultural and educational life in the 1915-1918. It focuses on „A.B.C. of the Pole Pilgrim”, published in Kharkov, analyzing and interpreting the sacral topic present in it. It attempts to show this volume and two other collections of Ostrowska’s poetry also published in Kharkov in the context of the formation of her literary personality.

PL

Artykuł poświęcony jest postaci i liryce wybitnej młodopolskiej artystki Bronisławy Ostrowskiej. Ukazuje jej dzieła opublikowane w Charkowie, w którym przebywała w czasie I wojny światowej, na tle biografii poetki i problematyki religijnej ewokowanej w jej wypowiedziach literackich. Charakteryzuje środowisko Polonii charkowskiej przełomu XIX i XX wieku, w którym wraz z falą uchodźców z Królestwa poetka organizowała życie kulturalno-oświatowe w latach 1915–1918. Skupia się na tomie A.B.C. Pielgrzyma Polaka, opublikowanym w Charkowie, poddając analizie i interpretacji obecną w nim topikę sakralną. Próbuje ukazać ów tom oraz dwa inne wydane w Charkowie zbiory poezji Ostrowskiej w kontekście kształtowania się jej literackiej osobowości.

12

Ukrainian Institute of Physics and Technology Complex in Kharkiv: rethinking Soviet-period architectural heritage in postwar Ukraine

47%

Didenko K. , Kachemsteva L. , Antonenko N. , Kiepova D.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

tom Nr 74

73--83

EN

At present, in the context of Russia’s military invasion of Ukraine and the deliberate destruction of architectural monuments, the most important challenge is to preserve major Ukrainian urban and architectural complexes. There is an urgent need for the introduction of the monuments of Ukrainian culture and architecture into academic literature. Key Ukrainian architectural sites should be highlighted and further analyzed in terms of their completeness and stylistic attribution. This paper focuses on the history of the design and construction of the Ukrainian Institute of Physics and Technology (UIPT), an important complex that certainly has high historical, cultural and architectural value. The history of the origin and construction of the UIPT is documented and the main historical stages of the creation of the complex are covered. The main functional components of the complex are identified, and its core structures—the Main and High-Voltage buildings—are highlighted.

PL

Obecnie, w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę i celowego niszczenia pomników architektury, najważniejszym wyzwaniem jest zachowanie głównych zespołów urbanistycznych i architektonicznych Ukrainy. Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia zabytków kultury ukraińskiej do literatury naukowej. Kluczowe ukraińskie obiekty powinny być uwidocznione i dalej analizowane pod względem ich kompletności i przyporządkowania stylistycznego. Niniejszy artykuł skupia się na historii projektu i budowy Ukraińskiego Instytutu Fizyki i Technologii (UIFT), ważnego zespołu o niezaprzeczalnie wysokiej wartości historycznej, kulturowej i architektonicznej. Udokumentowano historię początków i budowy UIFT oraz omówiono kluczowe etapy historyczne powstawania zespołu. Zidentyfikowano główne funkcjonalne komponenty zespołu oraz naświetlono jego najważniejsze obiekty – Budynek Główny i Budynek Wysokich Napięć.

13

Ukraina – państwo wielu narodowości

41%

Moniak F. , Schreiber P.

Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development

|

2022

|

nr 2(103)

37-53

EN

This article presents the creation of the borders of Ukraine. Which has not been fully described in history. There are several theories about the arrival of the population in the areas of today's Ukraine, and researchers of historical sources are constantly discussing, wondering which of them is the closest to the truth. While creating this article, we consulted sources constituting not only the creation of the Ukrainian State, but also describing the lives of people of particular nationalities and ethnic minorities living in the areas of today's Ukraine. The Great Famine, the Volhynian Massacre or the Second World War are just a few of the main topics that have been raised. During the analysis of the materials for this work of this work, the greatest attention was focused on the aspect of the civilian census during World War II, which was not described in a clear way, but rather "distorted" by the results of population changes caused by World War II.

PL

W artykule przestawiono tworzenie granic Ukrainy, które nie do końca zostało opisane. Teorii o przybyciu ludności na tereny dzisiejszej Ukrainy jest kilka, a badacze historycznych źródeł cały czas prowadzą dyskusję, zastanawiając się, która z nich jest najbliższa prawdy. Tworząc ten artykuł, sięgnęliśmy do źródeł stanowiących nie tylko o utworzeniu państwa ukraińskiego, ale także opisujących życie ludzi poszczególnych narodowości i mniejszości etnicznych mieszkających na terenach dzisiejszej Ukrainy. Wielki Głód, rzeź wołyńska czy II wojna światowa to tylko kilka głównych tematów, które zostały poruszone. Podczas analizy materiałów do tej pracy, największą uwagę skupił aspekt spisu ludności cywilnej podczas II wojny światowej, który nie został opisany w klarowny sposób, a raczej „przekłamany” w wyniku zmian populacji spowodowanych przez II wojnę światową.