Shorebirds show large interspecific variation in the relative size of the stomach, and especially of the muscular part, the gizzard. Much of this variation can be explained by their diet. Species feeding mainly on hard-shelled prey such as bivalves and gastropods have large stomachs; those feeding on soft-bodied prey such as worms have small stomachs. Within a species, diet- and migration-induced changes in stomach size can occur. Our studies on this intraspecific variation have focused on two mollusc-specialists, the Red Knot Calidris canutus and the Great Knot C. tenuirostris. Both are renowned for long-range flights between their arctic or sub-arctic alpine breeding grounds and a variety of coastal wetlands. Feeding mainly on shellfish ingested whole, both knot species have large stomachs, but changing diets easily lead to apparently adaptive modifications. In addition, the demands imposed by flights of many thousand kilometres may induce reductions in stomach size. Using ultrasonography we have begun to experimentally disentangle the causal relationships between diet, season and stomach size in Red Knots. A soft diet can induce stomach reductions of 50% within a week, and such changes are reversible. Studies on radiomarked birds in the Wadden Sea emphasize that variations in stomach size are correlated with prey and patch choice in the field.
PL
Ptaki brodzące charakteryzują się dużą zmiennością międzygatunkową względnej wielkości żołądka, w szczególności zaś jego części mięśniowej (Fig. 1). Większość tej zmienności można tłumaczyć zróżnicowaniem diety. Gatunki odżywiające się głównie ofiarami otoczonymi twardym pancerzem, takimi jak małże i ślimaki, posiadają duże żołądki mięśniowe. U ptaków żerujących na miękkiej zdobyczy, na przykład nicieniach są one znacznie mniejsze. Indukowane rodzajem pokarmu bądź migracją zmiany wielkości żołądków mogą również zachodzić na poziomie wewnątrzgatunkowym. W prezentowanych badaniach nad tego typu zmiennością skupiono się na dwóch gatunkach specjalizujących się w odżywianiu mięczakami — biegusem rdzawym Calidris canutus i biegusem wielkim Calidris tenuirostris. Obydwa ptaki słyną z dokonywania długodystansowych lotów między arktycznymi lub subarktycznymi lęgowiskami, a różnorodnymi obszarami nadbrzeżnych mokradeł. Duże żołądki służą im do odżywiania się połykanymi w całości mięczakami, jednak zmiana diety doprowadza do ich modyfikacji o najwyraźniej dostosowawczym charakterze (Fig. 3, 4). Poza tym redukowanie wielkości żołądka może być wymuszane ograniczeniami związanymi z przelotami na dystansie wielu tysięcy kilometrów. Stosując metody ultrasonograficzne podjęto próbę eksperymentalnego wyjaśnienia zależności przyczynowych łączących rodzaj zjadanego pokarmu i sezon, z wielkością żołądka u biegusa rdzawego. Łatwo strawna dieta w ciągu tygodnia może u tego ptaka wywołać 50%, odwracalne zmniejszenie masy żołądka. Wyniki badań telemetrycznych prowadzonych nad biegusami na wybrzeżu Waddenzee dowodzą, że w warunkach naturalnych zróżnicowanie wielkości żołądków jest skorelowane z wyborem pokarmu i żerowisk (Fig. 6, 7).