The results of excavation works aimed at exposing the pre-Late Devonian unconformity in the vicinity of Kłodzko (Middle Sudetes, NE Bohemian Massif) are reported. The unconformity, first described by Bederke in 1924, provides important constraints on the timing of the exhumation of metamorphic complexes in the Sudetes. However, despite its importance, the unconformity is nowhere exposed at present (with the possible exception of the gabbro blocks at one locality - Mt.Wapnica in Dzikowiec), and has been inaccessible for direct observation for decades. Therefore, new excavation works were conceived and done to confirm the unconformity's existence and to describe details of the contact between the metamorphic basement and the Devonian sedimentary cover. Two localities, at Łączna and Gołogłowy, were selected for the excavation, based on detailed mapping and an EM31 conductivity survey. In both localities, four trenches, 2.5-3 m deep and up to 24 m long, were dug across the expected contact zone. Along the trenches in both sites the unconformity was excavated. At each site, the metamorphic rocks are in primary, sedimentary contact with the overlying basal sedimentary breccias and conglomerates. There is no evidence of tectonic disturbance at the contact. This angular unconformity must have formed during a relatively narrow time interval of c. 10-15 Ma, between the early Givetian and late Frasnian or Famennian. This timing is constrained by the late Frasnian?- to Famennian age of the limestones directly overlying the basal conglomerates and by the recently revised early Givetian age of a coralline fauna from the metamorphosed limestones of the Kłodzko Metamorphic Unit at Mały Bożków. The existence of this unconformity implies that at the turn of the Middle and Late Devonian times, freshly deformed and metamorphosed rocks were exhumed and onlapped by sediments of the Bardo sequence, which, eventually, became folded during latest Visean/Namurian times.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The results of field investigations carried out by the authors were used together with existing Czech and Polish cartographic publications to compile a digital geological map (1:50 000) of the boundary zone of the East and West Sudetes. This map is supplemented with a text presenting a tectonic interpretation of the cartographic picture, preceded by a brief description of all 61 of the lithostratigraphic units of the area. Apart from this printed version, the map has also been published as a digital version on CD for the first time. The map covers an area of 1875 km2, in which three entire regional geological units occur: the Velké Vrbno dome and the Śnieżnik metamorphic unit, divided by the relatively narrow Staré Město paleorift zone, which is meridionally-stretched along a 55-kilometre long section. The Keprnik and the Vidnava domes, the Zábřeh crystalline unit, and the upper Cretaceous Nysa Kłodzka graben are all partially included in the map. The authors experienced major difficulties regarding the correlation of lithostratigraphic units to tectonic structures interpreted in a different way; this mainly concerned those lying on opposite sides of the international border. Thus the awareness exists that necessary, although sometimes arbitrary and subjective solutions may not be upheld by the results of future investigations. The digital version of the map should facilitate the supplementation of its contents and should enable a direct correction of the present picture in the course of such future investigations. The digital version is available on a CD-ROM at the Institute of Geological Sciences, Wrocław University
PL
Obserwacje polowe autorów oraz publikowane czeskie i polskie materiały kartograficzne posłużyły do zestawienia cyfrowej mapy geologicznej w skali 1 : 50 000 strefy granicznej Sudetów Wschodnich z Sudetami Zachodnimi. Uzupełnia ją tekstowa interpretacja tektoniczna uzyskanego obrazu kartograficznego, poprzedzona krótkim opisem wszystkich 61 wydzieleń litostratygraficznych. Oprócz prezentowanej wersji papierowej po raz pierwszy mapa publikowana jest również w formie cyfrowej na dysku CD. Obejmuje obszar 1875 km2 na którym występują w całości trzy regionalne jednostki geologiczne: kopuła Velkého Vrbna i metamorfik Śnieżnika, obie rozdzielone południkowo wydłużoną na odcinku ponad 55 kilometrowym stosunkowo wąską strefą paleoryftu Starého Města. Graniczące od wschodu i zachodu dalsze jednostki, czyli kopuła Keprnika i Vidnavy oraz strefa krystaliniku zabřeskiego i górnokredowy rów Nysy Kłodzkiej, ujęte zostały w częściach ograniczonych ramą mapy. Przedstawiony obszar obejmuje sudecki wycinek jednego z najważniejszych lineamentów podłoża krystalicznego nie tylko Sudetów, ale i środkowej Europy. Strefa wczesnopaleozoicznego paleoryftu Starého Města, wykorzystana następnie przez waryscyjski zespół nasunięć, stanowi północne przedłużenie nasunięcia moldanubskiego, oddzielającego Masyw Czeski od bloku Bruno-Vistulikum. Dalej ku północy przecina przedgórze sudeckie aż po okolice Wrocławia. Po obu stronach tego głębokiego i konsekwentnie odnawianego rozłamu występują jednostki różniące się rozwojem facjalno-strukturalnym. Na wschodzie pierwsza konsolidacja struktur nastąpiła przed wendem (~560 Ma), natomiast po stronie zachodniej na przełomie kambru z ordowikiem (~500 Ma). Ponowna bardzo silna przebudowa strefy granicznej tych jednostek połączona z intensywnymi procesami metamorfozy - ale szybko zanikającymi na zewnątrz zarówno ku wschodowi jak i ku zachodowi - miała miejsce podczas rozpoczętego w dewonie rozwoju waryscyjskiego łuku orogenicznego. Badany wycinek Sudetów wszedł wtedy w skład środkowoeuropejskiego progu krystalicznego, rozdzielającego internidy od eksternidów tego orogenu (Pożaryski 1992; Don 2000, 2002). Podobnie jak wzdłuż całego łuku, polaryzacja tektoniczna na jego wschodnim skrzydle - przecinającym pra-Sudety - skierowana była wyraźnie na zewnątrz, czyli na wschód. W tej konwencji badana strefa jest przedłużeniem niemieckiego odcinka środkowowaryscyjskiego progu krystalicznego, skręcającego wzdłuż Odry koło Wrocławia na południe w starą strefę rozłamową. Apogeum waryscyjskiej przebudowy tej strefy nastąpiło pod koniec wczesnego karbonu (~340 Ma). Autorzy mapy natrafili na znaczne trudności związane z korelacją wydzieleń litostratygraficznych różnie interpretowanych struktur tektonicznych, szczególnie po obu stronach granicy państw. Zdają sobie sprawę, iż konieczne niekiedy arbitralne i subiektywne rozwiązania nie zawsze zostaną w przyszłości potwierdzone. Wersja numeryczna opracowanej mapy w znacznym stopniu ułatwi wprowadzanie uzupełnień oraz bezpośrednią korektę obecnego obrazu w toku przyszłych badań. Równolegle z artykułem zawierajacym analogową wersję mapy przygotowana została jej numeryczna wersja (na poziomie szczegółowości skali 1:50 000), rozprowadzana na dysku CD. Informacja o warunkach nabycia w/w dysku dostępna jest pod adresem e-mail: romgot@ing.uni.wroc.pl. .
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.