Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ geosiatki na rozwój mieszanek trawiasto-motylkowatych na wale przeciwpowodziowym

100%

Zurek G. , Dembek R. , Majtkowski W. , Lyszczarz R. , Ajdukiewicz J.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

381-386

PL

Celem badań była ocena przydatności geosiatki typu HaTe® 23.142 do ochrony powierzchni wału przeciwpowodziowego przed erozją oraz określenie jej wpływu na rozwój nowych zasiewów i skuteczność zadarniania tych powierzchni. Doświadczenie założono we wrześniu 1999 roku na, odbudowanym po powodzi w 1998 roku wale przeciwpowodziowym nad Odrą w Raciborzu. Wysiano trzy mieszanki w 3 powtórzeniach na przyrzecznej skarpie wału na poletkach o wymiarach 3,5 m x 7 m w dwóch wariantach: z geosiatką oraz bez niej. Zastosowano trzy mieszanki: wielogatunkową — trawiasto-motylkowatą, z trawami niskimi, wielogatunkową — trawiasto-motylkowatą, z udziałem traw wysokich oraz trawnikową z dużym udziałem życicy trwałej. W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej nie wykazano istotnego zróżnicowania zadarniania i składu florystycznego powierzchni pasów okrytych geosiatką i bez niej. Stwierdzono, że geosiatka chroniła zbocze wału przed minowaniem przez zwierzęta ryjące (krety, nornice, karczowniki) oraz ograniczała zasiedlanie przez niepożądane gatunki głęboko korzeniących się chwastów zwiększając tym samym trwałość całej konstrukcji.

EN

Experiment was designed to examine the suitability of geonet for protection of river dike from erosion and to examine the effect of geonet on newly sown grass mixtures. Sowing of the experiment was done at the beginning of December 1999 on Odra river dike near Racibórz. Three types of grass-papilionaceous mixtures were sown on plots (3,5 m x 7 m) with and without geonet (control) with 3 replications. Following types of mixtures were used: multi — species, with dominance of tall grasses (185,4 kg/ha), multi - species, with dominance of small grasses (142,5 kg/ha) and turf-type (163,2 kg/ha) with dominance of perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Seeds were sown by hand and geonet was fastened with metal pins. No additional fertilisation or herbicide treatment was applied. Cutting was performed no more than twice a year. Statistical analysis of two year results did not show significant difference between control and plots covered with geonet for sward density, percentage of grasses and papilionaceous species in sward. The visible advantage of geonet was the protection against small animals digging holes in dam (moles, field-volves etc.) as well as reduction of deep-rooting weeds infestation. Both advantages are of high significance in case of stability of whole dike construction.

2

Rola mieszanek odmianowych Lolium perenne i Trifolium repens w podsiewie pastwiska

100%

Golinski P. , Kozlowski S.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

151-158

PL

W latach 2000–2001, w doświadczeniu założonym na pastwisku w siedlisku gleb murszowych analizowano efektywność podsiewu, mierzoną udziałem gatunków podsianych w runi, plonem oraz jego jakością, w zależności od stosowanych odmian i mieszanek odmianowych Lolium perenne: Anna, Barylou, Anna + Maja, Barylou + Barlano + Barezane i Trifolium repens: Barbian, Barbian + Alice + Haifa. U podstaw stworzenia mieszanek odmian była specyfika ich właściwości biologicznych i chemicznych, które determinują plon i jakość paszy. Podsiew przeprowadzono siewnikiem Vredo wyposażonym w system talerzowy nacinający darń. Zastosowano dwa sposoby przygotowania darni do podsiewu: niskie koszenie (3 cm) oraz oprysk Reglone. Doświadczenie założono w układzie bloków losowanych na poletkach o powierzchni 20 m2. Stosowano symulowane użytkowanie pastwiskowe, zbierając 4–5 odrostów. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że w podsiewie pastwisk uzasadnione jest stosowanie mieszanek odmianowych Lolium perenne i Trifolium repens. Mieszanka odmian Barylou + Barlano + Barezane zwiększa udział Lolium perenne w runi pastwiska i jego plon, zwłaszcza w roku podsiewu, oraz przyczynia się do poprawy wartości pokarmowej runi. Mieszanka odmian Anna + Maja nie gwarantuje istotnego wpływu na skład botaniczny runi podsianego pastwiska, lecz mimo to zwiększa jego plon. Efektem wprowadzenia w podsiewie mieszanki odmian Trifolium repens Barbian + Alice + Haifa, zamiast odmiany Barbian, jest zwiększenie udziału tego gatunku w runi pastwiska, co korzystnie wpływa na jej skład chemiczny. Stosowanie mieszanek odmianowych Lolium perenne i Trifolium repens zwiększa skuteczność podsiewu pastwiska poprzez lepszą stabilność składu botanicznego runi. Uzyskany w ten sposób większy udział podsianych komponentów w runi korzystnie wpływa na produkcyjność pastwiska i jakość runi, głównie w odniesieniu do zawartości białka, lignin i magnezu.

EN

In the years 2000–2001, in an experiment established on a pasture situated on a muck soil site, the authors analysed the effectiveness of overdrilling measured by the share of species overdrilled in the sward, yield and herbage quality in relation to the following applied cultivars and cultivar mixtures of Lolium perenne: Anna, Barylou, Anna + Maja, Barylou + Barlano + Barezane and Trifolium repens: Barbian, Barbian + Alice + Haifa. Cultivar mixtures were developed on the basis of specificity of their biological and chemical properties which determine yield and herbage quality. Overdrilling was carried out with the Vredo seeder equipped with a disk system cutting sod. Two methods of sod preparation for overdrilling were applied: low mowing (3 cm) and spraying with Reglone. The experiment was established in a random block design on 20 m2 plots on which pasture utilization was simulated by collecting 4–5 regrowths. The performed experiments allowed concluding that it is justifiable to apply cultivar mixtures of Lolium perenne and Trifolium repens. The mixture of Barylou + Barlano + Barezane cultivars increased both the proportion of Lolium perenne in the sward and its yield, especially in the year of overdrilling, and contributed to the improvement of sward fodder value. The mixture of Anna + Maja cultivars did not guarantee any significant influence on sward botanical composition of the overdrilled pasture, although it increased its yield. The replacement of the Barbian cultivar by a mixture of Trifolium repens cultivars Barbian + Alice + Haifa increased the share of this species in the sward of the overdrilled pasture, which had a positive influence on sward chemical composition. The application of cultivar mixtures of Lolium perenne and Trifolium repens increased the effectiveness of pasture overdrilling by improved stability of sward botanical composition. The increased proportion of the overdrilled components in sward had a positive impact on pasture productivity and herbage quality, mainly with regard to protein, lignin and magnesium content.

3

Ocena tempa odrastania gazonowych odmian Lolium perenne L.

100%

Czarnecki Z. , Harkot W.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

289-294

PL

Badania przeprowadzono w latach 1996–1999 w Stacji Dydaktyczno-Badawczej Katedry Łąkarstwa Akademii Rolniczej w Lublinie. Doświadczenie założono metodą bloków losowanych w czterech powtórzeniach na glebie mineralnej lekkiej. Badaniami objęto zarejestrowane polskie odmiany Lolium perenne L.: Gazon, Inka, Niga, Nira i Stadion. Na wszystkich obiektach nawożenie mineralne było jednakowe. W okresie wegetacji w latach pełnego użytkowania przeprowadzano 23–26 koszeń na wysokość 4 cm. Intensywność odrastania odmian określano na podstawie wysokości nadziemnej części roślin przed każdym koszeniem. Badania wykazały, że odmiany Stadion i Inka wyróżniały się wolniejszym tempem odrastania niż odmiany Gazon i Niga.

EN

Investigations were performed in 1996–1999 at Didactic and Research Station of Grasslands Department, Agriculture University, Lublin. The experimental design was randomized blocks with four replications and was performed on light mineral soil. Registered Polish Lolium perenne L. varieties Gazon, Inka, Niga, Nira and Stadion were tested. Mineral fertilization was the same on every object. During vegetation, in year of full performance, 23–26 cuts to 4 cm height were made. The intensity of varieties re-growth was evaluated on a basis of the above ground parts of plants before each cutting (5 measurements along the plot diagonal). Results revealed that Stadion and Inka cv. were distinguished with slower re-growth rate than Gazon and Niga cv.

4

Efektywność rozkładu w żwaczu suchej masy lucerny w zależności od terminu zbioru pierwszego pokosu

100%

Zurek J. , Gawel E.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

175-181

PL

Celem badań było porównywanie rzeczywistych współczynników rozkładu (EWRsm) i rozkładalności w żwaczu suchej masy lucerny: krajowej Kometa, francuskiej Luzelle i amerykańskiej Legend. Doświadczenie polowe przeprowadzono w RZD IUNG Grabów w latach 1999–2000. Badania wykonano metodą in sacco. Wykorzystano rośliny z pierwszego pokosu, zbierane w różnych fazach rozwojowych. Lucerna odmiany Kometa wykazała maksymalną wartość efektywnego współczynnika rozkładu suchej masy (EWRsm) i najwyższe tempo rozkładu w żwaczu. Opóźnianie terminu zbioru roślin, obniżało wartość EWRsm. Lucerna najszybciej starzała się w okresie od początku do pełni pąkowania.

EN

The aim of study was to compare effective dry matter degradation (EWRdm) and rumen degradability of three lucerne cultivars: domestic Kometa, French Luzelle and American Legend. Field experiment was carried out at the Agricultural Experimental Station IUNG Grabów in 1999–2000. The plant materials from the first cutting, collected in different development stage were evaluated with “in sacco” method. Lucerne Kometa cv. showed the maximum value of effective dry matter degradation (EWRdm) and highest rumen degradability. The delay of first cutting of lucerne plants, reduced EWRdm data. The quickest aging of lucerne occurred at budding period.

5

Żywotność Miscanthus sacchariflorus w siedlisku trudnym

100%

Lyszczarz J.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

399-404

PL

Preferowany ostatnio parkowy kierunek zagospodarowania nieużytków poprzemysłowych stwarza możliwość szerszego wykorzystania w rekultywacji wieloletnich gatunków traw z grupy rabatowych. Trawy te mogą tworzyć trwałe i efektowne kompozycje na tych terenach. Celem pracy były badania żywotności Miscanthus sacchariflorus w siódmym roku wzrostu na zwałowisku odpadów karbońskich. Badane cechy morfologiczne w tym okresie takie jak wysokość i liczba pędów generatywnych, długość kwiatostanów wskazują na osłabienie żywotności oraz ograniczone możliwości rozprzestrzeniania się miskanta w trudnych warunkach siedliska. Przy zastosowaniu niskiego i nieregularnego nawożenia gatunek utrzymuje się jednak w warunkach ekstremalnych zwałowiska, zachowuje wartości dekoracyjne i spełnia wymogi jakie stawia się roślinom w procesie rekultywacji.

EN

The recently preferred park type of reclamation of post-industrial waste lands makes it possible to use perennial species of grass, of ornamental type in the reclamation. Such grass types may make lasting and impressive compositions in the above land. The aim of the study was to assess the vitality of Miscanthus sacchariflorus in the seventh year of growth on a carboniferous waste dumping site.Analysis of height and number of generative shoots and length of inflorescences revealed a weakened vitality of the plants and limited possibilities for the miscant to spread in the difficult conditions of the habitat. With application of low and irregular fertilizing, the species survives, however, in the extreme conditions of the dumping site, maintains its decorative function, and meets the requirements imposed upon plants in the process of reclamation.

6

Zawartość niektórych mikroelementów w roślinach motylkowatych oraz w runi łąk kłosówkowych i rajgrasowych

88%

Wylupek T.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

81-89

PL

Badania fitosocjologiczne przeprowadzono w roku 2000 na przełomie maja i czerwca metodą Braun-Blanqueta, na łąkach trwałych doliny rzeki Gorajec. Na łąkach kłosówkowych i rajgrasowych ze znacznym udziałem w runi roślin motylkowatych (ponad 10%) wykonano łącznie 40 zdjęć florystycznych. W celu określenia zawartości niektórych mikroelementów, plonu siana oraz jego wartości użytkowej, przed zbiorem pierwszego pokosu z większości płatów zespołu Holcetum lanati i Arrhenatheretum medioeuropaeum pobrano próbki runi łąkowej (z powierzchni 2 x 1 m2). Ponadto, z płatów gdzie wykonano spisy flory pobrano również próbki roślin motylkowatych. W suchej masie runi oraz w roślinach motylkowatych określono metodą AAS zawartość następujących mikroelementów: Zn, Cu, Fe i Mn. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż siano wyróżnionych zbiorowisk w dolinie Gorajca było wystarczająco zasobne w Fe, a ubogie w Zn. Natomiast zawartość miedzi w suchej masie łąk rajgrasowych była zbliżona do optymalnej (Falkowski i in., 1990), bądź niekiedy ją przewyższała, natomiast kłosówkowych była niższa od optymalnej. Rośliny motylkowate charakteryzowały się wysoką zawartością Fe, a zróżnicowaną Zn, Cu i Mn. Wartość paszowa siana łąk kłosówkowych była mierna lub dobra (LWU od 4,51 do 6,49). Natomiast pasza pochodząca z łąk rajgrasowych odznaczała się bardzo wysoką liczbą wartości użytkowej (LWU od 6,19 do 9,90).

EN

The phytosociological examinations were made on the turn of May and June 2000 with Braun-Blanquets method on the permanent meadows in the Gorajec river valley. At the soft-grass and rye-grass meadows with considerable share of papilionaceous plants in the sward (over 10%) there were 40 floristic photos taken altogether. To determine microelements content, hay yield and its use value, meadow sward of 2 x 1 m2 area overgrown mostly with the Holcetum lanati association and Arrhenatheretum medioeuropaeum associations, was sampled before 1st cut harvesting. Moreover, from the area where flora specification was made, papilionaceous plants were also collected for examination. In the sward dry weight and in the papilionaceous plants the Zn, Cu, Fe, Mn microelements content was established by the AAS method. The research proved that hay from the mentioned communities in the Gorajec valley was of sufficient Fe availability, whereas poor in Zn. However, copper content in rye-grass meadow dry weight neared the optimum (Falkowski et al., 1990) or surpassed it slightly, while that in soft-grass one appeared lower than optimal. The papilionaceous plants showed high Fe content and differentiated Zn, Cu and Mn. Feeding value of soft-grass meadow hay was average or good (UVN from 4,51 to 6,49), whereas the feed coming from rye-grass meadows demonstrated very high number of use value (UVN from 6,19 to 9,90).

7

Zbiorowiska roślinne łąk i pastwisk w fitosocjologicznym systemie klasyfikacyjnym

88%

Grynia M. , Kryszak A.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

211-220

PL

Badania przeprowadzone w ostatnim 50-leciu wykazały znaczne zróżnicowanie zbiorowisk łąk i pastwisk pod względem syntaksonomicznym. W klasie Molinio-Arrhenatheretea, Matuszkiewicz (2001) wyróżnił 29 jednostek podstawowych (zespołów), faktycznie włączając podzespoły, warianty i inne zbiorowiska roślinne jest ich o ok. 50% więcej. W związku z postępem badań fitosocjologicznych w całej Europie, w tym także w Polsce zachodzi potrzeba dokonywania zmian w systemie klasyfikacyjnym zbiorowisk. W przedstawionym opracowaniu uwzględniono wyniki wieloletnich badań, od roku 1955–2001, Katedry Łąkarstwa Akademii Rolniczej w Poznaniu oraz prace z innych ośrodków naukowych w kraju. W sumie oparto się na ponad 10 tysiącach zdjęć florystycznych, wykonanych metodą Braun-Blanqueta i na zestawieniach tabelarycznych własnych i różnych autorów w Polsce. W pracy dokonano porównania, z wynikami własnymi, zmian zaszłych w fitosocjologicznym systemie klasyfikacyjnym (Matuszkiewicz, 2001) w klasach: Phragmitetea i Molinio-Arrhenatheretea. W systemie tym nie uwzględnia się wielu prac i wyników badaczy z katedr łąkarskich Akademii Rolniczych w kraju prowadzących od wielu lat badania na łąkach i pastwiskach, co jest ze szkodą dla systemu klasyfikacyjnego. W tej sytuacji warto byłoby uzupełnić dotychczasowy system zbiorowisk łąkowych, podając w nim oprócz zespołów, także niższe jednostki systematyczne: podzespoły i warianty, a nawet postaci degradacyjne fitocenoz, gdyż ma to duże znaczenie zarówno dla nauki (ubożenie florystyczne łąk), praktyki rolniczej (wysokość i jakość plonów), jak i ochrony środowiska i przyrody.

EN

Investigations carried out during the last 50 years showed considerable syntaxonomic variability of meadows and pastures. In the class of Molinio-Arrhenatheretea, 29 basic units association were distinguished by Matuszkiewicz (2001) and when sub-associations, variants and other plant communities were included, this number increased by about 50%. The presented study reviews results of long-term investigations covering the period from 1955–2001 carried out at the Department of Grassland Sciences of Agricultural University in Poznań as well as papers published in other grassland centres in Poland. The total of over 10 thousand floristic surveys taken according to Braun-Blanquet’s method as well as tabular lists of other authors from Poland were used to prepare this review. In addition, the study compared changes, which took place in the phytosociological classification system (Matuszkiewicz, 2001) in the current classes of Phragmitetea and Molinio-Arrhenatheretea. The latter system did not take into consideration publications and results of experiments of various Grassland Departments of Agricultural Universities in Poland making it less reliable. In this situation, it seems advisable to tidy up the existing system of meadow communities by inserting into it, apart from associations, also lower systematic units including sub-associations and variants at the level of communities or even degradation forms as this may be important not only for research (meadow floristic impoverishment) but also for agricultural practice (yield size and quality) and environment protection.

8

Przydatność Festulolium do renowacji użytków zielonych

88%

Szydlowska J. , Czyz H. , Kitczak T. , Trzaskos M.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

43-52

PL

W 1998 roku przeprowadzono renowację na odłogowanym użytku zielonym, z ukształtowanym zbiorowiskiem typu kostrzewy czerwonej. Do podsiewu użyto: FL — Festulolium — 100%, M1 —Festulolium — 50% + Festuca pratensis — 20% + Dactylis glomerata — 10% + Phleum pratense — 20%, M2 — Festulolium — 20% + Festuca pratensis — 50% + Dactylis glomerata — 10% + Phleum pratense — 20%. Podsiewu dokonano w pierwszej dekadzie września 1998 roku, po wcześniejszym zniszczeniu starej darni rototilerem. Ocenę plonowania oraz skład florystyczny regenerowanej runi prowadzono w latach 1999–2001. Wyniki dotyczące składu florystycznego runi wskazują, że udział wsiewanych gatunków traw wynosił ok. 65%, przy ogólnym udziale traw stanowiących średnio 95% runi. Udział Festulolium w runi zależał od użytych do podsiewu roślin i roku badań. Plony na obiekcie podsiewanym tylko Festulolium (FL) były zbliżone do plonów stwierdzonych na obiektach podsiewanych mieszankami (M1 i M2).

EN

Renovation of the sward was done in 1998 on an idle grass of well-developed red fuscue community. For undersowing was used: FL — Festulolium 100%, M1 — Festulolium 50% + Festuca pratensis 20% + Dactylis glomerata 10% + Phleum pratense 20%, M2 — Festulolium 20% + Festuca pratensis 50% + Dactylis glomerata 10% + Phleum pratense 20%. The undersowing was done in the beginning of September 1998, after the old sward had been destroyed by rototiller. Evaluation of yielding and floristic composition of the regenerated sward was done in 1999 and 2000. Results pertaining to the floristic composition of the sward indicated that the sown species made 65% of the sward, while all grasses made ca. 95%. The share of Festulolium in the sward was dependent on the plants used to undersowing and the year of experiment. The yields from plots which had been sown solely by Festulolium (FL) were similar to those sown by mixtures M1 and M2.

9

Wzrost i rozwój wybranych traw i motylkowatych wysianych w mieszankach na wale przeciwpowodziowym

88%

Lyszczarz R. , Majtkowski W. , Dembek R. , Zurek G.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

371-379

PL

W roku 1999 na przyrzecznej południowo-zachodniej skarpie wału przeciwpowodziowego nad Odrą w Raciborzu wysiano trzy mieszanki składające się z dostępnych w handlu nasion traw i motylkowatych. Podstawowym kryterium doboru komponentów do mieszanek była obserwacja gatunków występujących w podobnych warunkach siedliskowych. W badaniach wykazano wyraźny wpływ składu mieszanki na rozwój gatunków w kolejnych latach i na zadarnianie powierzchni. W pierwszym roku po zasiewie najlepiej rozwijała się życica trwała. Była ona w tym roku faktycznym dominantem w runi powstałej z wysiewu każdej mieszanki. Od drugiego roku wykazano wyraźne zmniejszenie jej udziału do zaledwie kilkuprocentowego poziomu w 2002 roku. Wykazano, że większy udział tego gatunku negatywnie wpływał na zadarnianie skarpy w drugim roku po zasiewie. Miejsce ustępującej życicy trwałej zajmowała przede wszystkim kostrzewa czerwona, która w trzecim roku badań na obiektach obsianych mieszankami z dominacją traw niskich stanowiła połowę udziału w składzie botanicznym. Spośród innych komponentów bardzo dobrze, szczególnie w dwóch pierwszych latach badań, rozwijały się: rajgras wyniosły, koniczyna biała i lucerna nerkowata, a w trzecim roku kostrzewa czerwona i umiarkowanie dobrze kostrzewa trzcinowa oraz nie siana, poza mieszanką nr 1, stokłosa bezostna. O rozwoju gatunków decydowała również odległość od podstawy wału. W dolnej części skarpy zdecydowanie lepiej rozwijały się trawy wysokie, nawet jeżeli nie były wysiewane w mieszance i życica trwała. W miarę wzrostu wysokości wału ustępowały one miejsca kostrzewie czerwonej i koniczynie białej.

EN

In 1999 on dike of Odra river near Racibórz three mixtures composed from seed of grasses and papilionaceous varieties available on seed market were sown. The main criterion for mixture composition was observation of species grown on similar sites. The significant effect of mixture composition on its development and ground cover in following years was observed. Lolium perenne was the species that developed faster and better during the first year after sowing. From the second year of experiment its share in sward decreased to 9–2% depending on mixture type. Places initially occupied by Lolium perenne were covered mostly by Festuca rubra. At the third year of experiment its share in ground cover reached almost half on the plots sown with mixtures dominated with of short grasses. Among the other components, very good development of Arrhenatherum elatius, Trifolium repens and Medicago lupulina was observed during two initial years of experiment. At the third year Festuca rubra and Festuca arundinacea as well as Bromus inermis developed quite well. The development of the particular species was affected with the distance from the dike base. At the lower part of dike Lolium perenne together with tall grass species dominated. Up to the top of dam those species were replaced by Festuca rubra and Trifolium repens.

10

Zróżnicowanie fitosocjologiczne i wartość rolnicza zbiorowisk łąkowych z udziałem motylkowatych w Wielkopolsce i na Kujawach

88%

Szoszkiewicz J. , Zbierska J. , Dembek R. , Szoszkiewicz K. , Staniszewski R.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

107-119

PL

W latach 1993–2000 prowadzono szerokie badania geobotaniczne na łąkach trwałych w środkowej części Polski, głównie w Wielkopolsce i na Kujawach, których celem było poznanie wymagań ekologicznych licznych taksonów motylkowatych jako stałych składników zespołów. Oznaczono i oceniono pod względem wymagań ekologicznych i przydatności rolniczej 31 gatunków występujących w 33 zespołach, skupionych w 9 klasach. Stwierdzono duże różnice gatunkowe co do spektrum ekologicznego, od typowych stenobiontów, występujących w nielicznych fitocenozach, do powszechnych eurybiontów, obecnych niemal we wszystkich wyróżnionych pratocenozach.

EN

In the years 1993–2000 wide range of geobotanical surveys were carried out in persistent meadows of central Poland, mainly in the Wielkopolska and Kujawy regions. The aim of the studies was recognition of ecological needs of legume species, which are typical for plant associations. The ecological needs and agricultural usefulness of 31 species from 33 associations of 9 classes were estimated. Significant differences were found among the species, according to an ecological spectrum. Typical stenobionts present in some phytocenoses and eurybionts present in almost all pratocenoses were identified.

11

Reakcja mieszanek traw z odmianami koniczyny białej na nawożenie mineralne i organiczne

88%

Dembek R.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

201-209

PL

W latach 1999–2001 prowadzono badania nad wpływem odmian koniczyny białej: Arta i Rawo na plonowanie i jakość runi trawiasto-motylkowatej nawożonej wyłącznie mineralnymi formami PK i NPK oraz nawozami mineralnymi NPK uzupełnionymi obornikiem. Mieszanki te porównywano do runi trawiastej. Na płytkich i silnie zmineralizowanych glebach organogenicznych czynnikiem ograniczającym rozwój obu odmian koniczyny białej był niedobór opadów. W korzystnych warunkach wilgotnościowych udział koniczyn w runi przekroczył ich procentowy udział w mieszance siewnej. Mieszanka z odmianą Arta nawożona wyłącznie fosforem i potasem plonowała o 0,65, a z odmianą Rawo o 0,89 t·ha-1 lepiej niż mieszanki trawiaste. Mieszanki trawiasto-koniczynowe i trawiasta, nawożone dodatkowo saletrą amonową (120 kg N×ha-1) i saletrą uzupełnioną obornikiem (razem również 120 kg N·ha-1), plonowały istotnie lepiej od nawożonych fosforem i potasem. Pod wpływem obornika, ruń trawiasta, w której pojawiła się samorzutnie koniczyna biała plonowała nieco lepiej niż mieszanka z odmianą Arta. Średnia ważona zawartość białka ogółem w runi trawiasto-koniczynowej nawożonej fosforem i potasem różniła się nieznacznie i wyniosła 194 g×kg-1 w mieszance z odmianą Rawo oraz 201 g×kg-1 w mieszance z odmianą Arta. Mieszanka z odmianą Rawo zapewniała jednak przy wszystkich rodzajach nawożenia wyższe plony białka ogółem. Większy udział koniczyny w runi, jak i nieco wyższe plony wskazują, iż w badanych warunkach glebowych i klimatycznych w mieszankach powinna być stosowana odmiana Rawo.

EN

The influence of white clover cultivars (Arta and Rawo) on yielding and quality of grass-clover swards fertilized only with mineral forms of PK and NPK as well as NPK mineral fertilizer supplemented with manure was studied in 1999–2001. Grass-clover swards were compared to grass sward. On shallow and strongly mineralized organogenic soils the restricting factor for both cultivars of white clover was the lack of rainfall. In favorable moisture conditions the percentage of clovers in the sward has exceeded its percentage in the sowing mixture. The mixture with the Arta cv. and with the Ravo cv. fertilized only with phosphorus and potassium yielded respectively by 0.65 and by 0.89 t×ha-1 higher than the grass mixtures. The grass-clover and grass mixtures fertilized additionally with ammonium nitrate (120 kg N×ha-1) and nitrate supplemented with manure (all together also 120 kg N·ha-1) yielded better than that fertilized with phosphorus and potassium. Because of the manure, the grass sward in which white clover has spontaneously emerged, yielded slightly higher than mixture with Arta culivar. The weighted averages of crude protein content of grass-clover sward fertilized with phosphorus and potassium slightly differed and were from 194 g×kg-1 in the mixture with Rawo cv. to 201 g×kg-1 in the mixture with cv. Arta. However the mixture with cv. Rawo provided higher yields of crude protein for all combinations of fertilization. The higher percentage of clover in swards and slightly higher yields indicate that the Rawo cultivar should be used in mixtures in the studied soil and climate conditions.

12

Zmiany w składzie gatunkowym i wartość użytkowa runi pastwiska zagospodarowanego metodą podsiewu

88%

Grzelak M. , Kryszak J.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

121-128

PL

Badania prowadzone w latach 1999–2002 oceniające zmiany w składzie gatunkowym runi oraz wartość użytkową pastwiska wykazały, że uwarunkowania siedliskowo-klimatyczne oraz cechy biologiczne gatunków i ich odmian odgrywają istotną rolę w powodzeniu zabiegu. Podsiew wykonany mieszanką nasion intensywnie rosnących gatunków traw (głównie tetraploidalnych odmian życic) i motylkowatych, spowodował w krótkim czasie zmianę składu gatunkowego runi. Wpłynęło to na zwiększenie plonu już w roku wysiewu, średnio o 35–45%. Wartość użytkowa runi, wynosząca Lwu = 5,6 przed renowacją, już jesienią po renowacji osiągnęła wartość 8,7. Koszt zakupu i wysiewu nasion oraz herbicydów, przy stosunkowo niskich nakładach na robociznę oraz eliminacji użycia wyspecjalizowanego sprzętu mechanicznego spowodował, uzyskanie znacznych korzyści ekonomicznych, zapewniając gospodarstwu tanie, o wysokiej wartości pokarmowej pasze.

EN

Investigations on changes in sward species composition and pasture utilization value were carried out in the years 1999–2001 and revealed that site-climatic conditions as well as biological traits of species and their cultivars were crucial for the success of the applied treatment. Overdrilling with intensively growing mixtures of grasses (primarily tetraploid cultivars of ryegrasses) and legumes led to rapid alterations in sward plant species composition. This resulted in average yield increases ranging from 35% to 45% already in the year of sowing. The forage value of the swards, amounting to Fvs = 5,6 before renovation reached 8,7 in the autumn after renovation treatment. A similar value was found in the group of herbs and weeds, while their percentage share in the sward dropped by a half. The cost of seed and herbicide purchase and sowing, at the accompanying low labour expenditure and limited application of specialized machinery, allowed farmers to achieve considerable economic profits and produce cheap, high quality fodder.

13

Ogólnopolska Konferencja Łąkarska. Wielofunkcyjna rola gatunków i odmian traw oraz motylkowatych drobnonasiennych. 21–23 maj 2002, Bydgoszcz-Pieczyska

88%

Lyszczarz R.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

5-8

14

Zmienność cech u odmian Poa pratensis L. w umiarkowanie intensywnym użytkowaniu trawnikowym

88%

Pronczuk S. , Pronczuk M.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

265-276

PL

Dwadzieścia odmian w tym 5 rodów hodowlanych Poa pratensis pochodzących z Polski, krajów Unii Europejskiej i Kanady było badane w latach 1999–2001 w użytkowaniu trawnikowym w Radzikowie (centralna Polska). Oceniano następujące cechy odmian w sezonach i latach: przezimowanie, ogólny aspekt estetyczny, zadarnianie, powolność odrastania, doskonałość liścia, jakość trawnika, zimozieloność, kolor oraz odporność na choroby: helmintosporioza (Dreschlera poae) i rdzę żółtą (Puccinia striiformis). Cechy podzielono na główne (4 cechy) i szczegółowe (13 cech). Analizowano zmienność i współzależność cech. Badania wykazały, że odmiany P. pratensis różnią się pod względem wielu cech. Polskie odmiany należały do grupy drobnych pod względem cech głównych (przezimowanie, ogólny aspekt, jakość i zimozieloność). Odznaczały się dość dobrą odpornością na helmintosporiozę, i stosunkowo niską odpornością na rdzę żółtą. Najlepszymi pod względem wiekszości cech okazały się odmiany holenderskie: Barcelona i Bartitia. Rody hodowlane nie ujawniły nowych wartości użytkowych. Stwierdzono dużą zmienność cech u odmian w sezonach i latach. Największą zmienność (ponad 20%) wykazały takie cechy jak: przezimownie, zimozieloność oraz odporność na helmintosporiozę i rdzę żółtą. Zakres zmienności u odmian zawierał się w granicach od 0 do 47%. Stwierdzono istotną współzależność pomiędzy cechami głównymi i szczegółowymi. Ogólny aspekt estetyczny wykazał wysoko istotną współzależność z większością cech szczegółowych. Wynik ten potwierdza że ogólny aspekt jest cechą najważniejszą w ocenie odmian gazonowych.

EN

Twenty cultivars of Poa pratensis, including 5 strains originated from Poland, EU, and Canada were tested under medium intensive turf maintenance during 1999–2001 in Radzików (central Poland). Turf characters such as: overwintering, general aesthetic aspect, density of sward, slow regrowth, fineness of leaf, wintergreeness, colour, resistant to melting out (Drechslera poae), and yellow rust (Puccinia striiformis) were evaluated. Mean aesthetic aspect, and turf quality index were calculated. Both, evaluated and calculated characters were divided in two groups: main (4 characters) and particular (13 characters). The variability of cultivar characters in seasons and years, and relationship between characters were analysed. Significant differences among cultivars for tested characters were found. Polish cultivars were located in good group according to the main characters such as: overwintering, mean aesthetic aspect, turf quality, and wintergreeness. They also showed a good level of resistance to melting out but were susceptible to yellow rust. Among tested cultivars Barcelona, and Bartitia performed the best in many characters. Breeding strains didn’t exhibit new turf values. The great variability was found in cultivar characters in seasons and years of turf maintenance. Characters such as overwintering, wintergreeness, and disease resistance showed the highest variability among cultivars with range from 0 to 47%. The significant relationship between the general aesthetic aspect and many particular characters was found. These results confirmed that aesthetic aspect is the most important character in turf cultivars evaluation.

15

Rozmnażanie wegetatywne ozdobnych gatunków traw z rodzaju Sesleria

88%

Urbanski P. , Wilkaniec A.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

393-397

PL

Badania przeprowadzone w latach 1999–2001 miały na celu porównanie trzech sposobów rozmnażania wegetatywnego i dwóch sposobów podziału roślin, 4 gatunków traw z rodzaju Sesleria, przez zastosowanie: podziału tradycyjnego (kontrola) — najczęściej stosowany dotychczas podział roślin matecznych na 3–5 kępek, z sadzeniem podzielonych części roślin bezpośrednio do gruntu (podział tradycyjny); podziału intensywnego — nie stosowane dotąd dzielenie roślin matecznych na możliwie najmniejsze, zdolne do podjęcia dalszego wzrostu części 1–3 pędowe, sadzone bezpośrednio po podziale do gruntu (podział intensywny I); podziału intensywnego, jak w punkcie b, lecz sadzonki uprawiano przez 14 dni po podziale w szklarni, a następnie sadzone do gruntu (podział intensywny II). Z przeprowadzonych badań wynika, że z jednej rośliny matecznej, przy zastosowaniu podziału intensywnego, można uzyskać znacznie większą liczbę roślin potomnych niż z podziału tradycyjnego, co może przyczynić się do większej popularyzacji i dostępności gatunków “traw rabatowych” z rodzaju Sesleria oraz szerszego ich zastosowania.

EN

Research conducted in the years 1999–2001 had an objective to compare the following three methods of vegetative reproduction of ornamental species of Sesleria: 1) traditional division — division of a maternal plant into 3 to 5 parts, without depriving the plant of its ornamental value, planted directly into the soil; 2) intensive division I — division of a maternal plant into parts of 1 to 3-shoots, planted directly into the soil; 3) intensive division II — division of a maternal plant into parts of 1 to 3-shoots, grown for the first two weeks in the peat substrate in a glasshouse and then transferred into the soil. The conducted research has proven that grasses used in the experiments with the employment of intensive division do not match the plants from traditional division in terms of size. However, a large number of offspring plants obtained from a single maternal plant may contribute to the popularization and more ready availability of decorative grasses, as well as to the extension of their implementation.

16

Ocena przydatności gatunków i odmian traw gazonowych na trawniki rekreacyjne w warunkach Pojezierza Olsztyńskiego

88%

Grabowski K. , Grzegorczyk S. , Kwietniewski H.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

295-302

PL

W pracy przedstawiono wyniki 3-letnich badań dotyczące przydatności niektórych gatunków i odmian oraz mieszanek traw gazonowych na trawniki rekreacyjne w warunkach Pojezierza Olsztyńskiego. W doświadczeniach ścisłych oceniano w skali 9° przezimowanie, zadarnienie, kolor, delikatność liścia i ogólny aspekt murawy. Wykazano, że spośród różnych wariantów badawczych najbardziej przydatnymi do obsiewu rekreacyjnych nawierzchni trawiastych okazały się mieszanki zaprojektowane w Katedrze Łąkarstwa oraz niektóre handlowe mieszanki importowane z zagranicy.

EN

In this paper we have shown the results of 3-years experiments on usefulness of some species, varieties and mixtures of grasses for recreational lawns in Masurian Lakeland conditions. The following characters were estimated in 9° scale: winter hardiness, turf compactness, colour, leaf softness and general aspect of lawns. Among different variants the most useful mixtures for sowing on recreational lawns were those designed in the Department of Grassland and some imported commercial mixtures.

17

Wartość trawnikowa nowych odmian Poa pratensis L. wyhodowanych w IHAR

88%

Martyniak D.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

321-328

PL

Na podstawie wyników dwóch serii doświadczeń wykonanych w latach 1992–1997 dokonano oceny wartości trawnikowej jedenastu odmian Poa pratensis L., w tym sześć znajdujących się w badaniach rejestrowych. Stosowano tradycyjne kryteria oceny ogólnego aspektu estetycznego trawnika i cech użytkowych (gazonowych). Nowe odmiany IHAR średnio dorównywały wartością użytkową wzorcowi zbiorowemu, a niektóre nawet przewyższały krajowe odmiany zarejestrowane. Dotyczy to zwłaszcza odmiany RA-1474 (Dresa) i RA-1520 (Parkowa) oraz BA-130 (Bila). Grupa odmian nowo wyhodowanych charakteryzowała się lepszym zadarnianiem oraz znacznie korzystniejszą ciemnozieloną barwą, natomiast u niektórych odmian odnotowano słabszą odporność na helmintosporiozę.

EN

The evaluation of turf performance of 11 Poa pratensis L. cultivars (among them six new cultivars examined for DUS) was made in 1992–1997. Two series of trials were performed. Traditional criteria of evaluation of aesthetic aspect and turf performance were used. Agronomic value of new cultivars were equal to standard, some of them such as RA-1474 (Dresa), RA-1520 (Parkowa) and BA-130 (Bila) were better than registered ones. New released cultivars characterized with better sward compactness and more appreciated dark green colour. Resistance to Dreschslera poae of some of the cultivars was lower.

18

Wpływ terminu zbioru na wybrane cechy dwóch odmian kupkówki pospolitej

75%

Lyszczarz R.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

139-149

PL

W latach 1997–1999 na glebie mineralnej klasy IIIb badano wpływ terminu zbioru pierwszego odrostu na wysokość roślin, plonowanie oraz zawartość białka ogólnego i włókna surowego dwóch odmian kupkówki pospolitej Amera i Astera. Odmiana Amera wykazywała się szybszym tempem wzrostu i rozwoju w okresie narastania pierwszego odrostu. W zależności od lat kłosiła się o 7–14 dni wcześniej od odmiany Astera. Największe ilościowe i jakościowe zmiany stwierdzono tuż przed wykłoszeniem się odmian, a więc w ostatnich dniach ich przydatności do użytkowania pastwiskowego. Z wiosennego tempa rozwoju odmian wynika, że przydatność do tego sposobu użytkowania wczesnej odmiany Amera kończyła się na przełomie I i II dekady maja, a odmiany Astera o około 7–10 dni później. W oparciu o wyniki analizy korelacji i regresji plonowania oraz składu chemicznego można określić i prognozować najkorzystniejszy termin zbioru ocenianych odmian.

EN

Effects of the date of first regrowth cut on plant height, yield and total protein and crude fibre content in two orchard grass varieties Amera and Astera were studied in 1997–1999 on a mineral soil of the IIIb class. The Amera variety demonstrated a higher growth and development rate during the first regrowth. Depending on years it had ears by 7–14 days earlier than the Astera variety. The highest qualitative and quantitative changes were found just before the earing time of both varieties, i.e. in the last days of their usefulness for grazing. Dynamics of changes determining the effect of the date of first regrowth cut were described mathematically and with graphs for both varieties. Because of high determination coefficients found the dynamics allow to assess the parameters under study with a high accuracy at a specific day of first regrowth cut.

19

Ocena handlowych mieszanek traw gazonowych w warunkach gleb lekkich

75%

Sawicki B.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

329-337

PL

W kwietniu 1994 roku na glebie piaszczystej w warunkach klimatycznych Polesia Lubelskiego wysiano 4 mieszanki nasion traw gazonowych zakupione w sieci handlowej. Zastosowano dwie normy wysiewu nasion — 250 kg×ha-1 i 400 kg×ha-1. Doświadczenie założono metodą bloków losowanych w czterech powtórzeniach na poletkach o powierzchni 2 m2. Badania prowadzono według systemu oceny traw gazonowych opracowanej w IHAR w Radzikowie i COBORU w Słupi Wielkiej. Po trzech latach badań stwierdzono, że najbardziej trwała i zwarta ruń trawnikowa utworzyła się na poletkach obsianych mieszanką Lawn Seed, która zawierała najwięcej kostrzewy czerwonej oraz kostrzewę owczą. Życica trwała w omawianych warunkach przyrodniczych ustępowała z runi już w drugim roku po wysiewie mieszanki. Poza tym, nie obserwowano widocznego wpływu zwiększonej normy wysiewu nasion na jakość trawnika.

EN

Four mixtures of lawn grasses purchased on market were sown in 1994 on sandy soil under Polesie Lubelskie weather conditions. Two sowing rates were applied: 250 and 400 kg×ha-1. The experimental design randomized blocks with four replications on plots of 2 m2. Evaluations were performed according to the system elaborated in IHAR Radzików and COBORU in Słupia Wielka. Results of three year studies showed that the most durable and dense lawn sward was formed on plots sown with Lawn Seed mixture that contained the largest amounts of red fescue and sheep fescue. Ryegrass vanished from the sward at the second year after sowing. Besides that, no clear influence of higher sowing rate on lawn quality was observed.

20

Rdza żółta - nowe zagrożenie wiechliny łąkowej w użytkowaniu trawnikowym i uprawie na nasiona w Polsce

75%

Pronczuk M. , Pronczuk S.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2003

|

tom 225

339-352

PL

W latach 1998–2001 badano występowanie i szkodliwość rdzy żółtej powodowanej przez Puccinia striiformis Westend na trawnikach i uprawach nasiennych wiechliny łąkowej. Materiałem do badań było 20 odmian polskich i zagranicznych oraz 35 ekotypów pochodzących z różnych rejonów Polski, które wysiano w dwóch doświadczeniach trawnikowych stosując umiarkowanie intensywną pielęgnację. Pięć z tych odmian oceniano w uprawie na nasiona. Stwierdzono, że populacja P. striiformis występująca na wiechlinie łąkowej w Polsce była formą wyspecjalizowaną do pasożytowania na tym gatunku, ponieważ nie porażała innych gatunków traw. Rdza żółta pojawiała się na wiechlinie w różnych okresach sezonu wegetacyjnego — od maja do października. Przy późnym pojawieniu choroba nie powodowała dużych szkód w uprawach. Wczesne wystąpienie rdzy okazało się groźne dla wiechliny łąkowej. Choroba wpływała negatywnie na wygląd trawników odmianowych, ich zadarnienie i zimozieloność. W uprawie na nasiona, jesienne porażenie obniżało wigor roślin przed zimą. Podatne na rdzę żółtą odmiany wytwarzały w roku następnym mało pędów generatywnych lub kłosiły się nierówno co wpływało ujemnie na plon nasion. Stwierdzono, różnice w podatności odmian i ekotypów wiechliny na P. striiformis. Mniej porażane były takie odmiany jak Bartitia, Miracle, Barcelona, Barzan oraz osiem ekotypów.

EN

Yellow rust occurrence and its harmfulness to Poa pratensis grown for turf and seed were studied at Radzików (central Poland) in 1997–2001.Twenty cultivars originated from Poland and other countries of Europe and thirty five ecotypes collected from different places of Poland were evaluated in two experiments under middle intensive turf maintenance. Five cultivars were tested in seed production. The investigations revealed that yellow rust of Poa pratensis was caused by P. striiformis f. sp. poae because this pathogen did not infect other species of grass. The disease occurs in different periods of vegetation — from May to October. The late disease occurrence did not influence the useful characters of the cultivars. Early infection significantly limited the general performance, compactness and winter-greenness of the turf of cultivars and ecotypes. Yellow rust appeared to be a dangerous pathogen for Poa pratensis grown for seed. It has been established that damages by P. striiformis in autumn substantially limited plant heading and negatively influenced uniformity of flowering in the next year, which significantly decreased the seed yield. Cultivars and ecotypes expressed a wide range of susceptibility to P. striiformis. Low infection level was observed on the cultivars Bartitia, Miracle, Barcelona Barzan and on eight tested ecotypes.