Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pierwsza obserwacja jarząbka Bonasa bonasia w Górznieńsko-Lidzbarskim Parku Krajobrazowym

100%

Kurkowski L.

Kulon

|

2010

|

tom 15

2

Liczebnosc i preferencje siedliskowe jarzabka Bonasa bonasia w Lasach Parczewskich

100%

Rozycki A. L. , Keller M. , Buczek T.

Notatki Ornitologiczne

|

2007

|

tom 48

|

nr 3

151-162

3

Rozmieszczenie i liczebność kuraków leśnych (Galliformes) na Śląsku w latach 2002–2014 oraz zmiany ich liczebności w ostatnich 140 latach

67%

Kopij G. , Profus P.

Chrońmy Przyrodę Ojczystą

|

2014

|

tom 70

|

nr 5

PL

Na podstawie analizy wyników ankiet uzyskanych od leśników (w latach 2002–2007), ornitologów i prac opublikowanych w ostatnich kilkunastu latach (2000–2014) podjęto próbę ustalenia aktualnego rozmieszczenia i liczebności kuraków leśnych na Śląsku. W latach 2002–2007 stwierdzono 13 stanowisk głuszca Tetrao urogallus z 30–37 osobnikami. Jedenaście stanowisk z co najmniej 28 osobnikami autochtonicznymi znajdowało się w Borach Dolnośląskich, a tylko 1 kurę wykryto w nadleśnictwie Śnieżka i koguta – na zalesionych stokach Masywu Śnieżnika. W Borach Dolnośląskich w 2006 roku miało występować 18 głuszców, podczas gdy ten sam obszar w 1873 roku zasiedlało 845 ptaków – 219 kogutów i 626 kur. Tokujące koguty cietrzewi Tetrao tetrix na Śląsku odnotowano na 35–40 stanowiskach z łączną liczbą 250–275 osobników. Bogate stanowisko tych ptaków znaleziono w Karkonoskim Parku Narodowym i jego otulinie oszacowane na 65– –90 ptaków, w tym 34–44 kogutów. Ptaki te zlatywały się na 130 tokowisk, z których około 100 zlokalizowanych było po stronie polskiej lub na samej granicy państwa, a 30 – po stronie czeskiej parku narodowego. Jarząbka Bonasa bonasia napotkano na co najmniej 38 stanowiskach liczących łącznie 132 osobników. Ponad 90% śląskich stanowisk cietrzewia i jarząbka znajdowało się na Dolnym Śląsku, a pozostałe, nieliczne – na Opolszczyźnie i Górnym Śląsku. Na podstawie danych z literatury prześledzono zmiany w rozsiedleniu i liczebności głuszca na Śląsku w ciągu ostatnich 140 lat, a cietrzewia i jarząbka od początku XX wieku. Od lat 70. XX wieku notuje się drastyczny spadek liczebności głuszca i cietrzewia, podczas gdy liczebność jarząbka wydaje się ustabilizowana na dość niskim poziomie lub powoli wzrasta. Populację głuszca w polskiej części Sudetów należy uznać obecnie za wymarłą, w Borach Dolnośląskich natomiast policzono wiosną 2009 roku tylko 4 ptaki – ostatnie „śląskie” głuszce, pochodzenia autochtonicznego. Wymarciu tej nizinnej populacji ma zapobiec introdukcja ptaków pochodzących głównie z hodowli. W tym celu w latach 2009–2012 na terenie ostoi głuszca w nadleśnictwie Ruszów wypuszczono 78 ptaków (45 kogutów i 33 kury), w 2013 roku 30 młodych głuszców, a w 2014 roku – 14 kur głuszca odłowionych z dzikiej populacji zamieszkującej Szwecję.

EN

Based on the analysis of questionnaires obtained from foresters (in 2002–2007) and ornithologists, as well as papers published over the last several years (2000–2014), an attempt has been undertaken to determine the current distribution and the number of forest gallinaceous birds in Silesia. In 2002–2007, thirteen sites of the western capercaillie Tetrao urogallus were found, with ca. 30–37 individuals (Fig. 3). Eleven sites with at least 28 indigenous individuals were located in Lower Silesian Forests (Bory Dolnośląskie), and only one hen was observed in the Forest Division of Śnieżka and one cock – on the afforested slopes of Mt Śnieżnik. According to Merta (2010), 18 western capercaillies occurred in Lower Silesian Forests in 2006, while the same area in 1873 was populated by 845 birds – 219 cocks and 626 hens. Courtship displaying cocks of the black grouse Tetrao tetrix were observed in Silesia at 35–40 sites, with the total number of 250–275 birds (Fig. 9). Furthermore, an abundant site of these birds was found in the Karkonosze National Park, ca. 65–90 birds, including 34–44 cocks (Fig. 10). These birds flew at 130 tooting sites, including ca. 100 sites located in the Polish part of KNP or at the State border, and 30 sites located in the Czech Republic (Dyrcz et al. 2013, R. Rąpała – unpublished information). The hazel grouse Bonasa bonasia, in the total number of 132 individuals, was encountered at ca. 38 sites (Fig. 13). More than 90% of the sites of the black grouse and the hazel grouse were located in Lower Silesia, and only few – in Opole Silesia and in Upper Silesia. Changes in the distribution and abundance of the western capercaillie occurring over the last 140 years in Silesia were followed based on the literature data, and of the black and hazel grouse – since the 1920s. A drastic decline in the population size of the western capercaillie and of the black grouse has been observed since the 1970s, while the population size of the hazel grouse seems to be stable at a relatively low level or slowly increases. The population of the western capercaillie in the Polish part of the Sudetes can be considered as extinct, whereas the inventory conducted in Bory Dolnośląskie (Lower Silesian Forests) in 2006 (Merta et al. 2013) revealed the presence of only 18 indigenous individuals, and in 2009 – 4 last “silesian” birds was observed. To prevent the extinction of this lowland population in the refugium of the western capercaillie, 78 young birds were released in 2009–2012 (45 cocks and 33 hens; Merta et al. 2013) in the Forest Division of Ruszów. In 2013, 30 young birds were brought in the above-mentioned area, and in 2014 − 14 “wild” females caught in Sweden (Zawadzka 2014; D. Merta – unpubl.). Regression of the Lower Silesian population of the western capercaillie is presented in Figure 6

4

Występowanie głuszca Tetrao urogallus (L.), cietrzewia Tetrao tetrix (L.) i jarząbka Bonasa bonasia (L.) w polskich Karpatach

67%

Jamrozy G.

Przegląd Zoologiczny

|

1991

|

tom 35

|

nr 3-4

5

Niedoceniany klejnot

67%

Bonczar Z.

Łowiec Polski

|

2009

|

nr 09

6

Lesne Kuraki - Kniejotek

67%

Bereszynski A. M.

Polskie Drobiarstwo

|

1995

|

tom 04

|

nr 08

16

7

Kuraki leśne Tetraoninae Beskidów Wyspowego i Makowskiego oraz przyległych pogórzy

59%

Kajtoch L. , Matysek M. , Skucha P.

Chrońmy Przyrodę Ojczystą

|

2011

|

tom 67

|

nr 1

PL

W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat występowania kuraków leśnych: jarząbka Bonasa bonasia, cietrzewia Tetrao tetrix i głuszca T. urogallus w Beskidach Wyspowym i Makowskim oraz na Pogórzach Wielickim i Wiśnickim. Wykorzystano wyniki obserwacji autorów w terenie, informacje uzyskane od służb leśnych i myśliwych oraz dane z piśmiennictwa z lat 1996–2010. Zasięg jarząbka obejmuje większość omawianego terenu, jednak najliczniejszy jest on w Beskidach. Stan liczebny szacuje się na 1700–2300 osobników, czyli około 6% karpackiej populacji tego gatunku. Cietrzewie (< 10 os.) napotkano jedynie w centralnej części Beskidu Wyspowego i odnotowano jedno stwierdzenie w Beskidzie Makowskim. Głuszce (10–12 osobników) zasiedlają jedynie centralną część Beskidu Wyspowego, a pojedyncze ptaki były notowane sporadycznie także w Beskidzie Makowskim. Głównymi zagrożeniami dla populacji kuraków leśnych są: przebudowa drzewostanów ze świerkowych na jodłowo-bukowe, intensyfikacja turystyki, lokalizacja infrastruktury turystycznej w ostojach ptaków, zabudowa stoków oraz presja drapieżników. W celu ochrony populacji kuraków leśnych konieczne jest zachowanie miejsc ich bytowania oraz włączenie Ostoi Ptaków IBA „Beskid Wyspowy” do sieci Natura 2000

EN

The paper presents occurrence of forest grouses: Hazel Grouse Bonasa bonasia, Black Grouse Tetrao tetrix and Western Capercaillie T. urogallus in the Beskid Wyspowy Mts, Beskid Makowski Mts, Wielickie Foothills and Wiśnickie Foothills. Authors’ field data, information from forest services and hunters as well as literature data from the years 1996–2010 were used. Compact range of Hazel Grouse included almost all studied area, however it was most numerous in the Beskids. Jointly 1700–2300 individuals occupied the area (about 6% of population from the Polish Carpathians). Black Grouses (<10 ind.) were noted only in central part of the Beskid Wyspowy Mts and once in the Beskid Makowski Mts. Similarly, Capercaillies (10–12 ind.) occupied central part of the Beskid Wyspowy Mts, and were also occasionally seen in the Beskid Makowski Mts. Main threats for grouses populations, mainly Capercaillies, are: changes of spruce forests into fir-beech forests, intensification of tourism, localization of touristic infrastructure in birds refugees and raptors pressure. For effective conservations of grouses populations it is needed to protect their refugees and incorporate Important Bird Area “Beskid Wyspowy Mts” into Nature 2000 network.