New palaeomagnetic poles obtained from the Vendian tuffs and basalts of western Ukraine indicate the necessity of a substantial revision of the Late Vendian-Early Cambrian palaeogeography of the Baltic plate. The palaeopole calculated for the most stable component isolated from the Vendian tuffs and basalts is far away from the Vendian-Cambrian apparent polar wander path (APWP), constructed on the basis of Scandinavian poles but is very close to the pole recently isolated from the Vendian sediments of the White Sea Region. Depending on the polarity of the newly-determined Late Vendian pole, two palaeogeographic models of the Baltic plate in the Late Vendian-Early Cambrian are possible. In our preferred model the Baltic plate moved at that time from the moderate southern latitudes to the equator rotating anticlockwise of ca. 120 degrees Celsius. This reconstruction explains the geological structures of the marginal zones of Baltica better than the previously proposed stationary model of the Late Vendian-Cambrian Baltica. According to the new late Vendian palaeogeographic scenario, the European, passive margin of Baltica was separated from an active, Avalonian margin of Gondwana. The Late Neoproterozoic tectonic structures of the Brunovistulian Terrane and the Małopolska Block were developed near the present day southwestern corner of Baltica that was tectonically active at that time. Alternative reconstruction shows the Baltic platemoving from the moderate northern latitudes in the Vendian, crossing palaeoequator in the latest Vendian, and reaching moderate southern palaeolatitudes in the Late Cambrian. This model, however, would have required exceptionally high plate velocity (ca. 33 cm/year).
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Nie odnotowano dotąd obecności śladów aktywności wulkanicznej w utworach kambryjskich występujących na obszarze polskiej części skłonu platformy wschodnioeuropejskiej. Dzięki nowym wierceniom prowadzonym przez PGNiG SA podczas poszukiwania gazu w pokładach łupków w otworze Borcz-1 udało się znaleźć cienką 3-centymetrową wkładkę bentonitową w obrębie utworów kambru środkowego. W prezentowanym artykule przedstawione zostaną pierwsze wyniki badań wykonanych w celu przeprowadzenia charakterystyki mineralogicznej powyższej skały. Analiza pierwiastków śladowych pozwoliła na określenie przybliżonego składu pierwotnego materiału wulkanicznego, wskazując na obojętny, trachyandezytowy charakter magmy macierzystej. Materiał wulkaniczny pochodził najprawdopodobniej z rejonu aktywnej krawędzi kontynentu.
EN
Traces of volcanic activity in the Cambrian rocks occurring within the Polish part of the East European Platform slope has not been recorded to date. Thanks to new shale gas exploration conducted by PGNiG SA a thin, 3 cm thick, bentonite layer was found within the Middle Cambrian strata in the Borcz-1 borehole. This article presents the first results of studies carried out, in order to perform mineralogical characteristics of the above rock. Analysis of trace elements composition, allowed us to determine the approximate initial composition of original volcanic material pointing to an intermediate, trachyandesitic parent magma. Volcanic material probably came from an active continental margin.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.