Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Long-term precipitation events in the eastern part of the Baltic Sea region

100%

Mačiulytė V. , Rimkus E. , Valiukas D. , Stonevičius E.

Oceanologia

|

2023

|

tom No. 65 (1)

141--150

EN

Precipitation anomalies have a significant impact on both natural environmental and human activity. Long lasting drought analysis has received great attention on a global and regional scale while prolonged rainy periods so far have been much less studied. However, long-term precipitation events are also important and threatening. The situation around the Baltic Sea in 2017 revealed that such periods could cause significant losses in agriculture. The rainy periods of 30, 60, and 90 consecutive days in a given year during which the maximum precipitation amount was recorded in the eastern part of the Baltic Sea region were analysed in this study. Daily precipitation amount data from the E-OBS gridded dataset was used. The investigation covered a period from 1950 to 2019. The changes in magnitude and timing of such rainy periods were evaluated. It was found that the annual precipitation in the eastern part of the Baltic Sea region increased significantly during the analysed period. Positive changes were observed throughout the year except during April and September. The amounts of precipitation during rainy periods of different duration also increased in most of the investigated areas but changes were mostly insignificant. Consequently, a decrease in the ratio of precipitation amount during the rainy period to annual precipitation was observed. It was also found that the rainy periods occurred earlier, especially in the case of the rainy periods of 60- and 90-days durations. Such tendencies pose an increasing threat to agriculture.

2

Employment of senior citizens in the Baltic Sea region bioeconomy

100%

Jankowska A. , Fabisiak B.

|

nr 4

EN

The scale of employment of the elderly in agriculture in the Baltic Sea Region is analysed. Classification of the countries according to the age structure of persons employed in agriculture is performed with the use of Ward’s clustering method. The diagnostic features were the percentages of persons from particular age groups employed in agriculture of a given country. The mean contributions of persons aged 50-64 and above 65 in the Baltic Sea Region are similar to those working in agriculture in all 27 EU member states. The mean percentage of the elderly (above 65 years of age) was over twice smaller in the Baltic Sea Region from the group of EU-10 countries and in Denmark than the those from the EU-15 group including Finland, Germany and Sweden. In the first group of countries also the percentage of persons aged 50-64 working in agriculture was also smaller.

PL

Przedstawiono skalę zatrudnienia osób starszych w sektorze rolnym w krajach Unii Europejskiej Regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Dokonano typologii badanych krajów według struktury wiekowej osób pracujących w rolnictwie, wykorzystując w tym celu analizę skupień metodą Warda. Jako cechy diagnostyczne przyjęto odsetek osób pracujących w rolnictwie badanych krajów w poszczególnych grupach wiekowych. Średni dla krajów Regionu Morza Bałtyckiego udział osób zatrudnionych w rolnictwie w wieku od 50 do 64 lat i powyżej 65. roku życia był bardzo zbliżony do średniego udziału tych grup wiekowych w sektorze rolnym dla całej UE-27. Wśród krajów Regionu Morza Bałtyckiego mniejszym odsetkiem osób starszych zatrudnionych w rolnictwie charakteryzowały się wszystkie kraje z UE-10, a z UE-15 tylko Dania. Przeciętna dla tych państw wartość tego wskaźnika była ponad 2-krotnie mniejsza niż w drugiej grupie, w której znalazły się pozostałe kraje analizowanego regionu, czyli Finlandia, Niemcy i Szwecja. Pierwsza wymieniona grupa krajów odznaczała się także mniejszym odsetkiem osób zatrudnionych w rolnictwie, a należących do grupy wiekowej 50-64 lat.

3

The Role of Cooperation in the Protection and Preservation of the Marine Environment and its Realization in the Baltic Sea Region

86%

Letniowska K.

|

2020

|

nr XXXVIII

4

Emergence of Baltic Sea Region cooperation and the origin of the Baltic University Programme

86%

Rydén L.

|

tom 12

259-276

EN

.

5

Demilitarization and neutralization – the case of the Åland Islands

81%

Brańka T.

Przegląd Politologiczny

|

2017

|

nr 4

189-204

PL

Demilitaryzacja i neutralizacja należą do katalogu szczególnych ograniczeń wykonywania zwierzchnictwa terytorialnego. Pomimo, iż są to rozwiązania stosowane w praktyce międzynarodowej stosunkowo często, to brakuje powszechnie uznanej definicji tych kategorii. Prowadzi to do wielu różnych podejść interpretacyjnych, co szczególnie wyraźnie widać w odniesieniu do demilitaryzacji. Klastycznym przykładem obszaru zmilitaryzowanego i zneutralizowanego są Wyspy Alandzkie. Ze względu na swoje strategiczne położenie kilkukrotnie stały się ważnym elementem politycznych rozgrywek pomiędzy mocarstwami w Europie, na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Wyspy postrzegano bowiem jako swoisty klucz do realizacji bałtyckiej polityki i równoważenia sił europejskich potęg. Konflikty, które targały regionem w XIX w., doprowadziły do stopniowego wypracowania rozwiązań demilitaryzacji, a później neutralizacji archipelagu, co zostało ostatecznie uregulowane w 1921 r. w międzynarodowej konwencji i potwierdzone po zakończeniu II wojny światowej. Przyjęty wtedy status prawnomiędzynarodowy archipelagu zachował trwałość, a obecnie służy jako swoisty wzorzec efektywnej demilitaryzacji i neutralizacji.

EN

Demilitarization and neutralization are among the specific restrictions that apply to the exercise of territorial sovereignty. Although frequently employed in international practice, no generally accepted definitions are available for either of these concepts. The void has given rise to a host of interpretations, which vary particularly widely in the case of demilitarization. The Åland Islands are a classic example of an area that has been both militarized and neutralized. Owing to its strategic location, it has repeatedly become the focal point of political clashes between European powers over the last two centuries. The Islands were seen as a key to pursuing Baltic Sea policies and balancing the strengths of European powers. The conflicts that swept through the region in the 19th century led to the gradual improvement of methods to demilitarize and subsequently neutralize the archipelago. Its status was ultimately settled in 1921 by an international convention and recognized after the end of World War II. The international legal status granted to the archipelago at that time has persisted to this day and continues to serve as a model of effective demilitarization and neutralization.

6

Defence cooperation between Sweden and Finland. Brothers in arms in the Nordic and beyond

72%

Śliwa Z. , Paasikivi J.

|

nr 10

123-144

PL

Bezpieczeństwo Europy ewoluuje w ostatniej dekadzie, powodując weryfikację narodowych polityk obronnych. Będąc członkami Unii Europejskiej, a nie NATO, Szwecja i Finlandia zmieniają swoją politykę obronną, aby stawić czoła złożonym zagrożeniom. Ich bliskość geograficzna jest jednym z czynników powodujących zacieśnienie ich współpracy wojskowej, wspartej budowaniem ich narodowych zdolności wojskowych i cywilnych, aby odstraszać potencjalne zagrożenie ze strony Rosji i stawić czoła wyzwaniom hybrydowym. Postęp jest widoczny, zwłaszcza w ostatniej dekadzie. Nie lekceważą zamykania szeregów z innymi krajami nordyckimi, NATO, a konkretnie ze Stanami Zjednoczonymi, uznając, że wspólny wysiłek z tymi narodami i organizacjami, wyznającymi te same wartości i stojącymi w obliczu podobnych zagrożeń, jest podstawą ich bezpieczeństwa. W artykule wykorzystano jakościowe podejście badawcze, wykorzystując studium przypadku, badanie źródeł wtórnych, analizę i syntezę jako metody

EN

The security of Europe has been evolving in the last decade, causing the verification of national defence policies. Being members of the European Union but not NATO, Sweden and Finland are revising their defence policies to face complex threats. Their geographical proximity is one factor causing their close military cooperation, supported by building–up their national military and civilian capabilities to deter potential threat from Russia and face hybrid challenges. The progress is visible, especially over the last decade. They are not disregarding closing ranks with other Nordic countries, NATO and specifically the US recognising that a joint effort with those nations and organisations, sharing the same values and facing similar threats, is foundation of their security. The paper utilises the qualitative research approach using a case study, desk research, analysis, and synthesis as methods.

7

Towers with Golden Orbs. Motif of Cupolaed Spires with Spherical Supports

58%

Łuniewicz Z.

|

nr 2

51-76

PL

Artykuł został poświęcony pomijanemu dotąd motywowi architektonicznemu, jakim są kuliste podpory w hełmach wież, obserwowane w północnej Europie od pocz. XVII w. Podpory te, wywiedzione zapewne z popularnego w ikonografii motywu obelisku opartego na kulach, po raz pierwszy w obrębie hełmu pojawiły się w zaprojektowanej przez Hendrika de Keysera wieży Westerkerk, a następnie w realizacjach jego uczniów w Danii. Pewną rolę w upowszechnieniu tego rozwiązania odegrały także przedstawienia graficzne wież. W tekście prześledzono możliwe drogi rozprzestrzeniania się nowego motywu oraz możliwe powiązania między różnorodnymi obiektami. Zróżnicowane formy i konteksty użycia omawianych podpór nie pozwoliły na wskazanie ich dodatkowych treści ideowych, innych niż te, związane z ich funkcjami prestiżowymi, naturalnie wpisanymi w wieżowe dominanty.

EN

The article is devoted to the hitherto overlooked architectural motif of spherical supports in tower spires, observed in northern Europe since the early 17th century. Probably derived from the obelisk ball-based motif popular in iconography. It first appeared within the spire of the Westerkerk tower designed by Hendrik de Keyser, and later in the realizations of his students in Denmark. Graphic representations of the towers also played a role in popularizing the motif. The article investigates the potential routes of the motif ’s spread and explores possible connections between the different objects. Due to the various forms and contexts in which the motif was used, it is difficult to determine any additional ideological content beyond the prestigious functions associated with dominant tower structures.