Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nieznany plan klasztoru augustianów w Wieluniu

100%

Dudak W.

|

2001

|

tom T. 46, z. 4

375-381

EN

The author proposes an analysis of an unknown plan of the Augustinian Monastery in Wieluń, found in an eighteenth-century copybook of monastic documents, The Augustinians (OESA) appeared in Wieluń due to a foundation by Kazimierz the Great (about 1350). The construction of the Corpus Christi monastery and church was probably initiated within the range of the municipal fortifications. The hundred-year long development was interrupted in 1457 by the invasion by Duke Janusz of Oświęcim, who ravaged the town, destroyed the church and monastery, and slaughtered the monks. For several decades, the ruins remained abandoned until the friars returned in 1487 to reconstruct the buildings. Consecutive damage was incurred by a fire which raged in the town in 1631 and the Swedish invasion of 1655-1656. In the wake of those events, the monastic complex was thoroughly rebuilt. Restoration was associated with regaining the monastic property, whose part was lost most probably during the absence of the monks in 1457-1487. Documents connected with the restitution of the estates, and collected in the aforementioned copybook, include the analysed plan. The titular plan presents the land in the possession of the Augustinian monks after the recovery of their property in the mid-seventeenth century.

2

Historia Obserwatorium Hohenpeissenberg

84%

Kępa S.

|

tom Z. 1-2

103-109

PL

Artykuł zawiera historię najstarszego górskiego obserwatorium meteorologicznego na świecie. Jest nim, położone w południowej Bawarii w Niemczech, obserwatorium Hohenpeissenberg. Z punktu widzenia meteorologii ma ono dużą wartość, gdyż ma m.in. najdłuższą na świecie, jednorodną serię obserwacyjną temperatury powietrza w górach. W pracy ta przedstawiono okoliczności powstania tej instytucji, jej późniejsze zmagania o przetrwanie oraz XX-wieczny rozwój i wzrost znaczenia.

EN

This paper contains history of the oldest mountain meteorological observatory in the world. It is Hohenpeissenberg observatory which is lying in the southern Bavaria in Germany. With a point of view of meteorology it has great value, because it have i.a. the longest, homogeneous observational series of air temperature in the mountains. This article presents circumstances of observatory’s establishment, fight for survival and observed in XX century development and growth of significance.

3

Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz o działających w tym czasie muzykach królewskich

67%

Przybyszewska-Jarmińska B.

|

2020

|

tom 65

|

nr 2

25-61

EN

From the 17th-century onward, when Warsaw’s Royal Castle became the main seat of successive Polish kings, the Augustinian Church of St Martin was not only the venue for the relatively intensive music activity of the Austin Friars themselves and of musicians whom they hired, but also for performances by the royal ensemble. The royal musicians who belonged to the Order of Saint Augustine were lodged in the monastery itself. Despite enormous losses related to the 1864 dissolution of the monastery following the January Uprising, some of the handwritten materials concerning its history, as well as the documents of the Polish Augustinian province, have been preserved (though dispersed) and may provide musicologists with hitherto unresearched, precious sources of knowledge on this subject. The first section of the paper is dedicated to music and musicians at St Martin’s Church, the organ and its renovations, as well as that church’s organists known by name (who included: Izajasz of Bochnia, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski and Hieronim Bobowski), cantors (Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski – who held the post of organist in the Kraków monastery, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, and Esaias Pawlikowicz (?)), as well as musicians-members of the monastic community who performed other functions (in their numbers, again Bonawentura Krawarski, as well as Andrzej Chrzanowski), and lay musicians employed by the friars. The surviving bills from the 1680s and 90s allow us to reconstruct the occasions on which King John III Sobieski’s ensemble frequently performed in this church, which also once hosted the ensemble of Cardinal Michał Stefan Radziejowski. In later sections I quote hitherto entirely unknown information from Augustinian manuscripts and other supplementary sources of various provenance, concerning the biographies of royal musicians. From these documents we learn of: Asprilio Pacelli’s aborted plan of journey to Rome in 1623; the whereabouts of a tenement house purchased by Marcin Mielczewski and his wife Jadwiga née Kołaczek; Bartłomiej Pękiel’s links to the monastery of St Martin, and the year of his death (he died in 1666, and not around 1670, as it has been accepted so far); the period of the royal bass-singer Adeodat Barochius’ (OESA) work in Warsaw and his origins (he came from Perugia), as well as of his founding, along with the Conventual Franciscan Vincenzo Scapitta da Valenza, and another Augustinian, Alfonso Selvatici, of the Fraternity of St Cecilia at St Martin’s Church. Finally, we obtain information concerning the biography of that last musician, including his connection to the royal ensemble (where he sang alto), from the times of King Ladislaus IV Vasa, and subsequently after a break in the 1650s (possibly also the early 1660s) during the reigns of John II Casimir Vasa, Michael Korybut Wiśniowiecki, and John III Sobieski. According to a source from Warsaw’s Augustinian monastery, Selvatici died in 1678 as the royal Kapellmeister.

PL

Kościół św. Marcina oo. augustianów w Warszawie od XVII w., kiedy warszawski Zamek Królewski stał się główną siedzibą kolejnych królów Polski, stanowił nie tylko miejsce dość intensywnego uprawiania muzyki przez samych zakonników i muzyków przez nich wynajmowanych, ale i występów kapeli królewskiej. W samym klasztorze zaś znajdowali mieszkanie muzycy królewscy, którzy należeli do zakonu św. Augustyna. Zachowane, pomimo ogromnych strat związanych z kasatą klasztoru po powstaniu styczniowym, rozproszone rękopisy dokumentujące jego dzieje, jak również akta prowincji polskiej oo. Augustianów stanowią niewykorzystywane przez muzykologów cenne źródła wiedzy na ten temat. Pierwszy paragraf artykułu poświęcony jest muzyce i muzykom w kościele św. Marcina. Zawiera informacje o organach i ich remontach oraz o zapoznanych organistach (wśród których był Izajasz z Bochni, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski), a także kantorach (jak znani z nazwiska Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski, który w klasztorze w Krakowie pełnił funkcję organisty, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, Esaias Pawlikowicz (?)) i muzykach innych specjalności należących do klasztornej społeczności (tu ponownie Bonawentura Krawarski oraz Andrzej Chrzanowski), jak również o zatrudnianych przez zakonników muzykach świeckich. Na podstawie zachowanych rachunków z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVII w. podane są okazje, z jakich w kościele wielokrotnie występowała kapela króla Jana III Sobieskiego, a jednorazowo kardynała Michała Stefana Radziejowskiego. Kolejne paragrafy przynoszą nieznane informacje, zaczerpnięte z rękopisów augustiańskich i różnej proweniencji źródeł uzupełniających, do biografii muzyków królewskich. Dotyczą one nieznanych i niezrealizowanych planów Asprilia Pacellego wyjazdu w 1623 r. do Rzymu, lokalizacji kamienicy, którą w 1648 r. nabył Marcin Mielczewski wraz z małżonką Jadwigą Kołaczkówną, związków Bartłomieja Pękiela z klasztorem św. Marcina i rocznej daty jego śmierci (muzyk zmarł w 1666, a nie ok. 1670 r., jak się dotąd przyjmowało), czasu działalności w Warszawie augustianina, królewskiego śpiewaka-basa Adeodata Barochiusa, jego pochodzenia (z Perugii) oraz udziału, wraz z franciszkaninem konwentualnym Vincenzo Scapittą da Valenza i augustaninem Alfonso Selvaticim w założeniu w kościele św. Marcina bractwa św. Cecylii, wreszcie biografii tego ostatniego, w tym jego związków z kapelą królewską w charakterze śpiewaka-alta sięgających czasów Władysława IV, a kontynuowanych, po przerwie w latach pięćdziesiątych i być może początkach lat sześćdziesiątych, za panowania Jana II Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, augustianina-muzyka zmarłego, według źródła wytworzonego w warszawskim klasztorze augustianów w 1678 r., jako królewski kapelmistrz.

4

Krótka historia klasztoru augustianów ze Swornegaci na Pomorzu Gdańskim

67%

Bruszewska-Głombiowska M.

|

tom R. 52 nr 1 (184)

155-166

PL

Artykuł dotyczy historii pierwszego na Pomorzu Gdańskim klasztoru augustiańskiego. Do Swornegaci augustianie zostali sprowadzeni za sprawą żony Mściwoja II Judyty saskiej około 1255 roku. Szybko weszli w posiadanie Nechoru, Zwierzyńca, Łowiszowej Dąbrowy i czterech jezior położonych niedaleko Swornegaci. Dzieje klasztoru swornegackiego stanowią interesujący problem badawczy, który do tej pory nie doczekał się osobnej monografii.

EN

The paper deals with history of the firs-in-Gdańsk Pomerania Augustine monastery. Augustine monks were brought to Swornegacie following efforts by Msciwoj’s wife, Judith, around 1255. They quickly came into possession of Nechor, Zwierzyniec, Łowiszowa Dąbrowa and four lakes situated near Swornegacie. The history of the monastery constitutes an interesting issue to investigate, which has not been written in a separate manuscript.