W artykule omówiono rękopisy 1448 z Biblioteki Ossolineum i 2831 z Biblioteki Jagiellońskiej, sporządzone przez Ambrożego Grabowskiego, a odnoszące się do procesu o unieważnienie małżeństwa, który toczył się między Teresą Heleną z Jabłonowskich a Józefem Maksymilianem Ossolińskimi. Dotychczas rozejście się małżonków nazywano rozwodem i spekulowano nad jego przyczyną (bezdzietność, pokrewieństwo, brak szczęścia w małżeństwie, impotencja). Rękopisy Grabowskiego wyraźnie wskazują pokrewieństwo trzeciego stopnia w linii prostej jako oficjalny powód unieważnienia małżeństwa. Potwierdza to ossoliński manuskrypt 4172, zawierający odpis akt konsystorza generalnego krakowskiego oraz dokumentujący przebieg i wynik procesu prowadzonego w latach 1791–1792. Z dokumentów tych wynika, że o rozwód wniosła Ossolińska, powołując się na wspomnianą przeszkodę kanoniczną, która nie została usunięta dyspensą papieską. Artykuł zawiera edycję rękopisów Grabowskiego w języku łacińskim, a także ich przekład na język polski.
EN
The paper discusses two manuscripts, namely one no. 1448 from the Ossolineum Library and another no. 2831 from the Jagiellonian Library, prepared by Ambroży Grabowski, and referring to the trial for marriage annulment taken between Teresa Helena de domo Jabłonowska and Józef Maksymilian Ossoliński. The splitting of the couple was referred to as a divorce and speculations raised about its reason (childlessness, kinship, lack of happiness in marriage, impotence). Grabowski’s handwritings clearly point at third degree of kinship as the official cause of the nullity. This is confirmed by the Ossolineum manuscript no. 4172 that contains a transcript from the Cracow general consistory records that traced the course of the 1791–1792 trial. The documents reveal that Ossolińska filed for divorce, referring to the aforementioned canonical impediment that was not cleared with the Pope’s dispensation. The article contains an edition of Grabowski’s manuscripts in Latin and their translations into Polish.
In 1808 the Warsaw Society of Friends of Science decided to publish a work of John Baptist Albertrandi „Historia polska medalami zaświadczona i objaśniona” (History of Polish MedalsRecorded and Expounded). The book was supposed to be illustrated with images of all medals stamped and known in Poland. Despite many years of ongoing preparations, the completed and ready numismatic study was not published. The copperplates for the engravings, of which there are four hundred and thirty-four, were created between 1822 and 1828. After the fall of the November Uprising they were conscated and exported to Russia to enrich the holdings of the Imperial Academy of Sciences, where they remain to this day. Before they were carried off, around thirty copies of the set were printed. The subject of this article are four albums including copies of prints from the copperplates for the engravings, stored in National Museum in Krakow, Jagiellonian Library (two albums) and Science Library of PAU (Polish Academy of Arts and Sciences) and PAN (Polish Academy of Sciences) and one album from National Museum in Poznan containing so called new prints stamped in 1872 in Saint Petersburg. e article contains a presentation of all four albums, which are analysed from several standpoints, namely, historical, provenance, as collector’s items, as works of art and as works created to be printed.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.