"Brat naszego Boga". Międzynarodowe Sympozjum Naukowe na zakończenie Roku Adama Chmielowskiego – Świętego Brata Alberta (Klasztor Ojców Bernardynów w Lublinie, 16.12.2017)
The presented study is an attempt at recgnition and description of basic aesthetic tendencies and purely artistic qualities as well as metaphisical perspectives determining the character od Adam Chmielowski’s landscapes. The realm of artictic activity of the Polish painter is presented against the context of landscape painting history – both Polish and European. The author of the current article appreciates the role of an important reference system – the realm of spirit expressed in various artistic gestures which constitutes a secret element of Chmielowski’s work.
PL
Przedkładany szkic stanowi próbę rozpoznania i opisu podstawowych tendencji estetycznych i jakości ściśle malarskich, a także perspektyw metafizycznych określających charakter pejzaży Adama Chmielowskiego. Ten obszar twórczości polskiego artysty jest ukazany w kontekście historii malarstwa krajobrazowego zarówno polskiego, jak i europejskiego. Dla autora artykułu ważnym układem odniesienia jest sfera duchowa wyrażana przez różne gesty malarskie, co stanowi tajemniczy element dzieła Chmielowskiego.
Adam Chmielowski, later St. Brother Albert, studied painting in Munich, in the years 1870–1874. There, he met a group of Polish artists who, like him, left Poland after the January Uprising and the closing of the Academy of Fine Arts in Warsaw. Artistically, they formed a fairly homogeneous group. They cultivated a romantic vision of art. They preferred landscape to traditional historical painting. Their works referred to Poland (the January Uprising, Polish landscapes). The paintings had a specific mood, an air of mystery and contemplative silence. Currently, they are referred to as the „Munich School”. Adam Chmielowski belonged to this group as well. His views on art were probably shaped already in Munich, and he remained faithful to them until the end of his artistic career. For him, a painting should reflect the soul of an artist. This way, through their art, the artist can make a connection with a viewer and vice versa. The subject of the article is an attempt to get to know the soul of Adam Chmielowski on the basis of his painting „Abandoned Presbytery”. The painting shows the state of spiritual suffering, the experience of abandonment by God and people. The juxtaposition of events in Chmielowski’s life with the expressiveness of the painting suggests that it was painted several years earlier (in the years 1882-1884) than what the date on the signature indicates.
PL
W latach 1870-1874 Adam Chmielowski, późniejszy św. Brat Albert, studiował malarstwo w Monachium. Tam też spotkał grupę polskich artystów, którzy po powstaniu styczniowym i zamknięciu ASP w Warszawie, podobnie jak on, opuścili Polskę. Pod względem artystycznym tworzyli dość jednolitą grupę. Pielęgnowali romantyczną wizję sztuki. Preferowali pejzaż, zamiast tradycyjnego malarstwa historycznego. Tematyką nawiązywali do Polski (powstanie styczniowe, krajobrazy rodzime). Ich obrazy cechowały się specyficznym nastrojem, tajemniczości i kontemplacyjnej ciszy. Obecnie ich twórczość określa się mianem „szkoły monachijskiej”. Do „szkoły monachijskiej” należy także Chmielowski. Prawdopodobnie już w Monachium ukształtowały się jego poglądy na sztukę, którym pozostał wierny do końca swojej twórczości. Według niego obraz powinien odzwierciedlać duszę artysty. W ten sposób przez obraz artysta może nawiązać kontakt z widzem i odwrotnie. Tematem artykułu jest próba poznania duszy Chmielowskiego na podstawie jego obrazu Opuszczona plebania. Dzieło ukazuje stan cierpienia duchowego, doświadczenie opuszczenia przez Boga i ludzi. Zestawienie wydarzeń z życia Chmielowskiego z ekspresją obrazu sugeruje, że został on namalowany kilka lat wcześniej (w latach 1882-1884) niż wskazuje data na sygnaturze.
The article presents language idiosyncracies of Sr. Bernardina Maria Jabłońska (187-1940), co-founder of the Congregation of Albertine Sisters Serving the Poor (ZSAPU). Sr. Bernardina Jabłońska’s variable feature of religious idiostyle is a combination of sublime qualities (which may be embodied as poetic) and colloquial style. Sublimeness is achieved primarily through artistic means, mainly comparisons and metaphors. Colloquialism is represented by diminutive and hypocoristic formations, lexical and phraseological colloquial expressions (including colloquial comparisons), and quasi-dialogical syntactic constructions.
PL
W artykule przedstawia się osobliwości języka s. Bernardyny Marii Jabłońskiej (1878-1940) współzałożycielki Zgromadzenia Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim. Cechą znamienną religijnego idiostylu s. Bernardyny Jabłońskiej są łączące się cechy wzniosłość (mogąca być ujęta jako poetyckość) i potoczność. Wzniosłość osiągana przede wszystkim poprzez środki artystyczne głównie porównania i metafory. Potoczność wyrażana zaś przez formacje deminutywne i hipokorystyczne, potocyzmy leksykalne i frazeologiczne (w tym potoczne porównania) oraz budujące (quasi)dialogowość konstrukcje składniowe.
This paper aims to read anew five works by Adam Chmielowski (1845-1916): The Italian Siesta, Francesca and Paolo, The Garden of Love, In Italy and The Gray Hour. It has been previously noted that the painter was inspired by specific paintings from Schack’s collection in Munich, such as The Garden of Ariosto and Paolo and Francesca, painted by Anselm Feuerbach. Based on an analysis of Chmielowski’s later paintings, the author demonstrates that the figure of Dante and the references to the Divine Comedy constitute an interpretative key to the deciphering of these works. Chmielowski’s Italian work remains unique against the backdrop of Polish paintings on this subject at that time.
PL
Artykuł stanowi próbę nowego odczytania pięciu dzieł Adama Chmielowskiego (1845-1916), takich jak Sjesta włoska, Francesca i Paolo, Ogród miłości, We Włoszech i Szara godzina. Malarz inspirował się konkretnymi obrazami znajdującymi się w monachijskiej kolekcji Schacka, takimi jak Ogród Ariosta oraz Paolo i Francesca Anselma Feuerbacha. Opierając się na analizach kolejnych dzieł Chmielowskiego, wskazano, że postać Dantego oraz odwołania do Boskiej komedii stanowią klucz interpretacyjny do odczytania tych dzieł. Włoska twórczość Chmielowskiego pozostaje wyjątkowa na tle ówczesnych polskich obrazów o tej tematyce.
Adam Chmielowski (Saint Brother Albert) by Jakub A. Malik, and previously, Adolf Nowaczyński was interpreted as the materialization of the “evangelical positivist” model. The term, coined by Adam Grzymała-Siedlecki for the study of BolesławPrus, became not only a term which, in literary science, repeatedly served as a formula for positivists’ views on religion, but also turned out to be a knot for research interests of Malik, a knot connecting it in a broadly understood humanistic perspective with with Stanisław Fita and the author of the novel The doll.
PL
Postać Adama Chmielowskiego (świętego Brata Alberta) przez Jakuba A. Malika, a wcześniej Adolfa Nowaczyńskiego interpretowana był jako materializacja modelu „pozytywisty ewangelicznego”. Termin ten, ukuty przez Adama Grzymałę-Siedleckiego na potrzeby studium o Bolesławie Prusie, stał się nie tylko pojęciem, które w literaturoznawstwie wielokrotnie posłużyło za formułę określającą stosunek pozytywistów do kwestii religii, ale również okazało się węzłem zainteresowań badawczych Malika, węzłem łączącym go w szeroko rozumianej perspektywie humanistycznej ze Stanisławem Fitą i autorem Lalki.
The article seeks to interpret the motif of Brother Albert Chmielowski (participant in the January Uprising, social activist as well as a Young Poland painter) in Stefan Żeromski’s 1913 novel Nawracanie Judasza (Converting Judas) and to answer the question about the role of the Albertine hermitage on Kalatówki. The Albertine congregation played an active part in the development of infrastructure in Zakopane, with the brothers working, for example, on the construction of the most popular tourist trail in the Tatras — to Giewont — an important thread in Żeromski’s novel. Żeromski sees Brother Albert not only as a spiritual idealist and social activist, but also a fine artist creating works typical of modernism (painting in the altar in the Kalatówki chapel featuring the crucifix with the suffering Christ). The crucial motif of “converting Judas” lies in the enhancement of the status of landscape, an example of Żeromski’s typical lyricisation of descriptions of nature. For the author of Converting Judas, the subjectification of landscape as well as numerous metaphorised images of nature are used mostly as means to illustrate the protagonist’s inner landscape. The dominant myth in the novel — of eternal creative nature: changeable but personifying the evolutionary continuity of life — is an optimistically soothing answer to decadent dilemmas. In the mountain landscape, surrounded by nature and accompanied by a friar, the protagonist experiences a real katharsis. The “blessed sight” generates strength needed for the construction of the trail and personal spiritual renewal.
The article presents the objectives, concepts, methods and characteristics of the artistic and social action known as “#givethanksfor”, pursued through social media, based on the assumptions of participatory art. The article describes the components of the action, how it was created and importance of the artistic work done, which is the finale of the action. The artist asks questions: “Can participatory art exist online?” and “Will the artist’s actions based on participatory art allow to awaken and show a feeling of gratitude in a group of people?” Answers were attempted based on considerations of participatory art, gratitude and online artistic activity.
PL
Artykuł przedstawia cele, koncepcje i metody działania oraz charakterystykę przebiegu akcji artystyczno-społecznej „#dziękujza” w mediach społecznościowych w oparciu o założenia sztuki partycypacyjnej. Opisuje jej elementy składowe, sposób powstania i znaczenie wykonanej pracy artystycznej będącej finałem akcji. Artysta stawia pytania: „Czy sztuka partycypacyjna może zaistnieć w internecie?” i „Czy działania artysty oparte na sztuce partycypacyjnej pozwolą rozbudzić i unaocznić uczucie wdzięczności w grupie ludzi?”. Odpowiedzi próbowano uzyskać na podstawie rozważań o sztuce partycypacyjnej, wdzięczności oraz przeprowadzonego działania artystycznego w internecie.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.