Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pedagogical and Ethical Content in Polish Young Readers’ Periodicals in the Years 1863–1918

100%

Rogoż M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia

|

2017

|

tom 15

221-229

EN

In the nineteenth century, there were systems of universal and free elementary education supervised by state organs. The specificity of the situation of the Polish nation resulted from its functioning in three different systems of education formed by three separate partitioning states (Austria, Prussia and Russia). Individual editors attached great importance to the promotion of certain moral-ethical values willingly referring to Christian ethics. Numerous stories centered on the reckless conduct of young characters, which led to various injuries and accidents and allowed the formulation of an educative punch line. In short stage works, various types of character defects were often stigmatized. Some works of this type adopted the schema of a developmental novel showing the social advancement of the hero, who, as a result of hard work and overcoming various adversities, provided a better life for himself those surrounding him (or her). An important component of education was patriotism and respect for one’s elders. While the editions of individual periodicals in the middle of the nineteenth century approached educational issues in an authoritarian manner, treating education as a necessary interference, the later ones granted the children’s world a specific autonomy, where only the right direction had to be given. Individual editors collaborated with renowned educators, e.g. Adolf Dygasiński, Henryk Wernic or Teresa Jadwiga Papi. It was thanks to these people that the magazines for young readers reflected different concepts referring to the pedagogy of the time, based on the discoveries of Positivist and Modernist science and philosophy. Also, information related to the real situation of education in Polish territory was included

2

Rufin Morozowicz (1851 – 1931). Legenda polskiego teatru

72%

Uljasz A.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2021

|

tom 20

|

nr 1

159-190

EN

Comedian Rufin Morozowicz (1851–1931) is an actor and singer – a legend of Polish operetta. He also achieved an output as a dramatic artist, theater director and director. It happened that he performed successfully in comic operas. At the beginning, he played in Warsaw garden theaters and in the so-called province. He worked in traveling acting groups. In the period 1875–1878, he was an actor of the Municipal Theater in Krakow. In 1881, he was employed at the Government Theaters of Warsaw. Since then, he has been permanently professionally connected with Warsaw. He worked as an actor until 1927. He was the most famous actor in the Morozowicz family. His most legendary roles are Menalaus in Jacques Offenbach’s operetta Beautiful Helena and John Styx in the operetta by the same composer Orpheus in Hell.

PL

Komik Rufin Morozowicz (1851–1931) to aktor i śpiewak – legenda polskiej operetki. Osiągnął dorobek również jako artysta dramatyczny, dyrektor teatru i reżyser. Zdarzało się, że występował z sukcesem w operach komicznych. Z początku grał w warszawskich teatrach ogródkowych i na tzw. prowincji. Pracował w objazdowych zespołach aktorskich. W okresie 1875–1878 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. W 1881 r. otrzymał angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Od tego czasu na stałe związał się zawodowo z Warszawą. Wykonywał zawód aktora do 1927 r. Był najbardziej znanym aktorem z rodziny Morozowiczów. Jego legendarne role to Menalaus w operetce Jacques’a Offenbacha Piękna Helena i John Styx w operetce tego samego kompozytora Orfeusz w piekle.

3

Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918

72%

Rogoż M.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2017

|

tom 20

|

nr 3

39-52

XX

The subject of discussion are religious themes present in the Polish-language general profile press for children and young people published on the area of the former Commonwealth in the years 1863–1918 by editors not directly connected with churches or religious associations. The considerations include the contents of several hundred magazines, nevertheless, detailed qualitative analysis was carried out on the following representative representations from the three partitions: “Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), “Wieczory Rodzinne” (1880–1914), “Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), “Mały Światek” (1888–1918), “Jutrzenka Polska” (1904–1914), “Anioł Stróż” (1895–1909) and “Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). The religious content played a significant role in these periodicals, ranging from 3.4% to 11.1% of the printed area.

PL

Przedmiot rozważań stanowi tematyka religijna obecna na łamach polskojęzycznej prasy dla dzieci i młodzieży o profilu ogólnym wydawanej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w latach 1863–1918 przez redakcje nie związane bezpośrednio z kościołami czy związkami wyznaniowymi. W przeprowadzonych rozważaniach uwzględniono treść kilkuset czasopism, niemniej jednak szczegółowej analizie ilościowej i jakościowej poddano następujące, reprezentatywne tytuły z 3 zaborów: „Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), „Wieczory Rodzinne” (1880–1914), „Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), „Mały Światek” (1888–1918), „Wiek Młody” (1893–1904), „Jutrzenka Polska” (1904–1914), „Anioł Stróż” (1895–1909) oraz „Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). Treści religijne odgrywały w poszczególnych pismach niebagatelną rolę zajmując od 3,4% do 11,1% zadrukowanej powierzchni

4

O języku polskiej powieści brukowej

72%

Bieńkowska D. , Umińska-Tytoń E.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2020

|

tom 19

19-37

EN

The subject of description and analysis in this article are the linguistic-stylistic features of the Polish pulp fiction novels of the late 19th and early 20th century. Pulp fiction novels, which belong to the so called secondary (or lower class) literature, were intended to satisfy the ludic and cultic reading needs of the middle and lower social layer. The pulp fiction novels are dominated by a simple style, sprouting from the implementation of the veristic ideas, according to which the texts were to reflect the reality, refer to the mentality, customs, culture, and language of the readers. In order to make the depicted world real, the onyms were used (names, surnames, nicknames of the characters and the topographical names) as well as the abundance of linguistic means typical of the colloquial communication. In the stylistics of the pulp fiction novels present are also elements characteristic of the artistic (poetic) style, that make them more sophisticated or literary. They were intended to create in an average common reader the idea of what literariness is.

PL

W artykule przedmiotem opisu i analizy są cechy językowo-stylistyczne polskich powieści brukowych pochodzących z końca XIX oraz początku XX wieku. Powieści brukowe, należące do tzw. literatury drugorzędnej (niższej klasy), miały zaspokajać ludyczne oraz kulturowe potrzeby czytelnicze średnich i niższych warstw społecznych. W powieściach tych dominuje styl prosty, wyrastający z realizacji idei werystycznych, w myśl których teksty miały być zwierciadłem rzeczywistości, odwoływać się do mentalności, obyczajów, kultury i języka czytelników. Urealnieniu świata przedstawionego służyły m.in. onimy (imiona, nazwiska, przezwiska postaci i nazwy topograficzne) oraz bogaty zbiór środków językowych typowych dla komunikacji potocznej. W stylistyce powieści brukowych obecne są także elementy właściwe stylowi artystycznemu (poetyckiemu), które nadają im bardziej wyszukany, literacki charakter. Miały one kreować wyobrażenie o literackości u przeciętnego, prostego czytelnika.