Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wartości moralne w publicystyce Teresy Torańskiej na łamach paryskiej „Kultury”

100%

Górka E.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2021

|

tom 7

133-141

EN

The article aims to analyse the moral values in the journalism by Teresa Torańska in the Parisian “Kultura”, a monthly journal published by Editor Jerzy Giedroyc at the Literary Institute in Paris. Moral values identified with such concepts as the good and freedom have been analysed. The research allowed to define the most frequently used concepts (good and freedom), their understanding by the interlocutors and the journalist herself. Further analysis allowed to draw attention to the journalistic skills and independence as Teresa Torańska’s work features.

PL

Celem artykułu jest analiza wartości moralnych obecnych w publicystyce Teresy Torańskiej, która ukazywała się na łamach paryskiej „Kultury”, miesięczniku wydawanym przez Redaktora Jerzego Giedroycia w Instytucie Literackim w Paryżu. Wartości moralne utożsamiane z takimi pojęciami, jak dobro i wolność, zostały poddane analizie ilościowej i jakościowej. Przeprowadzone badania pozwoliły określić najczęściej wykorzystane pojęcia (dobro i wolność), sposób ich rozumienia przez rozmówców oraz dziennikarkę. Dalsze analizy umożliwiły zwrócenie uwagi na warsztat dziennikarski i niezależność jako cechy publicystyki Teresy Torańskiej.

2

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

84%

Trygar B.

Postscriptum Polonistyczne

|

2021

|

tom 27

|

nr 1

343-362

EN

The article analyses Wojciech Karpiński’s latest book titled 120 dni „Kultury” in the context of Paul Ricoeur’s philosophy of man. Karpiński chose texts published in “Kultura”, a Parisian literary magazine, from writers who inspired him the most, taught him how to look at the world and at other people, and above all showed him how to discover the beauty of art. Karpiński’s ‘I’ was shaped by his encounter with other artists. Narrative identity is a bridge leading to the concept of open dialectics proposed by the French philosopher, which combines two methods. One involves the researcher adopting an a posteriori approach, starting from the concrete, i.e. the individual subject located in specific realities of life, immersed in a specific culture, having their own history and experiences. For the other, the researcher uses a Kantian turn, reflecting on the subject in a transcendental perspective. Subjectivity means turning towards the Other, and thanks to the Other, one transcends oneself. As Ricoeur argues, there is an “ontological force” in language that points to a certain way of being-inthe-world. Identity is consciously transformed, and literature is simultaneously an artistic record of this movement and a cultural-anthropological discourse.

PL

W artykule analizuję ostatnią książkę Wojciecha Karpińskiego pt. 120 dni „Kultury” w kontekście filozofii człowieka Paula Ricoeura. Karpiński wybrał publikowane w paryskiej „Kulturze” teksty pisarzy, którzy go najbardziej inspirowali, uczyli patrzenia na świat i na drugiego człowieka, a przede wszystkim pokazywali, jak odkrywać piękno sztuki. „Ja” Karpińskiego kształtowało się w spotkaniu z innymi artystami. Tożsamość narracyjna jest pomostem prowadzącym do zaproponowanej przez francuskiego filozofa koncepcji otwartej dialektyki, która łączy dwa podejścia. Po pierwsze badacz przyjmuje porządek aposterioryczny, wychodząc od konkretu, czyli jednostkowego podmiotu umiejscowionego w określonych realiach życiowych, zanurzonego w konkretnej kulturze, posiadającego własną historię i doświadczenia, po drugie posługuje się kantowskim zwrotem, prowadząc refleksję o podmiocie w perspektywie transcendentalnej. Podmiotowość to zwrócenie się ku Innemu, a dzięki Innemu dokonuje się transcendowanie siebie. Jak dowodzi francuski filozof, w języku istnieje „siła ontologiczna”, która wskazuje na określony sposób bycia-w-świecie. Tożsamość podlega świadomym przeobrażeniom, a literatura jest artystycznym zapisem tego ruchu i zarazem dyskursem kulturowo-antropologicznym.

3

Witold Wirpsza w kręgu paryskiej „Kultury” (1972–1985)

67%

Pawelec D.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

tom 114

|

nr 1

85-100

PL

Artykuł podsumowuje obecność Witolda Wirpszy na łamach jednego z najważniejszych pism polskiej emigracji XX wieku. Po tym jak polskie władze nie zgodziły się przedłużyć pisarzowi ważności paszportu, Wirpsza pozostał w Berlinie Zachodnim. W latach 1972–1985 ogłosił w paryskiej „Kulturze” blisko 60 tekstów, w tym wiersze, eseje, polemiki, recenzje, rozmowy, opowiadania, listy do redakcji i listy otwarte. Autor artykułu omawia te publikacje w kontekście korespondencji pisarza z osobami istotnymi dla miesięcznika. Tekst wzbogacają fragmenty listów zdeponowanych w berlińskim Archiv der Akademie der Künste. Głównym respondentem Wirpszy jest Jerzy Giedroyc, redaktor naczelny „Kultury”. W artykule są też cytowane listy od Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Leszka Kołakowskiego, Józefa Czapskiego i Marii Danilewicz-Zielińskiej. Autor szkicu pokazuje wizerunek Wirpszy jako twórcy obdarzonego temperamentem polemicznym. Pisarz był w kręgu „Kultury” postacią „dobrze obecną”, szczególnie w pierwszym okresie współpracy. W latach osiemdziesiątych jego aktywność wyraźnie osłabła, co było spowodowane problemami zdrowotnymi. Zwieńczeniem „dobrej obecności” pisarza w miesięczniku był opublikowany po jego śmierci szkic wspomnieniowy „Imiennik” autorstwa Wiktora Woroszylskiego.

EN

The article sums up Witold Wirpsza’s presence on the pages of one of the most paramount periodicals of the Polish 20th century emigration. Following the decision of the Polish authorities that refused to prolong the validity of his passport, the writer stayed in West Berlin. Between 1972 and 1985 he published in the Paris “Kultura” (“Culture”) almost 60 pieces, including poems, essays, polemics, reviews, conversations, short stories, letters to editors, and open letters. The author of the article traces the publications, and discusses them in the context of Wirpsza’s correspondence with the other figures who prove influential for this monthly. The text in enriched by fragments of letters deposited in Berlin Archiv der Akademie der Künste. Wirpsza’s main respondent is Jerzy Giedroyc―the editor-in-chief of ”Culture.” Other authors of letters quoted in the paper are Gustaw Herling-Grudziński, Leszek Kołakowski, Józef Czapski, and Maria Danilewicz-Zielińska. Pawelec pictures Wirpsza in “Culture” as a writer of polemical temperament. In the circle of “Culture” he was a “well present” figure, especially in the first period of his cooperation with this journal. His activity clearly downtones in the 1980s due to health problems. The crowning of the writer’s “good presence” in “Culture” was a remembrance sketch published after his death in the monthly in question by Wiktor Woroszylski entitled “Imiennik” (“Namesake”).