Artykuł ma charakter historyczno-komparatystyczny. Jego podstawowym celem jest rekonstrukcja głównych założeń, nieco już zapomnianej, antropologii filozoficznej Arnolda Gehlena. Niektóre z nich zaczerpnięte zostały z dzieł J.G. Herdera (człowiek jako Mängelwesen), F. Nietzschego (człowiek jako nicht festgestellte Tier) i M. Schelera („otwartość” człowieka na świat). Większość tez ma jednak charakter autorski (idea „odciążenia”, człowiek jako Kulturwesen, tradycja jako siła stabilizująca życie). Antropologia Gehlena ma, obok silnych stron, również pewne słabości (biologistyczna metafizyka, przywiązywanie zbyt dużej wagi do przestarzałej koncepcji „istoty wykazującej braki”, zatarcie granic między metodą filozoficzną a metodą naukową). Są one przedmiotem dyskusji prowadzonych przez naukowców zajmujących się empirycznymi badaniami nad człowiekiem, jak i znawców filozofii człowieka. Ta kwestia jest również przedmiotem zainteresowania autora artykułu.
EN
Of a historical and comparative character, this article’s basic aim is to reconstruct the main principles of the somewhat forgotten philosophical anthropology of Arnold Gehlen. Some of the principles were derived from the works of J. G. Herder (man as Mängelwesen), F. Nietzsche (man as nicht festgestellte Tier), and M. Scheler (man’s “openness” to the world). The majority of the proposed theses, however, were Gehlen’s own (the idea of “unburdening”, man as Kulturwesen, tradition as a life-stabilising force). Apart from its strengths, Gehlen’s anthropology has some weaknesses (biologistic metaphysics, attaching excessive significance to the outdated conception of “a deficient being”, blurring the boundaries between the philosophical method and the scientific method). They are the subject of discussions carried out both by scientists conducting empirical research on man and by experts on the philosophy of man, as well as being the subject of my own interest.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.