Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Метаморфозы памяти в пьесе Николая Рудковского „Дожить до премьеры"

100%

Gulina A.

|

tom 17

159-176

EN

At the beginning of the 21st century, the societies of the post-Soviet countries are still faced with the problem of determining its position in relation to the Soviet past and self-identification of national identity. The popularity of the nostalgic narrative about the lost socialist world order, actively supported by official propaganda in some countries, led to a paradoxical metamorphosis – the project of the future socialist society has become a symbol of conservative values and a glorious heroic past. Since the beginning of the 40s of the 20th century in the literature of the medium memory a mythologizing vision of the Second World War has become subjected. The subject of the article is the analysis of the drama of contemporary Belarusian writer Nikolai Rudkovsky “Дожить до премьеры” (“Live to See the Premiere”). Exploring the theme of war, the playwriter shows the evolution of the perception of a memorable event: from the high rank of a historical fact to the experience of an individual, doomed to operate in a warlike reality. The playwriter interprets collective memory and the Soviet, Russian and Belarusian literary canon in reference to various types of metatexts corresponding to the theme of war.

PL

Na początku XXI wieku społeczeństwa krajów postradzieckich wciąż borykają się z problemem określenia swojej pozycji wobec sowieckiej przeszłości oraz samoidentyfikacji tożsamości narodowej. Popularność nostalgicznej narracji o utraconym socjalistycznym porządku świata, w niektórych krajach aktywnie wspierana przez oficjalną propagandę, doprowadziła do paradoksalnej metamorfozy projektu przyszłego społeczeństwa – oto idee socjalistyczne stały się symbolem konserwatywnych wartości i chwalebnej heroicznej przeszłości. Od początku lat 40. XX wieku w literaturze medium pamięci stała się poddana mitologizacji wizja drugiej wojny światowej. Przedmiotem artykułu jest analiza dramatu współczesnego pisarza białoruskiego Nikołaja Rudkowskiego Дожить до премьеры (Dożyć do premiery). Eksplorując temat wojny dramaturg ukazuje ewolucję percepcji wydarzenia pamięciowego: od wysokiej rangi faktu historycznego do doświadczenia jednostki, skazanej na funkcjonowanie w wojennej rzeczywistości. Pamięć zbiorową oraz sowiecki, rosyjski i białoruski kanon literacki dramatopisarz interpretuje w nawiązaniu do różnego typów metatekstów, korespondujących z tematyką wojenną.

RU

В двухтысячные годы перед обществом в постсоветских странах по-прежнему остро стоит проблема конструирования национальной идентичности и самоопределения по отношению к советскому прошлому. Популярность ностальгического нарратива по утраченному социалистическому мироустройству, в некоторых странах активно поддерживаемая официальной идеологией, привела к парадоксальной метаморфозе – проект будущего социалистического общества стал символом консервативных ценностей и славного героического прошлого. В данном контексте несомненно основополагающим событием памяти становится Великая отечественная война, в мифологизации и „памятизации” которой литература, начиная с 1940-х годов, играла значительную роль, во многом выполняя роль медиума памяти. Базируясь на исследованиях коллективной памяти и постпамяти, в статье проанализирована пьеса современного белорусского драматурга Николая Рудковского Дожить до премьеры, в которой автор, обращаясь к теме войны, с помощью обширных интертекстуальных связей воссоздает эволюцию восприятия события памяти от эмпирического и монументального модуса до рефлексирующего, показывает опасности пропагандистской трактовки военного нарратива, интерпретирует сберегающую память и сложившийся литературный советский, российский и белорусский канон, тем самым фиксируя и одновременно анализируя коллективную память и постпамять современного белорусского общества.

2

К вопросу постпамяти в романе Сергея Лебедева «Люди августа»

100%

Zywert A. M.

Przegląd Rusycystyczny

|

2022

|

nr 4

96-113

RU

Настоящая статья посвящена анализу романа Сергея Лебедева, Люди августа (2016) в контексте категории постпамяти. Находящееся в центре нашего внимания произведение– это третья попытка автора осмыслить прошлое, на этот раз в контексте знаковых для России событий 1991 года – своего рода пограничной ситуации, которая превращается в импульс к борьбе за будущее (в том числе и собственное). Но, как показывает Лебедев, поскольку, независимо от политических обстоятельств, история все время повторяется, то травматичный императив поиска «забытых» мертвых становится основной «сюжетной линией» следующих поколений. Политика нынешней, вновь безальтернативной власти, предпочитающей утилитарное, а не церемониальное отношение к мертвым и поддерживающей «советскость», обрекает Россию на парадоксальное бытие-небытие, бесконечное травматическое пребывание в «немой» памяти без возможности вновь обрести свою идентичность.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony analizie powieści Siergieja Lebiediewa, Ludzie sierpnia (2016) w kontekście kategorii postpamięci. Znajdujący się w centrum naszej uwagi utwór – to trzecia próba autora zrozumieć przeszłość, w tym przypadku w kontekście ważnych dla Rosji wydarzeń 1991 roku – swego rodzaju sytuacji granicznej, która przekształca się w impuls do walki o przyszłość (także własną). Ponieważ jednak, jak wskazuje Lebiediew, niezależnie od warunków politycznych, historia wciąż się powtarza, to traumatyczny imperatyw poszukiwania „zapomnianych” martwych jest podstawową „fabułą” kolejnych pokoleń. Polityka aktualnej, niezmiennie bezalternatywnej, władzy, preferującej bardziej utylitarne, niż ceremonialne traktowanie zmarłych i wspierająca „radzieckość”, skazuje Rosję na paradoksalne bycie-nie-bycie, niekończące się traumatyczne trwanie w „niemej” pamięci bez możliwości odzyskania tożsamości.

EN

This article is devoted to the analysis of Sergei Lebedev's novel The People of August (2016) in the context of postmemory. The work is focused on the writer's third attempt to comprehend the past, this time in the context of the landmark events of 1991 for Russia – a kind of border situation that turns into an impulse to fight for the future. But, unfortunately, as Lebedev shows, regardless of political circumstances, history repeats itself all the time. Hence, the traumatic imperative of searching for the "forgotten" dead becomes the main "storyline" of next generations. The policy of the current, once again uncontested authorities, which prefers a utilitarian rather than ceremonial attitude to the dead and supports "Sovietism", condemns Russia to, paradoxical being-non-being, endless traumatic remaining in the "mute" memory without the possibility of regaining its own identity.

3

Kresy, bezkresy, bezkresowisko

100%

Krakowiak M.

|

tom XVII (2020)

|

nr 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina

287-303

PL

W artykule analizowana jest kwestia wieloznaczności pojęcia „kresy” w języku i kulturze polskiej. Tytułowe „kresy” oznaczają zarówno obszar geograficzny (nie do końca dookreślony i zmienny z powodów historycznych, co powoduje dodatkowe komplikacje znaczeniowe), jak i obszar emocji: budowania mitologii kresowej, odczuwania nostalgii, sentymentów oraz resentymentów. Równie niejednoznaczne, jak w przypadku „kresów”, jest rozumienie pojęcia „literatura kresowa”. W artykule przybliżono reprezentatywny wybór zróżnicowanych przykładów tekstów, które można zaliczać do takiej grupy. Ostatnia część tekstu dotyczy problemów i sporów metodologicznych, na które wskazują badacze zagadnienia „kresów” w kulturze polskiej.

EN

The article analysis the problem of ambiguous term „borderland” in Polish language and culture. The “borderland” in the title means both geographic territory (not precisely defined and variable due to historical reasons what additionally complicates the meaning) and the land of emotions: building mythology, creating nostalgic feelings and sentiments. Different meaning also concerns the term “borderland literature”. The article presents representative examples of various texts, belonging to this group. The last part of the article refers to the problems and methodological polemics, pointed by explorers of “borderland” subject in Polish literature.

RU

В статье анализируется проблема неоднозначности термина «окраины - кресы» в польском языке и культуре. Титульные «окраины» означают как географическую область (не полностью определенную и изменяемую по историческим причинам, что вызывает дополнительные семантические сложности), так и область эмоций: построение пограничной мифологии, чувство ностальгии, сантиментов и негодования. Понятие «кресовая литература» столь же неоднозначно, как и в случае слова «кресы». В статье представлена репрезентативная подборка различных примеров текстов, которые могут быть включены в эту группу. Последняя часть текста посвящена методологическим проблемам и спорам, обозначенным исследователями проблемы «кресов» в польской культуре.