Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  лингвокультурология
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The review of special onomastic scientific literature that reveals the theoretical bases of structuring of geographical component of a viconymic picture of the world is described in the article. On the basis of the analysis of the works by E. L. Berezovich, M. V. Golomidova, L. N. Dmitriyeva, L. A. Klimkova, E. F. Kovlakas, S. P. Vasilyeva, T. Yu. Vasilyeva etc. devoted to the problems of modeling a toponymic picture of the world, the main directions of the analysis of the semantic field «space» are established. Taking into account the experience accumulated in this sphere of modeling a geographical component of a viconymic picture of the world is studied out. It is revealed that the geographical component is formed by the following semantic fields «localization», «parts of the world», «size» represented by semantic models. It is concluded that constituents of fields are in various correlative relations.
EN
The article tells about the creation of the dictionary of names reflecting the onomastic material of the Belarusian-Polish borderlands in the following aspects: composition, frequency and name variants of the Belarusian-Polish Borderlands recorded in the late XIX – early XXI centuries. For frequent names functional characteristic is given: etymological analysis, information related to the history of the emergence of a name in Russian, Belarusian and Polish lists of names, the factors influencing the popularity or rarity of the name are noted. The peculiarity of the dictionary is the reflection in it of the linguo-cultural background of frequent names, which includes: a folklore name, characters of literary and artistic works, famous bearers of the name. It is planned that the dictionary will be made in the format of an electronic dictionary and placed in the Internet space.
EN
The article discusses the possibility of describing semantic relations of words and their etymology on the example of the fragments that form a semantic field of precedent phenomenon Cain and linguistic-cultural concept of deceit through the rhizome. Rhizome is one of the ways of organization of complex systems, unstructured and nonlinear way, leaving open the possibility to realize their inner potential to self-configuring. The report illustrates that the rhizome serves as a model of unconscious mental processes, characterized by the absence of tree structure, and a model of semantic relations of words, their etymology and their semantic changes. The concept of rhizomes can be applied to the description of non-system differences, unable clearly opposed each to other by the presence or absence of any characteristic. By analogy with the process of interaction of abstract-logical and intuitive thinking linguistic rhizome is characterized with the flow of opposite structures.
RU
В статье рассматриваются возможности описания семантических связей слов и их этимологии на примере фрагментов, формирующих семантическое поле прецедентного имени Каин и лингвокультурного концепта коварство через понятие ризома. Ризома представляет собой один из способов организации сложных систем, некий внеструктурный и нелинейный способ, оставляющий открытой возможность для реализации их внутреннего потенциала самоконфигурирования. Показано, что ризома служит моделью бессознательных ментальных процессов, характеризующихся отсутствием древовидной структуры, а также моделью семантических связей слов, их этимологии и изменений их семантики. Понятие ризомы можно применить к описанию несистемных различий, неспособных четко противопоставляться друг другу по наличию или отсутствию какого-либо признака. По аналогии с процессом взаимодействия абстрактно-логического и интуитивного мышления для лингвистических ризом характерны перетекания оппозициональных структур.
Path of Science
|
2018
|
tom 4
|
nr 4
1001-1011
RU
Статья посвящена обоснованию возможности и необходимости углубления предмета лингвокультурологии до причин существования явлений культуры, с которыми связаны определенные явления языка. Лингвокультурология, в том числе прогрессивно имеющая компаративистскую составляющую, сосредоточивает внимание на связи явлений языка с явлениями культуры, но не пытается объяснять причины существования таких культурных явлений, в то время как это помогло бы с гораздо большей степенью доказательности понимать причины специфики явлений языка, обусловленных спецификой таких культурных явлений. В статье на примерах лингвокультурологических констатаций связи языковых явлений с определенными явлениями культуры демонстрируется возможность и необходимость объяснений причин существования культурных явлений, обусловливающих специфику коррелирующих с ними явлений языка.
EN
The article is devoted to the substantiation of the possibility and necessity of deepening the subject of linguoculturology to the causes of the existence of cultural phenomena, with which certain phenomena of language are associated. Linguoculturology, including the one progressively having a comparative component, focuses on the connection between language phenomena and cultural phenomena, but does not attempt to explain the reasons for the existence of such cultural phenomena, while this would help to understand with much greater degree of evidence the causes of the specifics of language phenomena due to the specifics of such cultural phenomena. In the article on examples of linguocultural definitions of the connection of linguistic phenomena with certain cultural phenomena, the possibility and necessity of explaining the reasons of the existence of cultural phenomena that determine the specificity of the language phenomena correlating with them is demonstrated.
EN
It is proved that the national-cultural heritage is one of the most important factors in students’ social and cultural development at the lessons of the Russian language. This article outlines the main statements and conclusions of the national-cultural research shared by many modern linguists who consider it necessary to draw attention to the cultural studies of language.
|
2023
|
tom 18
|
nr 1
47-62
PL
Artykuł analizuje zorientowane społecznie metafory zjawisk atmosferycznych w poezji litewskiej i rosyjskiej XX wieku z perspektywy językowo-kulturologicznej w celu ustalenia podobieństw i różnic tych metafor we wskazanym zakresie. Liczne metafory wiatru są przedmiotem szczególnej uwagi w obu językach, podczas gdy metafory innego zjawiska, jakim jest deszcz, prezentowane są jedynie w poezji rosyjskiej. Wskazuje to na wybiórczość poetyckich metafor i systemów poetyckich. Z językowo-kulturowego punktu widzenia na uwagę zasługuje zróżnicowanie metafor według sfer zawodowych, a także odmienne znaczenie podobnych metafor w obu językach poetyckich. Metafory odnoszące się do statusu społecznego, których podstawą są te same cechy sfery inicjalnej, odzwierciedlają specyficzne cechy językowe sytuacji społeczno-kulturowej i ich związek z tradycją kulturową, co sprawia, że podobne metafory są przeciwstawne w dwóch analizowanych językach.
EN
This article examines socially oriented metaphors of atmospheric phenomena in Lithuanian and Russian poetry of the 20th century from a linguoculturological perspective in order to establish linguoculturological similarities and differences of these metaphors. Numerous metaphors for wind receive special attention in both languages, while the metaphors of another phenomenon, that is rain, are presented only in Russian poetry. It indicates the selectivity of poetic metaphors and poetic systems. From a linguocultural perspective, the distribution by professional spheres, as well as different significance of similar metaphors in the two poetic languages, are noteworthy. The metaphors of ‘social status’, which have the same qualities of the sphere that is initial for metaphors as their basis, reflect specific language features of the socio-cultural situation and their connection with the cultural tradition, which makes similar metaphors diametrically opposite in two languages.
RU
В статье с лингвокультурологических позиций рассматриваются антропоморфные социально ориентированные метафоры атмосферных явлений русской и литовской поэзии XX в., с целью установить сходства и различия историко-культурно обусловленного содержания данных метафор. Основное внимание уделяется метафорам ветра, выявленным на обширном материале. Метафоры другого явления – дождя – оказались представленными только в русской поэзии, что свидетельствует об избирательности национальных метафорических поэтических систем. С лингвокультурологической точки зрения примечательным является распределение по профессиональным сферам, а также разную значимость сходных метафор в двух поэтических языках. Метафоры «социального положения», имеющие своим основанием одни и те же качества исходной для метафоры сферы, отражают специфические национальные особенности социально-культурной ситуации, их связь с культурной традицией, окрашивая сходные метафоры диаметрально противоположным образом.
|
2018
|
tom 12
109-121
EN
Alcohol and alcoholic beverages have become an essential part of the Slavic culture long time ago. Often the titles of some traditional drinks have become a stereotypical national symbol of a certain country. Lexicological units (single words and expressions, idioms, proverbs and sayings) which constitute the ideographic group “The culture of drinking” can be found at every functional and stylistic level of the language. This article provides an overview of the “alcoholic portrait” of the Ukrainians. Particular attention is paid to the concept of горілкa (horilka). A special place is given to the descriptions of alcoholic drinks in Ukrainian – in colloquial speech, slang, dialects as well as in phraseology.
PL
Alkohol i napoje alkoholowe od dawna stały się nieodłączną częścią kultury słowiańskiej. Nazwy niektórych tradycyjnych napoi alkoholowych często stają się swoistym symbolem określonego narodu, podstawą stereotypowych wyobrażeń o nim.Jednostki leksykalne (poszczególne wyrazy i połączenia wyrazowe, frazeologizmy, przysłowia i porzekadła) tworzące kategorię pojęciową „Kultura picia” występują na wszystkich funkcjonalno-stylistycznych poziomach języka. W artykule analizowany jest «portret alkoholowy» Ukraińców. Szczególną uwagę poświęcono konceptualnemu dla kultury ukraińskiej pojęciu горілкa (горилка, горелка). Oddzielnie rozpatrywana jest nominacja napojów alkoholowych w języku ukraińskim: w języku potocznym, slangu, dialektach oraz we frazeologii.
RU
Алкоголь и алкогольные напитки уже давно стали неотъемлемой частью славянской культуры. Названия некоторых традиционных алкогольных напитков часто становятся своеобразным символом определённой нации, основой стереотипных представлений о ней. лексические единицы (отдельные слова и словосочетания, фразеологизмы, пословицы и поговорки), формирующие идеографическую группу «Культура пития», обнаруживаются на всех функционально-стилистических уровнях языка.В статье анализируется “алкогольный портрет” украинцев. Отдельное внимание уделяется концептуальному для украинской культуры понятию горілкa (горилка, горелка). Особо рассматривается номинация алкогольных напитков в украинском языке: разговорной речи, сленге, диалектах, а также во фразеологии.
PL
Określono główne kierunki badań narodowo-kulturowej swoistości przysłów w języku białoruskim w okresie od końca XIX do początku XXI wieku. Badania etymologiczne mają na celu identyfikację właściwych białoruskich przysłów, odzwierciedlających narodowo-kulturową specyfikę języka białoruskiego jako całościowych znaków językowych. Większość etymologii białoruskich przysłów nie zawsze jest dokładna, ponieważ przeważnie ignorują one obcy materiał przysłowiowy. Badania etnolingwistyczne białoruskich przysłów dotyczące metodologii i wyników są nadal ściśle związane z badaniami realiów etnograficznych w paremiach jako gatunku ustnej sztuki ludowej, dlatego częściej postrzegane są w sferze folklorystyki niż językoznawstwa. Lingwokulturowe badania białoruskich przysłów są nieliczne i często nie są oddzielane od analizy narodowego obrazu świata w białoruskich frazeologizmach. Lingwokrajoznawczy opis specyfiki narodowo-kulturowej przysłów białoruskich opiera się na wynikach badań etymologicznych, etnolingwistycznych i językowo-kulturowych, dlatego automatycznie przejmuje wszelkie ich niedoskonałości. Wszystkie rozpatrzone badania są realizowane na materiale przysłowiowym o różnej objętości i właściwościach jakościowych, mają różny stopień reprezentatywności i charakteryzują się różną skutecznością. Niemniej jednak treść istniejących wieloaspektowych badań białoruskich przysłów pozwala na opracowanie metodologii określania narodowo-kulturowej specyfiki przysłowiowego zasobu języka białoruskiego. Rozważono najnowsze próby i perspektywy opisu językowo-kulturowej oryginalności białoruskich przysłów.
EN
The main research directions of studying the national and cultural specificity of proverbs in the Belarusian language in the period from the end of the 19th century to the beginning of the 21st century are discussed. Linguocultural studies of Belarusian proverbs are few and often not separated from the study of the national picture of the world in Belarusian phraseologisms. The linguistic and cultural description of the national--cultural originality of Belarusian proverbs is based on the results of etymological, ethnolinguistic and cultural linguistics studies, therefore it automatically adopts all their imperfections and limitations. All the studies mentioned are carried out on proverbial material of different volume and qualitative properties, have a different degree of representativeness, and are characterized by different effectiveness. Nevertheless, the content of the various existing studies of Belarusian proverbs makes it possible to develop a methodology for determining the national and cultural specificity of the Belarusian proverbial resources. The latest attempts at, and prospects for, describing the linguocultural specificity of Belarusian proverbs are considered.
RU
Определены основные направления изучения национально-культурного своеобразия пословиц в белорусском языке в период с конца XIX – начала XXI вв. Лингвокультурологические исследования белорусских пословиц немногочисленны и часто не отделяются от изучения национальной картины мира в белорусских фразеологизмах. Лингвострановедческое описание национально--культурной специфичности белорусских пословиц основывается на результатах этимологических, этнолингвистических и лингвокультурологических исследований, поэтому автоматически перенимает все их недостатки. Все рассмотренные исследования реализуются на разном по объёму и качественных свойствах пословичном материале, имеют различную степень репрезентативности, характеризуются неодинаковой эффективностью. Тем не менее, содержание существующих разноаспектных исследований белорусских пословиц позволяет разработать методологию определения национально-культурной специфики пословичного фонда белорусского языка. Рассмотрены новейшие попытки и перспективы описания лингвокультурного своеобразия белорусских пословиц.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.