Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dziecko wobec śmierci. Jak dzieci opisują doświadczanie utraty bliskiej osoby?

100%

Zdankiewicz-Ścigała E. , Herda M. , Odachowska E.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

tom 55(13)

25-38

PL

Celem badania było sprawdzenie, jak dzieci opisują doświadczenie nieodwracalnej straty bliskiej osoby. Analizowano, w jaki sposób dzieci nadają sens i strukturalizują przeżycia oraz czy na podstawie analizy ich opisów można wyodrębnić czynniki zarówno utrudniające, jak i pomagające dziecku poradzić sobie z trudnym doświadczeniem zderzenia się ze śmiercią bliskiej osoby. Badanie miało charakter eksploracyjny oraz opisowy, stąd pytania badawcze przyjęły następującą postać: (1) Jak dzieci opisują swoje przeżycia dotyczące śmierci bliskiej osoby? oraz (2) Czy występują istotne jakościowe różnice w sposobie opisywania traumy związanej ze stratą bliskiej osoby? Badanie oparto na założeniach psychologicznych teorii dotyczących przeżywania straty i podziału żałoby na następujące po sobie fazy oraz na nadawaniu znaczenia i kształtowaniu samopoczucia poprzez narrację. Formułowanie własnych potrzeb może być czynnikiem leczącym, a przeżywanie emocji zarówno pozytywnych, jak i negatywnych pomaga przejść przez proces żałoby. Zgodnie z etapami przeżywania żałoby przyjęto, że możliwość pożegnania, choćby symbolicznego, z osobą zmarłą ma wpływ na proces adaptacji po stracie i tym samym na dobrostan psychiczny. Założono również, że ważnym czynnikiem pomagającym w budowaniu spójnej historii dotyczącej straty bliskich jest otrzymywane wsparcie bliskich dorosłych z otoczenia dziecka. Przeprowadzone badanie ukazało szereg związków i zależności między analizowanymi zmiennymi. Uzyskane rezultaty mogą stanowić implikację dla dalszych analiz i wskazywać kierunek kolejnych badań.

2

Doświadczenie choroby, cierpienia i straty – kontekst psychopedagogiczny

100%

Fopka-Kowalczyk M.

Edukacja Humanistyczna

|

2016

|

nr 2

89-99

PL

Diagnoza choroby przewlekłej jest przyczyną zmian wielu aspektów ludzkiego funkcjonowania i życia. Ma to miejsce szczególnie w przypadku choroby onkologicznej. Nowa sytuacja staje się podstawą poszukiwania nowych rozwiązań i zachowań; potrzebujemy także większego pakietu informacji na ten temat. Należy podkreślić, że doświadczenia związane z chorobą wpływają również na doświadczenia bliskich osób chorych. Członkowie rodziny doświadczają wielu różnorodnych reakcji w trakcie opieki nad chorymi na raka oraz w trakcie żałoby. Najważniejszym elementem w chorobach długoterminowych jest psychologiczna edukacja na temat samej choroby, jej leczenia i możliwych symptomów. Edukacja ta może też być wsparciem w pracy z własnymi emocjami i z obrazem choroby, a także pomóc w znalezieniu osobistych zasobów w radzeniu sobie z przyszłymi problemami.

EN

The diagnosis of the chronic disease causes the change in every aspect of human functioning and in human’s live. It especially happens in the case of neoplastic disease. All of them necessitate the search for new solutions and actions, we need also more information about this new situation. We need to underline that the presence of disease affects the sick people as well as their relatives. Family members experience a lot of reaction while caring their loved with cancer and during the bereavement. The most important element in long-term disease is the psychological education on the very disease, its treatment and possible accompanying symptoms. It may also be helpful in work with one’s own emotions, views on disease, as well as in finding internal personal resources to deal with future problems.

3

Śmierć i choroba w opowiadaniach Aleksandra Kuprina (w świetle refleksji społeczno-psychologiczno-kulturowych)

88%

Bielniak N.

|

2014

|

tom 14

15-28

PL

Nel Bielniak, Zielona Góra

EN

In this article subject of death and illness in Aleksandr Kuprin’s work was presented mainly from biological point of view, treating death as tangible existential fact, which occurs in everyone’s life and which is affected by social and family position of a dying person. Hence, dying was pictured here as kind of a process consisting of number of physiological, social and cultural occurrences, interrelating and having effect on each other.

4

Praca żałoby i praca z żałobą. Terapia oraz autoterapia za pomocą fotografii

75%

Lange Ł.

|

2019

|

nr 4

119-133

EN

In this article paper, the author presents her own experience of working as a photographer, using photography (or, more broadly, a photographic session) as an action that facilitates coping with the experience of loss. The article describes two types of bereavement sessions: the Memoir project and the Trauer project. In the first of the projects, the author took photographs and helped to conduct the session. In the latter case, she was both a performer and photographer. Both sessions had the intended effect and fit into the theoretical framework to which the author refers in the paper.

PL

Autorka zaprezentowała w artykule własne doświadczenia pracy fotografa stosującego fotografię (czy szerzej: sesję fotograficzną) jako działanie ułatwiające radzenie sobie z doświadczeniem straty. W tekście opisane zostały dwa rodzaje sesji odnoszących się do pracy z żałobą: projekt Memoir i projekt Trauer. W przypadku pierwszego z nich autorka wykonywała fotografie i pomagała w przeprowadzeniu sesji. W drugim była zarówno performerką, jak i wykonawczynią zdjęć. Obie sesje przyniosły zamierzony efekt i wpisują się w teoretyczne ramy, do których nawiązuje autorka.

5

Wsparcie w procesie żałoby poprzez organizację czasu wolnego

75%

Korlak-Łukasiewicz A. , Zdaniewicz M.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2018

|

nr 5

79-90

EN

This article deals with the issue of support during the period of mourning through a skillful free time management. The authors of the article describe the problems of support, mourning and free time. They point out that a good organization of leisure time can be helpful in dealing with experiences associated with a grieving process. The article provides knowledge about free time, loss and ways of supporting people after the loss. It is also an attempt to draw attention of people working in the area of social welfare to the fact that a well-thought-out, selected and personalized form of free time can help in passing the period of mourning.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia tematykę wsparcia w okresie żałoby poprzez umiejętną organizację czasu wolnego. Autorki artykułu opisują problematykę wsparcia, żałoby i czasu wolnego. Wskazują, iż dobra organizacja czasu wolnego może być pomocna w walce z przeżyciami związanymi z przechodzeniem procesu żałoby. Artykuł dostarcza wiedzę na temat czasu wolnego, straty oraz propozycję wspierania osób po stracie. Jest to też próba zwrócenia uwagi osobom pracującym w obszarze pomocy społecznej, iż można pomóc w przejściu okresu żałoby poprzez przemyślane, dobrane i dopasowane do danej osoby formy czasu wolnego.

6

Hospicjum – „Ostatnia przystań” nieuleczalnie chorych dzieci. Założenia modelowe a praktyka w Polsce i na Ukrainie

75%

Drozd I.

|

tom 33(3)

5-21

PL

Hospicjum dla dzieci jest traktowane nie tylko jako specyficzne miejsce, lecz również jako wieloaspektowy program opieki nad nieuleczalnie chorymi dziećmi i ich rodzinami. Hospicjum obejmuje pomocą potrzebujących, uwzględniając nie tylko fizyczne, emocjonalne i społeczne, lecz także i duchowe ich potrzeby. W ramach pracy hospicjum są podejmowane: leczenie bolesnych objawów choroby, niesienie ulgi i wytchnienia rodzinom oraz wsparcie w czasie umierania i w okresie żałoby. Najważniejszym celem pracy takich placówek jest poprawa jakości ostatnich dni życia podopiecznych poprzez otoczenie ich specjalistyczną i troskliwą opieką: medyczną, psychologiczną, pedagogiczną, duchową i socjalną. W artykule przedstawiono założenia pracy hospicyjnej i porównano sytuację w tym zakresie w Polsce i na Ukrainie.

7

Distinción, elegancia y luto en la moda virreinal: el uso de la indumentaria negra

63%

Cánovas E. P. V.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

nr 12

149-172

PL

Od czasów starożytnych używanie czarnego stroju jako znaku żałoby po stracie bliskiej osoby kojarzy się z nocą i ciemnością, a także ze strachem przed nieznanym i śmiercią. Chociaż nie ma ciągłej linii dotyczącej stosowania czerni na znak żałoby, w przypadku Hiszpanii i jej zamorskich królestw jej użycie jest bezpośrednio związane z ogłoszeniem Pragmática de luto y cera (1502) po śmierci niemowlęcia Juana de Castilla w 1497 roku, syna katolickich monarchów. W tekście odnajdujemy nakaz surowości w odprawianiu pogrzebów, a pragmatyczne zasady pozostawały w mocy aż do jej modyfikacji przez Radę w Toledo za panowania Filipa V, w pierwszej tercji XVIII wieku. Ponadto od czasów panowania Filipa II w połowie XVI wieku ubieranie się „po hiszpańsku”, czyli na czarno, stało się synonimem prestiżu i elegancji, ponieważ król zaadoptował czerń do swojej garderoby i uczynił z niej kolor dworu oraz symbol władzy i chwały. Bardzo cenione stało się drewno palo de Campeche, ponieważ pozwalało na wytworzenie intensywnego i trwałego czarnego barwnika, co nie było osiągalne przy użyciu ówczesnych europejskich technik farbowania. Wykorzystanie czarnych ubrań rozprzestrzeniło się z Hiszpanii i miało znaczący wpływ na modę zarówno w Europie, jak i w Ameryce. Używanie czarnej odzieży było podyktowane względami ekonomicznymi, politycznymi i społecznymi. W prezentowanym artykule zostały ukazane konteksty znaczeń przypisywanych czarnym strojom w Wicekrólestwie Peru.

EN

Since ancient times, the wear of black garments as a sign of mourning for the loss of a loved one has been related to night and darkness, and also to the fear of the unknown and death. Although there is no continuous line about the use of black to demonstrate mourning, in the case of Spain and its overseas kingdoms, its use is directly related to the promulgation of the “Pragmatic of mourning and wax” (1502), following the death of the prince Juan de Castilla in 1497, son of the Catholic Monarchs, which prescribed austerity in the celebration of funerals. This pragmatic was in force until it was modified by the Council of Toledo during the reign of Felipe V, in the first third of the 18th century. In addition, since the reign of Philip II, in the mid-sixteenth century, dressing “Spanish style”, that is, in black, became synonymous with prestige and elegance, since the king adopted black for his closet and turned it into the color of the court and a symbol of power and glory, thanks to the arrival in Spain of the Campeche wood, originally from the Yucatan peninsula, and its commercial monopoly. The palo de Campeche was highly valued because it produces an intense and stable black dye, characteristics that had not been achieved with the European dyeing techniques of the time. The use of black clothing spread from Spain and significantly affected fashion in both Europe and America. As can be seen, the implications of wearing black garments have been economic, political, and social. The paper seeks to demonstrate the importance attributed to black clothing in two different contexts in the viceroyalty of Peru.

8

The Family After the Prenatal Death of a Child. Theological and Moral Aspects

63%

Dziedzic J.

Polonia Sacra

|

2022

|

tom 26

|

nr 4

197-214

PL

Prezentowany artykuł przybliża czytelnikowi problematykę śmierci dziecka w okresie prenatalnym i wyjaśnia trudne kwestie teologiczno-moralne. W artykule zostały omówione następujące zagadnienia: (1) Śmierć dziecka w okresie prenatalnym, (2) Dylematy moralne matki po śmierci dziecka, (3) Powinność szacunku wobec zwłok zmarłego dziecka, (4) Powinność moralna wsparcia osieroconej rodziny. Poronienie najczęściej wynika z nieprawidłowości chromosomalnych (w około 60–80% przypadków) lub z innych problemów występujących w zarodku/płodzie i rzadko na podstawie wyborów dokonywanych przez kobiety. Po śmierci dziecka trzeba pamiętać o szacunku do jego zwłok. Podstawowym zobowiązaniem moralnym wobec zmarłego ciała jest jego godny pochówek. Pogrzeb dziecka martwo urodzonego jest nie tylko wyrazem szacunku do zmarłego dziecka, ale pełni również istotne znaczenie dla rodziny. Bardzo często jest on kluczem do przepracowania żałoby i podstawą chrześcijańskiego pocieszenia. Zaprezentowany artykuł pomoże czytelnikowi lepiej zrozumieć problemy rodziny po stracie dziecka, udzieli odpowiedzi na powstałe w tym kontekście dylematy moralne oraz nauczy właściwych postaw wobec osób przeżywających żałobę po stracie kogoś najbliższego.

EN

The article is aimed at introducing the reader to the issue of the death of a child in the prenatal period and explaining difficult theological and moral aspects. The following issues are discussed: (1) The death of a child in the prenatal period, (2) The moral delimmas of the mother after her baby’s death (3) The duty to respect the body of a deceased child, (4) The moral duty to support the bereaved family. Miscarriage is most often due to a chromosomal abnormality (approximately 60–80% of cases) or other embryo/ foetal problems and is rarely based on choices made by women. After the death of the child, one must remember to respect the corpse. The basic moral obligation towards the deceased body is its dignified burial. The funeral of a stillborn child is not only an expression of the respect for the deceased child, but also is important for the family. It is very often the key to going through the mourning, and the basis of Christian comfort. The presented article will help the reader better understand the problems of the family after the loss of a child, provide answers to the moral dilemmas arising in this context and to teach the right attitudes towards people experiencing mourning after the loss of a loved one.

9

Śmierć dziecka i żałoba rodziców jako zagadnienie duszpasterskie

63%

Kościelniak J.

Polonia Sacra

|

2017

|

tom 21

|

nr 1(46)

83-99

PL

Artykuł koncentruje się wokół zagadnień związanych ze śmiercią dziecka i okresem żałoby rodziców. Oprócz literatury dotyczącej tego tematu autor wykorzystuje własne doświadczenie zdobyte podczas spotkań z osieroconymi rodzicami w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie Łagiewnikach. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej omówiono zagadnienie straty bliskiej osoby i jej wpływu na życie osobiste i rodzinne, w następnej zagadnienie żałoby, a ostatnia część związana jest z pomocą osobom doświadczonym śmiercią dziecka.

EN

The paper focuses on issues related to the death of a child and on the period of parents mourning. Author, apart from literature related to this topic, describes his own experience based on the meetings with bereaved parents at the Sanctuary of Divine Mercy in Krakow Lagiewniki. The article consists of three parts. The first part discusses the issue of bereavement and its impact on personal and family life. The next describes the issue of mourning and the last part is connected with the help for people who experienced the death of a child.

10

Kondolencje w polszczyźnie. Definicja – kontekst pragmatyczny – wzorzec gatunkowy

63%

Rogalska M.

|

tom 27

EN

The article concerns the Polish lexeme kondolencje ‘condolences’, both as a speech act and a genre. In the first part of the article, definitions of the lexeme in synchronic an diachronic dictionaries of Polish are discussed. The usual defining procedure is to focus on the Latin element con- ‘together with’ and, in recent dictionaries, the concept of ‘expressing sympathy and sorrow’. Another dimension of condolences is the pragmatic information, i.e. condolences as a polite speech act. Finally, condolences are viewed as a genre, with particular emphasis on changes in its written patterns and the influence of new channels of communication on the form and meaning of condolences.

PL

Autorka omawia funkcjonowanie leksemu kondolencje w polszczyźnie, a także kondolencje jako akt mowy oraz gatunek tekstu. W pierwszej części artykułu przeanalizowano sposób definiowania leksemu kondolencje w słownikach języka polskiego. Wydobyto schemat definiowania (zwykle poprzez wykorzystanie znaczenia łac. con ‘współ’) oraz pojawienie się w nowszych słownikach kolejnego znaczenia – ‘wyrażanie ubolewania, żalu’. Obserwacje rozszerzono również o informacje pragmatyczne, czyli analizę kondolencji jako grzecznościowego aktu mowy. Jako prototypowy kontekst użycia wskazano sytuacje po stracie bliskiej osoby. Ostatnia cześć tekstu dotyczy przemian wzorca gatunkowego kondolencji ze szczególnym uwzględnieniem zmian w zakresie form pisemnych. Wykorzystano tutaj porady zawarte w podręcznikach stylistycznych z XIX, XX i XXI w. Pokazano, jak rozwój nowych form przekazu wpłynął na formę oraz treść kondolencji.

11

Grief, dogs and disillusioned writers in the modern prose elegy The Friend by Sigrid Nunez

63%

Załużna-Łuczkiewicz M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2020

|

tom 1

145-158

EN

The paper analyses the themes of mourning, literature and people-animals relationship in The Friend by Sigrid Nunez. It also discusses how the novel conforms to and diverges from certain elegiac conventions. The argument put forward is that by preserving some of these conventions and distorting others the novel becomes a modern elegy in prose, which is characterised by preoccupation with loss. The loss, however, is not only personal but has a more general, all-encompassing character

PL

Artykuł analizuje motywy żałoby, twórczości literackiej i relacji pomiędzy zwierzętami i ludźmi w powieści Przyjaciel Sigrid Nunez. Przedstawia zbieżności i odstępstwa od tradycyjnych konwencji elegijnych. Tezą artykułu jest stwierdzenie, że trzymając się niektórych konwencji, a inne zmieniając, powieść staje się współczesną elegią prozą, którą charakteryzuje poczucie straty. Strata nie jest jedynie osobista, ale ma charakter bardziej ogólny i obejmuje wiele aspektów rzeczywistości

12

Doświadczenie żałoby po samobójczej śmierci bliskiego – zagrożenia i metody wspierania pozostawionych

63%

Ruczaj J.

|

nr 2

EN

The purpose of the article was to indicate the specifics of experiencing suicidal death of a loved one. The text deals with the problem of the taboo of the phenomenon of suicide and social stigmatization of suicides and their families. A meta-analysis of research reports devoted to understanding this issue was supported by the cited testimonies of people experiencing mourning after the suicide of a loved one. Differences in the experience of mourning after suicide and after death due to natural causes were considered. The subject of reflection are especially those aspects of the experience of close suicides that do not correspond to the socially approved patterns of experiencing mourning (including the lack of social approval for expressing emotions of anger and the experience of relief in the context of a loved one’s death). Based on the analysis of the presented materials, potential threats were identified that may affect this group of mourners. To this end, research on the risk analysis of mental disorders among suicide survivors was discussed. In the context of the observations made in the article, the effectiveness of the therapy Complicated Grief Treatment dedicated to working with this group of clients was considered.

PL

Celem artykułu było wskazanie specyfiki przeżywania samobójczej śmierci bliskiego w rzeczywistości społecznej, która jest nieprzychylna doświadczaniu tej utraty. W tekście poruszono problem tabuizacji zjawiska samobójstwa oraz stygmatyzacji społecznej samobójców i ich rodzin. Przegląd doniesień z badań poświęconych poznaniu tego zagadnienia wsparto przytoczonymi świadectwami osób przeżywających żałobę po samobójczej śmierci bliskiego. Rozważono różnice przeżywania żałoby po śmierci samobójczej i po śmierci z przyczyn naturalnych. Przedmiotem refleksji są zwłaszcza te aspekty doświadczenia bliskich samobójców, które nie odpowiadają społecznie aprobowanym wzorcom doświadczania żałoby (m.in. brak aprobaty społecznej dla wyrażania emocji gniewu i doświadczenia ulgi w kontekście przeżywania śmierci bliskiego). Na podstawie analizy przedstawionych materiałów wskazano potencjalne zagrożenia, które mogą dotykać tej grupy żałobników. W tym celu omówiono badania poświęcone analizie ryzyka wystąpienia zaburzeń psychicznych pośród bliskich samobójców. W kontekście poczynionych w artykule obserwacji rozważono efektywność terapii Complicated Grief Treatment dedykowanej pracy z tą grupą klientów.

13

Śmierć muchy. Jedna scena z „Odejścia Głodomora" Tadeusza Różewicza

63%

Orzeszek J.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2019

|

nr 5

227-236

PL

W wyobraźni Zachodu mucha jest pomiotem (abiektem). Budzi wstręt i jako taka przynależy do świata „zwymiotowanego, odrzuconego, upadłego”, który definiuje – na zasadzie różnicy – ramy ludzkiego istnienia. Zupełnie inne wartościowanie nadaje musze Tadeusz Różewicz w dramacie Odejście Głodomora z 1976 roku. W scenie czwartej tytułowy bohater opłakuje muchę, którą zgniótł w dłoni, a następnie dokonuje nad jej ciałem rachunku sumienia. Szkic jest próbą odczytania dramatu w kontekście tanatologii (śmierć muchy jako fantazmat śmierci własnej Głodomora). Zwraca także uwagę na żałobne aspekty utworu, który, razem z Pułapką i poematem przerwana rozmowa, stanowi osobiste pożegnanie Różewicza z Franzem Kafką.

EN

Western imagination describes a fly as an abject. It causes disgust and, as such, belongs to the “other world” of condamned and unwanted beings that define the end of humanity. This is the concept, which Tadeusz Rozewicz seems to undermine in The Hunger Artist Departs (1976). In Scene Four the main character of the play mourns for the fly he accidentally crushed in his hand, and furthermore he makes his “last confession” over insect’s corpse. This essay tries to examine the play with thanatological context (death of a fly as phantasmatic experience of protagonist’s own death). It also highlights funeral aspects of the work, which – together with The Trap (1982) and a poem interrupted conversation (1991) – expresses Rozewicz’s lament on Franz Kafka.

14

Śmierć, pogrzeb, żałoba – zwyczaje w środowisku polskim na Bukowinie Północnej

63%

Pokrzyńska m.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2017

|

nr 4

117-132

PL

Artykuł jest poświęcony zwyczajom związanym ze śmiercią, występującym w praktyce i kulturze środowiska polskiego w północnej części historycznego regionu Bukowiny. Autorka prezentuje zarówno tradycyjne zwyczaje, jak i współczesne działania w sytuacji śmierci członka rodziny i społeczności lokalnej. Zwraca uwagę na zachowanie trwałości i ciągłość zwyczajów, ale też na przemiany kulturowe i nowoczesne formy stopniowo wypierające dawne rozwiązania. Na współczesne działania ludności polskiej związane ze śmiercią oddziałują na Bukowinie Północnej m.in. tradycyjna religijność ludowa, Kościół rzymskokatolicki, bliskie kontakty z prawosławiem, kontekst historyczny (komunizm) oraz obecne przemiany cywilizacyjne. Opracowanie zawiera wiele cytatów z wywiadów przeprowadzonych w 2016 r. przez interdyscyplinarny polsko-ukraiński zespół.

EN

The article is devoted to the customs that are associated with death, which exist in the praxis and culture of the Polish environment in the northern part of the historical region named Bukovina. The author presents both traditional customs as well as contemporary actions in the event of death of a family or a local community member. She draws attention to the phenomenon of durability and continuity of customs but also to the cultural changes and modern forms which gradually displace former solutions. The contemporary actions of the Polish people in the context of death are influenced among others by: the traditional folk religiousness, the Roman-Catholic Church, close contacts with Orthodoxy, historical context (communism) and current civilization changes. The study includes plenty of quotations from the in-depth interviews conducted by the interdisciplinary Polish-Ukrainian team in 2016.

15

Edukacja tanatologiczna – współczesne wyzwanie

63%

Sielicka E.

Pedagogika Społeczna

|

2015 (R. XIV)

|

nr 2(56)

155-165

PL

Czy we współczesnym świecie, w którym dominuje kult młodości, witalności, w szczególny sposób należy interesować się tematyką śmierci, żałoby, cierpienia? Czy w edukacji szkolnej istnieje przestrzeń, na tak dziś odsuwane zagadnienia tanatologiczne? To jedno z najważniejszych pytań, na które odpowiada niniejszy artykuł. Odsuwamy temat śmierci z naszego codziennego funkcjonowania, a wraz z nim świadomość jego wszechobecności. Wielokrotnie wspólnie przeżywamy żałoby państwowe, szkolne, słuchamy informacji o ofiarach ogromnych katastrof, wypadków, niestety bardzo często zapominamy o indywidualnym wymiarze każdej z nich. Nie nadajemy jej także znaczenia edukacyjnego. Jak wynika z przeprowadzonych w latach 2012–2013 badań własnych, których respondentami byli uczniowie szczecińskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, 85% spośród badanych uczniów bezpośrednio doświadczyło przeżywania śmierci osób dla nich ważnych, ich umierania, bądź też żałoby. Postulaty niniejszego artykułu, które są wynikiem prowadzonych badań, koncentrują się wokół kilku obszarów działania, m.in.: zmiany postrzegania przez nauczycieli istoty i celowości edukacji tanatologicznej, wprowadzenia treści tanatologicznych do programu studiów pedagogicznych w ramach odrębnego przedmiotu, bądź też jasno wyodrębnionych treści w innym przedmiocie rozwijającym kompetencje nauczycielskie, wzmocnienia roli szkolnego psychologa i pedagoga, jako zespołu profesjonalnego wsparcia nauczyciela w trudnych sytuacjach. Niezbędnym krokiem do wprowadzania postulowanych zmian jest wielokrotnie wspominana, zmiana perspektywy postrzegania roli i miejsca edukacji tanatologicznej, jako jednego z koniecznych komponentów edukacji szkolnej. I to właśnie ta zmiana stanowi główne współczesne wyzwanie.

EN

Should we be interested in the subject of death, grief and suffering in our modern world, which is dominated by the cult of youth and vitality? Is there any room for thanatology issues in school education? These are the main questions answered in this article. We tend to ignore the subject of death in our everyday life as well as the consciousness of its omnipresence. Its educational meaning is very important and often forgotten. Research conducted in 2012–2013 among students of junior and high schools, has shown that 85% of them have directly experienced the death of people who were important to them. Based on the research results author suggests several improvements in educational context. There should be change in teachers’ perception of the essence and purpose of thanatology education. There should be an implementation of thanatology content in teachers’ education program as a separate subject is needed, or at least a clearly defined content in another subject which is developing teaching skills. The role of the school psychologist and pedagogue, as a team that can professionally support teacher in difficult situations should be strengthened. To make these changes possible, there must be a transition in perception of the role and place of thanatology education. This particular change can be a major challenge.

16

‘The Lord defends refugees, protects the orphans and widows’ (Psalm 146:9). Emerging Challenges in Supporting People after Loss and Traumatic Events

63%

Krakowiak P. , Mejzner M.

Paedagogia Christiana

|

2023

|

tom 2/52

149-172

EN

This study, rooted in patristics and social sciences, delves into the historical evolution of support for orphans and widows in the Christian and Catholic tradition, underscoring its profound significance in the identity of these faith-based communi-ties . Tracing the modes of assistance from pre-Christian times through the Old and New Testaments and the teachings of the Church Fathers, the paper elucidates various aspects of the caregiving process . Additionally, it explores the evolving sensitivities across different epochs in modernity, encompassing the contemporary, postmodern and recent years, with a specific focus on the periods before, during and after the COVID-19 pandemic . In light of this analysis, a fundamental question arises: What are the primary pastoral responsibilities of Catholic parishes in Poland regarding support to individuals who have experienced the loss of loved ones, borne multiple losses or endured severe traumas (such as war refugees from Ukraine in local communities)? This work provides guidance to over 10,000 Catholic parishes in Poland, considering the context of an aging society and the lessons derived from the COVID-19 pandemic . It extends an invitation for further research and the initiation of practical endeavours by pastoral theologians and specialists in social and healthcare, to ensure the highest quality of care in parish communities and local societies .

PL

Niniejsze naukowe opracowanie z pozycji patrologii i nauk społecznych zagłę-bia się w historyczną ewolucję wsparcia dla „sierot i wdów” w tradycji chrześcijańskiej i katolickiej, podkreślając jej głębokie znaczenie w tożsamości tych wspólnot wiary . Śledząc sposoby towarzyszenia od czasów przedchrześcijańskich, poprzez Stary i Nowy Testament oraz nauki Ojców Kościoła, ukazano różne aspekty procesu opieki . Niniejszy artykuł bada również ewoluujące wrażliwości w różnych epokach nowożytnych, obej-mując współczesność, postnowoczesność i ostatnie lata, szczególnie przed, w trakcie i po pandemii COVID-19 . W świetle tej analizy pojawia się zasadnicze pytanie: Jakie są główne zadania duszpasterskie dla parafii katolickich w Polsce w kontekście wsparcia osób doświadczających utraty bliskich, znoszących liczne straty lub doświadczających poważnych traum (takich jak uchodźcy wojenni z Ukrainy w lokalnych społeczno-ściach)? Ta praca oferuje wskazówki dla ponad 10 000 parafii katolickich w Polsce, biorąc pod uwagę kontekst starzejącego się społeczeństwa i wnioski wyniesione z pan-demii COVID-19 . Stanowi ona zaproszenie do dalszych badań i podjęcia praktycznych inicjatyw przez teologów pastoralnych oraz specjalistów zajmujących się pomocą społeczną i opieką zdrowotną, dążących do zapewnienia jak najwyższej jakości opieki w ramach wspólnot parafialnych i lokalnych społeczności

17

Poezja otwartych ran. Stygmateksty Teresy Ferenc

63%

Szopa K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2023

|

nr 46

185-206

EN

The article is an attempt at reading the poetry of Teresa Ferenc through the prism of feminist politics of mourning. Using Hélène Cixous’s neologism “stigmatext,” I argue that the figure of an “open wound” constitutes Ferenc’s poetic imagination. This figure refers not only to the tragic event of pacification of Sochy – Ferenc’s family village – but also to the specifically understood relation with mother as is conceived in our culture. Motherhood functions here as a synecdoche of stigmatized otherness. From this point of view, poetry of open wounds emerges as an integral element of Ferenc’s ethical program, which is opposed to the phallogocentric logic of war, death, and destruction.

PL

Niniejszy artykuł stanowi propozycję odczytania poezji Teresy Ferenc przez pryzmat feministycznej polityki żałoby. Posługując się pojęciem „stygmatekstu”, ukutym przez Hélène Cixous, wskazuję, że w centrum wyobraźni twórczej poetki znajduje się otwarta rana. Figura ta odsyła ona nie tylko do tragedii, jaką była pacyfikacja Soch, rodzinnej wsi poetki, ale też do szczególnie rozumianej, ponadjednostkowej więzi z matką. Matczyność funkcjonuje bowiem u Ferenc jako synekdocha stygmatyzowanej inności. Poezja otwartych ran staje się zatem nieodzownym elementem programu etycznego Ferenc, wymierzonego w fallogocentryczną logikę wojny, śmierci i zniszczenia.

18

Czy w Biblii istnieje zakaz czynienia tatuaży?

63%

Lemański J.

Studia Paradyskie

|

2018

|

nr 28

29-44

PL

Przedmiotem analizy w tym artykule są cztery teksty, które mają znaczenie w dyskusji nad kwestią zakazu czynienia tatuaży (Ez 44,20; Kpł 19,27-28; 21,5; Pwt 14,1). Z przeprowadzonej analizy wynika, że zakaz dotyczy wyłącznie dwóch ekstremalnych praktyk żałobnych (zbyt radykalne obcinanie włosów na całej głowie lub tylko jakiejś jej części oraz nacinania sobie ciała), które naruszały status świętości poprzez przedłużanie oznak, a tym samym stanu żałoby, poza granice wyznaczone na jej rzeżywanie (siedem dni). Nie ma w tych tekstach natomiast jakiegoś ogólnego zakazu czynienia sobie jakichkolwiek tatuaży.

EN

In this article, the subject of the analysis there are four texts (Ez 44,20; Lev 19,27-28; 21,5; Dt 14,1), that are important in the discussion of the issue of the prohibition of tattooing. The analysis shows that the prohibition applies only to two extreme funeral practices (too radical cutting hair over the whole head or just some part of it and cutting the body), that violated the status of sanctity by prolonging the signs and thus the state of mourning beyond the limits set for its survival (seven days). There is no general prohibition against doing any tattoos in these texts.

19

(Nie)żywe obrazy. Widmowość i cielesność filmowych zwierząt

63%

Matuszewski M.

Kwartalnik Filmowy

|

2020

|

nr 111 Zmysły i afekty

71-86

EN

(Un)dead Images. Spectrality and Corporeality of Animals in Film

20

Kontekst pastoralny śmierci dziecka przed urodzeniem

63%

Dziedzic J.

|

nr 2

EN

The loss of a stillborn child is very serious. Parents future disappears together with the departure of the child. There is also a sense of guilt associated with their responsibility for the arisen situation. Mourning parents often need support from their closests and the Church. Supportive presence, active listening, and practical help are very important during their mourning.The funeral of a stillborn child in accordance to Church’s rules is still possible despite the fact that the child has not been baptized yet. The white vestments symbolize the child’s innocence and the Eucharist celebrated for mourning parents gives them hope that their child is in God’s hands.

PL

Strata dziecka martwo urodzonego jest bardzo dotkliwa. Odchodzi bowiem dziecko, z którym rodzice wiązali swoją przyszłość. Pojawia się także poczucie winy związane z odpowiedzialnością za zaistniałą sytuację. Rodzice przeżywający żałobę potrzebują często wsparcia ze strony otoczenia i Kościoła. W towarzyszeniu w żałobie ważne są: obecność, aktywne słuchanie, praktyczna pomoc.Pogrzeb dziecka martwo urodzonego jest możliwy w Kościele, mimo to nie zostało ono ochrzczone. Białe szaty liturgiczne symbolizują niewinność dziecka, a sprawowana Eucharystia za rodziców pogrążonych w żałobie daje im nadzieję, że ich dziecko jest w rękach Boga.