Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Poszukiwanie i widzenie Boga w życiu i nauczaniu świętego Augustyna

100%

Eckmann A.

Verbum Vitae

|

2009

|

tom 16

211-228

PL

Il punto di partenza per il pensiero teologico di sant’Agostino e la filosofia. Nelle sue ricerche lui attinge dal pensiero greco (soprattutto da Platone ), poi dalla Sacra Scrittura e dai lavori dei precedenti filosofi cristiani, e in fine dalla sua propria esperienza. Come materia principale delle sue considerazioni egli prende Dio e l’anima. In questo modo le sue richerche filosofiche hanno un carattere religioso. Il motivo per cui Agostino limita le sue indagini a questi due punti proviene dal fatto che lui cerca la verita, e cioe Dio che fa fe lice l’anima com e la parte piu im portante e piu buona dell’uomo. Sant’Agostino considera l’uomo nella sua condizione umana, la quale si carattenzza di una frattura interiore nella sua ricerca della felicita, consistente nella contemplazione di Dio. La fe lici ta dell’uomo viene non dal stesso cercare la verita, ma dal possederla.

2

Poglądy św. Augustyna w kwestii możliwości zawarcia powtórnego małżeństwa

85%

Dzierżon G.

Ius Matrimoniale

|

2017

|

tom 28

|

nr 1

29-39

EN

The author of the presented article focused his attention on the subject of the views of Saint Augustine on the question of the possibility of remarriage. His analyses show that the bishop of Hippo stood heavily against enabling people to remarry, even in the case of adultery by one of the parties. Such an opinion resulted from the principle assumptions of the bishop’s theory of marriage, especially concerning sacramentality, marital fidelity and indissolubility of marriage.Saint Augustine strongly opposed the solutions adopted in the Roman law which allowed remarriage. Against the laws of this legal order which justified immoral deeds of a man while not justifying such deeds of a woman, he stood clearly for equality of husband and wife in this matter. Therefore, he was definitely against remarriage.

3

,,Kochaj i czyń, co chcesz". Raz jeszcze o miłości według św. Augustyna.

80%

Grzeszczak J.

Filozofia Chrześcijańska

|

2014

|

tom 11

69-79

EN

The author analyzes Saint Augustine sentence “Love and then what you will, do”. The sentence is being studied in the context of Augustine teaching about the role of love in human moral acting. The article presents the arguments supporting a thesis that love is a necessary attribute of a good moral acting. The authentic value of a human act derives from “root of love”. The final part of the article presents two contemporary points of view (E. Gilson, P. Agaësse) which are confronted with the quoted sentence.

4

Złe czyny mieszkańców Sodomy (Rdz 19,1-11) w interpretacji św. Augustyna

70%

Jaśkiewicz S.

|

nr 1

353-368

EN

The aim of the article is to present the behavior of the inhabitants of Sodom towards two travelers (angels) taken in overnight by Lot (Gen 19: 1-11), according to the teaching of St. Augustine. In the Bishop of Hippo we find a number of Latin terms describing this behavior: flagitia, facta mala, iniquitates et perversitates, scelera or peccatum. It is equally interesting to see the influence that Julian of the Eclanum had on Augustine's interpretation of the deeds of the Sodomites. It was mainly due to Julian that Augustine's assessment of the transgression of the men of Sodom perceptively shifted, from the sphere of general offenses against nature (contra naturam), to the sphere of sexual behavior, to become permanently and specifically associated with sexual intercourse with men.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zachowania mieszkańców Sodomy wobec dwu podróżnych (aniołów) przyjętych na nocleg przez Lota (Rdz 19,1-11) w nauczaniu św. Augustyna. U biskupa Hippony odnajdujemy szereg terminów określających to zachowanie: flagitia, facta mala, iniquitates et perversitates, scelera czy peccatum. Równie interesujące jest dostrzeżenie wpływu jaki na interpretację czynów mężczyzn z Sodomy przez Augustyna odegrał swoimi poglądami Julian z Eklanum. To głównie za jego sprawą ocena występku mieszkańców Sodomy przesunięta została przez biskupa Hippony ze sfery ogólnych wykroczeń przeciw naturze (contra naturam) do sfery zachowań seksualnych i na trwałe powiązana z obcowaniem płciowym (stuprum) mężczyzn.

5

Zapowiedź Nowego Przymierza (Jr 31,31-34) w Enarrationes in Psalmos św. Augustyna

70%

Rosik M.

Verbum Vitae

|

2003

|

tom 4

245-265

PL

In commenting on the Psalter, St. Augustine refers to Jeremiah's promise of a "new covenant". He gives it its proper interpretation. It is an interpretation done on a literal understanding, however, it also gives a broad sense of the spiritual prophesy of Jeremiah. This was made possible thanks to allegorical (and metaphorical) method used by the Bishop of Hippo, as well as frequent reference to other biblical passages. especialły those written on the pages of the New Testament. For Augustine, the "New Covenant" is a covenant already accomplished in Christ. Access to Him gives faith. Taking advantage of the promises present in Him is possible only to the pure of heart. lt's greatest accomplishment is conduct filled with love. This Covenant has an eternal and universal character.

6

Doktryna chrześcijańskiego małżeństwa w De bono coniugali na tle metodologii św. Augustyna

60%

Sylwestrzak A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2019

|

tom 66

|

nr 1

EN

The article introduces the philosophical conception of “Christian marriage” worked out by St. Augustine in the treatise De bono coniugali (400–401 AD) which is a part of his polemics with the Manichaeans and Iuvinian(us). The treatise has been evaluated in the light of the Augustian methodology of De civitate Dei (410–430 AD). The author concludes that in writing De civitate Dei St. Augustine took inspiration from the methodology outlined in the earlier De bono coniugali.

PL

W artykule przedstawiono filozoficzną konstrukcję „małżeństwa chrześcijańskiego” opracowaną przez św. Augustyna w rozprawie pt. De bono coniugali, napisanej w latach 400–401, powstałej w polemice z manichejczykami i Iuwinianem. Praca została poddana ocenie w świetle metodologii Augustiańskiej zawartej w traktacie Civitas Dei, napisanym w latach 410–430. Autor dochodzi do przekonania, iż św. Augustyn w De civitate Dei inspirował się metodologią przedstawioną w zarysie we wcześniejszym De bono coniugali.

7

Augustyńska koncepcja rationaes aeternae a badania Edyty Stein nad zagadnieniem sensu

60%

Guerrero van der Meijden J.

|

2016

|

nr 15

179-190

PL

In this article I discuss St. Augustine’s conception of divine or eternal ideas (rationes divinae or aeternae) in respect to its implications concerning the notion of eternity. The analysis of a passage of De diversis octoginta tribus quaestionibus – a classical formulation of the conception of rationes aetearnae – is contrasted with the XX-century exposition of the problem presented in Edith Stein’s Endliches und ewiges Sein. Versuch eines Aufstiegs zum Sinn des Seins. I discuss parallels between these two conceptions, drawing conclusionsregarding their similarity. An important common denominator in both approachesis the intelligibility of God understood as Logos that manifests itself in creation and canbe an object of human cognition. Eternity is understood not only as an unending state ofconstant timelessness, but also as an cognitive activity of visio beatifica orientated towardsntelligible God.

8

Święty Augustyn: Kazanie 19. wygłoszone w «Basilica Restituta» w dniu «munerum»

60%

Libowski Ł.

|

tom 86

163-186

EN

Translation into Polish with commentary of St. Augustine's Sermon 19 preached in the restored Basilica on a day of the games.

PL

Tłumaczenie na język polski z komentarzem Kazania 19. wygłoszonego w «Basilica Restituta» w dniu «munerum» przez św. Augustyna.

9

ŚREDNIOWIECZNE PRETOMISTYCZNE KONCEPCJE STOSUNKU FILOZOFII DO TEOLOGII: MYŚL ŚWIĘTEGO AUGUSTYNA

51%

Kurdziałek M. , Kijewska A. , Kulczycki M.

|

nr 3

87-126

EN

This article forms a part of Rev. Prof. Marian Kurdziałek’s lecture devoted to the pre-Thomist conceptions od philosophy-theology relationship. More precisely, this article is a reconstruction of the Prof. Kurdziałek ‘s discussion of the relevant ideas in St. Augustine’s thought. To begin with, Kurdziałek presents St. Augustine’s holistic understanding of philosophy and theology as essentially one and the same endeavor, a way leading to beatitude. He goes on to illustrate this thesis with a number of quotes, chiefly from Augustine’s philosophical dialogues, but also from his later writings. Kurdziałek then proceeds to discuss the place of ethical knowledge in Augustine’s theology and the relationship of cosmology and theology in thought of the bishop of Hippo. The lecture is concluded by a presentation of Augustine’s psychology, again conceived as a starting point of a spiritual itinerary, one of the ways ultimately leading to God.

10

Duchowe piękno wdowieństwa ślubowanego Bogu na podstawie De bono viduitatis i Epistula 130 św. Augustyna

51%

Jaśkiewicz S.

Vox Patrum

|

2022

|

tom 83

47-66

EN

The original contribution of the Bishop of Hippo to the formation of widows is the study of spiritual, internal beauty (pulchritudo spiritalis). It was perfectly harmonized with other indications addressed to them, especially in De bono viduitatis and Epistula 130, and is part of a much wider concept of the spiritual man (homo spirituals), which after 411 the Hipponese develops in an anti-Pelagian context. Although the widow's abstinence is a gift from God and prompts her to be grateful, it does not absolve her from the trouble of pleasing her Bridegroom. Since the great shepherd of the Church of Hippo was well aware that he should teach continence so that widows themselves would love it, he speaks of it and of all God-consecrated widowhood in terms of beauty and spiritual bliss. Yes, step by step, with unparalleled eloquence and skill, it traces the smallest elements of the spiritual beauty of violas viduarum.

PL

Oryginalnym wkładem biskupa Hippony w formację wdów jest nauka o pięknie duchowym, wewnętrznym (pulchritudo spiritalis). Została ona doskonale zharmonizowana z innymi wskazaniami adresowanymi do nich zwłaszcza w De bono viduitatis oraz Epistula 130 i jest częścią o wiele szerszej koncepcji człowieka duchowego (homo spirituals), którą po 411 roku Hippończyk rozwija w kontekście antypelagiańskim. Choć wstrzemięźliwość wdowia jest darem Bożym i skłania do wdzięczności, to jednak nie zwalnia z trudu podobania się Oblubieńcowi. Ponieważ wielki pasterz Kościoła w Hipponie zdawał sobie doskonale sprawę, że o wstrzemięźliwości powinien uczyć tak, aby pokochały ją same wdowy, dlatego też mówi o niej i o całym poświęconym Bogu wdowieństwie w kategoriach piękna i rozkoszy duchowych. Tak, krok po kroku z niezrównaną swadą i znawstwem kreśli najdrobniejsze elementy duchowego piękna violas viduarum.

11

KULT ŚWIĘTYCH JAKO POTWIERDZENIE JEDNOZNACZNEGO MONOTEIZMU

51%

Salij J.

|

tom 18

7-16

PL

Już dla ojców Kościoła (por. Passio S. Polycarpi, a zwłaszcza dla św. Augustyna) kult świętych był przeciwieństwem kultów politeistycznych. Treścią artykułu jest przedstawienie biblijnego zakorzenienia obecnych w katolicyzmie pięciu aspektów kultu świętych: 1. Oddając cześć świętym, dziękujemy Bogu za to, że tak wiernie obdarzał swój Kościół poprzednich pokoleniach. 2. Nasze dziękczynienie przeniknięte jest błaganiem, ażeby Bóg również nas raczył obdarzać podobnie, jak niegdyś obdarzał naszych ojców i matki w wierze. 3. W kulcie świętych wyrażamy naszą wiarę, że święci modlą się za nas, zarazem ich samych prosimy o to, żeby się za nami wstawiali. 4. Wyrazem kultu świętych jest również oddawanie czci ich relikwiom, 5. oraz ich naśladowanie. Mówiąc najkrócej: Naśladując świętych, uczymy się tego, jak możemy i powinniśmy naśladować Chrystusa.

EN

The worship of saints was contrary to the polytheistic worships already in existence for the Church Fathers (cf. Passio by St. Polycarpi, and especially for St. Augustine). The content of the article is to present the biblical inveteracy of five aspects of the worship of saints in Catholicism today: 1. By worshiping the saints, we are giving thanks to God for His faithful bestowing of His own Church in previous generations. 2. Our thanksgiving is penetrated by an entreaty, that God would also give us the same gift as he once bestowed upon our fathers and mothers in the faith. 3. In the worship of saints we express our faith that saints pray for us, at the same time we ask them to intercede for us. 4. The expression of the worship of saints is also the worship of their relics, 5. and their imitation. In short: By imitating the saints, we learn how we can and should imitate Christ.

12

The Angels’ Ministry to People According to De civitate Dei by St. Augustine

51%

Jaśkiewicz S.

|

tom 88

133-148

EN

Angelological issues take centre stage in the classic work by St Augustine, De civitate Dei. In it, the thinker from Tagaste draws a Christian portrait of angels close to people, whom he often calls holy angels (sancti angeli), our angels (nostri angeli) or good angels (angeli boni). Although the Bishop of Hippo does not omit the issue of the creation and nature of angels, he gives their function and service to people a clear priority, which is confirmed by the use of the Latin term angelus, which for him means as much as nuntius, i.e. herald, messenger. The ministry of angels for people, their ministerium is, above all, the revelation of God in the world. They are the messengers who deliver the messages given to them; they are the servants who fulfil the task entrusted to them and who present the requests of the people to God. Even if angels serve both God and people, they are not mediators because the only mediator between God and people is the Man - Jesus Christ. Heavenly spirits do not grant people their immortality and happiness, and it is not through participation with them that these supernatural gifts also become part of man. People should imitate the goodwill of the holy angels and grow in their true – and free from weakness of affection – love. The angels lead men to the full glory of the true God and oppose any sacrifices made to them. Their help in man’s spiritual struggle, especially against pride, is invaluable. The early Christian thinker also reminds us about the presence of angels on the last day, when their task will be to gather the righteous. In the final dimension of eternal life, the equality (aequalitas) of people with angels announced by Christ will be the fullness of life in God.

PL

Problematyka angelologiczna w wiekopomnym dziele św. Augustyna De civitate Dei zajmuje miejsce centralne. Myśliciel z Tagasty kreśli w nim chrześcijański portret aniołów bliskich ludziom, których często nazywa: aniołami świętymi (sancti angeli), naszymi aniołami (nostri angeli) albo aniołami dobrymi (angeli boni). Choć biskup Hippony nie pomija kwestii stworzenia i natury aniołów, to jednak ich funkcji i posłudze na rzecz ludzi daje zdecydowany priorytet, co potwierdza choćby użycie łacińskiego terminu angelus, który znaczy dla niego tyle, co nuntius, a więc zwiastun, posłaniec. Służba aniołów na rzecz ludzi, ich ministerium, ma coś w sobie z pracy rolnika troszczącego się o płody ziemi czy z poświęcenia matki zatroskanej o otrzymane życie. Nawet jeśli aniołowie służą i Bogu i ludziom, to jednak dla tych ostatnich nie są pośrednikami, gdyż jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi jest Człowiek-Jezus Chrystus. Duchy niebieskie nie udzielają ludziom swojej nieśmiertelności i szczęśliwości i nie przez uczestnictwo z nimi te nadprzyrodzone dary stają się także udziałem człowieka. Ludzie powinni naśladować dobrą wolę świętych aniołów i w ich prawdziwej i wolnej od słabości uczuć miłości wzrastać. Aniołowie prowadzą ludzi do pełnej chwały prawdziwego Boga i sprzeciwiają się, aby jakiekolwiek ofiary były i im składane. O obecności aniołów starochrześcijański myśliciel przypomina także w dniu ostatecznym, kiedy to ich zadaniem będzie zebranie sprawiedliwych. W ostatecznym wymiarze życia wiecznego zapowiedziana przez Chrystusa równość (aequalitas) ludzi z aniołami będzie pełnią życia w Bogu.

13

Ojcowie Kościoła w drodze chrześcijanina do Jezusa Chrystusa na przykładzie życia i dzieła Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

51%

Michalik A.

|

tom 87

267-294

EN

The life and work of Joseph Ratzinger/Benedict XVI is deeply and closely intertwined with the Fathers of the Church, teaching and being witnesses of fidelity to Christ. He conversed with the Fathers and included them in the dialogue he conducted with contemporary thought. Through his rich theological achievements, he showed that the thought of the Fathers as witnesses to the faith of the Church in the first centuries, can also help today in a deeper understanding of faith. The Fathers of the Church were not only a constant inspiration for him, but also – especially as the Supreme Shepherd of the Church – he set them as a model of Christian life for the disciples of Christ at the beginning of the third millennium. Therefore, it can be said that on his own example he showed contemporary Christians how, by listening to the teaching of the Fathers and following the example of their lives, they could go to Jesus and follow Jesus. Keywords: Joseph Ratzinger/Benedict XVI, Fathers of the Church, St. Augustine, the Christian’s way

PL

Życie i dzieło Josepha Ratzingera/Benedykta XVI jest głęboko i ściśle splecione z nauczaniem i świadectwem wierności Chrystusowi Ojców Kościoła. Prowadził on z Ojcami dialog i włączał ich do dialogu, który prowadził z myślą współczesną. Przez swój bogaty dorobek teologiczny pokazał, że myśl Ojców jako świadków wiary Kościoła pierwszych wieków, może także dzisiaj pomóc w głębszym rozumieniu wiary. Ojcowie Kościoła byli dla niego nie tylko nieustanną inspiracją, ale także – zwłaszcza jako Najwyższy Pasterz Kościoła – stawiał ich za wzór chrześcijańskiego życia dla uczniów Chrystusa na początku trzeciego tysiąclecia. Dlatego można powiedzieć, że na własnym przykładzie ukazywał współczesnym chrześcijanom jak wsłuchując się w nauczanie Ojców i naśladując przykład ich życia podążać do Jezusa i za Jezusem.

14

Augustyn z Hippony, "O kłamstwie", przekład, wprowadzenie i komentarz ks. Łukasz Libowski, Wydawnictwo Scriptum, Kraków 2022, ss.239

51%

Wilk P.

Vox Patrum

|

2024

|

tom 89

229-231

15

Wieczność teraźniejszości. Psychologiczne ujęcie czasu w kontekście istnienia Boga według Augustyna z Hippony

51%

Cyrek O.

Studia Elbląskie

|

2023

|

tom 24

379-404

EN

The article presents the concept of eternity and temporality in the perspective of the early medieval thinker, philosopher and Latin-language writer Augustine of Hippo in the context of the existence of God. It explains how the author distinguished eternity from time and emphasizes that eternity is a condition for the existence of temporal reality. In the first place, when discussing the author’s thoughts, conclusions are described about how he grasped eternity in contrast with the temporal world. Augustine describes eternity as immutability, distinguishing it from the changeability of time. Then, the experience of temporality by human consciousness was analyzed and the subjectivity of experiencing the passage of moments was emphasized. Augustine saw the impancy of the present and at the same time the impossibility of staying in it permanently. He understood time as a form of our mentality and distinguished three areas of time: the presence of the past, the presence of the present, and the presence of the future. Like most of his contemporaries, he misunderstood time linearly by giving it a specific direction, i.e. an arrow, which in fact is our cognitive illusion. The article uses the classic works of Augustine of Hippo, such as “De civitate Dei” and “Confessiones” and on their basis presents the concepts of the thinker from Tagasta and additionally expands them with reflections on the subjective experience of transience, which is experienced in human consciousness based on psychological knowledge.

PL

Artykuł przedstawia koncepcję wieczności i czasowości w ujęciu wczesnośredniowiecznego myśliciela, filozofa i pisarza łacińskojęzycznego Augustyna z Hippony w kontekście istnienia Boga. Wyjaśniono, w jaki sposób autor odróżnił wieczność od czasu, oraz podkreślono, że wieczność jest warunkiem zaistnienia rzeczywistości temporalnej. W pierwszej kolejności przy omawianiu myśli autora opisano wnioski na temat tego, jak ujmował on wieczność w kontraście z czasowym światem. Augustyn opisuje wieczność jako niezmienność, odróżniając ją od zmienności czasu. Następnie analizie poddano doświadczanie czasowości przez ludzką świadomość i podkreślono subiektywność przeżywania upływania momentów. Augustyn dostrzegł nierozciągłość teraźniejszości i zarazem niemożność zatrzymania się w niej na stałe. Pojmował czas jako formę naszej umysłowości i wyróżnił trzy dziedziny czasu: obecność przeszłości, obecność teraźniejszości i obecność przyszłości. Jak większość mu współczesnych autorów błędnie ujmował czas linearnie, nadając mu określony kierunek, czyli strzałkę, która w rzeczywistości jest naszym złudzeniem poznawczym. W artykule wykorzystano klasyczne dzieła Augustyna z Hippony, takie jak „De civitate Dei” oraz „Confessiones”, i na ich podstawie przedstawiono koncepcje myśliciela z Tagasty oraz dodatkowo rozszerzono je o rozważania na temat subiektywnego przeżywania przemijalności, jakie jest doświadczane w ludzkiej świadomości, opierając się na wiedzy psychologicznej.

16

Alegoria w tradycji hermeneutycznej. Gadamerowska rehabilitacja alegorii

51%

Sołtysiak M.

|

nr 2(42)

75-101

17

Miejsce proklamacji słowa Bożego

43%

Superson J.

|

nr 4

EN

This article presents a chronological evolution of the place of the proclamation of the Word of God. On the basis of pericopes from the Old Testament, the places that God chose to speak with the man and then places chosen by Jesus Christ and the Church in its early centuries were indicated. Use of the term “ambo” (ἄμβων), which appeared in the Church probably at the end of the fourth century, became widespread, and over time it was adopted as the name of the place for the Liturgy of the Word and for the book.

PL

Niniejszy artykuł w sposób chronologiczny przedstawia ewolucję miejsca proklamacji słowa Bożego. Na podstawie perykop ze Starego Testamentu zostały wskazane miejsca, które sam Bóg wybrał na rozmowę z człowiekiem, a następnie miejsca, które wybrał Jezus Chrystus i Kościół w swoich pierwszych wiekach. Termin „ambona” (ἄμβων), który pojawił się w Kościele prawdopodobnie od koniec IV wieku, upowszechnił się i z biegiem czasu przyjął jako nazwa miejsca sprawowania liturgii słowa i przechowywania księgi.

18

Rola interioryzacji w nauczaniu według św. Augustyna

41%

Kowalewska D. A.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2023

|

tom 26

|

nr 4

159-176

EN

The article presents the role of interiorization in teaching as it appears in the writings of St. Augustine. It is based on an analysis of selected of his works and other sources interpreting his teaching in various contexts. The article defines the concept of interiorization, first referring to the teaching of John Paul II, and then showing the way that St. Augustine understood this issue. Based on the source texts, concepts such as knowledge and wisdom, inner and outer man, and reason and heart are distinguished. The insufficiency of words in the pedagogue’s process of conveying values is also indicated. The analysis made it possible to determine the goal of teaching, which, according to St. Augustine, is to gain wisdom through love. In the final part, the concept of the “Inner Teacher” is presented, which helps to internalize the knowledge of non-sensory things. The article is an attempt to draw attention to the role of interiorization in teaching and it indicates practical implications for the success of the educational process.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie roli interioryzacji w nauczaniu w ujęciu św. Augustyna. Analizie poddano wybrane teksty św. Augustyna oraz inne źródła, interpretujące jego naukę w różnych kontekstach. Pojęcie interioryzacji zostało zdefiniowane w odniesieniu do rozumienia tego terminu przez św. Augustyna oraz do nauki Jana Pawła II. Na podstawie tekstów źródłowych rozróżniono takie pojęcia, jak wiedza i mądrość, człowiek wewnętrzny i zewnętrzny, rozum i serce. Wskazano również na niewystarczalność słów w procesie przekazywania przez pedagoga wartości. Przeprowadzona analiza pozwoliła na określenie celu nauczania, którym według św. Augustyna jest zdobycie mądrości poprzez miłość. W części końcowej przedstawiono koncepcję „Nauczyciela wewnętrznego”, pomagającego zinterioryzować wiedzę o rzeczach niezmysłowych. Tekst jest próbą zwrócenia uwagi na rolę interioryzacji w nauczaniu i wynikające z niej implikacje praktyczne prowadzące do powodzenia procesu kształcenia.

19

The concept of freedom in the thought of St. Augustine

41%

Warchał R. A.

Logos i Ethos

|

2023

|

tom 62

|

nr 2

7-26

PL

W artykule omówiono argumentację św. Augustyna na rzecz istnienia wolnej woli oraz jej konteksty teologiczne w odniesieniu do natury ludzkiej. Biskup Hippony odwołuje się do dzieł filozoficznych Platona i Plotyna oraz tekstów z Nowego Testamentu, a uzasadniając istnienie wolnej woli wskazuje na bezpośrednią świadomość człowieka. Augustyn był głęboko przekonany, że to wewnętrzne działanie jest niezbędne do wartościowania, a tym samym do osądu moralnego wynikającego z wyboru między dobrem a złem. Bez wolnej woli człowiek nie byłby sobą, jest ona warunkiem człowieczeństwa i fundamentem odpowiedzialności. W swoich pismach autor odróżniał wolność od autonomii i samostanowienia; niezależne akty woli są ontologiczną cechą istoty ludzkiej. Wierzył, że ostatecznym źródłem wewnętrznej wolności człowieka jest Bóg. Augustyn był również świadomy, że ludzka wolność jest niedoskonała, co przejawia się w dylematach etycznych związanych z podejmowaniem decyzji. Ludzka wolność nigdy nie jest absolutna, co wynika z upadłej natury człowieka, którą Bóg obdarzył łaską dobroci w postaci daru wolnej woli. Wynikało to między innymi z odrzucenia przez Augustyna koncepcji łaski zaproponowanej przez Pelagiusza, który zaprzeczał jej nadprzyrodzonemu charakterowi, twierdząc, że jest ona udzielana według zasług. Wielu uczonych próbowało zinterpretować kwestię wpływu łaski na ludzką wolę. Ich wypowiedzi wydają się popierać wniosek, w świetle którego wolność woli nie jest zniesiona z powodu działania łaski.

EN

The article discusses St. Augustine’s arguments for the existence of free will and its theological contexts in relation to human nature. The bishop of Hippo refers to the philosophical works of Plato and Plotinus as well as texts from the New Testament, and in justifying the existence of free will points to the direct consciousness of man. Augustine was deeply convinced that this intrinsic action is necessary for valuation and therefore for moral judgment resulting from the choice between good and evil. Without free will, man would not be himself, it is the condition of humanity and the foundation of responsibility. In his writings, the author distinguished between the freedom from autonomy and self-determination; independent acts of will that are an ontological feature of human being. He believed that the ultimate source of man’s inner freedom is God. Augustine was also aware that human freedom is imperfect, which manifests itself in ethical dilemmas related to decision-making. The human freedom is never absolute, as a result of man’s fallen nature, which God has bestowed with the grace of goodness in the form of the gift of free will. Among other things, this accounted for Augustine’s rejection of the concept of grace proposed by Pelagius, who denied its supernatural character claiming that it is given according to merit. Many scholars have attempted to interpret the issue of how grace affects the human will. Their statements seem to support the conclusion in light of which freedom of the will is not abrogated due to the action of grace.

20

Przekroczyć próg jednoczesnej sprawiedliwości i grzeszności wierzącego

41%

Medwid W.

|

nr 4(41)

107-131

PL

Artykuł dotyczy próby przedstawienia problemu jednoczesnej sprawiedliwości i grzeszności człowieka wierzącego (simul iustus et peccator) w takim świetle, aby skutecznie dążyć do przełamania ekumenicznego impasu w tej materii i widzieć w perspektywie czasu zarysowującą się jedność obu wspólnot chrześcijańskich, nie pomijając obu tradycji. Jest to próba odpowiedzi, w jaki sposób katolicy i luteranie powinni podejść do istoty zagadnienia oraz do nauczania w tym względzie. Ponieważ źródłem komplikacji jest różne rozumienie pojęcia grzechu, analiza przebiega pod kątem pożądliwości oraz przy zastosowaniu metody opinii teologicznej. Problem jest przedstawiony w kontekście historycznym i teologicznym, począwszy od św. Augustyna, przez Marcina Lutra, głównego obrońcę i propagatora tej idei, a także w dokumentach Soboru Trydenckiego, aż do katolicko–luterańskiego dialogu w drugiej połowie XX wieku. Ciekawe komentarze na ten temat można znaleźć u Karla Rahnera, w dokumentach Soboru Watykańskiego II, a zwłaszcza we Wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu podpisanej przez katolików i ewangelików, szczególnie pod względem usprawiedliwienia grzesznika.

EN

The article concerns the attempt to present the issue of simultaneous righteousness and sinfulness of the believer (simul iustus et peccator) in that light, in order to effectively seek to break the deadlock in the ecumenical issue and see in the long term the apparent unity of the two Christian communities, while not ignoring both traditions. It is an attempt to answer the question how the Catholics and Lutherans should approach the heart of the matter, and how to teach in this regard, to compensate for the ongoing disparity and division of Churches. For this reason, the source of complication lies in different understanding of the concept of sin by the two churches, the analysis proceeds in terms of desires and using the method of theological statement. The problem is shown in the context of the historical and theological ranging from St. Augustine, a precursor to the study, through Martin Luther, the main defender and propagator of this idea, also the documents of the Council of Trent, until the Catholic–Lutheran dialogue in the second half of the twentieth century. Interesting comments on this topic can be found in Karl Rahner, in the documents of the Second Vatican Council, especially in Joint Declaration on the Doctrine of Justification signed by Catholics and Lutherans, especially in terms of justified sinfulness.