Ze względu na istotny wpływ na zdrowie i życie osób z nadwrażliwością na niektóre składniki żywności, alergeny pokarmowe należą do istotnych zagrożeń bezpieczeństwa żywności. Zarządzanie alergenami pokarmowymi jest jednym z podstawowych obszarów systemowego zarządzania bezpieczeństwem żywności. W artykule scharakteryzowano wymagania dobrowolnych norm zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności (BRC, IFS, ISO 22002-1 oraz SQF) oraz przedstawiono podstawowe przepisy prawa dotyczące znakowania środków spożywczych w zakresie informacji o składnikach alergennych. Opracowanie zawiera wytyczne w zakresie nadzoru nad alergenami pokarmowymi, ze szczególnym uwzględnieniem identyfikacji alergenów (jawnych i ukrytych), zanieczyszczeń krzyżowych, a także środków kontroli niezbędnych do opanowania tej grupy zagrożeń bezpieczeństwa żywności.
EN
Because of a significant influence on health and life of people with hypersensitivity on some food components, food allergens are identified as a severe food safety hazards and their control is one of fundamental areas of food safety management programs. In the article some requirements of voluntary standards for food quality and food safety management (BRC, IFS, ISO 22002-1 and SQF) are characterized and basic Iow regulations on food allergens labeling are presented. The paper contains guidelines on control of food allergens taking into account identification of food allergens (hidden and known), cross contaminations and food allergen control measures.
Intencjonalne skażenie artykułów spożywczych jest jednym z wielu zagrożeń obniżających poziom bezpieczeństwa żywności i determinujących zdrowie publiczne. Opanowanie tego zagrożenia wymaga podjęcia działań systemowych w ramach tzw. obrony żywności, której kluczowym elementem jest plan obrony żywności. W artykule przedstawiono podstawowe definicje z tego zakresu oraz opisano wymagania dobrowolnych norm zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności (BRC, IFS, ISO/ TS 22002-1 oraz SOF) odnoszące się do obrony żywności. Opracowanie zawiera podstawy koncepcji obrony żywności, wytyczne do tworzenia zakładowych planów obrony żywności, a także praktyczne przykładowych planów stosowanych w zakładach produkcji i obrotu żywnością.
EN
Intentional contamination of foodstuffs represents one of many hazards reducing a level of food safety and determining the public health. Control of such hazard requires some systemie actions as a part of the food defense in which a key element is defined as the food defense plan. In article some basic definitions relating to food defense were described and requirements of voluntary food quality and food safety management standards (BRC, IFS, ISO/TS 22002-1 and SOF) were characterized. The paper also contains fundamentals of the food defense concept, some guidelines on food defense plans preparation and some practical examples of the food defense plans applied in food production and food retail companies.
Cel: Celem artykułu jest określenie możliwości wdrożenia wytycznych normy ISO 45003:2021 dotyczących zarządzania ryzykiem psychospołecznym i promowania dobrego samopoczucia w pracy do systemu zarządzania BHP zgodnego z wymaganiami normy ISO 45001:2018. Metodyka badań: Zastosowaną metodą badawczą jest analiza norm i piśmiennictwa dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia psychospołecznego. Normy ISO 45001:2018 oraz ISO 45003:2021 stanowiły główny przedmiot badań. Wyniki badań: Przeanalizowano najważniejsze wytyczne normy ISO 45003:2021, które mogą wykorzystać organizacje w ramach swoich systemów zarządzania BHP. Największe trudności przy zastosowaniu wytycznych ISO 45003:2021 mogą sprawiać organizacjom brak osób kompetentnych do identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka psychospołecznego oraz obawy pracowników związane z wypowiadaniem się w kwestiach dotyczących aspektów psychospołecznych. Podano przykłady zagrożeń psychospołecznych, jak również działań, które można podjąć w celu zarządzania ryzykiem psychospołecznym i poprawy samopoczucia pracowników. Wnioski: Normy ISO 45001:2018 i ISO 45003:2021 zalecają uwzględnianie ryzyka psychospołecznego w ramach systemu zarządzania BHP. Organizacje mogą zastosować zaproponowany model dostosowania istniejącego systemu zarządzania BHP do wytycznych normy ISO 45003:2021. Zaleca się podjęcie przez organizacje współpracy z psychologiem i włączenie go do zespołu odpowiedzialnego za wdrożenie wytycznych normy ISO 45003:2021, a także regularne korzystanie z jego pomocy. Konieczne jest uwzględnianie aspektów psychospołecznych w programach szkoleń dla wszystkich pracowników i audytorów wewnętrznych. Wkład w rozwój dyscypliny: Scharakteryzowano sposób wdrożenia wytycznych dotyczących ryzyka psychospołecznego do systemu zarządzania BHP i opracowano model dostosowania istniejącego systemu do wytycznych normy ISO 45003:2021.
EN
Objective: to examine the possibilities for implementing ISO 45003:2021 guidelines for managing psychosocial risk and promoting well-being at work into an occupational health and safety (OH&S) management system (compliant with the requirements of ISO 45001:2018). Research Design & Methods: Analysis of the standards and literature on safety and psychosocial health. ISO 45001:2018 and ISO 45003:2021 were the main subjects of the research. Findings: The main ISO 45003:2021 guidelines, which can be used by organisations as part of their OH&S management systems, were analysed. A lack of competent people to identify threats and assess risks to psychosocial well-being, as well as employees’ fear of speaking out about psychosocial issues, may cause the greatest difficulties for organisations attempting to apply the ISO 45003:2021 guidelines. The article indicates psychosocial risks and provides examples of actions that can be taken to manage psychosocial risk and improve employee well-being. Implications / Recommendations: According to ISO 45001:2018 and ISO 45003:2021 standards, psychosocial risks should be considered and addressed in order to maintain an OH&S management system. Organisations can also apply the model of adjustment described in this paper to an existing OH&S management system with regard to the ISO 45003:2021 guidelines. It is recommended that organisations have a psychologist on the team responsible for implementing the ISO 45003:2021 guidelines and thereafter regularly consult the psychologist. Lastly, training programmes for all employees and internal auditors should include psychosocial aspects. Contribution: Methods of implementing the guidelines for psychosocial risks into the OH&S management system were characterised and a model for adjusting an existing system to ISO 45003:2021 guidelines was developed.
Procedury walidacji, obok procedur weryfikacji, zostały wpisane w szóstą zasadę wdrażania sytemu HACCP. Rolą producenta żywności jest walidacja środków kontroli, podczas gdy rolą właściwego organu administracji jest zapewnienie (poprzez narzędzia nadzoru), że producent posiada skuteczne systemy walidacji, i że środki kontroli są odpowiednio walidowane. pojęcia walidacji, monitorowania i weryfikacji są często mylone. Walidacja środków kontroli różni się od monitorowania i weryfikacji, które mają miejsce po wdrożeniu zwalidowanych środków kontroli. Monitorowanie i weryfikacja to narzędzia wykorzystywane do sprawdzenia, czy środki kontroli są przestrzegane, i wykazania, że działają zgodnie z przeznaczeniem. istnieją różne podejścia do walidacji, które mogą być stosowane indywidualnie lub w połączeniu, w zależności od potrzeb. obejmują one m.in.: 1/ odniesienie do literatury naukowej lub technicznej, wcześniejszych badań walidacyjnych lub wiedzy historycznej na temat skuteczności środka kontroli (obejmują one literaturę naukową, wytyczne rządowe, wytyczne dotyczące środków kontroli GHP i HACCP); 2/ walidacja środka kontroli za pomocą prób eksperymentalnych (np. ilościowe wykazanie i udokumentowanie wymaganego zakresu redukcji określonego patogenu w wyniku danego procesu); 3/ analiza danych historycznych zakładu zebranych w warunkach reprezentatywnych dla całego procesu produkcji, w tym w okresach, w których produkcja jest zwiększona, np. w okresie świątecznym, a zebrane dane powinny być wystarczające do przeprowadzenia wymaganych analiz statystycznych; 4/ modelowanie matematyczne, które pozwala, między innymi, na ocenę wpływu zmian pH i aktywności wody na kontrolę wzrostu patogenów; 5/ badania ankietowe, które również można uznać za podejście walidacyjne (np. ocena zrozumienia przez konsumentów informacji na etykiecie przed lub w trakcie projektowania etykiety). Obecnie wiele przedsiębiorstw dokonując przeglądu planu HACCP tworzy tak zwane listy kontrolne, które pozwalają na metodyczne sprawdzenie poprawności działania wszystkich siedmiu zasad systemu HACCP. Najważniejsze pytania zawarte w takiej liście kontrolnej odnoszące się do walidacji powinny brzmieć: Czy zatwierdzono limity krytyczne? W jaki sposób? Czy plan HACCP został ponownie oceniony i zmodyfikowany, gdy okazał się niewystarczający? Czy plan HACCP został poddany ponownej ocenie w przypadku zmiany surowców, technologii i/lub receptur produktu? Niniejsze opracowanie przedstawia informacje na temat koncepcji i charakteru walidacji, zadań poprzedzających walidację, procesu walidacji oraz potrzeby ponownej walidacji. Przedstawione zostały również różnice pomiędzy walidacją, monitorowaniem i weryfikacją.
EN
Validation and verification procedures are written into the sixth principle of implementing the HACCP system. The role of the food business operator (FBO) is to validate control measures, while the competent authority’s role is to ensure that the FBO has effective validation systems in place and that control measures are correctly validated. The terms validation, monitoring and verification are often confused. Validation of control measures differs from monitoring and verification, which occurs after implementing validated control measures. monitoring and verification are tools used to verify that control measures are being followed and to demonstrate that they are working as intended. Depending on FBO’s needs, various validation approaches can be used individually or in combination. These include, but are not limited to: 1/ reference to scientific or technical literature, previous validation studies or historical knowledge of the effectiveness of the control measure (these include scientific literature, government guidelines, GHP and HACCP control measure guidelines); 2/ validation of the control measure through experimental trials (e.g., quantitatively demonstrating and documenting the required level of a given pathogen reduction); 3/ analysis of historical plant data collected under conditions representative of the entire production process, including periods when production is increased, such as during the holiday season (the data collected should be sufficient to perform the required statistical analyses); 4/ mathematical modelling, which allows, among other, to assess the impact of changes in pH and water activity on the control of pathogen growth; 5/ survey research, which can also be considered a validation approach (e.g., assessing consumer understanding of label information before or during label design). Nowadays, when reviewing their HACCP plan, many companies create so-called checklists to methodically verify all seven principles of the HACCP system. The most important questions in such a checklist relating to validation should be: Have critical limits been validated? How? Has the HACCP plan been re evaluated and modified when found to be inadequate? Has the HACCP plan been re-evaluated when raw materials, technology and/or product formulations have changed? This study provides information on the concept and nature of validation, pre-validation tasks, the validation process, and the need for re-validation. The differences between validation, monitoring and verification are also presented.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.