Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Znaczenie pojemności asymilacyjnej wód przejściowych i przy-brzeżnych w ocenie bezpieczeństwa ekologicznego akwenów morskich

100%

Neverova-Dziopak E.

|

tom Vol. 37, nr 2

17--20

PL

Przedstawiono autorską koncepcję sposobu oceny pojemności asymilacyjnej ekosystemów wodnych, będących odbiornikami zanieczyszczeń antropogenicznych ze źródeł punktowych i rozproszonych. Może ona stanowić podstawę do ustalania maksymalnej wartości ładunku zanieczyszczeń, dopuszczalnej z uwagi na bezpieczeństwo ekologiczne wód. Obecne metody ustalania warunków wprowadzania zanieczyszczeń do wód powierzchniowych opierają się na granicznych wartościach zanieczyszczeń w ściekach, ustalanych z uwzględnieniem możliwości technologicznych. Takie podejście nie zapewnia bezpieczeństwa ekologicznego wód powierzchniowych, ponieważ nie uwzględnia mechanizmów ekologicznych funkcjonowania oddzielnych ekosystemów wodnych. Mając to na uwadze sformułowano definicję pojemności asymilacyjnej wód powierzchniowych, rozumianej jako ilość zanieczyszczeń, która może ulec akumulacji, transformacjom biochemicznym, a także zostać odprowadzona poza ekosystem bez zaburzenia jego funkcjonowania. Przedstawiono przykłady obliczeń pojemności asymilacyjnej wybranych akwenów Morza Bałtyckiego z uwagi na różne zanieczyszczenia antropogeniczne (metale śladowe, benzopiren, polichlorowane bifenyle oraz substancje biogenne). Analiza wyników obliczeń pozwoliła stwierdzić, że pojemność asymilacyjna różnych basenów Morza Bałtyckiego zależy od ich właściwości hydromorfologicznych i hydrobiologicznych i jest już wyczerpana z uwagi na ładunki związków miedzi i ołowiu oraz polichlorowanych bifenyli. Pozostaje natomiast jeszcze znacząca rezerwa ekologiczna w jego poszczególnych akwenach z uwagi na ładunki związków cynku, kadmu i rtęci oraz mineralnych substancji biogennych.

EN

The proprietary concept is presented of assimilative capacity assessment of aquatic ecosystems, which are pollution recipients from both point and diffuse sources. The assimilative capacity may serve as a basis for determining the maximum ecologically permissible pollutant loads. Existing methods of setting the conditions of pollutant discharge into surface water recipients are predominantly based on pollutant limit values in wastewater. These are established on the basis of technological capabilities. Such an approach, however, does not ensure the ecological safety of surface waters as it does not take into account the ecological functioning mechanisms of separate aquatic ecosystems. Considering the above, the assimilative capacity of surface waters was defined as the amount of pollution that might be accumulated, transformed in biochemical processes and discharged to the outside of the ecosystem without disturbing its ecological equilibrium. Examples of assimilative capacity calculations for selected marine areas of the Baltic Sea were presented in terms of various anthropogenic pollutants, e.g. trace metals, benzopyrene, polychlorinated biphenyls and nutrients. Analysis of calculation results revealed that assimilative capacity of the Baltic Sea in its various areas depended on local hydromorphological and hydrobiological properties and was getting exhausted due to the loads of copper and lead compounds as well as polychlorinated biphenyls. In contrast, there are still significant ecological reserves present in the individual areas of the Sea with respect to the loads of zinc, cadmium, mercury and mineral nutrients.

2

Bilans ilościowo-jakościowy ścieków dopływających do oczyszczalni dla miasta Sanoka

100%

Biskup B. , Masłoń A.

|

tom Nr 3 (84)

18-23

PL

Celem pracy jest analiza bilansu ilościowo-jakościowego ścieków dopływających do oczyszczalni ścieków w Sanoku (woj. podkarpackie) w latach 2011-2014. Analizowana oczyszczalnia jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną o przepustowości maksymalnej 28 000 m3/d. Proces oczyszczania ścieków realizowany jest z wykorzystaniem krat gęstych, piaskowników przedmuchiwanych osadników wstępnych, komór osadu czynnego oraz osadników wtórnych. W analizowanym okresie oczyszczalnia funkcjonowała w zmiennych warunkach hydraulicznych. Średni przepływ wyniósł 12129 m3/d. Jakość ścieków surowych charakteryzowała się dużym zróżnicowaniem. Stężenia wszystkich rozpatrywanych w bilansie wskaźników zanieczyszczeń, odznaczały się znacznymi wahaniami i dużą zmiennością.

3

Analiza zmian ładunku zanieczyszczeń dopływających do miejskich oczyszczalni ścieków na przykładzie miast Warszawy i Lublina

100%

Wróbel K. , Łagód G. , Sobczuk H.

|

tom Vol. 2, No. 2

499--504

PL

Przedstawiono analizę zmiany ładunku zanieczyszczeń dopływających do miejskich oczyszczalni ścieków dla miast Warszawy oraz Lublina. Warszawa posiada dwie oczyszczalnie ścieków: „Czajkę”, oddaną do użytku w 1991 roku, oraz oczyszczalnię „Południe”, oddaną do użytku w 2006 roku. W Lublinie ścieki odprowadzane są do miejskiej oczyszczalni „Hajdów”, oddanej do użytku w roku 1992. Warszawa posiada system kanalizacji ogólnospławnej oraz system kanalizacji rozdzielczej. Oczyszczalnia „Czajka” oczyszcza ścieki z sieci ogólnospławnej, zaś oczyszczalnia „Południe” - ścieki sanitarne. Na terenie Lublina występuje kanalizacja rozdzielcza, którą przesyłane są ścieki sanitarne i podczyszczone ścieki przemysłowe. Niewielką część strumienia ścieków dopływających do oczyszczalni „Hajdów” stanowią wody przypadkowe i infiltracyjne. Wody pochodzące z opadów atmosferycznych odprowadzane są poprzez sieć kanalizacji deszczowej do zlewni rzeki Bystrzycy. W ciągu ostatnich lat zaobserwowano zmiany ilości strumienia ścieków, stężeń wskaźników zanieczyszczeń w nim zawartych oraz zmian ładunków zanieczyszczeń w ściekach dopływających zarówno do oczyszczalni w Warszawie, jak i w Lublinie. Przemiany społeczno-polityczne po 1989 roku wpłynęły na zmianę nawyków żywieniowych ludności oraz na stosowanie w większej ilości chemicznych środków utrzymania czystości wykorzystywanych w gospodarstwach domowych, a także zakładach usługowych i przemysłowych.

EN

The analysis of pollutants load variations disemboguing the municipal wastewater treatment plant in the cities of Warsaw and Lublin was presented. There are two treatment plants in Warsaw: Czajka constructed in 1991 and Poludnie established in 2006. In the city of Lublin sewage is delivered to municipal treatment plant Hajdow established in 1991.There is a combined sanitation system in Warsaw and also a small part of separate sanitary and storm sewers. The Czajka plant treats sewage water from combined sewer system and Poludnie plant - only sanitary sewage. There are separate sanitary and storm sewer systems transporting wastewater in Lublin. The small part of wastewater stream entering Hajdow plant is combined of accidental and infiltrational water. The surface water/sewage is discharged by storm drains to the Bystrzyca river basin. The changes in sewage stream flow rate, pollution indicators concentrations and pollutants load in wastewater entering plants in Warsaw and Lublin were observed during the recent period of time. The observed effects were caused by the social and political changes during the end of eighties in 20th century. These changes influenced dietary habits of the population and usage of increased amount of chemical cleanness measures in households, service and production facilities.

4

Transport osadów w kanalizacji pod kontrolą

84%

Dąbrowski W. , Dąbrowska B.

|

tom nr 9

45--48

PL

Przedstawiono przegląd literatury dotyczącej klasyfikacji różnych rodzajów osadów kanalizacyjnych. Porównano parametry opisujące zanieczyszczenia występujące w osadach kanalizacyjnych z wartościami tych parametrów typowymi dla ścieków komunalnych i ogólnospławnych w czasie pogody bezdeszczowej i deszczowej. Opisano też znane z literatury próby przewidywania transportu zanieczyszczeń określanych przez wartości ChZT, BZT i azot amonowy w ruchomych osadach. Porównano dwa rodzaje pułapek na osady.

EN

A literature review of different types of sewerage sediment classification has been presented. Parameters characterizing pollution in sewerage sediments have been compared with values of the same parameters for municipal and combined sewerage wastewaters in dry and wet weather periods. Some attempts of predicting pollution transportation in terms of COD, BOD and ammonia nitrogen values in movable sediments have been described. Two different kinds of sediment traps have been compared.

5

Kompleksowa metoda obliczania natężenia deszczu granicznego do projektowania przelewów burzowych.

84%

Urcikán P. , Rusnák D.

Ochrona Środowiska

|

2006

|

tom R. 28, nr 1

33-38

PL

W pracy zaproponowano kompleksową metodę obliczania natężenia deszczu granicznego, uwzględniającą charakterystyczny przepływ wody w odbiorniku (Q270) oraz wpływ stopnia zanieczyszczenia zrzutów burzowych na odbiornik Przy jej tworzeniu uwzględniono wyniki badań krajowych i zagranicznych (Niemcy, Szwajcaria i Wielka Brytania), dotyczących projektowania przelewów burzowych. Przedstawiona metoda uwzględnia wpływ dwunastu charakterystycznych parametrów zrzutów burzowych (ß, z, Qs, cs, Qp, cp, QB, Q1, Q270, ts, Hz, q15) oraz uwarunkowania ochrony odbiornika (kategorie A, B i C), który nie jest źródłem wody do celów wodociągowych. Wykazano, że największe znaczenie w proponowanej metodzie mają parametry określające wpływ biofilmu i osadów wypłukiwanych z kanałów (ß), zanieczyszczenia pochodzące ze spływów powierzchniowych (z), relacje między ilością ścieków a przepływem wody w odbiorniku (Q1/Q270) oraz współczynnik uwzględniający jakość ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych (kc). Zaletą omówionej metody jest jej kompleksowość oraz możliwość uwzględnienia granicznego natężenia deszczu w szerokim zakresie 5÷20 dm3/s/ha, w zależności od wymogów ochrony odbiornika. Wykazano, że zaproponowana metoda obliczania natężenia deszczu granicznego umożliwia projektowanie i ocenę pracy przelewów burzowych, ze szczególnym uwzględnieniem liczby i objętości zrzutów, ładunku zanieczyszczeń oraz czasu zrzutów w średnim roku hydrologicznym.

EN

Making use of the results of investigations into storm overflow design (reported for Germany, Switzerland and the United Kingdom), a complex method of computing critical rain intensity is proposed. The method includes the characteristic flow (Q270) in the recipient, as well as the effect of storm water pollution on the recipient. Consideration is given to the effect of 12 characteristic parameters of storm water discharge (ß, z, Qs, cs, Qp, cp, QB, Q1, Q270, ts, Hz, q15) and the conditions of recipient protection (Categories A, B and C). In the method proposed, the following parameters were found to be of crucial importance: (effect of sludge washed away from the channels), z (pollution from surface runoff), Q1/Q270 (relations between wastewater amount and characteristic water flow in the recipient) and kc (quality of domestic sewage and industrial wastewater). There are two major advantages inherent in this method: its complexity, and the possibility of considering a wide range (5 to 20 dm3/s/ha) of critical rain intensity, according to the pollution control requirements for the recipient. The study has produced the following findings: the proposed method of calculating critical rain intensity allows the design of storm overflows and the assessment of their performance, particular consideration being given to the number and volume of discharge, the load of pollutants, and the time of discharge in an average hydrological year.

6

Badania dobowej i sezonowej zmienności składu ścieków mleczarskich

84%

Struk-Sokołowska J.

|

tom Nr 47

74--81

PL

Celem badań było wykazanie zmienności składu ścieków mleczarskich, dopływających do oczyszczalni komunalnej w ciągu doby oraz w różnych porach roku. Analizom poddano ścieki z zakładu przetwórstwa mleka zlokalizowanego w Polsce północno-wschodniej. Określono charakterystykę produkcji zakładu przetwórstwa mleka, odprowadzającego ścieki mleczarskie do oczyszczalni komunalnej oraz ilości i ładunki ścieków mleczarskich i komunalnych. Analizy składu ścieków mleczarskich dokonywano w czerwcu oraz listopadzie 2014 roku. W każdym miesiącu wykonano 4 serie pomiarowe. Próbki ścieków mleczarskich podlegały analizom 8 razy w ciągu doby. Na podstawie wyników badań wyznaczono zależności pomiędzy wskaźnikami zanieczyszczeń organicznych oraz biogennych. Uzyskane wyniki porównano z podanymi w literaturze. Ścieki mleczarskie z Olecka charakteryzują się dużą zmiennością składu w ciągu doby, co może negatywnie oddziaływać na proces oczyszczania w oczyszczalni komunalnej. Stwierdzono różnice w ilości związków organicznych w ściekach mleczarskich w okresie letnim i jesiennym. Zdecydowanie wyższymi wartościami wskaźników BZT5 i ChZT charakteryzowały się ścieki w okresie wegetacyjnym.

EN

Purpose of the study was to demonstrate the variability of dairy wastewater flowing into municipal WWTP per day and in different seasons. Research was carried out on effluent from Olecko milk processing plant located in north-eastern Poland. Characteristics of milk processing plant sewage discharge to the municipal treatment plant and the amount and loads of dairy and municipal wastewater was presented. The analysis of the qualitative composition of dairy wastewater was carried out in June and November 2014 year. Every month 4 series of measurements were performed and dairy effluent samples were analyzed 8 times a day. Based on the test results the relationship between indicators of organic pollutants and nutrients was determined. The results were compared with those presented in literature. Dairy wastewater from Olecko is characterized by varying composition during the day, which may negatively affect the purification process of municipal wastewater. There were differences in the amount of organic compounds in the dairy wastewater in summer and autumn. Significantly higher values of BOD5 and COD indicators were found in the sewage during the vegetation season.

7

The variability of pollution load of organic, biogenic and chromium ions in wastewater inflow to the treatment plant in Nowy Targ

84%

Bugajski P. M. , Nowobilska-Majewska E. , Kurek K.

|

2017

|

tom no. 35

11--17

EN

The aim of the study was to analyze the mean daily wastewater load from the corporate wastewater treatment plant in Nowy Targ. The study analyzed the wastewater load expressed by BOD5, COD, total nitrogen (Ntot), total phosphorus (Ptot) and chromium ions (Cr). The study was conducted from 2006 to 2016, in which 591 samples of raw wastewater were collected and analyzed in a control well before the treatment plant with a mean of 4 times a month. The scope of research in the analytical part covered the variability of wastewater loads in individual years and determined the characteristic values of mean daily load in particular months. Mean daily wastewater load for BOD5 – 7 053 kg·d–1 for COD – 23 437 kg·d–1 for total nitrogen – 1 464 kg·d–1 for total phosphorus – 197 kg·d–1 and for chromium ions – 129 kg·d–1. For each of the analyzed index, it was found that in the each months mean daily wastewater load in raw wastewater is variable. In the analyzed period the mean daily discharged wastewater oscillated within 13 924 m3·d–1, which accounted for about 66% of the projected load.

PL

Celem pracy jest analiza wartości średnich dobowych ładunków zanieczyszczeń dopływających w ściekach surowych do zbiorczej oczyszczalni w Nowym Targu. W pracy poddano analizie zanieczyszczenia wyrażone wskaźnikami BZT5, ChZT, azotu ogólnego (Nog), fosforu ogólnego (Pog) oraz ładunkiem jonów chromu (Cr). Badania prowadzono w okresie od 2006 do 2016 roku, w którym pobrano i poddano analizie 591 próbek ścieków surowych pobranych w studzience kontrolno-pomiarowej przed oczyszczalnią ze średnią częstością 4 razy w miesiącu. W części analitycznej zakresem badań objęto zmienność ładunków zanieczyszczeń w poszczególnych latach oraz określono charakterystyczne wartości średniego dobowego ładunku w poszczególnych miesiącach. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że średni dobowy ładunek wyrażony BZT5 wyniósł 7 053 kg∙d–1, ChZT – 23 437 kg∙d–1, ładunek azotu ogólnego – 1 464 kg∙d–1, fosforu ogólnego – 197 kg∙d–1 i jonów chromu – 129 kg∙d–1. W odniesieniu do każdego z analizowanych wskaźników stwierdzono, że w poszczególnych miesiącach średni dobowy ich ładunek w ściekach surowych jest zmienny. W analizowanym okresie średni dobowy dopływ ścieków oscylował w granicach 13 924 m3∙d–1, co stanowiło około 66% obciążenia projektowanego.

8

Znaczenie mokrego i suchego opadu zanieczyszczeń w eutrofizacji wód w stawach na przykładzie rezerwatu „Stawy Raszyńskie”

84%

Pawlik-Dobrowolski J. , Łempicka A.

|

tom T. 3, z. spec. (6)

167--177

PL

W latach 1999–2001 na obszarze rezerwatu „Stawy Raszyńskie”, w ciekach dopływających do stawów i w stawach, badano stężenie i ładunek NH4, NO3, PO4, K oraz wartość pH w opadzie zanieczyszczeń atmosferycznych. Stwierdzono, że opad jest istotnym źródłem azotu, głównie w postaci N-NH4, a w mniejszym stopniu także azotu azotanowego, fosforanów i potasu. Wykazano znaczne stężenie i ładunek fosforanów i potasu w ciekach i stawach. Wartości pH w opadzie mokrym wynosiły od 2,4 do 7,4, zdecydowanie przeważały opady: bardzo kwaśny, kwaśny i słabo kwaśny. W opadzie suchym pH wynosiło od 3,6 do 6,9. Średnia wartość pH w opadzie mokrym wynosiła 5,5, w wodzie cieków – 7,3, a stawów – 7,7. Badania wykazały, że opad zanieczyszczeń atmosferycznych wpływa znacząco na żyzność wody w stawach, ponieważ jest źródłem znacznych ładunków mineralnych składników pokarmowych. W wyniku erozji mechanicznej i chemicznej, zintensyfikowanej opadami kwaśnymi, wprowadzane są do stawów także składniki pochodzące z innych źródeł zanieczyszczeń obszarowych.

EN

Concentrations and loads of NH4, NO3, PO4, K in ponds and inflowing streams and pH of atmospheric deposition were measured in 1999 and 2001 on the area of the reserve “Stawy Raszyńskie”. Atmospheric deposition was found to be an important source of nitrogen, maliny in the N-NH4 form, and, to a lesser extent, of nitrates, phosphates and potassium. Remarkable concentrations and loads of phosphates and potassium were found in running waters and ponds. pH in wet deposition varied between 2.4 and 7.4 with the prevalence of strongly acidic, acidic and slightly acidic precipitation. The values in dry deposition ranged between 3.6 and 6.9. Average pH of wet deposition was 5.5, that of running waters – 7.3 and of pond water – 7.7. The studies revealed that atmospheric precipitation can strongly affect water status in ponds since it is an important source of nutrients. Moreover, due to mechanical and chemical erosion intensified by acid rains, pond waters are fed with pollutants from other diffuse sources.