Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Deutsche Volksliste in the Łódź region during the Second World War

100%

Turski M.

|

nr Special Issue 2023

225-249

EN

This article analyses the German National List (Deutsche Volksliste) compiled in the Łódź region during the Second World War. The Volksliste was part of the Nazis’ plans to re-Germanise the Łódź Germans and to separate them from the influence of Polish culture and society. The main questions addressed are the categorisation of Volksdeutsche by the Volksliste offices, and the motivations of Germans who rejected the list or applied for admission to a higher category. It is hypothesised that the criteria used for categorisation were insufficient, and that the most frequently applied criteria – language and religion – did not enable an adequate categorisation of the Łódź Germans. People accepted the list for many different reasons (in some cases they were compelled to do so), the most important reasons being economic ones – a desire to preserve one’s wealth, profession or social position. The article is based on various archival sources, including documents of the German administration from archives in Łódź, Poznań, and Warsaw, as well as documents submitted by applicants, as in the case of Oskar Ambroży Klikar, who appealed against his assignment to a low Volksliste category.

2

Źródła strefy krawędziowej Wyżyny Łódzkiej i ich gospodarcze wykorzystanie

100%

Moniewski P. , Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodnej Uniwersytetu Łódzkiego

|

PL

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie rozmieszczenia źródeł w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej na tIe warunków geomorfologicznych, powiązania z poziomami wodonośnymi oraz dynamiki ich wydajności w oparciu o systematyczne pomiary. Praca porusza także aspekt gospodarczego wykorzystania źródeł i potencjalnych możliwości jego rozszerzenia oraz problem ochrony źródeł.

3

Potencjał transportowo-osadniczy małych miast województwa łódzkiego

86%

Wiśniewski S. , Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej W. N. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2015

|

nr 19

PL

Dostępność transportowa jest jednym z najważniejszych przedmiotów badań geografii transportu. Analizy dostępności pozwalają nie tylko na tworzenie diagnoz dotyczących ruchu ludności i towarów, ale przede wszystkim przyczyniają się do prowadzenia odpowiedniej polityki transportowej, co odzwierciedla niezwykle ważny wymiar aplikacyjny tego rodzaju badań. W przypadku województwa łódzkiego dostępność transportowa nabiera szczególnego znaczenia, zważywszy na jego położenie w aktualnej i kreowanej przez Unię Europejską transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). W opracowaniu przedstawiono pojęcie dostępności oraz jej ugruntowanie w polityce Unii Europejskiej, a jako metodę analizy zjawiska przyjęto podejście potencjałowe. Określenie atrakcyjności miast oraz ustalenie efektywnych połączeń drogowych i kolejowych pozwoliło na zbadanie potencjału transportowo-osadniczego województwa łódzkiego ze szczególnym uwzględnieniem małych miast.

EN

Transport accessibility is one of the most important research topics in geography of transport. Accessibility analysis allows not only for the creation of diagnoses relating to the movement of people and goods, but primarily contributes to the conduct of appropriate transport policy, which reflects an important dimension of the application of this kind of research. In the case of the Łódź region transport availability is of particular importance given its position in the existing (and created by the European Union) Trans-European Transport Network (TEN-T). The paper presents the concept of accessibility and its grounding in European Union policy, and as a method to analyze the phenomenon of the potential approach has been adopted. Defining the attractiveness of towns and identifying efficient road and rail connections made it possible to examine the transport and settlement potential of the Łódź region, with a particular focus on small towns.

4

From Traditional Industry to Smart Regional Specialisation: Textile Industry Transformation in the Łódź Region

86%

Nowakowska A. , Jóźwik-Pruska J. , Madej-Kiełbik L. , Gzyra-Jagieła K.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2024

|

tom Vol. 32, no. 1

25--39

EN

The aim of the article is to examine how the textile industry in the Łódź Voivodeship has evolved in the context of building smart regional specialisations. The ideas underlying the concept of smart regional specialisation in order to use this foundation to outline the trends in the development and transformation of the textile industry in Central and Eastern European countries are described. The transformation of the innovative capacity of this industry in the Łódź region is shown. The research used an analysis of existing materials, statistical methods and LQ location indicators. Specific territorial capital accumulated for over two centuries and encapsulated in tradition, knowledge, skills, and economic relations in the Łódź region has provided a unique economic potential for the development of the textile industry. The period of rapid transformation was followed by stabilisation and the reconstruction of its potential and building smart specialisation, which will become the impetus for regional competitiveness.

5

Ludność województwa łódzkiego: rozwój i przemiany strukturalne

72%

Dzieciuchowicz J.

Acta Geographica Lodziensia

|

2019

|

tom 109

91-125

PL

Przedmiotem tego opracowania jest rozwój oraz struktura ludności województwa łódzkiego w okresie ponad stu ostatnich lat. Szczegółowej analizie podlegały przemiany ludnościowe tego regionu w czterech okresach: 1) do 1918 roku, 2) 1918–1945, 3) 1946–1989, 4) 1990–2018. Uwzględniono również prognozę demograficzną dla województwa do 2050 r. Strukturę ludności rozpatrywano, biorąc pod uwagę jej podział według cech demograficznych, społeczno-ekonomicznych, społeczno-kulturowych i przestrzennych. Zasadniczym celem pracy było ustalenie ogólnych tendencji w rozwoju i restrukturalizacji ludności województwa łódzkiego oraz jej typologii przestrzennej.

EN

The subject of this study was the development and structural transformation of the population of the Łódź Voivodeship over the last more than one hundred years. Population transformations were analysed for four periods: 1) pre-1918; 2) 1918–1945; 3) 1946–1989; and 4) 1990–2018. A demographic forecast of the Łódź Voivodeship was made up to 2050. The structure of the population of the investigated region was considered, taking into consideration the population according to demographic, socio-economic and socio-cultural divisions and spatial features. The basic aim of the author was to establish general tendencies in the development and restructuring of the population of the Łódź region and its spatial typology.

6

Dostępność czasowa Uniejowa w kontekście indywidualnego transportu samochodowego

72%

Wiśniewski S.

Biuletyn Uniejowski

|

2015

|

tom 4

167-179

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad dostępnością czasową Uniejowa odnośnie do samochodowego transportu indywidualnego. Analizy zostały przeprowadzone w ujęciu wewnątrzregionalnym, w odniesieniu do pozostałych 43 miast województwa łódzkiego. Badania oparte na teoretycznych czasach przejazdu, wynikających z przepisów ruchu drogowego, oparto na dostępności kumulatywnej, sprawności transportowo-osadniczej oraz analizach izochron idealnych i teoretycznej. Przeprowadzone badania pozwalają ocenić poziom dostępności czasowej Uniejowa w świetle aktualnie funkcjonującej infrastruktury drogowej.

EN

The paper presents results of research on time accessibility of Uniejów. Analyses were carried out within the Lodz region, with reference to the remaining 43 towns of Łódź voivodeship. The study was based on theoretical journey times which result from road traffic law, based on the cumulative accessibility, transport and settlement efficiency and analysis of perfect and theoretical isochrones. The studies allow assessment of the level of time accessibility of Uniejów in the light of the existing road infrastructure.

7

Dostępność mieszkańców województwa łódzkiego do sklepów wielkopowierzchniowych

72%

Wiśniewski S. , Uniwersytet Łódzki W. N. G.

|

nr 23

PL

Prezentowany artykuł koncentruje się na zbadaniu dostępności mieszkańców województwa łódzkiego do sklepów wielkopowierzchniowych. Polem podstawowym badania jest gmina. Do analizy włączono wszystkie gminy województwa łódzkiego oraz jednostki położone poza nim, z których dojazd do sklepu w województwie łódzkim nie trwa dłużej niż 60 minut. Tę samą zasadę przyjęto w odniesieniu do sklepów – włączono wszystkie obiekty w województwie łódzkim, ale również te rozmieszczone w regionach ościennych, do których mieszkańcy łódzkiego nie podróżują dłużej niż godzinę. Ma to za zadanie urealnić wyniki badań. Źródłem danych dla liczby ludności był Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, natomiast baza danych dotycząca sklepów została pozyskana z zasobów OpenStreetMap. Dla osiągnięcia założonego celu poznawczego badania posłużono się dwiema metodami badawczymi w postaci modelu Huffa oraz wzmocnionej dwuetapowej metody określania obszarów rynkowych. Pozwoliło to na osiągnięcie celu metodologicznego – analizy porównawczej podejść badawczych.

EN

The article is focused on examining the availability of inhabitants of the Łódź region to the shopping malls. Field of basic research is the municipality. The analysis included all the municipalities of the Łódź region and the municipalities located beyond, if the customer access to a shop in the Łódź region takes no more than 60 minutes. The same principle was adopted in relation to the shops. The study included all the objects in the Łódź region, and these shops arranged in neighboring regions, to which the inhabitants of the Łódź region are traveling less than an hour. This is to make real results. The data source for the population was the Local Data Bank Central Statistical Office while the database of stores was extracted from the OpenStreetMap resources. The author used the two testing methods to achieve this objective of the survey – Huff’s model and enhanced two-step floating catchment area method.

8

Przydatność zbioru dat radiowęglowych do rekonstrukcji zmian w środowisku schyłku vistulianu Polski Środkowej

72%

Dzieduszyńska D.

Acta Geographica Lodziensia

|

2017

|

tom 106

117-127

PL

W artykule zaprezentowano wykorzystanie zbioru dat radiowęglowych w celu identyfikowania tempa zmian w paleośrodowisku przyrodniczym regionu łódzkiego (Polska Środkowa). Na podstawie 175 datowań z przedziału czasu około 18–11,5 ka cal BP skonstruowana została krzywa rozkładu gęstości prawdopodobieństwa, której fluktuacje odpowiadają chronologii procesów morfogenetycznych. Wydzielono trzy zasadnicze etapy rozwoju w późnovistuliańskiej historii regionu łódzkiego i ustalono wiek ich granic. Potwierdzono początek ocieplenia postglacjalnego na około 18 ka cal BP. Zaproponowany podział chronostratygraficzny został porównany z niezależnymi danymi środowiskowymi – stratygrafią opartą na grenlandzkich rdzeniach lodowych oraz na interdyscyplinarnych badaniach osadów jeziornych. Korelacja zapisów wskazuje na przydatność zastosowanej metody jako pomocniczego narzędzia w rekonstrukcjach paleogeograficznych.

EN

The article presents the use of a set of radiocarbon dates for the identification of the pace of changes in the natural palaeoenvironment of the Łódź region (Central Poland). Based on 175 dates covering a time interval between 18–11.5 ka cal BP, the probability density function was constructed, the fluctuations of which correspond to the chronology of morphogenetic processes. Three stages in the Late Vistulian history of the Łódź region were distinguished and the age of their boundaries was established. The onset of postglacial warming at ca. 18 ka cal BP has been confirmed. The proposed chronostratigraphic division was compared with independent environmental data – stratigraphy based on Greenland ice cores and interdisciplinary studies of lake sediments. The correlation of records indicates the usefulness of the method as a supplementary tool in palaeogeographical reconstructions.

9

Zagospodarowanie terenów zagrożonych powodziami w gminach województwa łódzkiego, dorzecza Odra

72%

Borowska-Stefańska M.

|

nr XXIX

115-125

EN

In this article was made the assessment of the land use within the 100-year flood in the communes of Łódź region, located in Oder basin. On the areas exposed to floods were calculated indicators: the intensity of land use, used space and open spaces. At the end was used the cluster analysis to separated 4 groups of municipalities with similar structures of land use. The existence of wide floodplains and a lack of flood embankments leads to intensification of land use on the areas exposed to floods.

PL

W niniejszym artykule dokonano oceny zagospodarowania terenów w granicach wody 100-letniej na przykładzie 11 gmin województwa łódzkiego, położonych w dorzeczu Odry. Do badań wykorzystano wskaźnik poziomej intensywności zagospodarowania, wykorzystania powierzchni oraz terenów wolnych od zabudowy. Na koniec zastosowano analizę skupień i na jej podstawie wyodrębniono 4 grupy gmin o podobnej strukturze zagospodarowania terenów zagrożonych powodziami. Istnienie szerokich teras zalewowych oraz brak wałów przeciwpowodziowych doprowadza do intensyfikacji zagospodarowania w granicach terenu wody 100-letniej.

10

Polityka przestrzenna a rozwój budownictwa mieszkaniowego po 1990 roku na przykładzie małych miast w województwie łódzkim

72%

Ogrodowczyk A. , Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2011

|

nr 11

PL

Tematyka niniejszego artykułu dotyczy polityki przestrzennej realizowanej w małych miastach województwa łódzkiego po 1990 r. (w okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej) oraz jej wpływu na rozwój budownictwa mieszkaniowego w granicach tych ośrodków, z uwzględnieniem przestrzennych konsekwencji rozwoju zabudowy w warunkach niedostatecznego wykorzystania instrumentów planistycznych.

EN

Housing is a sector of the national economy that meets the basic needs of the population. However, especially in the period after World War II, noticeable changes of its types, structures and location have been observable in polish towns and cities. When the system of centrally planned economy (1945−1989) has been transformed to a market economy, with the housing shortage still persisting after 1990, both state policy and local policy should seek to develop housing sector, because it encourages the development of other investments and their proper spatial distribution. The basis of its development in urban areas can be reasonable spatial policy, aiming to separate compact areas for construction, with a technical supply and a clear legal status. The issue of this article includes the spatial policy pursued after 1990 (particularly in the years 1990−2005) in the areas of small towns in the Łódź region, as well as its impact on spatial development of housing in these areas, which results from the author's belief that spatial policy currently carried out in Poland encourages settlement dispersion process, and thus inefficient management of space, which is a finite resource. Small towns also grow extensively within their borders, making communication or the provision of infrastructure difficult, and facilitates further uncontrolled urbanization. The scope of the article includes towns inhabited by less than 10 thousand people − demonstrating a significant economic and social similarities. Thus, the research area includes 19 towns, 9 of which has from 5 to 10 thous. inhabitants (Wieruszów, Działoszyn, Pajęczno, Kamieńsk, Sulejów, Zelów, Tuszyn, Poddębice, Żychlin), and 10 others less than 5 000 (Przedbórz, Drzewica, Złoczew, Błaszki, Warta, Szadek, Uniejów, Stryków, Krośniewice, Biała Rawska). Defined in this way, small towns represent over 70% of urban areas in Poland, as well as 45% in the Łódź region.

11

Finansowanie innowacji w przedsiębiorstwach regionu łódzkiego

72%

Różański J.

|

2015

|

tom 49

|

nr 4

EN

The purpose of this article is to present the results of empirical studies on the financing of innovation in production and service companies in the region of Łódź. The results of empirical studies were confronted and compared with the results of earlier studies carried out by K. Janasz. It appears that that the main capital source for companies are still the equity, especially retained earnings and contributed capital. Only minority of companies uses alternative sources of capital (venture capital, business angels), funds from capital market (share and bond issue). The main source of debt funds are still bank loan and, to a lesser extent, leasing.

PL

Opracowanie koncentruje się na przedstawieniu wyników badań empirycznych dotyczących finansowania innowacji w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych regionu łódzkiego. Wyniki badań skonfrontowano z wynikami wcześniejszych badań prowadzonych przez K. Janasza. Okazuje się, że wciąż podstawowym źródłem finansowania są kapitały własne przedsiębiorstwa, zwłaszcza zysk niepodzielony i wkłady wspólników. W zbyt małym stopniu przedsiębiorstwa wykorzystują alternatywne źródła finansowania (venture capital, aniołowie biznesu), środki płynące z rynku kapitałowego (emisja akcji i obligacji). Podstawowym źródłem finansowania kapitałem obcym jest wciąż kredyt bankowy, a w znacznie mniejszym stopniu leasing.

12

Milionerzy – nowa grupa społeczna w regionie łódzkim

58%

Dzieciuchowicz J.

Space – Society – Economy

|

2016

|

nr 16

48-68

EN

After 1989 a new social category emerged in Poland – a gradually more and more numerous group of people with exceptionally high incomes, represented above all by millionaires. The pauperization of the majority of the socjety accompanies the growing affluence of this new social group. In current geographical literature little attention is devoted to enclaves of rich people, although their assets and property make them play a leading role in creating elites in the society. The richest people in the world, constituting an increasingly populous community, are mainly concentrated in the developed countries and in China. In Poland, almost 16 thousand persons reached an income of above 1 million zlotys in 2014. They mostly live in Mazovia and in Greater Poland. In 2014, about one thousand millionaires lived in Łódź voivodeship, constituting 6% of their total number in Poland. Their significance, measured by their numer per 10 000 residents, is strongly diversified. The highest values of this indicator, definitely higher than average for the province (3.06), are found in the strongly urbanised central zone, stretching from Łask all the way to Rawa Mazowiecka, and in the area of Wieruszów and Pajęczno. The greatest concentrations of millionaires are in the area of Łódź and Pabianice. Smaller concentrations are found in the area of Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Radomsko, Skierniewice, Zgierz, Wieruszów and Sieradz.

PL

Przedmiotem tego opracowania jest przede wszystkim struktura przestrzenna milionerów w województwie łódzkim i jej zmiany w 2014 roku. Analizie poddano również ważniejsze rodzaje działalności gospodarczej osób najbogatszych. Na przykładzie Antoniego Ptaka przedstawiono drogę kariery społeczno-zawodowej przedstawicieli tej grupy społecznej. Problematyka ta jest rozważana na tle pozycji przypisanej najbogatszym elitom w teorii struktur i zmian społecznych, a także rankingów osób najzamożniejszych w Polsce i na świecie. Uwzględnione zostały przy tym dwie kategorie milionerów wyróżnione w oparciu o kryterium dochodowe i majątkowe. Cel pracy stanowi ustalenie wyróżniających właściwości struktury przestrzennej i układów terytorialnych cechujących najzamożniejszych mieszkańców województwa łódzkiego, dynamiki zmian ich liczebności, jak też głównych dziedzin aktywności ekonomicznej.

13

Flood risk assessment in selected communes of the Łódź region

58%

Borowska-Stefańska M.

|

nr 19

21-41

PL

Celem artykułu jest ocena aktualnego stanu zagospodarowania terenów zagrożonych powodziami w wybranych gminach województwa łódzkiego, w kontekście potencjalnych negatywnych konsekwencji dla ludzi, środowiska przyrodniczego, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej. Do badań wybrano gminy miejskie i miejsko-wiejskie (łącznie 9 gmin) województwa łódzkiego, które uzyskały duży i bardzo duży poziom ryzyka powodziowego według metodologii zastosowanej w Planie operacyjnym ochrony przed powodzią dla województwa łódzkiego z 2013 roku. Syntetyczny poziom ryzyka powodziowego ze względu na powierzchnię zajmowaną przez obiekty i tereny przypisane do poszczególnych kategorii ryzyka jest najwyższy w Uniejowie i Warcie. Natomiast ogólny poziom ryzyka ze względu na zróżnicowanie obiektów i terenów poszczególnych kategorii jest najwyższy w Łowiczu oraz Tomaszowie Mazowieckim (mieście).

EN

The aim of the article is to assess the present level of land development of flood risk areas in selected communes of the Łódź province in the context of potential negative consequences for people, the natural environment, cultural heritage and economic operations. The research includes urban as well as urban and rural communes (9 communes in total) of the Łódź province which display high and very high flood risk levels according to the methodology used in Flood protection operating plan for the Łódź province from 2013 ( Plan operacyjny… 2013). Uniejów and Warta have the highest synthetic flood risk levels due to the surface occupied by buildings and areas assigned to individual risk categories. In turn, Łowicz and Tomaszów Mazowiecki (town) display the highest general flood risk level due to diversification of buildings and areas of individual risk categories.

14

Imigranci w polskich miastach. Przykład Pabianic w regionie łódzkim

51%

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J.

|

nr 5

71-80

EN

The aim of this work is to present immigration processes in Pabianice, one of the towns in the Łódź region. Foreigners, mostly Germans, were arriving here from the beginning of the 19th century in connection with industrial development. They contributed to the growth of this city when it was becoming a major centre of the textile industry and later they and their descendants became its citizens. The second period of intensive immigration is the beginning of the 21st century after Poland’s accession to the EU. The majority of present-day immigrants are arriving from outside the EU, mainly from Ukraine and India. Those from India, who settle for a longer time, work in their wholesale clothing outlets, while Ukrainians and representatives of other nations find work in trade, catering, manufacturing and construction on a temporary basis – returning home and coming back again. Today, the residents of Pabianice appreciate the effects of the activity of both 19th century and present-day immigrants. Generally, their attitude to foreigners has been positive.

PL

Celem pracy jest prezentacja ruchów imigracyjnych w Pabianicach, które są jednym z miast regionu łódzkiego. W związku z rozwojem przemysłu cudzoziemcy przybywali tam od początków XIX w. Dzięki nim miasto rozwinęło się jako znaczący ośrodek przemysłu włókienniczego, a oni sami oraz ich potomkowie stali się jego obywatelami. Drugim okresem intensywnego napływu cudzoziemców był początek XXI w., zwłaszcza czas po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej (UE). W poszukiwaniu pracy do Pabianic przybyli najliczniej cudzoziemcy spoza UE, głównie z Ukrainy i z Indii. Hindusi pracują we własnych hurtowniach tkanin oraz osiedlają się na dłużej, zaś Ukraińcy i inne nacje znajdują zatrudnienie w handlu, gastronomii, przemyśle i na budowach w systemie rotacyjnym – pracują w Polsce, wracają do własnego kraju i ponownie przyjeżdżają do Polski. Mieszkańcy Pabianic dostrzegają zarówno spuściznę cudzoziemców dziewiętnastowiecznych, jak i działalność obecnych imigrantów. Ich stosunek do cudzoziemców jest na ogół pozytywny.

15

Quality of public space of town centre – testing the new method of assessment on the group of medium-sized towns of the Łódź region

51%

Wojnarowska A.

|

nr 19

43-63

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań jakości przestrzeni publicznej centrum miasta przeprowadzonych w wybranych miastach średnich regionu łódzkiego, przy zastosowaniu autorskiej metody oceny. Metoda ta składa się z trzech elementów: waloryzacji graficznej, waloryzacji tabelarycznej i badań sondażowych, w wyniku których otrzymywane są rezultaty liczbowe, umożliwiające dokonywanie analiz porównawczych przestrzeni publicznej miast w różnych aspektach. Ostatecznym efektem metody jest ranking miast, którego wyniki można przeanalizować stosując przyjęte kryteria. Badania wykazały, że najważniejszym czynnikiem wysokiej jakości przestrzeni publicznej centrum miasta jest właściwie zaplanowany i przeprowadzony program rewitalizacji, który wywołuje pozytywne zmiany we wszystkich aspektach zidentyfikowanych jako czynniki jakości przestrzeni publicznej, w tym animację nowych aktywności.

EN

This paper presents the outcomes of research on the quality of public space of town center, led in chosen medium-sized towns of Łódź region, using the authors’ method of assessment. Method consists of three elements: graphic valorisation, checklist valorisation and surveys, each of them giving numerical results, which enables comparison of the quality of public space in different aspects. The final effect of the method is ranking of towns, which can be analysed applying adopted criteria. Research revealed that the most important criterion of the high quality of public space of town center is well planned and executed revitalisation program, which introduces positive changes in all aspects identified as factors of quality of public space, between them animation of new activities.