Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Opryskiwacze na obowiazkowe badania

100%

Sielicki J.

Wiadomości Informacje Opinie. Panorama Wsi i Rolnictwa

|

2001

|

nr 04

24-25

2

Reintroduction of the Peregrine Falcon Falco peregrinus by hacking in the region of Wloclawek [Poland] - method and preliminary results

63%

Sielicki C. , Sielicki J.

Acta Ornithologica

|

1995

|

tom 30

|

nr 1

93-96

EN

The Włocławek Peregrine Falcon Recovery Project is carried out by the Center for Rehabilitation and Breeding of Protected Birds. The Center has been breeding Peregrines since 1989. The main purpose of the Project is to reestablish a tree-nesting population of the species in Poland. Reintroductions in the Włocławek region started in 1991. Hacking from forest towers as a method of releasing peregrines is used. The advantages of the method are: maximal safety for the birds, no contact with people and the possibility to observe falcons after hacking. A total number of 21 young were released 1991-1994 in Gostynin-Włocławek Landscape Park. The birds were observed after hacking and later, after migration. Nesting behaviour of adult birds was observed in 1994. The second releasing site is ca 100 km NNE from the first one, in Brodnica Landscape Park and four birds were reintroduced there in 1994. The mortality rate of reintroduced young birds was estimated at ca. 40 %.

PL

Ośrodek Rehabilitacji i Hodowli Ptaków Chronionych we Włocławku powstał w 1986 roku przy Wydziale Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego we Włocławku. Obecnie działa w ramach Zarządu Parków Krajobrazowych Gostynińsko-Włocławskiego i Brudzeńskiego. Działalność w zakresie rehabilitacji ptaków chronionych rozpoczęto w 1980 roku w oparciu o bazę sokolniczą. Przez 8 lat w Ośrodku znalazło pomoc ponad 200 ptaków należących do ok. 20 gatunków. Około 80% z nich zostało przywróconych przyrodzie. Ważnym elementem działalności jest edukacja ekologiczna. W tym celu zrobiono m.in. film "Powrót sokoła wędrownego". Od początku istnienia Ośrodka rozpoczęto przygotowania do restytucji sokoła wędrownego. Pierwszy sukces lęgowy w hodowli tego gatunku osiągnięto w 1989 roku. Reintrodukcje rozpoczęto w 1991 roku (ryc. 1). Jako metodę reintrodukcji wybrano oblot ze sztucznych gniazd na śródleśnych wieżach przeciwpożarowych. Zaletami tej metody są: maksymalne bezpieczeństwo młodych sokołów, brak kontaktu z ludźmi oraz możliwość długotrwałej obserwacji ptaków, również po powrocie z migracji. Głównym celem programu jest odtworzenie typowego dla Polski nadrzewnego ekotypu sokoła wędrownego. Spośród 51 sokołów wypuszczonych do roku 1994 w Polsce, 25 reintrodukowano w ramach programu włocławskiego, z czego 21 na terenie Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego (ryc. 2). W 1994 roku zaobserwowano na tym terenie gniazdowe zachowanie starych ptaków. Ograniczono więc liczbę wypuszczanych tu młodych, natomiast realizację programu rozszerzono na Brodnicki Park Krajobrazowy (ryc. 2), gdzie wypuszczono 4 sokoły. Stwierdzono niską śmiertelność ptaków wypuszczonych w ramach programu - 40% w 1-szym roku życia (ryc. 3). Daje to podstawy do oczekiwań, że wkrótce pojawią się lęgi w naturze. W celu zwiększenia potencjalnych możliwości gniazdowania założono dodatkowo platformy gniazdowe. Włocławski projekt jest częścią Programu restytucji populacji sokoła wędrownego w Polsce. W przyszłości program będzie realizowany w kolejnych miejscach w kierunku północno-wschodniej części kraju.

3

Populacja nadrzewna sokola wedrownego Falco peregrinus w Europie i restytucja gatunku w Polsce

63%

Sielicki S. , Sielicki J.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

|

2009

|

tom 11

|

nr 3[22]

67-85

PL

Nadrzewna populacja sokoła wędrownego Falco peregrinus występowała w Europie od północno-wschodnich Niemiec aż po Ural. Wyginęła m.in. na skutek zatrucia środowiska. Ostatnie gniazda w Polsce stwierdzono w 1964 roku. W innych populacjach zdarzały się pojedyncze przypadki gniazdowania na drzewach, jednak nigdzie, poza Australią, nie powstała populacja nadrzewna. Sokolnicy zaczęli hodować sokoły wędrowne, opracowali metody intensywnej hodowli, a następnie reintrodukcji. Dzięki wycofaniu z użytku DDT w większości krajów sytuacja sokoła wędrownego zaczęła się poprawiać, populacje zaczęły się odbudowywać. Dzięki reintrodukcjom proces ten w wielu miejscach został znacznie przyśpieszony, powstały też populacje odbudowane od zera. Niestety populacja nadrzewna nie zaczęła się odradzać w sposób naturalny. W Polsce w latach 1990-2009 wypuszczono łącznie 345 sokołów, z czego 291 na terenach leśnych. Łącznie do 2009 roku stwierdzono 15 stanowisk lęgowych, z których łącznie wyleciało 110 młodych sokołów. Znane stanowiska znajdują się na terenach miejskich oraz w górach. Planowane są dalsze prace na rzecz przywrócenia populacji nadrzewnej w Polsce, a także na Białorusi i Litwie.

EN

Tree-nesting population of the Peregrine Falcon Falco peregrinus occurred in Europe from the north-eastern Germany up to the Urals. It went extinct as a result of environmental contamination. The last nests in Poland were found in 1964. In other populations there were isolated cases of nesting in the trees, but nowhere, apart from Australia, the population was not tree-nesting. Falconers began to breed Peregrine Falcons, have developed methods for intensive breeding and reintroduction. With the ban on DDT in most countries, the situation of the Peregrine Falcon began to improve, populations that survived the crisis began to rebuild. Thanks to reintroduction, this process in many places has been significantly accelerated, it helped to emerge populations rebuilt from scratch. Unfortunately, the tree-nesting population did not begin to regenerate naturally, so the only hope is the reintroduction. In Poland in 1990-2009 total of 345 falcons of the subspecies Falco peregrinus peregrinus were released, of which 291 in forests. Up to 2009 there were found 15 breeding posts, which resulted in a total of 110 young falcons. Known positions are in urban areas and in the mountains. Further work is planned to restore tree-nesting populations in Poland, Belarus and Lithuania.

4

The Peregrine Falcon Falco peregrinus in Poland - its situation and perspectives for reinstatment

63%

Mizera T. , Sielicki J.

Acta Ornithologica

|

1995

|

tom 30

|

nr 1

47-52

EN

Since the middle of this century, the Peregrine Falcon was a species which - although rare - was still resident throughout Poland, with the lowland population nesting in trees. However, the nesting population disappeared almost totally from the 1960's onwards, with only three proven instances of nesting in the period to 1994, as well as several observations of birds of unknown status. It is the considered opinion of the authors that the natural re-establishment of a tree-nesting population of Peregrine Falcons in Poland is improbable in the foreseeable future, and that reintroduction measures will therefore be required if the species is to be reinstated in the country within a realistic time frame.

PL

Praca jest oparta o dane z literatury oraz ostatnie obserwacje sokoła wędrownego w Polsce. Na początku XX wieku był to gatunek rozpowszechniony w całym kraju. Najliczniej występował na Warmii i Mazurach (dawne Prusy Wschodnie), gdzie tylko na terenie regionu Olsztyńskiego Tischler (1941) w 1935 roku ocenił stan na około 100 gniazd. Po II wojnie światowej aż do lat 60-tych dane na temat liczebności i rozmieszczenia sokoła wędrownego w Polsce są bardzo skąpe. Około 1950 roku nastąpił katastrofalny spadek liczebności. Dane powojenne nie pozwalają określić czasu i tempa tego spadku. Jedynie kontrole czaplińców w północno-zachodniej Polsce pokazują szybkość tego procesu. W latach 60-tych populacja lęgowa sokoła wędrownego w Polsce przestała istnieć. Późniejsze obserwacje sokołów i ich lęgów są sporadyczne. W 1970 roku koło Świdnicy na Śląsku stwierdzono parę lęgową (Tomiałojć 1972), lecz opuściła ona gniazdo nie wyprowadzjąc młodych. W 1980 roku Cichocki (1986) w Tatrach znalazł wyjątkowe gniazdo sokoła, które znajdowało się w starym gnieździe kruka na świerku (!). W 1990 roku R. Kalski i M. Mellin (Komisja Faunistyczna SO PTZool. 1993) znaleźli gniazdo sokoła wędrownego na drzewie w północno-wschodniej Polsce. Wyleciały z niego 3 młode. W latach następnych nie zaobserwowano tam sokołów. Ponadto znanych jest kilka obserwacji o nie pewnym statusie, przytoczonych w Tabeli 1. Ornitolodzy zrzeszeni w Komitecie Ochrony Orłów (ok. 150 osób, w tym ok. 30 aktywnie pracujących w terenie) kontrolują corocznie większość gniazd najrzadszych ptaków drapieżnych, a także kolonie czapli i kormoranów. Do tej pory nie stwierdzono w wyniku tych prac ani jednego gniazda sokoła wędrownego. Nie wykluczając jego istnienia można jednak stwierdzić, że liczebność tego gatunku jest niewątpliwie bliska zeru. W Europie zachodniej trwa obecnie odbudowa populacji sokoła wędrownego. Niektóre populacje zawdzięczają ten wzrost reintrodukcji dokonanej przez sokolników, inne odbudowały się w sposób samoistny. Niektórzy ornitolodzy (Tomiałojć & Szymkiewicz 1992) wyrażają pogląd, że reintrodukcje sokoła w Polsce nie są konieczne, ze względu na skażenie środowiska i przykład naturalnej odbudowy populacji w Szwajcarii. Poziom skażenia środowiska w Polsce jest bardzo zróżnicowany. Wrażliwy na skażenia gatunek - bielik - stale zwiększa u nas swoją liczebność, a nawet osiąga tu jedne z najwyższych w Europie parametry rozrodu. Przykład Szwajcarii, gdzie populacja szybko wzrosła z 1 do ponad 100 par bez żadnych reintrodukcji także nie jest uzasadniony, gdyż reintrodukcji dokonywano w krajach sąsiednich. W dyskusji nad reintrodukcją sokołów nie bierze się pod uwagę najistotniejszego problemu jakim jest sposób gniazdowania sokołów wędrownych w Polsce. Sokoły na terenach nizinnych Europy od Holandii po Zachodnią Syberię gnieździły się na drzewach, zaś w Europie Zachodniej - na skałach, klifach i budowlach. Nie są znane przypadki samorzutnej zmiany sposobu gniazdowania ze skał na drzewo. Wykazano natomiast eksperymentalnie, że wdrukowanie na miejsce urodzenia (imprinting) u piskląt powoduje, że sokoły wypuszczane na budynkach zaczęły gniazdować także na budynkach. Wydaje się zatem, że jest to jedyna dostępna metoda przywrócenia naszej lęgowej populacji nadrzewnej. Przywrócenie sokoła wędrownego jako ptaka lęgowego może zająć wiele lat. Zgłoszono (Trommer 1994) projekt zintensyfikowania tego procesu: z najliczniejszej populacji brytyjskiej w ciągu 2 lat pozyskać 200-300 młodych, które po odchowaniu w odpowiedni sposób zostałyby wypuszczone w celu przywrócenia populacji nadrzewnej. W podobny sposób odbudowano populację bielika i kani rudej na Wyspach Brytyjskich. Prowadzenie reintrodukcji ma niewątpliwie pozytywną rolę wychowawczą i promuje idee ochrony przyrody. Być może wkrótce każdy będzie się mógł naocznie przekonać o właściwości takiego rozwiązania.

5

Restytucja sokola wedrownego Falco peregrinus w Polsce

63%

Sielicki S. , Sielicki J.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

|

2006

|

tom 08

|

nr 2[12]

133-148

6

Restytucja sokoła wędrownego w Polsce a fundusze unijne

63%

Sielicki S. , Sielicki J.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

|

2010

|

tom 12

|

nr 2[25]

7

Wstepne wyniki programu restytucji populacji sokola wedrownego Falco peregrinus w Polsce

63%

Sielicki J. , Sielicki S.

Myślistwo Ptasze

|

1998

|

tom 03

12-24

8

Powrot sokola wedrownego

63%

Sielicki J.

Poznaj Świat

|

1996

|

nr 07

76-79

9

Hodowla i reintrodukcja sokolow wedrownych w Polsce w latach 1996-97

63%

Sielicki J.

Myślistwo Ptasze

|

1996-1997

|

tom 02

13-15

10

Program restytucji populacji sokola wedrownego w Polsce w latach 2000-2002

51%

Sielicki J. , Sielicki S.

Myślistwo Ptasze

|

2000-2002

|

tom 05

35-41

11

Odwiedź sokoły wędrowne

51%

Sielicki S. , Sielicki J.

Ptaki Polski

|

2008

|

nr 1[09]

12

Sokol wedrowny w Warszawie

50%

Sielicki J.

Łowiec Polski

|

1997

|

nr 01

28-29

13

25 lat polskiego sokolnictwa a kolekcjonerstwo

50%

Sielicki J.

Myślistwo Ptasze

|

1996-1997

|

tom 02

7-9

14

Hodowla i reintrodukcja sokola wedrownego w Polsce

50%

Sielicki J.

Myślistwo Ptasze

|

1995

|

tom 01

26-30

15

Program restytucji populacji sokola wedrownego w roku 1999

44%

Sielicki J. , Sielicki S.

Myślistwo Ptasze

|

1999

|

tom 04

14-19

16

Sokol wedrony we wloclawskiem

44%

Sielicki J.

Głos Lasu

|

1992

|

nr 12

20-21