Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Technika grafitowania naczyń w garncarstwie kultury przeworskiej w świetle analiz specjalistycznych ceramiki z okolic Wrocławia.

100%

Stoksik H.

Szkło i Ceramika

|

2007

|

tom R. 58, nr 1

32-37

PL

Badania ratownicze prowadzone w latach 1997-2000 w związku z budową autostrady A-4, przyniosły m.in. odkrycie dużego wielokulturowego kompleksu stanowisk: Polwica 4 i 5 oraz Skrzypnik 8, gm. Domaniów, funkcjonującego także w okresie istnienia kultury przeworskiej. Dostarczyły one wielu interesujących odkryć i artefaktów, w tym ceramiki tzw. grafitowanej, wyróżniającej się intensywnie czarną barwą powierzchni. Tę specyficzną kategorię źródeł ceramicznych poddano badaniom specjalistycznym, zmierzającym do wyjaśnienia składu wierzchniej powłoki oraz techniki jej nanoszenia. Wyniki badań dziesięciu okazów naczyń ceramicznych oraz próby eksperymentalne przeprowadzone na współczesnych próbkach, pozwoliły rozpoznać barwną powłokę jako warstwę składającą się z pylistego grafitu pochodzenia mineralnego, naniesioną na wilgotny, surowy czerep techniką wcierania. Uzyskane wyniki stanowią ciekawy przyczynek, wzbogacający naszą wiedzę o technologii warsztatów produkujących ceramikę bez użycia koła, przydatny także do szerszych studiów nad tradycjami i uwarunkowaniami kulturowymi lokalnego garncarstwa kultury przeworskiej.

EN

The rescue research carried out in years 1997-2000 connected with the construction of the A-4 motorway led to the discovery of a big multiculture complex of sites: Polwica 4 and 5 as well as Skrzypnik 8, community of Domaniów, which was in use also in the period of the Przeworsk culture existence. The research was a source of a lot of interesting discoveries and artifacts, including the so called graphited ceramics, with distinctly black colour of the surface. This specific category of ceramic sources was subject to specialist analyses, which were aimed at establishing the composition of the surface layer and the technique of its application. The results of analyzing ten ceramic vessels and experiments carried out on contemporary samples made it possible to determine that the hued layer was composed of powered mineral graphite, applied to the wet raw vessel by means of the rubbing technique. The obtained results enrich our knowledge of technology of workshops producing ceramics without using potter's wheel and will be usefull also in broader studies on traditions and cultural conditions of the local pottery-making of the Przeworsk culture.

2

Badania masy ceramicznej i szkliw detali architektonicznych z Katedry pw. św. Jana Chrzciciela w Kamieniu Pomorskim w celu ich rekonstrukcji

100%

Stoksik H.

Szkło i Ceramika

|

2011

|

tom R. 62, nr 2

26-29

PL

Badaniom poddano neogotyckie kształtki ceramiczne, pochodzące z południowej elewacji Katedry pw. św. Jana Chrzciciela w Kamieniu Pomorskim. Wykonane analizy fizykochemiczne, pozwoliły określić skład użytej masy ceramicznej oraz rodzaj szkliw kolorowych zastosowanych do wykonania wymienionych detali. Wyniki badań były podstawą do odtworzenia masy ceramicznej i szkliw o takiej samej tonacji barw w celach rekonstrukcji elewacji katedry.

EN

Neo-Gothic ceramic profiles coming from south facade of St. John the Baptist Cathedral in Kamień Pomorski have been put to be tested. Performed physical-chemical analyses allowed to determine composition of body and type of the colour glazes used to make the mentioned details. The test results were the basis to restore the body and glazes with the same colour tones in order to reconstruct the facade of cathedral.

3

Analizy fizykochemiczne ceramicznych płytek ściennych z Pałacu Herbsta w Łodzi

100%

Stoksik H.

Szkło i Ceramika

|

2013

|

tom R. 64, nr 4

15--17

PL

Przedmiotem badań były ścienne płytki ceramiczne wyprodukowane przez zakłady Villeroy & Boch z przełomu XIX/XX wieku. Posłużyły one do wyłożenia ścian pokoju kąpielowego w Pałacu Herbsta, stanowiącego obecnie pomieszczenie oddziału Muzeum Sztuki. Wykonano analizy makroskopowe, mikroskopowe oraz fizykochemiczne (XRD, ICP-OES) masy ceramicznej i szkliw. Wyniki badań zastosowano do zrekonstruowania płytek o tej samej kolorystyce, których użyto do konserwacji i restauracji zabytkowego pokoju kąpielowego.

EN

The wall ceramic tiles manufactured by Villeroy & Boch plants from the turn of nineteenth / twentieth century have been studied. The walls of the bathroom in the Herbst Palace being currently a room of the Museum of Art were covered by them. The macroscopic, microscopic and physical - chemical analyses (XRD, ICP-OES) of the body and glazes were made. The results of those analyses were used to reconstruct of the tiles with the same colour which had been used to conservation and restoration of the historic bathroom.

4

Trwałość pigmentów w szkliwach ceramicznych

100%

Stoksik H.

Prace Naukowe Instytutu Budownictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2001

|

tom Vol. 80, nr 29

179-184

PL

W referacie przedstawiono badania nad właściwościami barwiącymi pigmentów opartych na strukturze perowskitu o ogólnym wzorze AII I-X AIII X B IV I-X B III O3 z wprowadzeniem na pozycje B III jonów żelaza, chromu, kobaltu i niklu. Określono rozkład składników pigmentu wprowadzonych do szkliwa w strukturze perowskitowej oraz w postaci prostych połączeń użytych do syntezy pigmentu. Wyjaśniono przyczyny zmiany wyjściowej barwy pigmentu po wypaleniu ze szkliwem

EN

The paper presents the results of research on the synthesis and colouring properties of the ceramic pigments of the general formula AII1-xAIIIxBIV1-xBIIIxO3 based on the perovskite-like structure. Ions of iron, chromium, cobalt and nickel have been used as the colour carriers. The synthesis of the pigments of the perovskite-like structure has been carried out and the effects of the type and quantity of chromophore, types of ions on AII and BIV positions, mineralizer addition and acidity coefficient of the glase on the structure and colour of pigments in the glase have been studied. The distribution of pigment components inserted to the glase in perowskite-like structure has been determined. The cause of changes of the basic pigment colours after the glase fire process has been explained.

5

Początki stosowania ,,palonki'' w średniowiecznych recepturach masy garncarskiej.

100%

Stoksik H.

Szkło i Ceramika

|

2005

|

tom R. 56, nr 5

36-41

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań naczyń ceramicznych charakterystycznych dla średniowiecznego Wrocławia, reprezentujących ceramikę redukcyjną z XIII i początku XIV w. oraz utleniająco wypaloną z drugiej poł. XV i pocz. XVI w. Stwierdzono w nich, że do wytwarzania ceramiki redukcyjnej i utleniającej użyto dwóch różnych glin charakteryzujących się odmiennym składem chemicznym oraz różną plastycznością. Najistotniejszym ustaleniem było jednak odkrycie użytkowania do produkcji ceramiki utleniającej przez średniowiecznych garncarzy domieszki w postaci termicznie przetworzonej gliny, określanej we współczesnym garncarstwie mianem "palonki". Innowacja polegająca na wprowadzeniu "palonki" do receptury masy garncarskiej była prawdopodobnie związana z doskonaleniem formowania naczyń na kole, szczególnie z rozpoczęciem toczenia korpusów naczyń. Dodawanie "palonki" byłoby zatem elementem dostosowywania receptury masy do zmieniającej się techniki wykonywania naczyń na kole, związanego z nową koncepcją warsztatową zastąpienia tradycyjnego ciężkiego szkieletu ziarnowego lekkim ilastym szkieletem klastycznym.

EN

The article presents the results of research on ceramic vessels characteristic for medieval Wrocław and representing reducing ceramics from 13th and beginning of 14th centuries as well as ceramics fired in oxidizing atmosphere from the middle of 15th and beginning of 16th century. It has been found that in order to make reducing and oxidizing ceramics two kinds of clay were used, characteristic for different composition and plasticity. The most crucial finding, however, was the fact that in the process of producing oxidizing ceramics, medieval potters used admixture - thermally treated clay, which is called "grog" in modern pottery. The innovation consisting in adding "grog" to the ceramic paste recipe was probably connected with improving the technique of shaping vessels on the wheel, especially with the start of wheel-throwing bodies of vessels. Thus the addition of "grog" would be a part of adjusting the recipe of the ceramic paste to the changing technique of wheel-throwing, which was connected with the new workshop concept of replacing the traditional heavy grainy skeleton with the light loamy skeleton.

6

Analiza składu masy ceramicznej i szkliw płytek posadzkowych z Zamku Średniego w Malborku.

100%

Stoksik H.

Szkło i Ceramika

|

2005

|

tom R. 56, nr 4

19-23

PL

Zbadano płytki posadzkowe z posadzki Wielkiego Refektarza z Zamku Średniego w Zespole Zamkowym z Malborka. Wykonane analizy makroskopowe oraz fizykochemiczne, pozwoliły uzyskać informacje odnośnie użytych mas i szkliw w produkcji płytek podłogowych. Wyniki badań stały się punktem wyjścia do opracowania nowych mas ceramicznych i szkliw o takiej samej kolorystyce barw, z podwyższeniem wytrzymałości na ścieranie.

EN

In the research the floor tiles from the Great Refectory of the Middle Castle in Malbork were used. The executed macro- and microscopic analyses as well as a range of physical-chemical analyses made it possible to obtain information concerning the ceramic pastes and glazes used in producing the floor tiles. The obtained results became the starting point for creating new ceramic pastes and glazes of the same colour scheme, with a higher abrasion resistance.

7

Techno-stylistyczne kategorie ceramiki wczesnośredniowiecznej z północnych rejonów Śląska w świetle analiz fizykochemicznych

63%

Stoksik H. , Paternoga M.

Szkło i Ceramika

|

2009

|

tom R. 60, nr 3

34-40

PL

W opracowaniach archeologicznych dokonuje się analiz porównawczych zespołów ceramiki posługując się kategoriami naczyń, definiowanymi jako grupy typów, typy, odmiany itp. W niniejszej pracy podjęto próbę ustalenia faktycznych związków warsztatowych pomiędzy tego rodzaju typami naczyń za pomocą analiz fizykochemicznych. Badaniom poddano ceramikę charakterystyczną dla północnych rejonów Śląska we wczesnym średniowieczu. Uzyskane wyniki wykazały przynależność kilku typów naczyń do tej samej tradycji warsztatowej, jak i przypadki wywodzenia się naczyń o zbliżonych cechach stylistycznych z różnych „szkół" garncarskich. Otwiera to nowe kierunki interpretacji archeologicznych.

EN

In archeological studies the comparative analyses of collections of ceramics are made using categories of vessels, defined as groups of types, types, varieties, etc. In this study an attempt has been made to determine real workshop relationships between these types of vessels, by means of physical and chemical analyses. The research concerned ceramics characteristic for the northern regions of Silesia in the early Middle Ages. The obtained results proved that some types of vessels belonged to one workshop tradition, while several vessels of similar stylistic features belonged to different pottery making,,schools". It opens up new directions in archeological interpretations.

8

Naczynia ceramiczne z wczesnośredniowiecznej pracowni we Wrocławiu w świetle wyników badań fizykochemicznych.

63%

Stoksik H. , Rzeźnik P.

Szkło i Ceramika

|

2003

|

tom R. 54, nr 4

30-34

PL

Przedstawiono fragmenty 6 naczyń z identycznymi znakami garnacarskimi na dnach, pochodzących z badań wykopaliskowych grodu we Wrocławiu, datowanych na 2 poł X i 1 poł XI w. Wykonano analizy mikroskopowe i szereg analiz fizykochemicznych, których wyniki pozwoliły uznać badane wyroby za pochodzące z jednej pracowni grancarskiej. Mimo znacznego podobieństwa badanych próbek, stwierdzono u nich brak pełnej identyczności własności fizykochemicznych materiału ceramicznego oraz śladów poprodukcyjnych, co przyczyniło się do lepszego poznania technologii dawnego warsztatu garncarskiego.

EN

The fragments of 6 dishes with identical pottery mark on the bottoms coming from excavation research of medieval city in Wrocław dated 2 half of X and 1 half of XI centuries have been exmined. It has been made the microscopic and the number of physico-chemical analyses whose results allowed to acknowledge that examined ware come from the same pottery workshop. In spite of substantial resemblance of the analysed samples, a lack of full samaness of physico-chemical properties of ceramic materials and after-production traces has been found, what contributed to better knowing of the technology of past pottery worksop.

9

Domieszki schudzające i konstrukcyjne. Nowy kierunek interpretacji wyników badań fizykochemicznych średniowiecznych mas garncarskich

63%

Stoksik H. , Rzeźnik P.

Szkło i Ceramika

|

2008

|

tom R. 59, nr 5

30-38

PL

Pośród zamieszczonych w literaturze archeologicznej uwag na temat technologii ceramiki zabytkowej dominuje przekonanie, zgodnie z którym różnorodne domieszki nieplastyczne w masie garncarskiej służyły głównie podnoszeniu wytrzymałości mechanicznej tworzywa ceramicznego. Zintegrowane badania fizykochemiczne i studia archeologiczne odkrywanej na Śląsku ceramiki z domieszkami specjalnymi w postaci grafitu i „palonki", pozwoliły wykazać, że w odniesieniu do garncarstwa średniowiecznego jest to pogląd nazbyt uproszczony. W myśl nowej koncepcji nietypowe domieszki nieplastyczne służyły przede wszystkim podniesieniu właściwości formierskich masy garncarskiej oraz nadaniu jej szczególnych walorów konstrukcyjnych. Otrzymywano w ten sposób masy ceramiczne pozwalające na lepienie wielkowymiarowych grubościennych zasobnic oraz toczenie ceramiki cienkościennej. Tym samym wyjaśniono nurtującą archeologów od dziesięcioleci zagadkę szczególnego upodobania garncarzy morawskich do receptury z grafitem oraz tajemnicę ich niezwykłych, na tle współczesnego garncarstwa środkowoeuropejskiego, umiejętności lepienia naczyń niespotykanie dużych rozmiarów.

EN

The archeological literature on the technology of old ceramics abounds in statements which express the conviction that various non-plastic admixtures in the ceramic mass were used mostly to heighten the mechanical durability of the ceramic material. The integrated physico-chemical analyses and archeological studies of the ceramics discovered in Silesia, ceramics with special admixtures like graphite or "grog" made it possible to prove that this is a simplified viewpoint. According to the new approach, the untypical non-plastic admixtures were aimed mostly at enhancing the moulding qualities of the ceramic mass and lending it special constructing values. In this way it was possible to obtain ceramic masses suitable for modeling big-sized thick-walled vessels and for wheel-throwing thin-walled ceramics. This discovery has solved the mystery which concerned the archeologists for many decades. The mystery concerned the unusual inclination of the potters from Morawy to use recipes containing graphite and their unique abilities to mould amazingly big-sized vessels, a rarity in the Central European pottery of their time.