Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konflikt etniczny, konflikt religijny, konflikt etnoreligijny jako konflikty polityczne

100%

Zenderowski R.

|

tom 38

46-69

EN

In frame of this article one made an attempt to answer a key question: in what sense we may talk about political dimension of ethnic, religious and ethnoreligious conflicts? For this purpose author defines what should be understood under the terms: ethnic conflict, religious conflict, and ethnoreligious conflict. Afterwards author answers for following questions: in what relations relating to issue of conflicts are involved ethnicity and religion? What role is played (actually or potentially) by religion in ethnic conflicts. The main purpose of this article is to organize concepts and indication of the relations between ethnicity and religion, basing on assumption that we deal with specific political behavior.

2

Pamięć i tożsamość narodowa

100%

Zenderowski R.

|

2011

|

tom 28

149-166

EN

This article examines the relationship between collective memory (CM) and national identity. Author argues that this relationship has a obvious political nature. He claims that CM simultaneously determines national identity and also can be understood as a one of its major manifestations. He puts hypothesis that politics and politically determined discourse on national identity are impossible without memorizing, re-memorizing and forgetting. Over mentioned memory in the sphere of political attitudes and activities is permanently recollecting, reshaping or intentionally forgetting. The author deals with issues such as: CM as a subject of scientific discourse; definitions of CM; relationship between collective CM and history; dynamics of CM and its determinants, CM as a condition for the existence of the nation; relationships between memorizing and forgetting.

3

Piotr Bajda, Elity polityczne na Słowacji w latach 1989–2010. Kręta droga do nowoczesnego państwa, Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN i Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2010, ss. 320

100%

Zenderowski R.

|

2011

|

tom 28

298-302

4

Zachód odzyskany albo tragedia Europy Środkowej? Państwa Grupy Wyszehradzkiej w Unii Europejskiej – perspektywa kulturowo-cywilizacyjna

100%

Zenderowski R.

|

nr 14

25-49

EN

The article analyzes the cultural and civilization specificity of the countries belonging to the Visegrad Group from the perspective of 15 years of membership in the European Union and the changes taking place at that time. It consists of two main parts. The first part shows the importance of Central Europe for the project and process of reintegration of Europe after the experience of division resulting from the operation of the „Iron Curtain” for several decades. The teachings of John Paul II about Europe and Europeanism, a figure recognized as an outstanding advocate of European unity from Central Europe, were mentioned. In the second part - referring to the results of empirical research conducted in Central Europe over the last three decades - the cultural and civilizational similarities between the nations of Central Europe (the Visegrad Group) and deep differences in relation to individual values, attitudes and identification were emphasized. Therefore we obtained a comprehensive image of the cultural and civilization identity of Central Europe, whose nations are in a dynamic process of integration with the nations of so-called „old Union”.

PL

W artykule przeprowadzono analizę specyfiki kulturowo-cywilizacyjnej państw tworzących Grupę Wyszehradzką w perspektywie 15 lat członkostwa w Unii Europejskiej i dokonujących się w tym czasie przemian. Składa się on z dwóch zasadniczych części. W części pierwszej ukazano znaczenie Europy Środkowej dla projektu i procesu reintegracji Europy po doświadczeniach podziału wynikającego z funkcjonowania przez kilka dekad „żelaznej kurtyny”. Odwołano się przy tym do nauczania Jana Pawła II na temat Europy i europejskości, postaci, którą uznano za wybitnego orędownika jedności europejskiej pochodzącego z Europy Środkowej. W części drugiej – odwołującej się do wyników badań empirycznych prowadzonych w Europie Środkowej przez ostatnie trzy dekady – wskazano zarówno na kulturowe i cywilizacyjne podobieństwa występujące między narodami Europy Środkowej (Grupy Wyszehradzkiej), jak i na głębokie różnice w odniesieniu do poszczególnych wartości, postaw czy identyfikacji. W efekcie uzyskano złożony obraz kulturowo-cywilizacyjnej tożsamości Europy Środkowej, której narody znajdują się od przeszło dwóch dekad w dynamicznym procesie integracji z narodami tzw. starej Unii.

5

Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie

63%

Zenderowski R. , Wiśniewski R.

|

tom 21

|

nr 2

EN

The aim of this paper is to determine the role of the Orthodox Christianity in the ethnic Serbian- Albanian conflict in the so-called Presevo Valley. This conflict between ethnically and religiously divided societies escalated to a military phase at the turn of the 20th century. The data on the role of the Orthodox Christianity in the conflict and the perception of its characteristics by local Serbs was acquired through the field research conducted in September 2011. The paper is divided into four sections. The first section includes a general description of the Serbian-Albanian conflict in the so-called Presevo Valley; the second part consists of a theoretical framework of the role of religion in ethnic conflicts; the third section contains a field research methodology; and the fourth, main part consists of the analysis of the field data. The analysis of the acquired data was organised in four thematic streams: (a) the defensive character of the Orthodox religion, (b) the Serbian Orthodox Church as a national and religious institution, (c) the perception of local and newcomer Muslims, (d) the perception of the role of religion and other factors in the local ethnic conflict. The conclusion coming from this article is that the religion plays a negligible role in the discussed conflict which was mostly influenced by economic and ideological factors. However, religion can be cleverly instrumentalised in a conflict. Additionally, on the Serbian side, there is visible an increased victimisation discourse (where Serbs are the victims) containing both national and religious motives.

PL

W artykule podjęto próbę określenia roli religii prawosławnej w konflikcie etnicznym serbsko- -albańskim w tzw. Dolinie Preszewa. Wspomniany konflikt pomiędzy podzielonymi etnicznie i konfesyjnie społecznościami wszedł w fazę zbrojną na przełomie XX i XXI wieku. Głównym źródłem wiedzy na temat roli religii prawosławnej w konflikcie oraz postrzegania jego specyfiki przez miejscowych Serbów były wyniki badań terenowych przeprowadzonych we wrześniu 2011 roku. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej części przedstawiono ogólną charakterystykę konfliktu serbsko-albańskiego w tzw. Dolinie Preszewa, w drugiej – autorzy zastanawiają się nad rolą religii w konfliktach etnicznych, w trzeciej – krótko scharakteryzowano metodologię badań terenowych, w czwartej – zasadniczej – szczegółowo omówiono wyniki wspomnianych badań. Analiza wyników badań terenowych oparta została na czterech wątkach: a) defensywnym charakterze prawosławia, b) Serbskiej Cerkwi Prawosławnej jako instytucji religijnej i narodowej, c) postrzeganiu miejscowych i nowo przybyłych muzułmanów, d) postrzeganiu roli religii oraz innych czynników w lokalnym konflikcie etnicznym. W efekcie przeprowadzonych analiz autorzy doszli do wniosku o znikomej roli religii w konflikcie, który ma przede wszystkim podłoże ekonomiczne i ideologiczne. Religia bywa natomiast zręcznie instrumentalizowana. Po stronie serbskiej zauważalny jest przy tym wzmożony dyskurs wiktymizacyjny (Serbowie jako ofiara), łączący wątki narodowe i religijne.

6

Polityka historyczna w zróżnicowanym społeczeństwie

63%

Zenderowski R. , Cebul K.

|

nr 2

103-116

EN

The aim of the article is to undertake a reflection concerning the conditions (possibilities and limitations) of the realization by state subjects of the historical policy in a diversified society - in conditions of liberal democracy. A task designed in this way needs above all to point at the creators and the semantic field of the term “historical policy” and also possible (accessible) means by which it can be realized. Due to the volume of the article, it will be just an attempt to signalize some essential problems, for the authors, in a discussion of that issue which may become a contribution to further research.

PL

Celem artykułu jest podjęcie refleksji dotyczącej uwarunkowań (możliwości i ograniczeń) realizacji przez podmioty państwowe polityki historycznej w zróżnicowanym społeczeństwie - w warunkach liberalnej demokracji. Tak zarysowane zadanie wymaga w pierwszej kolejności wskazania kreatorów oraz pola znaczeniowego terminu „polityka historyczna”, a także możliwych (dostępnych) sposobów, którymi może być ona realizowana. Ze względu na objętość artykułu będzie to jedynie próba zasygnalizowania pewnych, w przekonaniu autorów istotnych dla tytułowej problematyki, zagadnień mogących stanowić przyczynek do dalszych badań.