This text takes up the relation of the modernist lyric (Rainer Maria Rilke and T.S. Eliot) to Martin Heidegger’s existentialist conception of time and the naturalistic anthropology it has spawned. Building on that, I argue that Rilke’s Duino Elegies not only anticipate central motifs of existentialism but, in qualified ways, part ways with that outlook. I then take up the second of Eliot’s Four Quartets to show that, more emphatically than Rilke, Eliot maintains that poetry of any substance can only be written insofar as it is grounded in an eschatological framework. East Coker in particular shows Eliot’s seeking to balance the apocalypticism of a world once again mired in global warfare with a hope, however, subdued, for mankind’s eventual redemption.
PL
Artykuł podejmuje kwestię związku liryki modernistycznej (Rainera Marii Rilkego i T.S. Eliota) z egzystencjalistyczną koncepcją czasu Martina Heideggera i zrodzoną przez tę ostatnią naturalistyczną antropologią. Na tej podstawie autor stwierdza, że Elegie duinejskie Rilkego nie tylko antycypują centralne motywy egzystencjalizmu, ale także w pewien sposób separują się od tej perspektywy. Następnie sięga do drugiego z Czterech kwartetów, aby pokazać, że bardziej zdecydowanie niż Rilke Eliot twierdzi, że wszelka poezja może być napisana tylko wtedy, gdy jest osadzona w eschatologicznych ramach. W szczególności East Coker ukazuje Eliota, który stara się zrównoważyć apokaliptyczny charakter świata ponownie pogrążonego w globalnej wojnie z nadzieją, jakkolwiek stonowaną, na ostateczne odkupienie ludzkości.
Artykuł zestawia eschatologiczną koncepcję czasu T.S. Eliota z Heideggerowskim spojrzeniem na czas jako czystą skończoność. Autor wykazuje, że w Czterech kwartetach, należących do jego późnej twórczości, Eliot przedstawia czas jako nieuchronnie, aczkolwiek nieprzewidywalnie, przeniknięty epifanicznymi momentami pełni, i stąd przepojony eschatologicznym walorem. Odwołując się do prac biskupa Ratzingera, autor twierdzi, że u Eliota, a zwłaszcza w ostatnim z czterech Kwartetów, Little Gidding, eschatologiczny czas jest nierozłącznie związany z pewną formą religijnej wspólnoty zanurzonej w etosie pokory.
EN
This essay juxtaposes T.S. Eliot’s conception of eschatological time with Heidegger’s existential conception of time as sheer finitude. I argue that Eliot in his late Four Quartets makes the case for time as inevitably, albeit unpredictably, permeated by epiphanic moments of fullness and, thus, as imbued with an eschatological quality. Drawing on Joseph Ratzinger’s work, I argue that eschatological time in Eliot, particularly in the last of his Four Quartets, “Little Gidding,” is inseparable from a form of religious community that is steeped in an ethos of humility.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.