PL
 |
EN
Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
  1. 8 Chemical Engineering and Equipment
  2. 8 Inżynieria i Aparatura Chemiczna
  3. 4 Acta Agrophysica
  4. 4 Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
  5. 4 Bulletin of the Military University of Technology
Więcej...
Lata help
  1. 2 2018
  2. 3 2017
  3. 10 2016
  4. 3 2015
  5. 3 2014
Więcej...
Autorzy help
  1. 68 Dobrowolski A.
  2. 11 Majkowska-Gadomska J.
  3. 11 Palige J.
  4. 10 Tomczykiewicz K.
  5. 9 Stec B.
Więcej...
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 68

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
1
Content available Pomiary rumowiska unoszonego w sluzbach hydrologicznych krajow europejskich
100%
Dobrowolski A.
Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
|
2002
|
tom 11
|
nr 2[25]
31-37
2
Content available remote Ciepły i zdrowy dom w systemie Optiroc Blok
100%
Dobrowolski A.
Materiały Budowlane
|
2001
|
tom nr 2
20-21
3
Content available remote Pomiary rumowiska unoszonego w służbach hydrologicznych krajów europejskich
100%
Dobrowolski A.
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
|
2002
|
tom Vol. 11, No. 2
31--37
EN
Measurements of suspended load transport is an important element of hydrological measurements. Results have many applications in water management and environment protection. The review o f m easurernent m ethods and equipm ents being in use in hydrological services of many European countries is presented in this paper. The review has shown, that direct method with water sampling in fixed point of the river (bathometer and laboratory analysis) is the most popular and prefered. The suspended load concentration in fixed point is calcutated in laboratory. The value of concentration allows to determine suspended load transport in river cross-section. The coefficient of transition front one-point concentration to cross-section concentration is determined on the base of temporary multipoint measurements taken for different water levels.
4
Content available remote Terra System
75%
Dobrowolski A.
Materiały Budowlane
|
1999
|
tom nr 9
36-37
5
Content available Diagnostyka chorób nerwowo-mięśniowych z zastosowaniem analizy widmowej sygnałów EMG
63%
Komur P. , Dobrowolski A.
Pomiary Automatyka Kontrola
|
2007
|
tom R. 53, nr 9 bis
380--383
PL
Statystyczne opracowanie wyników badania elektromiograficznego realizowane w dziedzinie czasu zapewnia w większości przypadków prawidłową diagnozę, obarczoną jednakże pewnym błędem wynikającym z niejednoznaczności definicji parametrów czasowych. W niniejszym artykule autorzy definiują dyskryminantę widmową, której podstawową zaletą jest precyzyjna i realizowalna w sposób zalgorytmizowany definicja pozwalająca na obiektywne porównywanie wyników badań uzyskiwanych przez diagnostów o różnym doświadczeniu i pochodzących z różnych ośrodków badawczych. Jednocześnie zapewnia ona lepszą rozróżnialność przypadków chorobowych, niż tradycyjne parametry określane w dziedzinie czasu.
EN
The statistical processing of electromyographic signal examination performed in the time domain ensures mostly correct classification of pathology; however, because of an ambiguity of most temporal parameter definitions, a diagnosis can include a significant error that strongly depends on the neurologist’s experience. In this paper, the authors present a definition for single-point spectral discriminant that directly enables a unique diagnosis to be made. An essential advantage of the suggested discriminant is a precise and algorithmically realized definition that enables an objective comparison of examination results obtained by physicians with different experiences or working in different research centers. At the same time the spectral discriminant secure better discrimination between disease cases than temporal parameters.
6
Analiza cepstralna w systemach rozpoznawania mówców
63%
Dobrowolski A. , Majda E.
Logistyka
|
2011
|
tom nr 6
PL
W prezentowanym referacie poruszono problematykę systemu rozpoznawania mówcy (ASR – ang. Automatic Speakers Recognition). Sygnał mowy w postaci pierwotnej charakteryzuje się dużą nadmiarowością, dlatego konieczna jest ekstrakcja specyficznych cech sygnału, za pomocą których możliwy będzie efektywny opis właściwości sygnał, ważnych z punktu widzenia rozpoznawania mówcy. Z tego względu parametryzacja sygnału w procesie rozpoznawania jest niezwykle istotna. Autorzy podjęli się próby wyboru optymalnego (najbardziej dyskryminującego) zestawu parametrów opisujących sygnału w oparciu o metody przetwarzania homomorficznego. Badania koncentrowały się przede wszystkim na ocenie użyteczności analizy cepstralnej sygnału mowy w systemach rozpoznawania na podstawie pozyskanych w postaci cyfrowej próbek głosu.
EN
The present paper addresses issues related to the speaker recognition system (ASR – Automatic Speakers Recognition). In its primary form, a speech signal is characterized by a high redundancy, so it is necessary to extract the specific features of the signal that would allow to efficiently describing the properties thereof that are important from the viewpoint of speaker recognition. Therefore, parameterization of the signal in the process of recognition is extremely important. The authors have attempted to select the optimal (most discriminating) set of parameters describing the signal by using a homomorphic processing method. The study has primarily focused on assessing applicability of the cepstral analysis in speakers recognition systems based on the acquired digitized voice samples.
7
Content available Kilka słów o geologii i usuwiskach Płocka / A. Dobrowolski, A. Krupa.
63%
Dobrowolski A. , Krupa A.
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
|
1959
|
tom 4
|
nr 11-12
9-13
8
Konferencja naukowa Program badan w malych zlewniach rzecznych dla potrzeb ochrony i ksztaltowania srodowiska.Stan obecny i przyszlosc
63%
Dobrowolski A. , Ostrowski J.
Gazeta Obserwatora IMGW
|
1994
|
tom 43
|
nr 5
25-27
9
Content available remote Analiza słuchowych potencjałów wywołanych w diagnostyce neurologicznej z wykorzystaniem algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów
63%
Suchocki M. , Dobrowolski A.
Spektrum
|
2011
|
tom nr 5-6
XXIX-XXXII
PL
W artykule przedstawiono diagnostykę neurologiczną człowieka opartą na słuchowych potencjałach wywołanych. Wyjaśniono, czym są potencjały wywołane, jak ważną rolę odgrywają w badaniu słuchu oraz jakie są dotychczasowe metody ich analizy. Opisano alternatywny sposób analizy wyników badania oparty na cyfrowym przetwarzaniu sygnałów.
EN
The article presents the human neurological diagnosis based on auditory evoked potentials. Explained what the evoked potentials are, how important role they play in the diagnosis of hearing and what are the existing methods of analysis. Describes an alternative way to analyze the survey results, based on digital signal processing.
10
Ocena natezenia przeplywu lodu pradowego w rzece nizinnej
63%
Dobrowolski A. , Kondzielski A.
Wiadomości Instututu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
|
1992
|
tom 15
|
nr 4
47-56
11
Content available Estimation of internal distribution of temperature inside biological tissues by means of multifrequency microwave thermograph
63%
Stec B. , Dobrowolski A.
Journal of Telecommunications and Information Technology
|
2002
|
tom nr 1
39-42
EN
The paper presents problems connected with thermal radiation of human bodies in microwave range in aspect of diagnosis breast carcinoma. A mathematical model of transmission thermal radiation through tissues is introduced and methods of measurement of temperature, depth and size of heat source, by means of multifrequency microwave thermograph [1 - 7], are described. Theoretical considerations are supplemented with presentation of result experiments.
12
Content available remote Analiza i pomiary wewnętrznego rozkładu temperatury tkanek biologicznych z wykorzystaniem wieloczęstotliwościowego termografu mikrofalowego
63%
Stec B. , Dobrowolski A.
|
|
tom Vol. 49, nr 6
5-18
PL
Artykuł prezentuje problematykę związaną z promieniowaniem termicznym ciał rzeczywistych w zakresie mikrofalowym oraz opis własności transmisyjnych tkanek biologicznych rozpatrywanych w aspekcie diagnozowania raka sutka. Przedstawiono model matematyczny transmisji promieniowania termicznego przez tkankę oraz opisano metodykę pomiarów temperatury, głębokości i rozmiarów źródła ciepła za pomocą wieloczęstotliwościowego termografu mikrofalowego. Rozważania teoretyczne uzupełnione są prezentacją wyników eksperymentów.
EN
It is presented the problem connected with thermal radiation of real bodies in the microwave range and the description of transmission properties of biological tissues discussed in the aspect of sucker cancer diagnosis. The mathematical model of radiation transmission through the tissue is presented and are described the temperature measurement method, depth and dimensions of the heat source by using the multifrequency microwave thermograph. Theoretical discussion are completed by presentation of experimental results.
13
Content available remote Wieloczęstotliwościowa termografia mikrofalowa
63%
Stec B. , Dobrowolski A.
|
1999
|
tom Vol. 45, nr 2
225-233
PL
Artykuł prezentuje problematykę związaną z promieniowaniem termicznym ciał rzeczywistych w zakresie mikrofalowym oraz opis własności transmisyjnych tkanek biologicznych rozpatrywanych w aspekcie diagnozowania nowotworu złośliwego sutka. Przedstawiono opis matematyczny transmisji niejednorodnej płaskiej fali elektromagnetycznej przez model warstwowy tkanki oraz opisano istotę pomiarów temperatury i głębokości położenia ogniska za pomocą wieloczęstotliwościowego termografu mikrofalowego.
EN
This paper analyses the possibility of application of multifrequency microwave thermography to diagnose of higher fever affection of small area in variable diseases. In contrast to infrared thermography, which enables us to measure temperature on the surface exclusively, microwave thermography makes it possible to detect thermal heterogeneity inside the tissues. Microwave thermograph is a device consisting of a microwave radiometer and computer block of visual information. Radiometer enables measurement of body thermal radiation research, which gives information about its absolute temperature. The block of visual information carries out digital processing of results off measurement and shows the spatial distribution of temperature inside the research tissue. The paper presents the issue of real substance thermal radiation of microwave, and the description of tissues transmitting ability, which, due to lack of magnetic property, can be considered as dielectric loss. The analysis of thermal radiation transmission is carried out on the basis of tissue - in - layers model, consisting of three homogeneous layers, which stand for: breast, fat and skin. Another inner areas, such as blood vessels and the problems of heat diffusion, are neglected here. All layers are assumed to be isothermal, with the exception of a small area located on the model's bottom, which temperature ia s few degrees higher than the temperature of its surrounding. The area bordering surface emits an additional flux of energy towards half - space, which is damped and refracted twice, while passing through respective layers, before it reaches the aperture of thermograph receiving antenna. The length of waves used in microwave thermography ( 1 m - 3 cm ) exceeds considerably the dimension of most cells, which makes it possible to analyse equally the entire range of frequency. In conclusion of the paper there are presented the reverse transformation the results of measurement to spatial distribution of temperature inside the tissue.
14
Content available Stan zasobow wodnych Polski w drugiej polowie XX wieku
63%
Dobrowolski A. , Slota H.
|
|
nr 3
21-31
EN
In comparison with other European countries the water resources in Poland are rather poor. These resources are unevenly distributed on the country area and periodically considerably changable. The state of surface and ground water resources in the country, their spatial and time (annual, monthly, daily) variability were characterized. The amounts of available resources and artificial water retention were.given. The changes of water quality in monitored rivers and lakes were assessed for the last decade.
15
Bezprzewodowy detektor upadków
63%
Wójtowicz B. , Dobrowolski A.
|
2014
|
tom Vol. 55, nr 3
72-75
PL
Upadki są bardzo istotnym problemem zdrowia publicznego. Ponieważ średnia wieku społeczeństwa wzrasta problem ten coraz częściej dotyka ludzi starszych, których układ kostny jest osłabiony, a szybkość reakcji nie pozwala na uniknięcie przypadkowych kontuzji. Upadki mogą prowadzić do bardzo skomplikowanych powikłań, a nawet śmierci człowieka. Niewątpliwie bardzo dużym wyzwaniem staje się opracowanie systemu pozwalającego na szybką detekcję upadku, przyczyniając się do skrócenia czasu oczekiwania na pierwszą pomoc medyczną i w efekcie krótszą hospitalizację oraz zmniejszenie ryzyka powikłań pourazowych. W artykule zaprezentowano bezprzewodowy system do detekcji niekontrolowanych upadków człowieka. Jego zasadniczym elementem jest bezprzewodowy detektor, który posiada cztery wbudowane sensory: żyroskop, akcelerometr, magnetometr oraz sensor ciśnienia. Zastosowanie fuzji i integracji danych sensorycznych zwiększa skuteczność działania systemu. Bezprzewodową komunikację zapewnia wbudowany w urządzenie moduł WIFI, pozwalający na komunikację m.in. z komputerem lub telefonem komórkowym. Uruchomienie procedury alarmowania następuje wskutek wypracowania decyzji przez moduł decyzyjno-wnioskujący, który bazuje na danych kolekcjonowanych z wbudowanych sensorów. System zaopatrzono w mechanizm minimalizujący możliwość zgłaszania fałszywych alarmów.
EN
Nowadays, falls are a very important problem of public health care system. The problem more often affects elderly people due to the fact that the average age of population is increasing. The aged people tend to have more fragile bones, thus accidental falls can lead to serious injuries or even death. The care for elderly people can be improved by using monitoring system, which reduces the potential risks of serious complications of injuries. This paper presents wireless system to detect uncontrolled falls, which can be widely used in emergency situation. Through immediate detection of uncontrolled falls, the hospitalization time can be shortened. Designed device consists of four sensors: gyroscope, accelerometer, magnetometer and pressure sensor. Data fusion and integration increases effectiveness of designed system. The use of WIFI module allows wireless transmission, i.e. with a computer or mobile phone. To decrease the number of potentially false alarms, all detected events can be interrupted by the user. In this study we describe experiments conducted using designed sensor.
16
Content available Effect of a mycorrhizal inoculum on the yielding and chemical composition of fruit four cultivars of tomato
51%
Majkowska-Gadomska J. , Dobrowolski A. , Mikulewicz J.
Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
|
2016
|
tom 15
|
nr 6
EN
The objective of the study was to determine the yield and chemical composition of the fruits of four tomato cultivars‘Growdena F1 ’, ‘Torero F1 ’, ‘Listell F1 ’ and ‘Mamirio F1 ’ grown in coir fibre inoculated with mycorrhizal fungi of the genus Glomus. The mycorrhizal inoculum was applied directly to the coir fibre, at 20 g per m2 . The content of dry matter, total sugars, reducing sugars, L-ascorbic acid and organic acids (expressed as malic acid) in tomato fruit was determined. The total and marketable yields of tomato fruits were influenced by the cultivar the highest yields were abtained from plants of ‘Torrero F1 ’ cv. and lowest yields produceal plants of‘Mamirio F1 ’ cv. Tomato plants that received the mycorrhizal inoculum, except cv. ‘Torero F1 ’, produced higher yields than control plants. The fruit of cv. ‘Mamirio F1 ’ had the highest content of dry matter, total sugars, reducing sugars and L-ascorbic acid, nitrates and the lewest weight of fruit.
PL
Celem badań było określenie plonowania i składu chemicznego owoców czterech odmian pomidora: ‘Growdena F1 ’, ‘Torero F1 ’, ‘Listell F1 ’ i ‘Mamirio F1 ’ uprawianego we włóknie kokosowym z zastosowaniem grzybów mikoryzowych z rodzaju Glomus. Inokulum mikoryzowe zastosowano bezpośrednio do podłoża kokosowego w dawce 20 g/m2 . W owocach pomidora określono zawartość suchej masy, cukrów ogółem, cukrów redukujących, kwasu L-askorbinowego i kwasów organicznych (wyrażone w przeliczeniu na kwas jabłkowy). Rośliny poszczególnych odmian różniły się wysokością plonów. Największy plon ogółem i handlowy otrzymano z roślin odmiany ‘Torero F1 ’, a najmniejszy z ‘Mamirio F1 ’. Pomidory z zastosowaną szczepionką mikoryzową, z wyjątkiem odmiany Torero F1 ’, plonowały lepiej niż rośliny kontrolne. Owoce odmiany Mamirio F1 ’ miały największą zawartość suchej masy, cukrów ogółem, cukrów redukujących, kwasu L-askorbinowego, azotanów (V) i najmniejszą masę owoców.
17
Content available Floods in Poland from 1946 to 2001 : origin, territorial extent and frequency
51%
Dobrowolski A. , Czarnecka H. , Ostrowski J. , Zaniewska M.
|
|
tom Vol. 15
69-76
EN
Based on the data concerning floods on the territory of Poland during the period 1946-2001, the reasons generating floods, the number of regional floods in the rivers catchment systems, and sites of local floods occurrence, were defined. Both types of floods: caused by riverbank overflows, and land flooding by rain or snow-melt water, were considered. In the most cases, the floods were caused by rainfall. They were connected with changes in the rainfall structure within Poland. In each season of the year floods of various origin were observed. When the flood initiating factors appeared simultaneously, the flood grew into a catastrophic size. In present analysis, for the first time in Poland, a large group of local floods has been distinguished. A special attention has been paid to floods caused by sudden flooding of the land (flash flood), including floods in the urban areas - more and more frequent during the recent years. The results of the analyses have provided important data for the assessment of the flood hazard in Poland, and for the creation of a complex flood control strategy for the whole country and/or for selected regions.
PL
Na podstawie zbioru danych z lat 1946-2001 określono przyczyny występowania powodzi w Polsce, liczbę powodzi regionalnych w układzie zlewni rzecznych oraz miejsca wystąpień powodzi lokalnych. Pod uwagę wzięto zarówno powodzie spowodowane wylewem wód po przekroczeniu stanu brzegowego, jak i zalania terenu wodami opadowymi, bądź roztopowymi. Stwierdzono, że większość stanowiły powodzie opadowe, zarówno w przypadku powodzi o zasięgu regionalnym, jak i lokalnym. Jest to spowodowane m.in. przez zmiany zachodzące w strukturze opadów w Polsce. Powodzie o różnej genezie występowały na terenie całego kraju, o każdej porze roku. W przypadkach jednoczesnego wystąpienia kilku czynników generujących powódź, przybierała ona rozmiary katastrofalne. W analizie po raz pierwszy w Polsce wyodrębniono liczną grupę powodzi lokalnych. Szczególną uwagę zwrócono na powodzie spowodowane nagłym zalaniem terenu (flash flood), w tym na powodzie na terenach zurbanizowanych - coraz liczniejsze w ostatnich latach. Wyniki analiz dostarczają istotnych danych do oceny zagrożenia powodziowego w Polsce i opracowania kompleksowej strategii ochrony przeciwpowodziowej - ogólnokrajowej i w skali regionalnej.
18
Projekt systemu zdalnego monitorowania zmian ciśnienia tętniczego krwi
51%
Sieczkowski K. , Sondej T. , Dobrowolski A. , Olszewski R.
Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania
|
2017
|
tom Vol. 58, nr 1
17--21
PL
W artykule przedstawiono projekt systemu, przeznaczonego do zdalnego i ciągłego monitorowania zmian ciśnienia tętniczego krwi oraz wyniki badań testowych. Przedstawiony system złożony jest z osobistego urządzenia pomiarowego, punktu dostępowego do sieci Internet oraz ogólnodostępnego serwera danych. Istotnym elementem projektowanego systemu jest metoda ciągłego pomiaru zmian ciśnienia krwi, polegająca na określaniu czasu propagacji fali tętna. Czas ten wyznaczany jest pomiędzy charakterystycznym punktem sygnału elektrokardiograficznego (EKG) i sygnału fotopletyzmograficznego (PPG). W artykule przedstawiono wyniki badań testowych, dotyczących wyznaczania punktów charakterystycznych sygnału EKG i PPG metodą autokorelacyjną oraz wyniki pomiaru zmian czasu propagacji fali tętna.
EN
The article presents the design of the system for remote and continuous monitoring of changes in blood pressure and also results of the test. Presented system consists of a personal measuring device, the access point to the Internet and widely available data server. An important element of the designed system is a method for continuous measurement of changes in blood pressure, which based on determining the pulse wave transit time. This time is calculated between the specific point electrocardiogram (ECG) signal and the photoplethysmographic signal (PPG). The article presents the results of test on the determination of specific points of the ECG signal and the PPG based on autocorrelation method and the results of measuring changes in pulse wave transit time.
19
Content available remote Transport i sedymentacja rumowiska unoszonego na zdjęciach lotniczych
51%
Dobrowolski A. , Głowacka B. , Kondzielski A.
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
|
2008
|
tom Vol. 17, No. 2
87--97
EN
Using optical features of water and suspended sediment, series of imageries of Polish rivers (mainly of Vistula River) and Loire River in France were registered from aircraft, beginning from 1990, at first with video-computer technique, later using the own aircraft system for fluent digital registration of a terrain. In the selected examples were presented images of suspended sediment with spatial differentiation of its concentration in river, in the morphologically different stretches. There were suggested possibilities of use of the suspended sediment as a tracer in researches of hydro-morphological processes, for ex. sedimentation and evaluation of the ecological state of rivers. In the range of examples use of airborne photographs was presented to the identification of sediment deposition zones in natural conditions and changed by human activity.
20
Content available Analiza widmowa potencjałów jednostek ruchowych
51%
Dobrowolski A. , Komur P. , Tomczykiewicz K.
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
|
2007
|
tom Vol. 56, nr 1
83-97
PL
Statystyczne opracowanie wyników badania elektromiograficznego realizowane w dziedzinie czasu zapewnia w większości przypadków prawidłową klasyfikację patologii bez określenia stopnia zaawansowania choroby. Celem prezentowanych badań jest stworzenie aplikacji, która wykorzystując specjalnie opracowane algorytmy cyfrowego przetwarzania sygnałów, w sposób automatyczny i jednoznaczny wyznaczy rodzaj patologii oraz stopień uszkodzenia badanego mięśnia. Celem niniejszej publikacji jest wprowadzenie w dziedzinę elektromiografii klinicznej oraz uporządkowanie medycznych pojęć związanych z badaniami elektromiograficznymi w kontekście inżynierskim, pozwalające na stworzenie niezbędnej płaszczyzny łączącej krajowe środowiska medyczne i techniczne.
EN
Electromyography (EMG) is a functional examination which plays a fundamental role in diagnostics of muscles and nerves diseases. The method allows us for distinction between records of healthy muscle and a changed one as well as for determination whether pathological changes are of primary myogenic or neurogenic character. Statistical processing of electromyography examination performed in the time domain ensures mostly correct classification of pathology without determination of a disease progression. However, because of an ambiguity of temporal parameters definitions, a diagnosis can include a significant error which depends strongly on physician experience. So far, medical practice imposes, as a consensus, registration of at least 20 different functional potentials of motor units belonging to one muscle. Then, selected temporal parameters (presented in the paper) are determined for each run and their mean values are calculated. In the final stage these mean the values are compared with a standard and, including also additional clinical information, a diagnosis is given. A final effect of the first research stage was development of a definition for single point discriminant directly enabling a unique diagnosis to be made. An essential advantage of the suggested discriminant is a precise and algorithmically realized definition which enables an objective comparison of examination results obtained by physicians with different experience and working in different research centers. So, the definition fulfils a fundamental criterion for the parameter used for standard preparation. A suggestion of the standard for selected muscle is presented in the last part of the paper. The aim of next studies is a definition of standards which could allow a unique classification of myogenic, neurogenic, and normal cases for a large group of muscles based on a more numerous population. Currently, the authors are working on implementation of suggested procedures into diagnostic software that could be compatible with Viking IV D system developed by the Nicolet BioMedical Inc. The secondary purpose of the paper is a systematization of medical concepts related to electromyography examinations in the engineering context. The systematization should create a useful platform connecting domestic medical and technical societies.
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.