Markery nowotworowe są coraz powszechniej wykonywanym badaniem, szczególnie wśród pacjentów opłacających badanie ze środków prywatnych. Dokonano analizy najczęściej zlecanych markerów zarówno przez lekarzy, jak i pacjentów prywatnych, którymi okazały się: PSA, CA 125, CEA, w mniejszym stopniu: CA 15-3, CA 19-9, CA 72-4. W roku 2011 wykonano łącznie 774 badań omawianych markerów, w roku 2015 liczba ta wzrosła do 4115.
EN
Tumour markers have become commonly self-ordered laboratory tests. The analysis of the most frequently determined markers both by doctors and private patients was carried out and these appeared to be: PSA, CA 125, CEA and less popular CA 15-3, CA 19-9, CA 72-4. The total amount of tumour markers tests in 2011 was 774, in 2015 this number increase to 4115.
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem wśród kobiet, występującym niezależnie od regionu geograficznego, a niedobór witaminy D występuje w tej grupie chorych znacznie częściej niż w populacji osób zdrowych. W pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa polskich i zagranicznych zaleceń dawkowania witaminy D u pacjentów onkologicznych. W Polsce głównym celem suplementacji witaminą D u pacjentek leczonych z powodu nowotworów piersi jest minimalizacja zagrożenia osteoporozą. Tymczasem badania naukowe wskazują, że utrzymanie właściwego surowiczego stężenia witaminy D znacząco obniża ryzyko raka piersi, właściwe stężenie witaminy D w trakcie diagnozy wiąże się z lepszym rokowaniem, a po okresie leczenia ze zmniejszonym ryzykiem nawrotów choroby. Optymalne wydaje się indywidualizowanie dawki witaminy D u kobiet leczonych z powodu raka piersi w oparciu o oznaczone laboratoryjnie stężenie witaminy D w surowicy, nie tylko w kontekście zapobiegania osteoporozie, ale również jako czynnika profilaktycznego, zapobiegającego wznowom nowotworu.
EN
Breast cancer is the most common cancer among the women worldwide and prevalence of vitamin D deficiency in breast cancer population is more common in comparison with healthy population. The paper is a review of the Polish and foreign recommendations on supplementation of vitamin D in cancer patients. In Poland main goal of vitamin D intake in breast cancer patients is to minimalize risk of osteoporosis caused by cancer therapy. Recent data suggest that maintaining an optimal 25(OH)D status significantly reduces the risk of breast cancer, at diagnosis is associated with better outcome of breast cancer patients, and after cancer therapy with lower risk of recurrence. It is suggested that individualized supplementation of vitamin D in woman treated for breast cancer should be based on laboratory determination of vitamin D concentration in the serum, and should be focused on the prevention of osteoporosis as well as prevention against recurrence of the cancer.