Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Individual differences in the functional structure of action: theoretical analysis from the perspective of the Theory of Action and the Regulative Theory of Temperament

100%

Krzywoszański Ł. , Herzog-Krzywoszańska R.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2018

|

tom 11

13-26

PL

Celem artykułu jest przedstawienie teoretycznej analizy różnic indywidualnych w funkcjonalnej strukturze czynności. Jako punkt wyjścia zaprezentowano charakterystykę struktury czynności pod względem formalnym, modalnym i funkcjonalnym, zaproponowaną w Teorii Czynności Tadeusza Tomaszewskiego. Następnie omówiono rozróżnienie na czynności pomocnicze i zasadnicze, z uwzględnieniem w oparciu o źródła pochodzące z klasycznych prac dotyczących neurofizjologii i etologii. Przybliżono także zakładane w Teorii Czynności rodzaje czynności pomocniczych: przygotowawcze, kontrolne, korekcyjne i zabezpieczające. Następnie opisano wyniki badań nad zakładanymi w Regulacyjnej Teorii Temperamentu związkami reaktywności z różnicami między ludźmi w sposobie wykonywania czynności. Przedstawiono także dyskusję dotyczącą pojęcia „styl działania” i formalnego statusu różnic indywidualnych w funkcjonalnej strukturze działania. Na koniec sformułowano wniosek o potrzebie ustalenia czy różnice te charakteryzują się transsytuacyjną stałością i stabilnością czasową. Zwrócono także uwagę na znaczenie dla dalszych badań prac nad opracowaniem narzędzi kwestionariuszowych do badania różnic indywidualnych pod względem udziału czynności pomocniczych w stosunku do czynności zasadniczych w działaniu

EN

The aim of the article is to present a theoretical analysis of individual differences in the functional structure of actions. As a starting point, the formal, modal, and functional structure of actions proposed in Tadeusz Tomaszewski’s Theory of Action are shown. Then, the distinction between auxiliary and basic actions is outlined, with reference to sources in classical works on neurophysiology and ethology. The types of auxiliary actions – as they are conceptualised within the framework of the Theory of Action, i.e. preparatory, controlling, corrective, and protective – are also described. Next, the results of research on the relationship between reactivity and the differences in how people perform actions, as seen by the Regulatory Theory of Temperament, are outlined. A discussion is also presented regarding the concept of “style of action” and the formal status of individual differences in the functional structure of actions. Finally, a conclusion is drawn on the need to determine whether these differences are characterized by transsituational consistency and temporal stability. The importance for further research in developing questionnaire tools, to study individual differences in the share of auxiliary and basic actions in activity, is emphasised.

2

Przegląd badań nad deficytami w rozwoju teorii umysłu u dzieci z FASD

80%

Kossewska J. , Kowalska K. , Krzywoszański Ł.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2019

|

tom 12

117-137

EN

Children exposed to alcohol in the prenatal period of development may experience various postnatal developmental problems. One of the competences that is impeded or delayed as a result of the teratogenic influence of alcohol drunk by the mother during pregnancy is the development of theory of mind. The presented article provides a literature review based on the existing research findings on fetal alcohol spectrum disorder (FASD) and outlines the developmental theory-of-mind deficits that are associated with it. The review of current research does not allow comprehensive outcome of the relationship between FASD and theory-of-mind deficits because the number of research carried out within this scope is scarce. Further research on developmental theory-of-mind deficits in children with FASD in the context of the model by Baron- Cohen is postulated.

PL

U dzieci narażonych na szkodliwe działanie alkoholu w okresie prenatalnym często po urodzeniu występują różnego rodzaju zaburzenia. W wyniku teratogennego wpływu alkoholu wypijanego przez matkę w czasie ciąży przebieg rozwoju różnych kompetencji u dziecka jest zaburzony. Jedną z bardzo istotnych dla prawidłowego funkcjonowania społecznego jest teoria umysłu. Niniejszy artykuł prezentuje przegląd aktualnych wyników badań naukowych poświęconych występującym u dzieci z FASD deficytom w rozwoju teorii umysłu. Opracowany przegląd nie pozwala na wyprowadzenie spójnego modelu istniejącego związku, gdyż opublikowane w literaturze badania są nieliczne i mają pewne ograniczenia. Zatem postuluje się dalsze badania nad deficytami w rozwoju teorii umysłu występującymi u dzieci z FASD w kontekście modelu opracowanego przez Barona-Cohena, których wstępny projekt został zarysowany.

3

Burnout syndrome in physical therapists – Demographic and organizational factors

80%

Pustułka-Piwnik U. , Ryn Z. J. , Krzywoszański Ł. , Stożek J.

Medycyna Pracy

|

2014

|

tom 65

|

nr 4

453-462

PL

Wstęp: Wypalenie zawodowe powstaje w wyniku długotrwałej ekspozycji na stres związany z wykonywaną pracą. W ujęciu Christiny Maslach manifestuje się wyczerpaniem emocjonalnym, depersonalizacją i spadkiem poziomu osiągnięć osobistych. W literaturze jest wiele doniesień na temat wypalenia zawodowego w służbie zdrowia, ale nieliczne z nich dotyczą badań prowadzonych wśród fizjoterapeutów. Celem pracy jest ocena poziomu wypalenia zawodowego w grupie fizjoterapeutów i zbadanie związku między wskaźnikami wypalenia a wybranymi zmiennymi demograficznymi i organizacyjnymi. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 151 fizjoterapeutów z co najmniej 3-letnim stażem pracy. Ankietowani byli zatrudnieni w placówkach służby zdrowia na terenie miasta i gminy Kraków. Do oceny wypalenia zawodowego zastosowano Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Christiny Maslach (Maslach Burnout Inventory – MBI). Wykorzystano także ankietę obejmującą zmienne demograficzne i organizacyjne. Wyniki: Wypalenie zawodowe w badanej grupie manifestowało się podwyższeniem poziomu wyczerpania emocjonalnego i spadkiem zadowolenia z osiągnięć osobistych. Wyczerpanie emocjonalne było istotnie wyższe u fizjoterapeutów pracujących z osobami dorosłymi i zatrudnionych w szpitalach. Depersonalizacja osiągnęła wyższy poziom u mężczyzn, pracowników szpitali i osób z 15–19-letnim stażem pracy. Poczucie osiągnięć osobistych było obniżone u mężczyzn i terapeutów z niższym poziomem wykształcenia. Wnioski: Badanie potwierdziło, że wskaźniki wypalenia zawodowego u fizjoterapeutów są istotnie związane z wybranymi zmiennymi demograficznymi i organizacyjnymi. Wskazane jest podjęcie bardziej wnikliwych badań wypalenia zawodowego w tej grupie pracowników i wdrożenie profilaktyki. Med. Pr. 2014;65(4):453–462

EN

Background: Professional burnout results from prolonged exposure to chronic, job-related stressors. According to Christina Maslach, professional burnout is a syndrome of emotional exhaustion, depersonalization and reduced personal accomplishment. Literature includes a number of reports on burnout syndrome within health service, but hardly ever do they make any references to physiotherapists. The purpose of this study is assessment of the level of professional burnout in a group of physiotherapists and investigating relationships between the indices of burnout syndrome and selected demographic as well as organizational variables. Material and Methods: The study group consisted of 151 physiotherapists with at least 3 years of experience, employed in various health service outposts in Krakow, Poland. The Maslach Burnout Inventory (MBI) was used to measure emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment. A questionnaire for the description of socio-demographic and work characteristics was used as well. Results: Job burnout among the physiotherapists was manifested by an increased emotional exhaustion and decreased sense of personal achievement. Emotional exhaustion was significantly higher among physical therapists working with adults and employed in hospitals, depersonalization was higher among men, hospital workers and employees with seniority from 15 to 19 years, personal accomplishment was decreased among men and less-educated therapists. Conclusions: The study confirmed that indicators of burnout in physiotherapists are significantly associated with selected demographic and organizational variables. It is necessary to undertake a more exhaustive study of burnout in this group of employees, and implement elements of prevention. Med Pr 2014;65(4):453–462