The paper presents a methodologically modifed procedure of critical discourse analysis. The present research aims at establishing a conceptual scheme for the discourse analysis combining both cognitive and communicative features of a particular type of discourse, merging them into one sociocognitive structure. Critical discourse analysis is viewed both as a method of investigation, as well as a critical multidisciplinary perspective dealing with various types of knowledge, mental models and types of memory. We treat discourse as a well-designed phenomenon that allows individuals to express themselves socially, culturally, and even spiritually. The article presents the mechanisms of mapping the levels of cognition, communication and society onto macro and micro discourse structures. The suggested scheme of critical discourse analysis has been applied to the analysis of the Inauguration speech presented by a famous British flm maker Tony Palmer at the ofcial ceremony of granting him the title of Honorary Professor of Lesya Ukrainka Eastern European National University.
PL
W artykule przedstawiono metodologicznie zmodyfikowaną procedurę krytycznej analizy dyskursu. Niniejsze badanie ma na celu stworzenie koncepcyjnego schematu analizy dyskursu łączącego zarówno cechy kognitywne i komunikacyjne danego rodzaju dyskursu, łączące je w jedną strukturę społeczno-kognitywną. Krytyczna analiza dyskursu jest postrzegana zarówno jako metoda dochodzeniowa, jak również i krytyczna wielodyscyplinarna perspektywa dotycząca różnych rodzajów wiedzy, modeli umysłowych i rodzajów pamięci. Traktujemy dyskurs jako dobrze zaprojektowane zjawisko, które pozwala jednostkom wyrazić się społecznie, kulturowo, a nawet duchowo. W artykule przedstawiono mechanizmy odwzorowania poziomów poznania, komunikacji i społeczeństwa na makro i mikro struktury dyskursu. Proponowany schemat krytycznej analizy dyskursu został zastosowany do analizy przemówienia inauguracyjnego przedstawionego przez słynnego brytyjskiego filmowca Toni Palmera podczas oficjalnej ceremonii przyznania mu tytułu profesora honorowego Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego imienia Łesi Ukrainki.
The article highlights the new dimensions for the integral interaction between linguistics and philosophy in the 21st century. Starting from the philosophical conceptions of B. Russel and L Wittgenstein the question of how to acquire the linguistic knowledge – by experience or reasoning – still brings about scientific debate. In the present paper we give reasons to the idea that philosophy based on language analysis is one thing; the basing of language analysis on philosophy is quite another. Modern applications of the linguistic analysis based on the use of philosophical methods and categories are suggested; the choice of language means for the effective human-computer interaction via graphical user interfaces of computer software is one of them. The main focus of the article is explaining the mechanisms of formal inductive modeling and deductive reasoning that are involved in selecting appropriate language means for the software discourse. Special attention is given to linguistic categorization that serves as a bridge between deductive reasoning and formal inductive modeling.
PL
Artykuł przedstawia nowe kierunki zintegrowanego badania nad językiem w filozofii XXI wieku. Poczynając od filozoficznych koncepcji Russela i Wittgensteina, do dziś kontynuuje się debatę naukową poświęconą problematyce determinacji znaczenia lingwistycznego – przez doświadczenie lub myślenie. W artykule podjęto próbę wykazania, że filozofia oparta na analizie językowej - to jedno, zaś analiza językowa wywodząca się z filozofii – to zupełnie coś innego. Artykuł proponuje nowoczesną analizę opartą na wykorzystaniu filozoficznych metod i kategorii; jedną z kwestii jest wybór narzędzi językowych w celu skutecznej komunikacji człowiek-komputer za pomocą interfejsu graficznego. Badanie koncentruje się na wyjaśnieniu metod formalnego modelowania indukcyjnego i wnioskowania dedukcyjnego. Powyżej wspomniane metody są wykorzystane w procesie wyboru odpowiednich narzędzi językowych dla oprogramowania komputerowego. Szczególną uwagę zwraca się na kategoryzację językową, która służy jako pomost między wnioskowaniem dedukcyjnym a formalnym modelowaniem indukcyjnym.
The preamble of Constitution of Ukraine defines irreversibility of the European and Euro-Atlantic course of Ukraine. “European Union”, “European integration”, “European values” and “European identity” are new and important terms in modern Ukrainian political and media discourses. Our paper presents a general theoretical overview of the European identity study and its influence on the process of European integration. We see the development of European identity as an important precondition for stable integration of new states, including Ukraine, to the European Union. The suggested analysis of the existing approaches to the European identity study demonstrates direct connections of the European identity evolution to the new political contexts,cultures and languages of the EU. Short overviews of two linguistics projects LINEE and ELDIA show that English does not threaten EU cultural and inguistic diversity and serves as a neutral common language with only a marginal national connotation. English is seen as lingua franca in EU, and many of non-native speakers of English perceive it as an instrument of further intercultural understanding and contact.
PL
W preambule do Konstytucji Ukrainy zawarty jest zapis o nieodwracalności kursu strategicznego Ukrainy na uzyskanie członkostwa w Unii Europejskiej i w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. «Unia Europejska», «integracja europejska», «wartości europejskie» i «tożsamość europejska» to nowe i ważne pojęcia, mające szerokie zastosowanie we współczesnym ukraińskim dyskursie politycznym i medialnym. W niniejszym opracowaniu zaprezentowano ogólny przegląd zagadnień teoretycznych z zakresu badań nad tożsamością europejską oraz nad jej wpływem na procesy integracji europejskiej. Uważamy, że rozwój tożsamości europejskiej jest jedną z ważnych przesłanek do stabilnej integracji nowych państw, łącznie z Ukrainą, z Unią Europejską. Zaprezentowana analiza istniejących podejść do badania tożsamości europejskiej wskazuje na bezpośredni związek ewolucji tożsamości europejskiej z nowym politycznym kontekstem, językami i różnymi kulturami Unii Europejskiej. W wyniku krótkiego przeglądu dwóch projektów lingwistycznych LINEE i ELDIA stwierdzono, że język angielski nie zagraża różnorodności językowej i kulturowej UE i służy jako neutralny wspólny język z nieznacznymi narodowymi konotacjami. Język angielski nadal będzie pełnić rolę europejskiej lingua franca. Wielu osób, dla których język angielski nie jest językiem ojczystym, uważa, że sprzyja on relacjom międzykulturowym i porozumieniu.
The growing diversity of the European Union is seen as one of its core political and cultural characteristics. As a result, the idea of a common EU identity is based on the understanding of how different cultures, traditions and languages of Europe enrich its population and strengthen the Union. “United in Diversity” is the official motto of the EU. Despite the fact, that multilingualism is seen as an important component of the EU Language Policy, English is still (and likely will continue to be) very popular among the non-native speakers of the European Union. It is used as lingua franca that aids intercultural communication, mobility and various educational programs like Erasmus+. Our analysis of the concept DIVERSITY and its verbalizers in the EU English-language academic and official discourse demonstrated that the most frequent collocates with “diversity” are formed with help of the attributes “cultural”, “linguistic” and “gender”. The results show the EU priority areas of the implementation of its “United in Diversity” policy.
XX
Wzrastająca różnorodność Unii Europejskiej jest postrzegana jako jedna z jej wartości politycznych i kulturowych. W konsekwencji idea wspólnej tożsamości UE opiera się na pojmowaniu tego, jak różne kultury, tradycje i języki Europy wzbogacają jej mieszkańców oraz jednoczą Unię. „Zjednoczona w różnorodności” – to oficjalna dewiza UE. Mimo że wielojęzyczność postrzegana jest jako istotny składnik polityki językowej UE, język angielski wciąż jest (i prawdopodobnie będzie nadal) bardzo popularny wśród obywateli Unii Europejskiej, dla których nie jest on językiem ojczystym. Język angielski działa jako lingua franca i sprzyja relacjom międzykulturowym, mobilności oraz wdrażaniu różnorodnych programów edukacyjnych, na kształt Erasmus+. Nasza analiza konceptu DIVERSITY i jego werbalizatorów w angielskojęzycznym akademickim i oficjalnym unijnym dyskursie wskazuje, że najczęściej z «diversity» używane są przymiotniki „cultural”, „linguistic” oraz „gender”. Wyniki świadczą, że właśnie te kierunki są priorytetowymi w realizacji strategii UE „Zjednoczona w różnorodności”.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.