Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rajmund Mydel, Kryzys amerykańskich miast pasa rdzy

100%

Wowczak J.

Państwo i Społeczeństwo

|

2020

|

nr 3

169-170

2

The reconstruction of the Museum of Warsaw – current architectural interventions in a monument of great significance for the history of conservation in Poland

100%

Wowczak J.

Technical Transactions

|

2020

|

tom Vol. 117, iss. 1

art. no. e2020029

EN

The article presents an analysis of the interventions carried out as part of the revitalisation of the complex of tenement houses on Strona Dekerta Starego Miasta na Rynku (Dekert’s Side of the Old Town Market Square) in Warsaw. The design works in question took place between 2014 and 2017, resulting in the reconstruction of the Museum of Warsaw and the adaption of its space to the current needs. The article describes the conservation activities undertaken in the tenement houses over the last one hundred years, the main focus being put on the conditions, project process and final outcome of the revitalisation. As highlighted by the author, the most recent interventions in the Museum of Warsaw’s tenement houses were completed with awareness of the object’s great historic value as an important component of the Old Town inscribed in the UNESCO World Heritage List. They are an example of typically Polish conservation interventions and a specific attitude towards architectural monuments, which were in great part lost by Poland as a result of warfare.

3

Park Wojciecha Bednarskiego jako stały element determinujący rozwój urbanistyczny Podgórza. Interpretacja projektowa romantycznego parku

100%

Wowczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

tom Nr 64

75--92

PL

Park Wojciecha Bednarskiego w Podgórzu funkcjonuje w literaturze przedmiotu jako jedna z pierwszych rekultywacji terenu poprzemysłowego. W 2019 powstał projekt rewitalizacji. Zgromadzony w trakcie prac projektowych materiał archiwalny pozwolił na pogłębioną interpretację inicjatywy założycielskiej Wojciecha Bednarskiego. U jej podstaw znajdowały się idee romantyczne i pozytywistyczne. Park pełnił ważne funkcje społeczne i determinował procesy urbanistyczne w najbliższej okolicy. Powstawał etapami na przestrzeni 40 lat. Mimo że był przedmiotem badań i prac projektowych pod koniec XX i na początku XXI wieku, jego układ kompozycyjny uległ zatarciu, a walory krajobrazowe degradacji. Projekt rewitalizacji uczytelnia fazy historyczne, przywraca zasady kompozycyjne, które przyświecały jego założycielowi. W sposób dyskretny wprowadza współczesne elementy do kompozycji, które formą architektoniczną nawiązują do czasu świetności parku, kiedy służył za salon towarzyski Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza.

EN

Wojciech Bednarski Park in Podgórze appears in the literature as one of the earliest regenerations of a post-industrial area. In 2019, a renewal design was developed. The archive materials collected during work on a design allowed for an in-depth interpretation of Wojciech Bednarski’s founding initiative. It was grounded in Romantic and Positivist ideas. The park fulfilled important social functions and determined the urban planning processes in its vicinity. It was created in stages for forty years. Although it was the subject of examinations and design works in the late twentieth and early twenty-first century, its composition layout was erased and the landscape values degraded. The restoration design made the park’s historical phases more legible and restored the compositional principles followed by its founder. It discreetly introduced contemporary components into the composition, with their architectural form referring to the times of the park’s splendor, when it was the parlor of the Free Royal Town of Podgórze.

4

Area in front of the National Museum in Kraków as the result of a competition held in mid-20th century

100%

Wowczak J.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2023

|

tom T. 51

3--22

EN

The start of Wolska Street, overlooking Błonia Park with the Kościuszko Mound towering over it, was an important place in the city’s structure as indicated in the competition plans for Greater Kraków from 1910. This led to the erection of formal buildings along the eastern boundary of Błonia, with the National Museum building at the forefront. In 1950, an urban-planning competition was held in relation to the planned construction of important buildings in this area. This paper presents unpublished works and the effects of decisions taken in this already forgotten competition on today’s development of the area around the square in front of the National Museum. The goal of this paper is to present unknown competition designs dating back to mid-20th century and to indicate their impact on spatial solutions of the area at the end of Piłsudskiego Street, near the National Museum. A comparative analysis of preserved pictorial materials and designs known to the author was used in this study. The analyses concluded that the opportunities to turn the start of Piłsudskiego Street into a nodal point in the urban plan of the city, a spot that would integrate space at both sides of Trzech Wieszczów Avenues, were not fully used. Urban analysis that also covered the area at the eastern side of the Trzech Wieszczów Avenues is a key to producing correct spatial solution for the square in front of the National Museum.

PL

Wylot ulicy Wolskiej, z którego rozpościerał się widok na Błonia z górującym nad nimi kopcem Kościuszki, został w planach konkursowych Wielkiego Krakowa z 1910 roku wskazany jako ważne miejsce w strukturze miasta. Zaważyło to o lokalizacji przy wschodniej krawędzi Błoń reprezentacyjnych budynków, z gmachem Muzeum Narodowego na czele. W 1950 roku zorganizowano konkurs urbanistyczny w związku z planowaną budową kolejnych ważnych obiektów w najbliższej okolicy. Artykuł przedstawia niepublikowane dotąd prace i wpływ rozstrzygnięć tego zapomnianego konkursu na dzisiejsze zagospodarowanie obszaru wokół placu przed Muzeum Narodowym. Celem pracy jest przedstawienie nieznanych prac konkursowych z połowy XX wieku i wykazanie, w jakim stopniu wpływają na rozwiązania przestrzenne terenu na zamknięciu ulicy Piłsudskiego, w okolicy Muzeum Narodowego. W pracy posłużono się analizą porównawczą zachowanych materiałów ikonograficznych i znanych autorowi prac projektowych. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że nie wykorzystano w pełni szans, aby wylot ulicy Piłsudskiego stał się punktem węzłowym w kompozycji urbanistycznej miasta, miejscem integracji przestrzeni po obydwu stronach Alei Trzech Wieszczów. Kluczem dla właściwego rozwiązania przestrzennego placu przed Muzeum Narodowym jest objęcie analizą projektową również terenów po wschodniej stronie Alei Trzech Wieszczów.

5

Dwa nieznane plany urbanistyczne Wacława Krzyżanowskiego – kluczowy epizod projektowy w historii rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

100%

Wowczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

tom Nr 77

168--181

PL

Artykuł przedstawia dwa niepublikowane plany urbanistyczne Akademii Górniczo-Hutniczej wykonane przez Wacława Krzyżanowskiego w 1947 i 1948 r. Są to unikatowe kompozycje urbanistyczne z okresu kontynuacji, zanim zaczęła obowiązywać doktryna socrealistyczna. Artykuł powstał w wyniku kwerendy w archiwach krakowskich. Autor opisuje zapomniany epizod w historii planowania przestrzennego Krakowa, pomost pomiędzy lokalną tradycją urbanistyczną mocno osadzoną w ideach miasta ogrodu a sposobem kształtowania przestrzeni w duchu międzynarodowego modernizmu. Artykuł zawiera informacje na temat utworzonych w wyniku tych planów obiektów. Przedstawia Wacława Krzyżanowskiego, dotychczas znanego z realizacji ważnych dla historii polskiej architektury obiektów, jako biegłego i świadomego zmieniających się trendów urbanistę. Plany z lat 40. XX w., mimo że nieobecne w świadomości urbanistów i architektów, determinowały rozwój Akademii w przeciągu kolejnych 70 lat.

EN

This paper presents two unpublished urban plans of the AGH University of Science and Technology campus made by Wacław Krzyżanowski in 1947 and 1948. These are unique urban compositions from the continuation period, before the Socialist Realist doctrine took effect. The text was written as a result of a query of the Cracow archives. The author describes a forgotten episode in the history of urban planning in Cracow, a bridge between a local urban planning tradition firmly rooted in garden-city ideas and a way of shaping space in the spirit of the International Modern style. The paper provides information on the buildings constructed as a result of these plans. It portrays Wacław Krzyżanowski, hitherto known for erecting buildings important to the history of Polish architecture, and as an urban planner who was both proficient and highly aware of changing trends. The plans of the 1940s, although awareness of them among urban planners and architects is absent, had determined the Academy’s development for well over seven decades.

6

Klub Sportowy Korona – wzorcowy projekt epoki socrealizmu

100%

Wowczak J.

Architectus

|

2020

|

tom Nr 3 (63)

53--67

PL

Tematem artykułu jest dotychczas nieopisany bardziej szczegółowo w literaturze przedmiotu kompleks KS Korona w Krakowie. W pracy przedstawiono unikatową wartość i – na podstawie wnikliwej kwerendy źródłowej – historię powstania tego cennego przykładu architektury lat 50. w Polsce. Sporo miejsca poświęcono też historii przekształceń obiektu i jego obecnemu stanowi zachowania. Omawiany zespół obiektów sportowych zaprojektował Jan Krug w 1951 r., a w czasie uzgadniania projekt został uznany przez komisję Ministerstwa Sportu i Kultury Fizycznej za „wzorcowy kombinat sportowy”. W powstaniu KS Korona mieli także udział inni wybitni twórcy. Projekt wnętrz opracował Zbigniew Chudzikiewicz, a ceramiczne dekoracje ścienne w oryginalnej technologii piropiktury wykonali Helena i Roman Husarcy. Budynki sportowe przy ul. Kalwaryjskiej w Krakowie to dojrzały przykład funkcjonalizmu, o wyrazie architektonicznym oszczędnego modernistycznego klasycyzmu. Ich szlachetna forma wymyka się z doktrynalnego kanonu socrealistycznego obowiązującego w latach 50. w Polsce. Powinniśmy zadbać o zachowanie ich niezaprzeczalnych walorów wobec przyszłych, koniecznych prac modernizacyjnych.

EN

The subject of this article is the complex of Korona Sports Club in Kraków which has not been described in detail before. This work depicts the unique value and, based on a thorough source query, the history of this precious example of architecture in the 1950s in Poland. A lot of space was also devoted to the history of the facility transformations and its present state of repair. The discussed sports facilities complex was designed by Jan Krug in 1951. When the design was approved, it was considered “model sports conglomerate” by the board of the Ministry of Sports and Physical Culture. Also other outstanding artists contributed to the creation of Korona Sports Club. The interior design was developed by Zbigniew Chudzikiewicz, and the ceramic wall decorations made using the proprietary “piropiktura” technology were made by Helena and Roman Husarscy. The sports buildings at Kalwaryjska Street in Kraków are a mature example of functionalism giving the message of sparing, Modernist Classicism. Their noble form eludes the doctrine Socialist Realist standards in force in the 1950s in Poland. We should strive to preserve their undoubted values during the necessary future modernisation works.

7

Współczesna restauracja powojennej rekonstrukcji zabytku

100%

Wowczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

tom Nr 59

124--132

PL

Muzeum Warszawy zajmuje 11 kamienic przy Rynku Starego Miasta w Warszawie. Już w 1911 r. jedna z nich była rewaloryzowana przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości z przeznaczeniem na jego siedzibę. Po 1945 r. zespół tych kamienic odbudowano i przeznaczono na Muzeum Historii Warszawy. Projekt i nadzór nad pracami prowadził Stanisław Żaryn. Odbudowa warszawskiej starówki była koniecznością, politycznie i społecznie usprawiedliwioną zniszczeniami II wojny światowej. Generacje konserwatorów czerpały z wiedzy i doświadczeń konserwatorów XIX wieku odbudowujących Wawel, restaurujących Sukiennice czy odbudowujących krakowskie kościoły po pożarze z 1850 r. Decyzje o sposobie odbudowy stolicy puryści konserwacji z początku XX w. określiliby jako falsyfikowanie, ale to dzięki tym decyzjom konserwatorskim zespół staromiejski w Warszawie został wpisany na światową listę dziedzictwa UNESCO. W 2015 r. przystąpiono do kolejnej restauracji obiektów. Artykuł przedstawia historię działań konserwatorskich na przestrzeni 100 lat wobec zespołu będącego częścią przestrzeni zabytkowej ważnej dla historii polskiej konserwacji. Przedstawia również wyzwania konserwatorskie wynikające z oczekiwań muzealników i prezentuje efekt końcowy.

EN

The Museum of Warsaw occupies 11 tenement houses at the Old Town Market Square in Warsaw. Already in 1911, one of them was renovated by the Association for the Protection of the Monuments of the Past to become its headquarters. After 1945, the tenement house complex was rebuilt to house the Museum of the Warsaw History. Stanisław Żaryn prepared the project and supervised the work. The reconstruction of the Old Town in Warsaw was a necessity justified politically and socially by the destruction during World War II. Generations of conservators drew on the knowledge and experience of the 19ᵗʰ-century conservators who rebuilt Wawel Castle, restored the Cloth Hall or rebuilt churches in Krakow after the fire in 1850. Conservation purists from the beginning of the 20ᵗʰ century would describe the decisions on the manner of rebuilding the capital as falsifying, but it was thanks to those conservation decisions that the Old Town complex in Warsaw was inscribed in the UNESCO World Heritage List. In 2015, another restoration of those objects was undertaken. The article presents the history of conservation treatment within a period of 100 years in regard to the complex that has been a part of a space important for the history of Polish conservation. It also presents conservation challenges resulting from the expectations of museologists, and presents the final effect.

8

Inicjatywy społeczne jako stymulator decyzji w zakresie rewaloryzacji zabytkowych przestrzeni na przykładzie parku Jerzmanowskich w Prokocimiu

100%

Wowczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

tom Nr 68

128--142

PL

Jest to studium przypadku, gdzie od dwudziestu lat realizowane są w praktyce zapisy, które znalazły się w Ramowej Konwencji Rady Europy z Faro z roku 2005 dotyczącej wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, ratyfikowanej przez Polskę w 2021 r. Park Jerzmanowskich w Prokocimiu to jeden z najstarszych zachowanych parków dworskich w granicach administracyjnych Krakowa. Artykuł przedstawia historyczne fazy parku z uwzględnieniem ostatnich działań społecznych w celu zachowania jego świetności. Prezentuje projekt integrujący współczesne i historyczne elementy parku i jego realizację. Przywołuje zasługi Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia dla ocalenia historycznego otoczenia dawnego prokocimskiego dworu i wpływ tej organizacji społecznej na decyzje konserwatorskie. Opisuje problem partycypacji społecznej w odniesieniu do obiektów zabytkowych.

EN

This paper presents a case in which the provisions of the Council of Europe Framework Convention on the Value of Cultural Heritage for Society of Faro of 2005, ratified by Poland in 2021, have been applied in practice for twenty years. The Jerzmanowski Family Park in Prokocim is one of the oldest surviving manorial parks within Cracow’s city limits. This paper presents the historical phases of the park while accounting for the latest public efforts to preserve its greatness. The paper presents a design that integrates contemporary and historical elements of the park and its construction. It documents the contributions of the Prokocim Enthusiasts’ Society to saving the historical surroundings of Prokocim’s historical manor and the impact of this social organization on conservation decisions. It presents the problem of public participation in relation to historical buildings.

9

Klub Sportowy Korona – wzorcowy projekt epoki socrealizmu

100%

Wowczak J.

Architectus

|

2020

|

nr 3(63)

53-67

PL

Tematem artykułu jest dotychczas nieopisany bardziej szczegółowo w literaturze przedmiotu kompleks KS Korona w Krakowie. W pracy przedstawiono unikatową wartość i – na podstawie wnikliwej kwerendy źródłowej – historię powstania tego cennego przykładu architektury lat 50. w Polsce. Sporo miejsca poświęcono też historii przekształceń obiektu i jego obecnemu stanowi zachowania. Omawiany zespół obiektów sportowych zaprojektował Jan Krug w 1951 r., a w czasie uzgadniania projekt został uznany przez komisję Ministerstwa Sportu i Kultury Fizycznej za „wzorcowy kombinat sportowy”. W powstaniu KS Korona mieli także udział inni wybitni twórcy. Projekt wnętrz opracował Zbigniew Chudzikiewicz, a ceramiczne dekoracje ścienne w oryginalnej technologii piropiktury wykonali Helena i Roman Husarcy. Budynki sportowe przy ul. Kalwaryjskiej w Krakowie to dojrzały przykład funkcjonalizmu, o wyrazie architektonicznym oszczędnego modernistycznego klasycyzmu. Ich szlachetna forma wymyka się z doktrynalnego kanonu socrealistycznego obowiązującego w latach 50. w Polsce. Powinniśmy zadbać o zachowanie ich niezaprzeczalnych walorów wobec przyszłych, koniecznych prac modernizacyjnych.

EN

The subject of this article is the complex of Korona Sports Club in Kraków which has not been described in detail before. This work depicts the unique value and, based on a thorough source query, the history of this precious example of architecture in the 1950s in Poland. A lot of space was also devoted to the history of the facility transformations and its present state of repair. The discussed sports facilities complex was designed by Jan Krug in 1951. When the design was approved, it was considered “model sports conglomerate” by the board of the Ministry of Sports and Physical Culture. Also other outstanding artists contributed to the creation of Korona Sports Club. The interior design was developed by Zbigniew Chudzikiewicz, and the ceramic wall decorations made using the proprietary “piropiktura” technology were made by Helena and Roman Husarscy. The sports buildings at Kalwaryjska Street in Kraków are a mature example of functionalism giving the message of sparing, Modernist Classicism. Their noble form eludes the doctrine Socialist Realist standards in force in the 1950s in Poland. We should strive to preserve their undoubted values during the necessary future modernisation works.

10

Rezerwat archeologiczny Włodzimierza Ściegiennego w Częstochowie-Rakowie – utracone dzieło polskiego modernizmu lat sześćdziesiątych

63%

Malec-Zięba E. , Wowczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

tom Nr 72

110--125

PL

Artykuł odnosi się do problemu zatracanego dziedzictwa polskiej architektury lat sześćdziesiątych, powstającej na fali „odwilży”, a przebudowywanej do współczesnych potrzeb i standardów. Przedstawia historię pawilonu Rezerwatu Archeologicznego w Częstochowie- Rakowie i jego rangę na tle porównywalnych realizacji. Ukazuje szerokie spektrum opracowania projektowego autorstwa Włodzimierza Ściegiennego – od założeń, przez koncepcję architektoniczną i wystawienniczą po detal, projekt otoczenia z rzeźbami i tekę ekslibrisów. Prezentowany materiał oparto na materiałach pochodzących z prywatnego archiwum architekta, a artykuł jest udokumentowaniem częstochowskiego Rezerwatu Archeologicznego, muzeum, które zostało oddane do użytkowania w 1965, by bezpowrotnie zatracić swą artystyczną wartość w roku 2001.

EN

This article discusses the problem of the heritage of 1960s Polish architecture, built on the wave of the “Thaw” and that is currently disappearing and being subjected to adaptation to contemporary needs and standards. It shows the history of the pavilion of the Archaeological Preserve in Częstochowa-Raków and its rank against the background of similar projects. It shows the wide spectrum of Włodzimierz Ściegienny’s design—ranging from its assumptions, through the architectural and exhibition proposal, to the detail and site design with sculptures and a bookplate file. The material presented is based on items from the architect’s private archive, and the article itself documents the Częstochowa Archaeological Preserve, a museum that was opened in 1965 and lost its artistic value in 2001.