Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Jednym z podstawowych celów planowania przestrzennego jest minimalizacja konfliktów pomiędzy podmiotami działającymi w przestrzeni. Przestrzeń jest dobrem ograniczonym, dlatego też rodzaj i natężenie konfliktu przestrzennego zależy od jej stanu i dostępności, a przede wszystkim od celów,jakie chcą realizować podmioty zarządzające w tej samej przestrzeni. Może to prowadzić do konfliktu między parkiem krajobrazowym a samorządem gminnym. Celem parku krajobrazowego jest przede wszystkim ochrona zasobów, z wyszczególnieniem wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Cel samorządu gminnego to wykorzystanie zasobów dla zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej. Cel, jakim jest ochrona, postrzegany jest często jako zahamowanie rozwoju i zagrożenie swobodnej działalności gminy, podmiotów gospodarczych czy obywateli. W artykule skupiono się na konfliktach, których stronami są parki krajobrazowe lub parki narodowe oraz jednostki samorządu terytorialnego (gminy), przedmiotem są zasoby rozmieszczone w przestrzeni lub sama przestrzeń, przyczynami - sprzeczność interesów (celów) lub wartości, skutkujące negatywnymi efektami środowiskowymi lub wzajemnym impasem w rozwoju. Brano pod uwagę również potrzeby i możliwości wykorzystania technik GIS. Przeprowadzona w latach 2002-2003 analiza wykazała, że konfliktów jest niewiele. Najczęściej przedmiot sporu na terenie parku lub otuliny dotyczy: zabudowy letnisko wo-rekreacyjnej, chaotycznego rozprzestrzeniania się zabudowy wiejskiej, budowy sieci infrastruktury komunalnej oraz eksploatacji surowców mineralnych (często nielegalnej). Zamieszczone w tekście przykłady obrazują zróżnicowanie sytuacji konfliktowych, pod kątem ich przyczyn, natężenia i sposobów rozwiązywania. Przedstawiono obszary chronione, gdzie praktycznie konflikty nie występują, gdzie ich natężenie jest niewielkie bądź średnie, aż do takich, gdzie nagromadzenie sytuacji konfliktowych doprowadziło do stanu patowego, w którym obszar chroniony i jednostki samorządu terytorialnego wzajemnie blokują swój rozwój. Na podstawie analizy sytuacji wybranych obszarów chronionych sklasyfikowano najczęstsze przyczyny powstawania konfliktów przestrzennych: - Powoływanie obszarów bez wiedzy albo wbrew postulatom gmin; - Liczne i różne jakościowo przedmioty ochrony występujące na tym samym terenie; - Brak lub mała dokładność informacji o terenie lub brak przepływu informacji; - Silna presja rekreacyjna związana z położeniem obszarów chronionych w obrębie lub bezpośrednim sąsiedztwie obszarów o dużej gęstości zaludnienia; - Silna presja inwestycyjna; - Nieprecyzyjne w treści lub w odniesieniu do położenia w przestrzeni postanowienia planów ochrony. Wydaje się, że rosnące możliwości wykorzystania geoinformacji otwierają przed nami szerokie spektrum narzędzi przydatnych do głębokich analiz i przewidywania przyszłych stanów układów. Należy jednak pamiętać o pewnej kwestii wysuwanej przez niektórych autorów. Twierdzą oni np., że wykorzystanie systemów GIS będzie w przyszłości powodowało wzrost sytuacji konfliktowych, a nie ich spadek. Teza ta opiera się na tym, że systemy GIS dostarczają szczegółowej i aktualnej informacji jedynie na temat przedmiotu sporu (np. cenny obszar chroniony), natomiast podstawowym źródłem konfliktów jest odmienne postrzeganie przedmiotu sporu przez strony konfliktu. GIS ze swoimi praktycznie nieograniczonymi możliwościami dostarcza narzędzi, służących do selektywnego i w opinii stron jedynie słusznego argumentowania swych tez. Dlatego też możliwości wykorzystania GIS do rozwiązywania konfliktów mogą okazać się ograniczone. W związku z tym ważne wydaje się być to, aby geoinformacja odpowiednio przetworzona i prezentowana w sposób właściwy i uczciwy wpływała zarówno na świadomość mieszkańców, jak i władz jednostek samorządu terytorialnego oraz zarządzających terenami chronionymi.
EN
One of the basic aims of spatial planning is to minimise conflicts between actors that manage the space. Space itself is limited asset, so the type and intensity of spatial conflicts are strictly correlated with the state of the space and space accessibility. Actors' purposes for using space are also very important case. Among other kinds of conflicts there are conflicts between the landscape park and local authorities that represent local people interests. The main aim of landscape park's activity is to protect assets and resources, especially natural, cultural and historical values. The aim of the local authority is to use those values to fulfil local people needs. Protection is often saw as a barrier for development and threat for unlimited activity of a commune, enterprises and people. Most important tools for spatial management are protection plan of the park and local plan of the commune. So the most conflicts are related to mutual relations between those two documents. This article focuses on conflicts between parks (landcsape parks, national parks) and communes, where resources distributed in the space or the space itself are the subject of the conflicts and different values or interests are main causes of conflicts. Most interesting situation for us exists when such conflicts result in negative environmental effects or mutual impasse in development. We pay special attention on possibilities and demands for using GIS techniques. Analysis conducted in 2002-2003 revealed that conflict situations are not so many. Most frequent subjects of conflicts between the park and the local authorities are as follows: recreation buildings, chaotic sprawl of village areas, construction of infrastructure facilities and mineral resources exploitation. Examples of conflicts differ in aspects of causes, intensity and solving. We present areas where there is not any large conflicts, areas where the conflicts are on an average level, up to the areas where conflicts intensity resulted in mutual impasse in the development of the park and the commune. Basing on analysis of conflict situation we classify most frequently appear causes of conflicts. They are as follows: - Constitution of protection areas without local people knowing or public participation, - Many different subjects of protection on the same area, - Lack of information, its weak precision or lack of information dissemination, - Intensive recreation pressure on protected areas, - Intensive investment pressure and conflicted infrastructure constructions - Lack of precision and strict location in space protection plan statements. We can see that growing possibilities of using GIS techniques can help prepare new, very useful tools for supporting decision making process on protected areas. But we should remember about questions raised by some authors. They say that GIS will increase rather that decrease conflicts, since the tools based on geoinformation analysis can be used selectively by conflicting parties to support their positions. Moreover differences of opponents are often based on conflicting values and not on lack of information. So the possibilities of using GIS in solving spatial conflicts can be limited. It is very important to find a way of preparing and developing such tools that influence on local people, local authorities and park authorities in the proper and honest way.
PL
Celem pracy jest określenie warunków siedliskowych panujących w basenie dolnym doliny Biebrzy metodą transektów dolinowych, na podstawie szczegółowego rozpoznania stosunków wodnych, glebowych i fitosocjologicznych. W pracy zawarto charakterystykę siedliskową zabagnionej doliny rzeki, na przykładzie dolnego odcinka Biebrzy. Szczególną uwagę poświęcono warunkom hydrologicznym, które w decydującej mierze wpływają na siedlisko i zachodzące w nim procesy. Na podstawie rozpoznania stratygrafii złoża torfowego na przeważającej części przekroju dolinowego odtworzono prawdopodobny, historyczny przebieg procesu zabagnienia doliny. Na podstawie wierzchniej warstwy torfowiska można ocenić obecnie zachodzące procesy glebowe. Informacje o występujących zbiorowiskach roślinnych były podstawą do wyznaczenia pięciu stref ekologicznych różniących się rodzajem roślinności, sposobem zasilania hydrologicznego, dynamiką procesów sukcesji roślinnej. Na podstawie ponad pięćdziesięcioletnich obserwacji stanów wody w rzece ustalono dla każdej ze stref: długość trwania zalewu, częstość trwania zalewu o określonej intensywności, liczbę wystąpień zalewu w poszczególnych latach oraz czas trwania zalewu podczas okresu wegetacyjnego. Wyznaczono w ten sposób zasięg oddziaływania wód rzecznych na przyległe tereny zalewowe. W wyniku analizy danych hydrologicznych nie stwierdzono zmniejszenia się wielkości, częstości lub czasu trwania zalewów rzecznych. Przeciwnie, od lat 70. XX w. obserwuje się pewne wydłużenie trwania zalewów. Może mieć to związek ze zmniejszeniem retencji basenów środkowego i górnego na skutek przeprowadzonych prac melioracyjnych. W celu wytłumaczenia zmian w części zbiorowisk roślinnych i korzeniowej warstwie gleby, wskazujących na okresowe przesychanie siedlisk, należy przeprowadzić badania dynamiki zmian retencji śniegowej i zmian w zasilaniu Bagna Ławki wodą z tych zasobów.
EN
The paper presents results of the study along the transect through Bagno Ławki, part of the floodplain of the Biebrza River in its lower basin. The study involved organic soil analysis, sampling of plant communities and hydrological studies on flood phenomena. The main focus of the work was on identification of water conditions using surface hydrology analysis of fifty years data set, on peat soil characteristics describing in a qualitative way the historical water conditions and on vegetation in the late sixties and now which enabled description of ecological changes in the site. Stratigraphic data showed the way the valley had been inundated and colonised by wetland plant communities. The surface soil cover, which reflects current status of soil-water conditions, showed by a slight moorsh layer the decrease of water saturation in the soil profile. Changes of plant communities during the last thirty years proved the increase of water dynamics in some areas which allowed for the expansion of communities tolerant to water changes. In the meantime, however, significant changes of agricultural practices took place there i.e. part of the area was abandoned by farmers and only seldom mowed or (close to the river) grazed by cattle. So, the vegetation response is not only due to the hydrology. Analysis of hydrological data for the closest gauge station in Burzyn allowed to compare zonal location of plant communities with flood extension. Contrary to the general expectation, water heights, frequency and duration of waterlogged periods did not prove a decrease in flood magnitude. Flooding phenomena seem to occur longer since the seventies than before. Changes in the duration of snow cover might be responsible for the general decrease of water saturation. These phenomena will be analysed in details during further studies.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.