Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Efekt Tölpela? Myślenie środowiskowe i ekoteologiczne we współczesnym protestantyzmie

100%

Mitek-Dziemba A.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2018

|

tom 72

|

nr 3(322)

122-132

PL

Wychodząc od zagadnienia długofalowych konsekwencji działalności Martina Lutra, artykuł pragnie rozważyć je w relacji do tego, jak rozwijały się i z jakiego sposobu myślenia wyłoniły się współczesne wizje ekoteologiczne – zadając pytanie, czy protestantyzm i reformatorskie idee religijne miały na ich kształtowanie istotny wpływ i, jeśli tak, to dlaczego etyka środowiskowa znajduje bardziej żyzną glebę w takim typie religijności. Czy pierwotna postawa Martina Lutra ma tu jakieś znaczenie (włączając w to także refleksję nad eschatologicznym losem ukochanego psa Tölpela)? Na czym w istocie miałby polegać długofalowy efekt reformacyjnej zmiany myślenia, która zaowocowała najpierw, jak się często podkreśla, Weberowskim odczarowaniem świata i rozkwitem nowoczesnego kapitalizmu, by następnie, w późnej nowoczesności, przynieść wewnętrzną krytykę tego procesu oraz pojawienie się bardziej odpowiedzialnych postaw wobec przyrody i innych niż człowiek bytów? Chcąc udzielić odpowiedzi na te pytania, autorka dokonuje analizy dzieł Martina Lutra pod kątem ich zawartości ekoteologicznej, a następnie rozważa kształtowanie się w ramach współczesnego protestantyzmu religijnie motywowanej etyki środowiskowej, rozpatrując przedstawiane przezeń rewizyjne powroty do myśli Martina Lutra, w szczególności do proponowanej przez niemieckiego reformatora lektury tekstu biblijnego w zakresie relacji między Bogiem, człowiekiem i stworzeniem, tak jak zawiązuje się ona w świecie pierwotnej harmonii, w świetle późniejszego upadku, oraz w perspektywie przyszłego zbawienia.

EN

With the problem of the long-term consequences of the activity of Martin Luther as its point of departure the article wishes to consider them in relation to the manner in which contemporary eco-theological visions developed and the sort of reflections they originated from by asking whether Protestantism and the religious ideas of the Reformation exerted a fundamental impact upon their shaping and if so then why does the natural-environment-oriented ethics find a more conducive base in this type of religiosity. Is the original attitude of Martin Luther significant in this case (including reflections on the eschatological fate of his beloved dog Tölpel)? What essentially would the long-term effect of the Reformation change of thought consist of? First, it produced, as is often stressed, a Weberian disenchantment of the world and the flourishing of modern capitalism so as to subsequently, in the late modern age, bring an inner critique of that process as well as the appearance of more responsible attitudes towards Nature and beings other than man. In order to reply to this question the author analysed works by Martin Luther from the viewpoint of their eco-theological contents, and then considered the progress of religiously motivated environmental ethics within contemporary Protestantism by examining its returns to the thought of Martin Luther, and in particular to reading the Bible, proposed by the German reformer, in a reference to the relation between God, man, and creature, the manner in which it comes into being in a world of primary harmony, in the light of the subsequent fall, and in the perspective of future salvation.

2

Zmierzch doświadczenia? Pastoralistyczne lęki (neo)pragmatyzmu

100%

Mitek-Dziemba A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2014

|

nr 2(29) lęki cywilizacji

67-84

EN

The Decline of Experience? Pastoral Fears of (Neo)Pragmatism The article aims at describing and analyzing some of the contemporary dilemmas of American neopragmatist philosophy. It would appear that Richard Rorty’s conclusions concerning the conceptual framework of world-description as rooted solely in the multiplicity of contingent paradigms of vocabularies forces into the background an important aspect of the preceding pragmatist tradition: the sensory experience. Using the example of two prominent landscape artists, Nancy Holt and Ana Mendieta, as the point of departure, the article illustrates the attempts of the neopragmatist thought to revive those elements of John Dewey’s aesthetic philosophy that bear direct relevance to contemporary ecocriticism. In this context, John Shusterman’s writings may parallel the pastoral element of eco-philosophy, providing a refreshing perspective on concepts of the environment and the non-human.

3

Today’s philosophical art of living? The significance of the Socratic-Nietzschean figure of an educator for university teaching

100%

Mitek-Dziemba A.

Anthropos?

|

2013

|

nr 20-21

20-35

EN

The aim of the article is to elaborate on the ancient philosophical notion of the art of living, placing it in the context of contemporary higher education in the humanities, construed not so much as a system of inculcating knowledge and propagating proper social attitudes but as a body of responsible educators encouraging independent thinking and the growth of moral sensitivity in students. The article focuses on the way the philosophical (mainly Socratic and Hellenistic) tradition is both continued and subverted in the writings of Friedrich Nietzsche, himself the best paradigm of a creative disciple and educational master, capable of teaching not just the doctrines of wisdom but their practical application (phronesis) in the form of virtue (arête) and good living (eu dzen). The Nietzschean challenge to received knowledge and ways of conduct, his untimeliness, is then compared to Martha Nussbaum's project of utilizing philosophical tools for the purposes of implementing the principles of liberal education on the American ground.