Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

2 2014

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Typy i funkcja zagłębień bezodpływowych we współczesnym lessowym krajobrazie Płaskowyżu Nałęczowskiego (Wyżyna Lubelska, Polska wschodnia)

100%

Kołodyńska-Gawrysiak R. , Chabudziński Ł.

nr 1

There is no abstract available for this language

Zagłębienia bezodpływowe należą do głównych, a jednocześnie osobliwych elementów rzeźby obszarów lessowych. Celem badań była próba klasyfikacji zagłębień na podstawie ich cech zewnętrznych oraz określenie funkcji, jaką formy te pełnią we współczesnym krajobrazie obszarów lessowych Płaskowyżu Nałęczowskiego. Klasyfikacji zagłębień dokonano w oparciu o kryteria geomorfologiczne, hydrograficzne oraz użytkowanie terenu. Zagłębienia bezodpływowe, mimo iż są to drobne formy rzeźby, pełnią ważną funkcję we współczesnym krajobrazie Płaskowyżu Nałęczowskiego. Funkcję tę można rozpatrywać w aspekcie geomorfologicznym, ekologicznym oraz estetycznym. Z punktu widzenia geomorfologicznego, funkcja zagłębień wyraża się w ich wpływie na georóżnorodność obszarów lessowych. Na terenie wierzchowin tworzą one specyficzny mikrorelief, który urozmaica rzeźbę. W aspekcie ekologicznym, zagłębienia bezodpływowe korzystnie wpływają na bioróżnorodność obszarów użytkowanych rolniczo. Największe znaczenie pod tym względem mają zagłębienia z wodą stałą oraz periodyczną. Dzięki porastającej je roślinności leśnej oraz wodno- i wilgociolubnej bezpośrednio sąsiadującej z roślinnością pól uprawnych, wprowadzają one do krajobrazu kontrasty przyrodnicze oraz zróżnicowanie siedlisk, wpływające korzystnie na różnorodność gatunkową. Zagłębienia periodycznie wypełniające się wodą stanowią swoistego rodzaju wyspy kontrastujące typem roślinności z otaczającymi terenami pól uprawnych. Kępy drzew i zarośli stanowią osobliwe dominanty w krajobrazie monotonnych, silnie odlesionych wierzchowin lessowych, podnosząc ich walory estetyczne.

Monitoring transportu fluwialnego w małych zlewniach wyżynnych – metody i wstępne wyniki

51%

Janicki G. , Rodzik J. , Chabudziński Ł. , Franczak Ł. , Siłuch M. , Stępniewski K. , Dyer J. L. , Kołodziej G. , Maciejewska E.

nr 1

There is no abstract available for this language

W 2011 roku uruchomiono na Wyżnie Lubelskiej i Roztoczu monitoring hydro-meteorologiczny i geomorfologiczny w 7 zlewniach niskiej rangi hydrologicznej (ryc. 1), w ramach projektu NCN, pt.: „Predykcja gwałtownych ulew i modelowanie matematyczne ich skutków środowiskowych i społeczno-ekonomicznych” (nr NN/306571640). Pomiary transportu fluwialnego wykonuje się w 12 reprezentatywnych przekrojach poprzecznych rzek i potoków okresowych (ryc. 1). W pracy przedstawiono wstępne wyniki otrzymane dla okresu maj–październik 2011 roku dla dwóch zlewni (Świerszcza i Kryniczanki) położonych na Roztoczu. W analizowanym dość ciepłym i suchym okresie zarejestrowano 87 dni z opadem > 0,1 mm, a maksymalny opad dobowy nie przekroczył 40 mm (ryc. 2). Odpływ całkowity ze zlewni Świerszcza wahał się od 6,4 mm do 104,5 mm, co stanowiło 1,8 % całkowitej sumy opadów. Średni odpływ ze zlewni Kryniczanki osiągnął 10,4 mm (ok. 2,2% całkowitej sumy opadów). Skrajne wielkości dobowe przepływu w Świerszczu zmieniały się od 0,135 m3·s-1 do 0,498 m3·s-1 (ryc. 3). Najwyższe przepływy miesięczne przypadały na sierpień (0,235 m3·s-1), najniższe na wrzesień (0,153 m3·s-1). W Kryniczance skrajne wielkości dobowe przepływu zmieniały się od 0,013 do 1,52 m3·s-1, natomiast najwyższe przepływy zanotowano w lipcu, a najniższe w czerwcu i październiku (ryc. 3). Średnie miesięczne wielkości mineralizacji całkowitej były mało zmienne, zarówno dla Kryniczanki (231–287 mg∙dm-3), jak i Świerszcza (137–177 mg∙dm-3). Najmniej roztworów odprowadzanych było w czerwcu (Kryniczanka – 38,7 t, Świerszcz – 70,1 t), najwięcej w lipcu (Kryniczanka – 236 t) lub październiku (Świerszcz – 99 t), a całkowity odpływ materiału ze zlewni osiągnął 591 t (Kryniczanka) i 470 t (Świerszcz). Udział materiału rozpuszczonego w całkowitym transporcie rzeczym był bardzo wysoki (do 99.7%), a materiału dennego niewielki (< 1%). Wskaźniki denudacji jednostkowej w okresie maj–październik 2011 roku wahały się od 0,6 do 3,5 t·km-2 dla zlewni Kryniczanki oraz od 1,7 do 2,2 t·km-2 dla zlewni Świerszcza. Średnie wskaźniki denudacji chemicznej osiągnęły 1,5 t·km-2 dla Kryniczanki i 0,19 t·km-2 dla Świerszcza. Średnie wskaźniki denudacji mechanicznej dochodziły do 0,019 t·km-2 dla Kryniczanki i 0,072 t·km-2 dla Świerszcza. Otrzymane wskaźniki denudacji nie odbiegają od średnich z wielolecia. Zróżnicowanie transportu fluwialnego w analizowanych zlewniach było uzależnione od wielkości i rozkładu odpływu oraz pokrycia terenu. Otrzymane zaś wskaźniki denudacji są niższe od przeciętnych dla Wyżyn Polskich i porównywalnie z obszarami Niżu Środkowoeuropejskiego. Wpływa na to stosunkowo mała rozpuszczalność większości skał w podłożu, znaczny udział lasów i łąk w dnach dolin oraz małe nasilenie antropopresji (duży udział obszarów chronionych).