Celem artykułu jest analiza koncepcji „cyfrowego Lewiatana”, jaka pojawia się w literaturze na styku filozofii technologii i filozofii społecznej. Nowy Cyfrowy Lewiatan, poza oczywistym odniesieniem do klasycznej koncepcji Th. Hobbesa, stanowi kontynuację tego, co M. Hardt i A. Negri nazwali „Imperium”, a B. Bratton określił jako „Stos” (the Stack). Argumentuję, że kluczowe jest spojrzenie na nowego Lewiatana jako na trwający wciąż proces budowy, a zatem w sposób procesualny, który pozwala na wydobycie ważnych charakterystyk tego globalnego techno-politycznego konstruktu. Wskazuję, że rozbudowa cyfrowego Lewiatana ma charakter odśrodkowy i pozbawiony odgórnego planu, który by wskazywał docelowe efekty całego przedsięwzięcia. Dostrzegam w tym wynik opisywanego przez J.F. Lyotarda kryterium performatywności, a także totalizujący rys, który objawia się m.in. w tym, że rozbudowa ta angażuje nas wszystkich. Cyfrowy Lewiatan może stanowić niebezpieczne zwieńczenie drogi od Rozumu, poprzez racjonalność, aż po szaleństwo racjonalizacji. Poddaję też dyskusji konsekwencje, jakie rozbudowa Lewiatana ma dla naszej zdolności myślenia w ogóle, a w szczególności do konceptualizacji samego tego tworu. Wiążę ten temat z próbą krytyki myślenia utopijnego, akceptującego warunki „nie-miejsca”, zgodnie z ideą Negriego i Hardta. Myślenie takie, idąc za M. Heideggerem, odrywa nas od miejsca i umiejscowienia, które – jak zakładam – powinny być zawsze podstawą myślenia.
This paper’s aim is to provide a new interpretation of Martha C. Nussbaum’s and Richard Rorty’s views on the ethical role of literature. I pursue this aim in a threefold manner. First of all, I shortly discuss and provide a critique of previous comparisons by other authors. Afterwards, based on the presented critique of other comparisons, I present concise summaries of their respective views. Finally, I propose a double context for interpreting and assessing their views together. The main claim of the paper is the following: despite several differences in their philosophical underpinnings, Nussbaum’s and Rorty’s views on literature can be interpreted together using the context of John Rawls and Jacques Rancière. This interpretation consists of showing how uncovering a shared Rawlsian characteristic of Nussbaum’s and Rorty’s views paves a way for explaining how literature actually does ethical work, using some concepts of Rancière. Such a contextual reading allows for both a more thorough understanding of their respective projects and assessing their shared shortcomings.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.