Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rola ryzyka i niepewności w procesie zarządzania gospodarką złożem w górnictwie węglowodorów

100%

Byrska-Rąpała A.

|

2011

|

tom T. 67, nr 6

36-42

PL

W artykule opisano sposoby i techniki analizy ryzyka i niepewności na każdym etapie "życia projektu" inwestycyjnego w sektorze wydobywczym - od poszukiwań poprzez zagospodarowanie, eksploatację i zamknięcie kopalni oraz koncepcja kompleksowego zarządzania ryzykiem i niepewnością jako integralnego elementu zarządzania złożem i jego wartością. Kompleksowe zarządzanie złożem to zarządzanie wzajemnie przenikających się obszarów, tj. technologia, ludzie, metody i techniki analizy danych.

EN

In the article the methods and techniques of risk and uncertainty analysis at every stage of "investment project life" in the extractive sector has been described - from explorations through management, exploitation and mine closure and the conception of complex rock and uncertainty management as integral element of deposit and its value management. The conception of complex risk and uncertainty management as integral element of deposit and its value management were presented. Complex deposit management is the management of mutually penetrating areas, i.e. technology, people, methods and techniques of data analysis.

2

Standardy wartości aktywów w sektorze naftowym

100%

Byrska-Rąpała A.

|

2006

|

tom Nr 48, t. 1

28-35

EN

The evaluation engineering offers many methods for determining fair-market-value of a hydrocarbon property (FMV). All of them fall into four general categories: comparative sales, rule of thumb, income forecast, and replacement costs. The proper FMV determinations should consider the time element of the revenue stream and the technological, economic, and political uncertainties. None of the methods is more reliable than the estimates of future mineral prices on which they are based. The paper presents main problems connected with the determination of FMV in oil and gas sector.

3

Zbilansowana karta osiągnięć narzędziem wspomagającym proces zarządzania firmą naftową

63%

Byrska-Rąpała A. , Łada-Cieślak M.

|

2000

|

tom T. 16, z. 1

94-104

PL

Ostatnia dekada przyniosła istotną zmianę procesów planowania strategicznego w przedsiębiorstwach naftowych. Nowe oblicze tych firm kształtuje koncentracja działań zmierzających do zwiększenia rentowności i zysku udziałowców, a niemożność wiarygodnego prognozowania wymusza zachowanie odpowiedniej elastyczności. W artykule zaprezentowano jeden z nowych instrumentów wspomagających proces zarządzania firmą, tj. zbilansowaną kartę osiągnięć, szczególnie zwracając uwagę na podział mierników oceny i ich rolę w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wykorzystanie mierników oceny w zarządzaniu przedsiębiorstwem związane jest z koncepcją zarządzania przez cele. Cele przedsiębiorstwa mogą być osiągane poprzez dekompozycję na cele cząstkowe poszczególnych jednostek wewnętrznych funkcjonujących w przedsiębiorstwie, a następnie stworzenie i systematyczne stosowanie systemu mierników oceny stopnia realizacji poszczególnych celów cząstkowych. Dla każdej grupy mierników autorzy podają przykłady miar umozliwiające pomiar stopnia wykonania założeń strategicznych zawartych w zbilansowanej karcie osiągnięć. W drugiej części zaprezentowano przykład zastosowania zbilansowanej karty osiągnięć w jednej z firm sektora naftowego.

EN

In the last decade the significant change in the strategic planning process of the oil companies was observed. The new face of this companies is shaped by: focus on profitability and shareholder value, impossibility of reliable forecasting, increased need for flexibility. The paper presents one of the new instruments supporting the process of enterprise management - balanced scorecard. First part of this paper reviews the basic assumptions of the balanced scorecard concept. The focus is on the distinet groups of performance measures used and the role of measurement systems in enterprise management. Application of performance measures in enterprise management drives from the "management by objective" concept. The goals of enterprise can be archived by decomposition on the particular internal units and then development and systematic use of the performance measurement system supporting to assess the rate of particular objectives achievement. For each group of measures examples of indicators enabling assessment the rate of achievement of strategic assumptions formulated in balanced scorecard are presented. In the second part of the paper describes the example of the balanced scorecard for one of the major oil companies.

4

Zastosowanie metody trzech punktów do estymacji zasobów złoża węglowodorów

63%

Byrska-Rąpała A. , Kozarkiewicz-Chlebowska A.

|

2000

|

tom T. 16, z. 2

91-102

PL

Celem artykułu jest przedstawienie metody trzech punktów, która służy do oceny wielkości zasobów pojedynczego złoża węglowodorów. Metoda ta, należąca do grupy metod wolumetrycznych, oferuje prostotę procedur obliczeniowych połączoną z odpowiednią dokładnością oszacowania. W metodach wolumetrycznych zasoby złoża są obliczone jako iloczyn kilku parametrów geologicznych, takich jak powierzchnia, miąższość, porowatość itd. Ze względu na ryzyko i niepewność, każdy z parametrów jest przedstawiany nie w postaci pojedynczej wartości, lecz jako rozkład prawdopodobieństwa. W rezultacie oszacowane zasoby złoża przyjmują również postać statystycznego rozkładu zmiennej losowej. Rozkład ten można uzyskać w wyniku symulacji metodą Monte Carlo. Metoda trzech punktów, która może być uznana za metodę alternatywną, zamiast tysiąca iteracji symulacyjnych, wymaga zastosowania estymatorów Pearsona-Tuckeya. Pozwalają one na wyznaczenie średniej, wariancji oraz innych charakterystyk liczbowych rozkładu zasobów złoża węglowodorów. W pierwszej części artykułu zostały zaprezentowane założenia i główne procedury obliczeniowe metody trzech punktów. W części drugiej zaprezentowano przykład praktycznego wykorzystania tej metody, jak również pokazano wyniki porównania rezultatów oszacowania zasobów złoża ropy naftowej metodą trzech punktów i metodą symulacyjną. Analizowany przypadek i przeprowadzone testy statystyczne potwierdziły, że obie metody dają porównywalne wyniki.

EN

The main aim of this paper is to present the three-point method of hydrocarbon reserves estimation for a single prospect. This volumetric method can be regarded as a very useful and precise tool, despite the fact that it does not require complicated mathematical figures. In the volumetric method hydrocarbon recoverable reserves are calculated as multiplication of a number of parameters, such as areal extent of prospect, net pay, porosity etc. Because of the uncertainty, each parameter is represented as a distribution and, consequently, recoverable reserves have to be expressed as a probability distribution. This distribution can be obtained in Monte Carlo simulation process. The three-point method, which can be considered as an alternative to Monte Carlo simulation, instead of thousands of iterations, requires Pearson-Tuckey estimators for mean and variance. On the basis of these two parameters the distributions of reserves as well as other characteristics such as mode, median, percentiles can be calculated. In the first part of the article the assumptions as well as the main calculating procedures of the three-point method have been presented. In the next part, on the basis of a real prospect appraisal, the three-point method and Monte-Carlo simulation method have been compared. The result of the case study as well as statistical tests have confirmed that the three-point method produces the results comparable with more complicated Monte Carlo simulation.

5

Zastosowanie rozkładu logarytmiczno-normalnego i logarytmiczno-hiperbolicznego do modelowania rozkładu wielkości złóż węglowodorów w Polsce

51%

Byrska-Rąpała A. , Kozarkiewicz-Chlebowska A. , Łucki Z.

|

1998

|

tom T. 14, z. 4

95-107

PL

Racjonalne zarządzanie poszukiwaniami naftowymi jest możliwe w oparciu o analizy geologiczne, połączone odpowiednio z analizami ekonomicznymi. Jedną z podstwawowych analiz jest modelowanie rozkładu wielkości złóż ropy naftowej lub gazu ziemnego w jednorodnych jednostkach geologicznych. Liczba złóż i ich zasoby decydują o zasobności danej jednostki geologicznej i w rezultacie o jej wartości ekonomicznej. Problem rozkładu wielkości złóż węglowodorów jest stale tematem nowych artykułów i nie wydaje się, że jeszcze daleko do jego wyczerpania. Obok znanych i stosowanych rozkładów wielkości złóż, w ostatnich latach geostatystycy wprowadzili nowy rozkład, tj. rozkład logarytmiczno-hiperboliczny. Celem artykułu było sprawdzenie możliwości wykorzystania rozkładu logarytmiczno-hiperbolicznego i rozkładu logarytmiczno-normalnego do opisu rozkładu złóż odkrytych w poszczególnych prowincjach geologicznych Polski. Wyniki badań zaprezentowano w formie tabel i rysunków. Porównanie przydatności obu rozkładów do modelowania statystycznych rozkładów złóż węglowodorów w Polsce nie potwierdziło tezy o wyższości żadnego z tych rozkładów.

EN

Deposit size is a key factor in decisions concerning exploration and development of hydrocarbon reserves. Since it is unknown without an extensive study on individual field, there is a great interest in determining the field size distribution pattern, which could be used for reserves predictions. Geostatistics provides many models useful for such purposes (lognormal, exponential, Pareto, Zipf's law, etc.). One of the widely used models - lognormal distribution - was examined and its usefulness was confirmed in many cases. An alternative probability distribution for modelIing oil field size is the loghyperbolic, which could offer similar or even better fit to the empirical data. The aim of this paper is to examine both distribution models - lognormal and loghyperboIic - on the empirical sets of data. Three main Polish oil and gas basins (Carpathian, Forecarpathian and Poland Lowland) as well as three geological formations (Miocene, Dolomite, Rotliegende) were chosen to prove the qualities of both patterns. The lognormality and loghyperbolicity of observations were tested with x2 test of goodness of fit. The obtained results are compared and discussed in the paper. The results indicates that both models represent properly the distribution of oil and gas fields reserve size and could be recommend as useful geostatistical tools.

6

Badanie świadomości energetycznej społeczeństwa polskiego

51%

Łucki Z. , Byrska-Rąpała A. , Soliński B. , Stach I.

|

2006

|

tom T. 9, z. 2

5-63

PL

Przedstawiono pojęcie świadomości energetycznej i podano przykłady jego występowania w literaturze. Dokonano przeglądu literatury zagranicznej i polskiej z zakresu socjologii energii oraz przedstawiono niektóre badania socjologiczne z zakresu energetyki przeprowadzone w USA, Europie i w Polsce. Wykazano, że w kraju badania te są prowadzone w bardzo ograniczonym zakresie. Postawiono tezę, że przestarzała struktura bilansu energetycznego Polski, bazująca w ponad 60% na węglu, jest efektem braku energetycznej świadomości społeczeństwa polskiego, które nie orientuje się w jakim kierunku rozwinęła się energetyka europejska. Dla udowodnienia tej tezy przeprowadzono - na podstawie próby studenckiej liczącej 880 respondentów i próby ogólnej składającej się z 280 osób - sondaż ilościowej (wyrażonej w procentach) orientacji Polaków w zakresie struktury zużycia pierwotnych źródeł energii we własnym kraju, w Unii Europejskiej oraz w sześciu wybranych krajach europejskich. Opisano zastosowaną metodykę badań - ankietę, sposób przeprowadzania wywiadów, wielkość błędów oceny oraz testowanie hipotez statystycznych. Odpowiedzi polskich studentów porównano z odpowiedziami ponad setki studentów z Finlandii i Włoch, którzy otrzymali do wypełnienia taką samą ankietę. Duży nacisk w trakcie ankietowania położono na spontaniczność ocen - badano odczucia respondentów, a nie ich wiedzę. Wyniki ankiety skonfrontowano także z odpo-wiedziami na jedno z pytań eurobarometru z 2002 roku, w którym respondenci z 15 krajów Unii oceniali jakościowo ("duży", "średni" czy "mały") udział poszczególnych źródeł energii w swej energetyce. Stwierdzono, że polskie społeczeństwo ma słabą i bardzo zróżnicowaną orientację w zakresie wykorzystywanych źródeł energii. Przy ocenie krajowego bilansu energetycznego większość respondentów oceniła za nisko udział węgla i ropy naftowej, a za wysoko udział gazu ziemnego. Duża część ankietowanych podała, że w Polsce korzysta się z energii jądrowej. Przy ocenie energetyki unijnej większość respondentów zawyżyła udział węgla i zaniżyła udział ropy naftowej, a blisko połowa ankietowanych zaniżyła udział gazu ziemnego i zawyżyła udział energii jądrowej. Tendencje te w sumie tworzą zjawisko asymilacji (upodobniania) - w wyobraźni społeczeństwa - energetyki polskiej do unijnej poprzez popra-wianie obrazu Polski przy równoczesnym pogarszaniu obrazu Unii. Zjawisko to objawiło się także tym, że większość ankietowanych uznała błędnie węgiel za paliwo dominujące w Niemczech, na Węgrzech i na Ukrainie oraz że najwięcej głosów otrzymał węglowy model energetyki unijnej. Nie stwierdzono w zasadzie dużych różnic pomiędzy ocenami ilościowymi wystawianymi przez studentów i respondentów z próby ogólnej, jak też pomiędzy poszczególnymi podgrupami socjodemograficznymi społeczeństwa (np. pomiędzy kobietami i mężczyznami). Występowanie zjawiska upodabniania Unii i innych państw do własnego kraju stwierdzono także w ocenach liczbowych wystawionych przez studentów fińskich i włoskich. Między innymi, uznali oni w swej wyobraźni Polskę za kraj o znacznie nowocześniejszej energetyce - ze znacznie mniejszym udziałem węgla, a większym energii jądrowej lub paliw węglowodorowych. Oceny studentów zagranicznych były w ogólności mniej zróżnicowane niż respondentów polskich, ale ogólna poprawność odpowiedzi była we wszystkich trzech krajach tego samego rzędu. Analizując wyniki eurobarometru stwierdzono, że w sondażach energetycznych powinny być wykorzystywane oceny ilościowe, gdyż proszenie respondentów o oceny jakościowe może prowadzić do nieporozumień i niepoprawnych wyników. Na zakończenie podkreślono, że politycy odpowiedzialni za modernizację polskiej energetyki powinni organizować i wykorzystywać kompleksowe badania poglądów opinii społecznej w zakresie energetyki, a następnie tę opinię odpowiednio kształtować i monitorować.

EN

A concept of energy consciousness is defined and its appearance in the literature is discussed. English and Polish literature on sociology of energy is reviewed and some energy surveys from the U. S., Europe and Poland are presented. The scarcity of domestic energy surveys is underlined. An assumption was made that old-fashioned, 60 per cent coal orientated, energy consumption structure in Poland is due to poor energy consciousness of Polish society who has no idea how the European energy sector looks like. To prove this, a survey has been conducted of Polish people's numerical perceptions of primary energy sources consumption structure in their own country, in the European Union and in six European countries, using sample of 880 students and general sample of 280 people. The survey methodology is described: a questionnaire used, questioning methods, confidence limits and testing of statistical hypotheses. The answers of Polish students were compared with the answers of more than hundred Finnish and Italian students provided with the same questionnaire. When questioning, a great emphasis was put on a spontaneity of answers - the goal was to study feelings of people, not their knowledge. The results obtained were compared with findings of Eurobarometer 2002 in which one of the questions, put to the people from 15 EU Member States, was about qualitative ("little"^ "medium", or "much") perception of use of various energy sources. It was found that Polish society has poor and highly variable perception of use of primary energy sources. When assessing domestic structure of energy use, the majority of questioned underestimated the actual use of coal and crude oil while overestimated the actual share of natural gas. A big part of respondents perceived that Poland uses nuclear energy. When assessing EU energy sector, the majority of questioned overestimated the actual use of coal and underestimated the actual share of crude oil while nearly half of respondents underestimated the use of natural gas and overestimated the share of nuclear energy. These tendencies form - in the mind of Polish people - a phenomenon of assimilation of Polish energy sector to EU energy sector by improving the image of Poland and by worsening the EU image at the same time. This phenomenon has also other manifestations: the majority of questioned perceived falsely coal as dominant fuel in Germany, Hungary and Ukraine while the coal-based energy model of European Union received the highest percentage of voices. Practically there is no difference between perceptions of students and general sample and no variation in perceptions according to socio-demographic factor (e. g. sex or level of education). The assimilation of the European Union and individual countries to respondent own country has been found also in numerical perceptions given by Finnish and Italian students. Among others, they perceive Poland as a country having more modern energy sector - with limited use of coal and with higher use of nuclear energy or hydrocarbon fuels. The assessments given by foreign students have in practice lower variation than those of Polish respondents but the general correctness of answers is of the same level. As regards the results of the Eurobarometer it is proposed that the quantitative assessments should be asked in energy surveys as qualitative questions may lead to misunderstanding and poor results. In conclusion, it is underlined that Polish politicians responsible for updating of domestic energy sector should organize and use the complex surveys of public opinion on energy-related issues and then mould and monitor that opinion.