Ryzyko wystąpienia zagrożenia powodowanego przez drzewa obejmuje ocenę prawdopodobieństwa jego upadku lub złamania, a w konsekwencji – uszkodzenia obiektu czy narażenia zdrowia lub życia człowieka. W ostatnich latach obserwuje się rozwój nowoczesnych metod badania statyki drzew, rozwijane są nowe techniki, wykorzystujące najnowsze zdobycze naukowe.
Dobroczynna rola drzew w przestrzeni życia człowieka jest nie do przecenienia. Powodów, dla których sadzimy i chronimy drzewa w miastach, jest wiele. Szczególną troską otoczono drzewa sędziwe i cenne, wobec których zaczęto stosować leczenie chirurgiczne. Wzorem lekarzy dla ludzi, pojawił się zawód lekarza, a nawet chirurga drzew.
Trawniki i powierzchnie zadarniające występują jako podstawowy składnik pokrycia terenu w pasach zieleni wzdłuż ulic i dróg dojazdowych oraz wypełniają wszelkie wolne od zabudowy i nawierzchni miejsca. Ich stan i jakość zależy nie tylko od poprawnego układu kompozycyjnego i składu gatunkowego roślin, ale także od intensywności i zakresu pielęgnacji tych elementów.
Z raportu opracowanego przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynika, że w części południowej naszego kraju liczba dni z gwałtowną wichurą o prędkości ≥ 25 m/s wynosi w roku ok. 40. Przy takiej prędkości wiatru należy liczyć się z możliwymi uszkodzeniami drzew, a co za tym idzie – z konsekwencjami w postaci szkód powodowanych przez wiatrołomy i wykroty.
Kontrolując drzewa w Polsce, nadal skupiamy się na ocenie ich statyki, stosując mniej lub bardziej obiektywne metody. Zupełnie intuicyjnie ocenia się ryzyko wypadku lub – co gorsza – aspekt ten się pomija, uznając, że każde drzewo o osłabionej statyce stwarza zagrożenie bezpieczeństwa. Takie działanie powoduje, iż niezależnie od ryzyka wypadku i wagi jego skutków decyzję o postępowaniu z drzewem determinują wyniki oceny jego statyki.
Za wywracanie i łamanie się drzew odpowiada wiele czynników. Zjawisko to naturalnie występuje w fazie terminalnej (starzenia) drzewostanów, gdzie najstarsze i najsłabsze drzewa zamierają, robiąc miejsce zastępującym je podrostom, stanowiącym młode pokolenie drzew. W przestrzeni zurbanizowanej mamy do czynienia ze sztucznym układem terenów zieleni, gdzie nagromadzenie czynników stresowych i błędy procesu inwestycyjnego potęgują ryzyko powstawania wykrotów i wiatrołomów. To z kolei stwarza zagrożenie dla ludzi i ich mienia.
W przypadku diagnozy statyki drzew niezbędna jest wiedza eksperta, jednak wzrost świadomości właścicieli drzew w tym zakresie może w znacznym stopniu wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa i zminimalizować ryzyko wypadku spowodowanego przez złamane czy obalone drzewo. Wiedza o przyczynach pogarszania statyki może też wpłynąć na poprawę kondycji drzew.
Przemyślane gospodarowanie przestrzenią to sprawa nie tylko wykwalifikowanych architektów krajobrazu czy planistów – w gronie osób mających wpływ na środowisko jest każdy obywatel. Z kolei bierność społeczeństwa skutkuje nierzadko dużymi stratami dla krajobrazu, a tym samym dla ludzi.
EN
The main form of a spatial education in Poland are one-off a few days workshops. They are most often organized in cities and very seldom in villages where spatial order should have great importance. Workshops carried in Wilga parish by the Social and Cultural Society. Together for Wilga Parish, as a part of Even Odds; Program were an exception from the rule. The Program is realized under the slogan. I play green and more.
Łąki kwietne są ciekawą alternatywą dla trawników wymagających pracochłonnego koszenia i podlewania. Barwne kolory, zmienność i małe wymagania pielęgnacyjne to niewątpliwe zalety wprowadzania łąk kwietnych na tereny miejskie. Po zaprzestaniu stosowania zarówno nawozów sztucznych i pestycydów, jak i intensywnych prac pielęgnacyjnych na trawniki wraca życie i mnogość gatunków.
Trawniki są najczęstszym elementem terenów zieleni miejskiej, wybieranym ze względu na swoje duże zdolności regeneracyjne i łatwą adaptację do trudnych warunków miejskich. Ważną cechą trawników jest ich estetyczny wygląd, o którym decyduje barwa powierzchni, jej gładkość i zawartość darni.
Wycena prac w zakresie urządzania i pielęgnacji terenów zieleni w miastach nie należy do łatwych, jednakże sporządzanie tego typu kosztorysów jest nieuniknione. Jak zatem poprawnie wyliczyć koszt robót i usług związanych z zagospodarowaniem terenów zieleni?
Rozwój inwestycji drogowych to jeden z głównych priorytetów w krajach UE. Oprócz infrastruktury podziemnej i naziemnej duży nacisk kładzie się również na odpowiednie zagospodarowanie poboczy dróg i ulic, m.in. przez obsadzenia roślinne. W projektowaniu i kształtowaniu roślinności przyulicznej bierze się pod uwagę zarówno walory przyrodnicze i estetyczne, jak i względy bezpieczeństwa ruchu.
Bezpieczeństwo drogowe jest sprawą ważną dla wszystkich. Kraje UE poświęcają tej kwestii coraz więcej uwagi. Wdraża się działania mające na celu ograniczenie liczby wypadków i poprawę jakości ruchu drogowego. Wśród wielu przyczyn wypadków drogowych wymienia się niebezpieczne drzewa, czyli rosnące zbyt blisko, zasłaniające widok na drogę, albo wywrócone lub złamane.
W zapobieganiu zagrożeniom powodowanym przez wywracające i łamiące się drzewa ważne znaczenie ma bieżąca ocena kondycji i wytrzymałości mechanicznej drzew z uwzględnieniem aspektu bezpieczeństwa. W praktyce do rutynowej kontroli drzew miejskich stosuje się metody wizualne.
Wzdłuż dróg prowadzi się cięcia techniczne krzewów i drzew wrastających w światło skrajni drogowej oraz usuwa się drzewa uszkodzone i obumierające, grożące złamaniem lub wywróceniem. Poprawa bezpieczeństwa i zapobieżenie naturalnej sukcesji są też powodem koszenia roślinności zielnej wzdłuż poboczy dróg.
W polityce krajów Unii Europejskiej duże znaczenie ma jakość przestrzeni. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, kraje członkowskie wdrażają ideę ładu przestrzennego, aby podnieść jakość życia społecznego.
EN
The politics of the EU countries has a great impact on space quality. Lack of the esthetic education and focus on individual benefits contribute to underestimation of the surrounding space. Compared to other countries, spatial education in Poland does not have a fertile ground to grow. Since the past generations did not care for the space, we lack a so called culture of the space management.
Zmiana świadomości społecznej o znaczeniu drzew w środowisku miejskim powoduje, że ważna staje się nie tyle sama ich obecność, ile jakość. Drzewa chore, ze zdeformowaną koroną i uszkodzonym systemem korzeniowym, nie będą spełniały funkcji fitosanitarnej, a wywracając się lub łamiąc, mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i mienia. Aby temu zapobiec, istotne jest systemowe zarządzanie miejskim drzewostanem, które swym zakresem obejmie procesy planowania, projektowania i zakładania zadrzewień oraz ich pielęgnację, ochronę i wymianę.
Wzrost świadomości nadrzędnej roli zieleni w środowisku życia człowieka powoduje, że coraz większy nacisk kładzie się na jakość przestrzeni, a jej zagospodarowanie stanowi istotną część inwestycji. Rosnące koszty zakładania i utrzymania terenów zieleni zmuszają zarządców do wyboru właściwej strategii gospodarowania ich zasobami, gdzie niemałą rolę odgrywa usprawnienie strefy wykonawczej, w której, oprócz poszukiwania środków finansowania, podstawą jest prawidłowa kalkulacja kosztów.
W porównaniu do zdarzeń drogowych lub kataklizmów powodziowych skala wypadków lub uszkodzeń mienia, powodowanych przez wiatrołomy i wykroty, jest niewielka. Stanowią one jednak poważne zagrożenie. Szeroka wiedza na ich temat pozwoli nie tylko poprawić bezpieczeństwo publiczne, ale także polepszyć warunki bytowania drzew w miastach.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Opracowana metoda oceny zagrożenia powodowanego przez drzewa o osłabionej statyce opiera się o analityczny model drzewa zdarzeń. Wykazano, że za różne uszkodzenia (wykroty, złamania w odziomku, w obrębie pnia, w rozwidleniu czy w koronie) odpowiadają różne cechy drzewa. Metoda składa się z trzech elementów: oceny prawdopodobieństwa upadku drzewa, oceny narażenia ludzi i ich mienia oraz oszacowania skutków zdarzenia. Obejmuje program ochrony drzewa, uwzględniając czynnik minimalizacji ryzyka. Daje zbieżne wyniki i może być stosowana po przeszkoleniu przez różne osoby.
EN
The method of assessing threats posed by trees of weakened static properties is based on an analytical model of the Event Tree Analysis (Fault Tree Analysis). It has been proved that various properties of a tree are responsible for various damages (fallen trees, butt end, trunk or crown fractures). The method is composed of three elements: the evaluation of the tree fall probability, the evaluation of human exposure to danger, and the assessment of the event results. The method includes the tree protection programme, taking into account the risk minimization factor. It gives coincident results and may be applied by various persons who have undergone proper training.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.