Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

„Tańcz, opowiedz im wszystko…”: Losy tancerek żydowskich w czasach Holokaustu

100%

Leyko M.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

tom 73

|

nr 1

41-56

EN

This article offers the first discussion of the fate of Jewish female dancers during the Holocaust. For young Jewish women who challenged the existing model of upbringing based on patriarchal tradition, modern artistic dance was an attempt at defining their own identity. Therefore, education in dance schools was very popular among Jewish girls and women, so much so that their pre-war graduates could be counted in hundreds. In terms of methodology, the article focuses on presenting individual life stories that can illustrate the scale of oppression experienced by Jewish female dancers. Their fates are presented as manifestations of three biographical matrices: emigration/fleeing/exile, life in the ghettos, and the attempt to survive on the Aryan side. At the same time, the article calls for systematic research on the subject.

PL

W artykule po raz pierwszy podjęto badania nad losami tancerek żydowskich w czasach Holokaustu. Nowoczesny taniec artystyczny stanowił próbę zdefiniowania własnej tożsamości przez młode kobiety żydowskie, które kwestionowały dotychczasowy model wychowania w tradycji patriarchalnej. Z tego powodu kształcenie w szkołach tańca było bardzo popularne wśród dziewcząt i kobiet żydowskich, a ich absolwentkami mogło być w okresie przedwojennym nawet kilkaset osób. W pracy przyjęto metodę skoncentrowaną na prezentacji losów jednostkowych, które mogą ilustrować skalę opresji, jakiej doświadczały tancerki żydowskie. Ich losy przedstawiono jako realizację trzech matryc biograficznych: emigracja/ucieczka/wygnanie, życie w gettach i próba przetrwania po aryjskiej stronie. Artykuł jest jednocześnie postulatem w sprawie podjęcia systematycznych badań nad tym zagadnieniem.

2

Imperium teatralne Maxa Reinhardta

100%

Leyko M.

Pamiętnik Teatralny

|

2018

|

tom 67

|

nr 1/2

45-58

EN

Max Reinhardt, a director who had an enormous influence on the style and convention of European theatre in the 20th century, can also be credited with creating a modern model of theatre enterprise; he ran several theatres at the same time, and the gusto with which he ruled his theatre empire earned him the name of der Theatrarch in the German-speaking community. Reinhardt’s actions as manager of Berlin theatres-the Deutshes Theater, the Kammerspiele, and the Grosses Schauspielhaus-is presented against the backdrop of the German theatre management system that had been in place since 1896, when Gewerbefreiheit, the freedom of trade law that made theatre enterprise no different from any other commercial endeavour came into effect. In a sense, the law spoiled the theatre whose mission had hitherto been to raise the culture of German society, and as a result, the number of theatres offering popular entertainment increased dramatically. Faced with strong competition, Reinhardt was nevertheless able to run several theatres without lowering high artistic standards and still turn a profit.

PL

Max Reinhardt – reżyser, który w sposób istotny kształtował styl i konwencje teatru europejskiego w XX wieku – stworzył także nowoczesny model teatru jako przedsiębiorstwa; prowadził jednocześnie kilka scen, a rozmach, z jakim kierował swoim imperium teatralnym, sprawił, że w środowisku niemieckojęzycznym bywał nazywany „der Theatrarch”. Działalność Reinhardta jako dyrektora teatrów berlińskich – Deutsches Theater, Kammerspiele i Grosses Schauspielhaus – została przedstawiona na tle systemu organizacji teatrów niemieckich, jaki obowiązywał od roku 1869 po wprowadzeniu „Gewerbefreiheit”, czyli prawa o wolności zarobkowania, na mocy którego działalność teatralna została potraktowana na równi z innymi przedsiębiorstwami gospodarczymi i handlowymi. System ten „zepsuł” w pewnym sensie teatr, którego misją było dotychczas powszechne podnoszenie kultury społeczeństwa niemieckiego i sankcjonował dynamiczny przyrost scen jako miejsca popularnej rozrywki. W obliczu silnej konkurencji Reinhardtowi udało się nie tylko prowadzić kilka teatrów na wysokim poziomie artystycznym, a mimo to przynoszących poważne zyski finansowe.

3

Teatr jako sztuka (systemowego) przepisywania

100%

Leyko M.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

tom 57/114 z. 2

77-86

PL

Tekst w teatrze jest bytem specyficznym. Nie jest w niego wpisana żadna zakodowana interpretacja, stąd każda realizacja sceniczna tego samego tekstu, dokonująca przekładu wyjściowego projektu na inne środki teatralne, musi się jawić jako pisanie innego tekstu, o inaczej rozłożonych akcentach, sensach etc. Artykuł dotyczy przypadków wprowadzania zmian w tekście, które są wymuszane przez system. Z jednej strony chodzi tu o systemy zewnętrzne wobec teatru — system władzy i cenzury, z drugiej zaś o kompleksowe oddziaływanie systemów, których elementem jest teatr w danej sytuacji estetycznej, określanej m.in. przez organizację teatru, konwencję estetyczną, zdolności percepcyjne odbiorcy. Problem ten zostanie przedstawiony na przykładzie niemieckiego teatru narodowego pod koniec XVIII wieku i porównany z analogiczną fazą rozwoju teatru polskiego.

EN

The text in the theatre is a specific rationale. There is no encoded interpretation behind it, thus each staging of the same text that translates the initial project into other theatre means of expression must appear to be like writing the text again, with different accents, meanings, etc. The paper is concerned with situations when the text is subject to some changes which are forced by the system. On the one hand, it relates to systems which are external towards the theatre — the system of political power and censorship, on the other hand, it concerns the complex impact of systems whose element is the theatre in a given aesthetic situation, defined i.a. by theatre organisation, aesthetic convention, the viewer’s perceptive capacity. That issue will be presented by example of the national German theatre at the end of the 18th century and compared with the corresponding phase of the development of the Polish theatre.

4

Listy gratulacyjne do profesora Edwarda Krasińskiego

32%

Dudzik W. , Jurkowski H. , Kolankiewicz L. , Leyko M. , Orzechowski K. , Strzelecki A. , Taylor-Terlecka N. , Waszkiel , Halina M.

Pamiętnik Teatralny

|

2013

|

tom 62

|

nr 1(245)

33–41