Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Teoria demokracji deliberatywnej w myśli Johna Rawlsa

100%

Turoń-Kowalska A.

Horyzonty Polityki

|

2023

|

tom 14

|

nr 46

185-206

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The scientific aim is to present a specific role of John Rawls that he played in co-creation of the concept of deliberative democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Deliberative democracy focuses on deliberation that should bring in-depth knowledge of the participants in a given matter as well as the awareness of other individuals’ interests. One must acquire knowledge of the distinction between public reason and many non-public reasons, and at the same time be impartial to the points of view of vast rational doctrines. The research method is based on text analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an attempt to synthetically analyse Rawls’s contractualistic proposition in order to “organise the state well”. Then, there follows an analysis of the concept of justice as impartiality indicating the basis for creating the theory of deliberative democracy. The focus is put on Rawls’s innovative solution – the reflection of balance can only be achieved through the result of a certain structure (construction) and the normative nature of his proposition was indicated, which distinguishes this concept from predecessors asking similar questions. RESEARCH RESULTS: In his attempts to construct a “machine of reason” and a “game of reason”, and finally an “original situation” from which the principles of justice as impartiality can be derived, John Rawls attempted to create a model of a reasonable deliberation by democratic citizens in a way that could awake their loyalty towards the established order. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: In the conclusions, the author points out that the assumption of common public reason and rational pluralism, as well as the idea of freedom as the ability to have higher moral powers, lead Rawls to create “good state organisation”, where the deliberative formula of democracy must play a key role.

PL

CEL NAUKOWY: Celem naukowym jest ukazanie specyficznej roli Johna Rawlsa dla współtworzenia koncepcji demokracji deliberatywnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja deliberatywna skupia się na deliberacji, która powinna nieść za sobą pogłębioną wiedzę uczestników w danej sprawie oraz świadomość interesów innych jednostek. Propozycja Rawlsa ma charakter absolutnie normatywny. Teoria sprawiedliwości formułuje reguły, na których powinna opierać się organizacja życia społecznego. Należy posiąść wiedzę o rozróżnieniu pomiędzy rozumem publicznym a wieloma rozumami niepublicznymi, a jednocześnie zachować bezstronność wobec punktów widzenia rozległych rozumnych doktryn. Metoda badań opiera się na analizie tekstu. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od próby syntetycznej analizy kontraktualistycznej propozycji Rawlsa mającej na celu „dobrą organizację państwa”. Następnie analizie poddana jest koncepcja sprawiedliwości jako bezstronności ze wskazaniem podstawy do tworzenia teorii demokracji deliberatywnej. Skupiono się tutaj na nowatorskim rozwiązaniu – refleksja równowagi może zostać osiągnięta tylko poprzez wynik pewnej struktury (konstrukcji) – oraz wskazano normatywny charakter jego propozycji, co odróżnia tę koncepcję od koncepcji poprzedników zadających podobne pytania. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W swoich próbach skonstruowania „maszyny rozumu” i „gry rozumowej”, a wreszcie „sytuacji pierwotnej”, z której można wyprowadzić zasady sprawiedliwości jako bezstronności, Rawls dokonał próby stworzenia modelu rozsądnej deliberacji przez demokratycznych obywateli w sposób, który może wzbudzić ich lojalność wobec ustanowionego porządku. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: We wnioskach autorka wskazuje, że założenie wspólnego rozumu publicznego oraz rozumnego pluralizmu, jak również idea wolności jako zdolności do posiadania wyższych władz moralnych prowadzi Rawlsa do stworzenia „dobrej organizacji państwa”, gdzie kluczową rolę odgrywać musi deliberatywna formuła demokracji.

2

Sic et non... czyli problem „bałwochwalstwa polityki” w myśli Leszka Kołakowskiego

100%

Turoń-Kowalska A.

Folia Philosophica

|

2015

|

tom 33

PL

The term “idolatry of politics” occurs in Leszek Kołakowski’s deliberations when individuals turn their political engagement into moral rules, that is, they create their gods ad hoc for their individual aims in politics. The thinker sees the reasons for the crisis of European culture and civilization in the intellectual legacy of the Enlightenment, and with it, the need for the beginning of the “idolatry of politics”. The first reason is the abandonment of the “absolute values” in the post-modern times, which has led to relativism in culture. The second issue is the distinction between the collective and personal problems of human nature and, consequently, the problem of responsibility for one’s actions. The third area which exerts destructive influence on civilization is the erosion of historical consciousness. In Kołakowski’s works, a cure for the “idolatry of politics” may be found in his conception of “philosophy of a jester” and “inconsistent inconsistency”.

3

Sceptyczna postawa Leszka Kołakowskiego wobec filozofii chrześcijańskiej

100%

Turoń-Kowalska A.

Folia Philosophica

|

2014

|

tom 32

PL

The paper presents Leszek Kołakowski’s attitude to Christian philosophy. Very often it is seen as informed by scepticism in the sense of some negative vigilance against dogmas and non-scientific contents. An important element of Kołakowski’s biography is his initial fascination with post-war socialism and subsequent “Hegelian bite”, which manifested in harsh criticism of Polish Catholicism. After the change of his views and compulsory emigration he kept researching religious attitude and religion itself. The paper concerns his views in this matter with exclusion of his “ideological” analyses. It consists of, first of all, Kołakowski’s attitude to transcendence-existence relation of medieval and modern order including the question of evil manifesting itself in the world as conceived in Christian philosophy. It also aims to give answer to the question of what form should Christianity take in the face of scientific concepts of world and man’s place within it. It deals also with Kołakowski’s attempt to define religion in the context of epistemological separation of the act of faith from intellectual cognition. According to him, religion should not pretend to attain a scientific level, which however does not negate its meaning for man.

4

„Człowiek” w postnowożytnym świecie Koncepcja humanizmu w myśli Tomasza Manna

100%

Turoń-Kowalska A.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis

|

2017

|

tom 19

PL

Abstrakt: „Człowiek” w postnowożytnym świecie Koncepcja humanizmu w myśli Tomasza Manna Kultura i cywilizacja europejska jest obecnie nadal kontynuacją oświeceniowej tradycji, która pozostawiła za sobą, często je negując, reguły wywiedzione z porządku sokratejsko-chrześcijańskiego. Opierała się ona głównie na porzuceniu wartości absolutnych, transcendentnych, zasad dobra i zła, które determinowały człowieka w sposób niepodważalny. Humanizm oznaczał, że w centrum zainteresowania stał człowiek - odrzucono koncepcje, które przypisywały mu przyrodzone „inwalidztwo”. Autonomia człowieka oraz relatywizm wartości jednak sprawiły, że doszło do samonegacji dziedzictwa oświeceniowego. Świat stanął w obliczu dwudziestowiecznej totalitarnej cywilizacji europejskiej. Tomasz Mann - niemiecki intelektualista - dokonał analizy koncepcji humanizmu. Z jednej strony wskazał słabość jej idei, gdyż humanizm właśnie zezwolił na narodziny monstrualnych ideologii, których urzeczywistnienie przejawia się eksterminacją w obozach zagłady. Z drugiej strony wskazał na wagę i ważność tych idei, których porzucić bezwzględnie nie można, by nie uśmiercić idei człowieczeństwa w ogóle. W swojej koncepcji próbuje on zbudować „most” pomiędzy starym i potrzebą powrotu do nowego humanizmu. Mimo stulecia, jakie dzieli nas od tragedii, która zaistniała w humanistycznej Europie, dzisiejsza kondycja kultury i nacjonalistyczne nastroje, powracające na scenę polityczną Europy mogą budzić niepokój. Warto podjąć ponownie refleksję nad problemami i historią idei humanizmu. Słowa klucze: Tomasz Mann, humanizm, kultura i cywilizacja europejska, kryzys kultury europejskiej Abstract: A “human being” in the postmodern Word. The concept of humanism in the thought of Thomas Mann European culture and civilisation are currently an ongoing continuation of Enlightenment tradition which left the rules derived from the Socratic-Christian order behind, often negating them. They put its foundation often in abandoning the absolute, transcendent values, principles of good and evil that determined a human being indisputably. Humanism placed a human being in the centre of interest - all concepts that attributed inherent „disablement” to him were rejected. Though, autonomy of a human being and relativism of values caused self‑negation of the Enlightenment legacy. The world faced the totalitarian European civilisation of 20th century. Thomas Mann - a German intellectual - carried out an analysis of the concept of humanism. On the one hand he indicated the weakness of the idea because humanism enabled monstrous ideologies to emerge, the realisation of which takes the form of extermination in the death camps. On the other hand, however, he underlined the significance of those ideas, pointing out that they cannot be absolutely abandoned so that the idea of humanity wouldn’t be destroyed completely. In his concept he tries to build a “bridge” between the old and the need for the return to the new humanism. Despite a century that separates us from the tragedy that took place in the humanistic Europe, current condition of culture and nationalist feeling reappearing on the European political scene may raise anxiety. It’s worth taking up the reflection on the problems and the history of the idea of humanism. Key words: Thomas Mann, humanism, European culture and civilisation, crisis of European culture

5

Kryzys kultury europejskiej w ujęciu Leszka Kołakowskiego

100%

Turoń-Kowalska A.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis

|

2014

|

tom 13

PL

Abstract: Drawing on the Heglian interpretation of history, which suggests that no epoch is able to properly identify itself, Leszek Kołakowski ponders the crisis of the 20th-century European civilization. Not knowing the fundamentals of one’s own culture is defined by the philosopher as an aspect of postmodern Europe. An attempt at defining one’s own civilization is to be simultaneously an effort made to define oneself - a human being. For Kołakowski, the problem of postmodernity results from the triumph of rationality, in particular the idea of modern rationality. Therefore, the analysis of European culture is to be merely a stimulus to investigate the condition of European civilization, namely its intellectual condition, but also, and more importantly, an attempt at answering the question on how to deal with the decay of humanism, the collapse of values and “the idolatry of politics.” Kołakowski points out to the spirit of self-criticism and uncertainty, which is the feature of European culture and turns out to be an opportunity to uphold its spiritual certainty.Key words: Leszek Kołakowski, European civilization, the crisis of culture, “the idolatry of politics”