Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym i szkolnym

100%

Brzezińska A. I. , Nowotnik A.

Edukacja

|

2012

|

nr 1(117)

61-74

PL

Funkcje wykonawcze, jako konstrukt złożony i wielowymiarowy, pełnią doniosłą rolę w procesach samoregulacyjnych jednostki. Zdolność kierowania własnymi myślami i zachowaniem w sposób świadomy, celowy i zaplanowany to czynnik istotny z punktu widzenia gotowości szkolnej dziecka. Istnieją dane, które wskazują, iż poziom funkcji wykonawczych jest silniejszym predyktorem osiągnięć szkolnych aniżeli poziom inteligencji. Rozwój funkcji wykonawczych uwarunkowany jest zarówno biologicznie, jak i środowiskowo. W obliczu trwającej w Polsce dyskusji dotyczącej obniżenia wieku szkolnego szczególnie istotne wydaje się zwrócenie uwagi na szkolne uwarunkowania rozwoju tychże procesów. Celem artykułu jest ukazanie problematyki rozwoju funkcji wykonawczych i ich znaczenia dla funkcjonowania w środowisku przedszkolnym i szkolnym z uwzględnieniem zarówno kontekstu poznawczego, jak i społeczno-emocjonalnego.

EN

Executive function as a complex and multidimensional construct plays an important role in self-regulation. Ability to manage thoughts and behaviour in a conscious, purposeful and planned way is a critical factor in terms of school readiness. There are data indicating that level of executive functions is a stronger predictor of school achievement than level of intelligence. The development of executive function is conditioned both biologically and environmentally. It is, therefore, particularly important to consider educational requirements regarding the development of these processes. This is timely considering the present debate about lowering school entry age in Poland. Issues concerning development of executive function and their importance in preschool and school environment are presented, accounting for both the cognitive and socio-emotional context.

2

Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego

80%

Brzezińska A. I. , Czub M. , Ożadowicz N.

Edukacja

|

2012

|

nr 4(120)

5-22

PL

Artykuł prezentuje wyniki badania, którego celem było zweryfikowanie hipotez dotyczących związków między wybranymi czynnikami podmiotowymi i kontekstowymi a strategią adaptacji dziecka trzyletniego do przedszkola. W badaniu wzięło udział 40 dzieci, które we wrześniu 2010 r. rozpoczęły naukę w przedszkolu. Zostały one zbadane Orientacyjnym testem rozwoju psychoruchowego (test Denver) oraz Kwestionariuszem strategii adaptacji (KSA) stworzonym na potrzeby tego badania. Wyniki wskazują na występowanie trzech strategii, które są jednocześnie kryteriami poziomu przystosowania dziecka do środowiska przedszkolnego: pozytywnej (twórczej adaptacji) oraz negatywnych (lękowej i indyferentnej). Zaobserwowano istotne statystycznie związki pomiędzy wiekiem, rozwojem psychoruchowym dziecka i wykształceniem matki a strategią adaptacji dziecka. Dzieci matek z wykształceniem wyższym, starsze, o wyższym poziomie rozwoju psychoruchowego częściej prezentowały pozytywną strategię adaptacji. Stwierdzono jednak, iż jedynie 15 spośród 40 badanych dzieci stosowało strategię twórczej adaptacji. Jest to wynik niepokojący, wymagający prowadzenia dalszych badań w celu rozpoznania czynników determinujących taki stan rzeczy.

EN

The article presents the results of research aimed at verifying the hypothesis relating to the links between selected subjective and contextual factors and adaptation strategies of a three-year-old child to preschool environment. The research was conducted on a group of 40 children, who began preschool education in 2012. Children were tested with The Denver Developmental Screening Test (the Denver test) and with the Adaptation Strategy Questionnaire (ASQ) developed for the purposes of the research. The results indicate that there exists three strategies which simultaneously constitute the criteria for the level of adaptation of a child to preschool environment: positive (creative adaptation) and negative (anxiety and indifference). Significant statistical correlations between age, psycho-motor development, level of mother’s education and the child’s adaptation strategy have been established. Children of mothers who attained tertiary education, older children, children who achieved a higher level of psycho-motor development more often manifested a positive adaptation strategy. It was, however, revealed that only 15 out of 40 children subject to the examination applied the strategy of creative adaptation. The result is alarming and requires further research in order to identify the factors determining it.

3

Pomiar kontroli hamowania testem sortowania kart dla dzieci

80%

Jabłoński S. , Kaczmarek I. , Kaliszewska-Czeremska K. , Brzezińska A. I.

Edukacja

|

2012

|

nr 1(117)

44-60

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji założeń teoretycznych i konstrukcyjnych Testu sortowania kart dla dzieci (TSKD). Autorzy zaprojektowali go jako standardową metodę indywidualnej diagnozy poziomu rozwoju funkcji wykonawczych. TSKD opiera się na założeniach dwuwymiarowego testu sortowania kart (DTSK), powszechnie wykorzystywanego w badaniach naukowych z udziałem dzieci. Narzędzie zostało przetestowane w badaniu pilotażowym na grupie 49 dzieci w wieku 3–11 lat. Zaobserwowano w nich identyczne wzorce wykonania testu jak w przypadku DTSK, co pozytywnie rokuje dla stworzenia ostatecznej wersji TSKD.

EN

The paper presents theory and design of Children Card Sort (CCS). The authors created the CCS as a standard method of psychological assessment of executive functions development. Design of the CCS is based on the Dimensional Change Card Sort (DCCS) commonly used in scientific research with children. The tool was tested in a pilot study with 49 children aged 3–11. The results showed a similar pattern of scores as in the DCCS to give a good starting point to design a final version of the CCS.

4

Plany edukacyjne i zawodowe uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych a wymiary rozwoju ich tożsamości

80%

Brzezińska A. I. , Rękosiewicz M. , Piotrowski K.

Edukacja

|

2016

|

nr 1(136)

74–88

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania przeprowadzonego w pierwszym semestrze roku szkolnego 2014/2015, dotyczącego planów edukacyjnych i zawodowych uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych i związku tych planów z wymiarami rozwoju tożsamości. W badaniu wzięło udział 585 uczniów trzech rodzajów szkół ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych (klasy 3; n = 74), techników (klasy 4; n = 186) i liceów (klasy 3; n = 325). Do pomiaru wymiarów rozwoju tożsamości zastosowano Skalę wymiarów rozwoju tożsamości DIDS/PL, posłużono się również krótkim kwestionariuszem dotyczącym planów edukacyjnych i zawodowych. Uczniowie nieplanujący dalszej edukacji cechowali się niższym natężeniem eksploracji ruminacyjnej i wyższym poziomem podejmowania zobowiązania niż pozostali oraz wyższym poziomem identyfikacji ze zobowiązaniem niż ci, którzy jeszcze w tej sprawie nie podjęli decyzji. Uczniowie, którzy planowali podjęcie pracy od razu po zakończeniu szkoły ponadgimnazjalnej, cechowali się niższym poziomem eksploracji wszerz niż uczniowie, którzy takich planów nie mieli, a także niższym niż wszyscy pozostali poziomem eksploracji ruminacyjnej i wyższym poziomem identyfikacji ze zobowiązaniem. Nie zaobserwowano efektu interakcji rodzaju szkoły i planów edukacyjno-zawodowych z punktu widzenia natężenia wymiarów rozwoju tożsamości.

EN

This study analysed the relationship of educational and vocational plans and dimensions of identity deve-lopment, of students in the last year of upper secondary school. The study was conducted in semester I of 2014/2015. 585 students participated from three types of school: basic vocational schools (n = 74), vocational upper secondary schools (n = 186) and general upper secondary schools (n = 325). Two questionnaires were used in this study: the Dimensions of Identity Development Scale – DIDS/PL and a short questionnaire on educational and vocational plans. The results showed that individuals with no further educational plans had a lower level of ruminative exploration and higher level of commitment making than other students and higher level of identification with commitment than those, who had not made any decision yet. Students who had decided to start a full-time work after graduating secondary school had a lower level of exploration in breadth than students who had not any vocational plans as well as they had a lower level of ruminative exploration and a higher level of identification with commitment than the others. An interaction effect of school type and educational/vocation plans, in the process of identity formation was not observed.

5

Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne

80%

Brzezińska A. I. , Jabłoński S. , Ziółkowska B.

Edukacja

|

2014

|

nr 2(127)

37–52

PL

Autorzy zwracają uwagę na istnienie dwóch różnych grup potrzeb indywidualnych związanych z edukacją. Specyficzne potrzeby edukacyjne są związane z konkretnym momentem w niepowtarzalnej ścieżce rozwoju człowieka, która została ukształtowana zarówno przez indywidualne doświadczenia życiowe, jak i uniwersalne zmiany rozwojowe, warunkowane czynnikami biologicznymi oraz oddziaływaniami otoczenia społecznego. Branie ich pod uwagę w procesie kształcenia polega na: 1) tworzeniu warunków sprzyjających zaspokajaniu potrzeb głównych na danym etapie rozwoju, 2) różnicowaniu form oddziaływania dydaktycznego stosownie do tych potrzeb oraz 3) dostosowywaniu form pomocy do specyfiki trudności w uczeniu się lub trudności społeczno-emocjonalnych doświadczanych przez uczniów. Specjalne potrzeby edukacyjne wynikają, z kolei, z odmienności dziecka, spowodowanej różnorodnymi deficytami lub nadmiarami ujawniającymi się w różnych etapach rozwoju w sferze somatycznej, psychicznej i społecznej, niekiedy już od okresu prenatalnego. Planowanie pomocy dla osób z tym rodzajem potrzeb wymaga przede wszystkim całościowej diagnozy obejmującej ich sytuację rozwojową, jakość otoczenia oraz charakter ich związków z otoczeniem, a także sformułowania celów i programu oddziaływań w kilku perspektywach czasowych – krótko-, średnio- i długofalowej, uwzględniających aktualną sytuację społeczno-kulturową dziecka i zasoby oraz możliwości jego otoczenia.

XX

The authors identify two sets of individual and educational needs. Specific educational needs arise at points along the unique path of human development, formed by life experience and universal developmental changes. These in turn are determined by both biological factors and social influences. These needs in education are responded to by: (a) creation of conditions conducive to satisfy the needs central to a given developmental stage; (b) variation of teaching methods according to these needs; and (c) adaptation of help methods to pupil learning characteristics and any social problems. Special educational needs are characteristic for children differing from their peers as a result of deficits or excesses in somatic, mental or social activity. These deficits and excesses are variously expressed at every stage following the prenatal period. Designing appropriate help demands complete diagnosis of the development of a child, the quality of their environment and the quality of their relationship with the environment. Help should be accompanied with a clear knowledge of the motives and intervention plan. This should respect the actual social-cultural situation of a child and all future perspectives.

6

Wspomaganie rozwoju dzieci w wieku od 5 do 7 lat a ich gotowość do radzenia sobie z wyzwaniami szkoły

80%

Brzezińska A. I. , Matejczuk J. , Nowotnik A.

Edukacja

|

2012

|

nr 1(117)

7-22

PL

Dyskurs publiczny dotyczący obniżenia wieku szkolnego prowokuje do refleksji na temat gotowości dziecka do nauki w szkole oraz gotowości szkoły do przyjęcia najmłodszych uczniów. Gotowość dziecka zdefiniowano w kategoriach współczesnej psychologii zdrowia, koncentrując się nie na deficytach, ale na zasobach dziecka, zarówno w ramach strefy aktualnego, jak i najbliższego rozwoju. Zwrócono uwagę na zróżnicowanie gotowości szkolnej dzieci w pierwszej klasie, wynikające z różnego tempa i dynamiki dojrzewania funkcji psychicznych, odmiennych doświadczeń i różnej jakości treningu w zakresie kompetencji kluczowych dla podjęcia nauki w szkole. Celem artykułu jest opis specyfiki rozwoju dzieci przechodzących z przedszkola do szkoły, szczególnie w zakresie kompetencji kluczowych dla nauki w szkole, oraz refleksja na temat możliwości wspierania gotowości szkolnej dziecka.

EN

Public discussion about lowering of school entry age has stimulated debate about child readiness to start school and school readiness to take on the youngest pupils. Child readiness was defined using categories of modern health psychology focusing on the resources within the framework of the zone of actual and proximal development rather than on child deficits. The paper stresses high diversity of first-year children’s readiness for school resulting from the varied rate and dynamics of maturation, from different experiences and quality of training in key prerequisites for school education. The aim is to identify the nature of child development during the transition from preschool to school and to provide guidance to encourage child readiness for school.

7

Adaptation of a three-year old child to preschool environment

80%

Brzezińska A. I. , Czub M. , Ożadowicz N.

Edukacja

|

2013

|

nr Edukacja. An interdisciplinary approach 1

25–40

EN

The article presents the results of research aimed at verifying the hypothesis relating to the links between selected subjective and contextual factors and adaptation strategies of a three-year-old child to preschool environment. The research was conducted on a group of 40 children, who began preschool education in 2012. Children were tested with The Denver Developmental Screening Test (the Denver test) and with the Adaptation Strategy Questionnaire (ASQ) developed for the purposes of the research. The results indicate that there exists three strategies which simultaneously constitute the criteria for the level of adaptation of a child to preschool environment: positive (creative adaptation) and negative (anxiety and indifference). Significant statistical correlations between age, psycho-motor development, level of mother’s education and the child’s adaptation strategy have been established. Children of mothers who attained tertiary education, older children, children who achieved a higher level of psycho-motor development more often manifested a positive adaptation strategy. It was, however, revealed that only 15 out of 40 children subject to the examination applied the strategy of creative adaptation. The result is alarming and requires further research in order to identify the factors determining it.

8

Paradoksalny efekt triangulacji?

61%

Hornowska E. , Brzezińska A. I. , Kaliszewska-Czeremska K. , Appelt K. , Rawecka J. , Bujacz A.

Edukacja

|

2012

|

nr 4(120)

72-83

PL

Artykuł omawia wykorzystanie metody triangulacji w naukach społecznych. Triangulacja to strategia zwiększania rzetelności i trafności wyników badań. To zabieg metodologiczny mający na celu uwiarygodnienie zbieranych danych dzięki uwzględnieniu więcej niż dwóch ich źródeł. Polega na włączeniu różnych modeli i narzędzi pomiarowych do badania tego samego zjawiska. Autorki omawiają rolę triangulacji (szczególnie tzw. triangulacji danych) w naukach społecznych. Wskazują, że podstawowe nieporozumienie dotyczące triangulacji polega na oczekiwaniu, że różne metody będą dostarczały takich samych danych i będą prowadzić do takich samych rezultatów. Istoty triangulacji należy upatrywać nie tylko w możliwości zwiększania zaufania do otrzymanych wyników, ale przede wszystkim w możliwości głębszego zrozumienia badanego zjawiska i możliwości generowania nowych sposobów jego wyjaśniania.

EN

This article discusses the use of triangulation in social research. Triangulation is typically a strategy for improving the reliability and validity of research findings. It is a powerful technique, used to verify the findings of a study using data from more than two data sources. Triangulation employs a combination of several research tools or inquiry approaches in the study of the same phenomenon. Positive evidence for the use of triangulation (specifically data triangulation) in social research is presented. A common misunderstanding about triangulation – that different data sources or inquiry approaches should yield the same result – is demonstrated. Triangulation research can serve two purposes: (1) to corroborate findings and more importantly, (2) to gain a holistic view of the phenomenon under study. Triangulation may offer an opportunity for deeper insight into the relationship between the approach to the inquiry and the phenomenon under study, and allow the creation of new ways of understanding.