Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Characterization and applications of red mud from bauxite processing

100%

Cablik V.

|

tom T. 23, z. 4

27-38

EN

This work describes the characterization of red mud – a waste generated by the Bayer process in the aluminium industry – which causes environmental problems. Residue of the alumina leaching from bauxite was analyzed for mineral compositions of the mineral ore and its residue for chemical composition, density, and grain-size composition. The residue was calcinated and finally tested as a pigment for use in the building material industry. The test blocks were tested on the compressive strength.

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę czerwonego mułu – odpadów powstających w procesie produkcji aluminium metodą Bayera. Przeprowadzono analizę pozostałości po przeróbce boksytów w celu określenia ich składu mineralogicznego, określono również skład chemiczny, skład ziarnowy oraz gęstość produktu. Produkt został poddany kalcynacji, a następnie została zbadana jego przydatność jako czerwonego pigmentu dla barwienia wyrobów przemysłu budowlanego. Badaniu poddano kostki betonowe wytworzone z dodatkiem pigmentu, określając ich wytrzymałość po 7, 14, i 28 dniach w temperaturze pokojowej. Uzyskany pigment charakteryzuje się następującym składem chemicznym: Fe2O3 – 48,50%, SiO2 – 11,53% oraz Al2O3 – 14,14%. Średnia gęstość czerwonych mułów wynosiła 3,05 g/cm3. Straty prażenia 4,93% dla temperatury 900°C i 5% dla temperatury 950°C. Czerwone muły uzyskują kolor w wyniku procesu kalcynacji. Pigment charakteryzuje się drobnym uziarnieniem – zawartość klasy powyżej 0,147 mm – 4%. Pigment był dodawany do standardowego betonu (o składzie: kruszywo, cement i woda) w ilości od 1 do 32%.

2

Potencjalne zastosowanie flotacji w oddzielaniu materiałów PET i PLA

63%

Topiarzova R. , Cablik V.

|

tom R. 12, nr 2

89-97

PL

Pomysł biodegradowalnych tworzyw sztucznych, tj. biologicznie degradowanych materiałów, okazuje się być możliwym rozwiązaniem na rosnące ilości odpadów tworzyw sztucznych, ponieważ biodegradowalne tworzywa mają istotnie mniejszy wpływ na środowisko i są w stanie przynajmniej częściowo zamienić produkcję tworzyw sztucznych z pochodnych oleju. Obecnie obiecującym kierunkiem wydaje się być rozwój polimerów na bazie kwasu mlekowego, zwanych polikwasami mlekowymi (PLA). Opakowania zrobione z takiego materiału, głównie butelki, mogłyby być użyte na masową skalę w przyszłości. Tak wytworzone odpady będą musiały być poddane recyklingowi, co może okazać się kłopotliwe ze względu na konieczność separacji biodegradowalnych materiałów od obecnych rodzajów tworzyw. Ten referat ma na celu zbadanie sposobu separacji PLA od PET (polyethylene terephtalate - politereftalan etylenu). Wymieszanie powyżej wymienionych tworzyw sztucznych w procesie recyklingu prowadzi do ich dewaluacji. W związku z występowaniem PLA, jakość materiału zmniejsza się podczas recyklingu butelek PET. Obecnie przeprowadzane badania w Institute of Environmental Engineering of Mining Faculty - Technical University of Ostrava skupiają się na możliwościach odseparowania dwóch materiałów za pomocą flotacji. Ta metoda przyniosła częściowy sukces, lepsze efekty są oczekiwane po jej optymalizacji.

EN

The concept of biodegradable plastics, i.e. biologically degradable materials, appears to be a possible solution for an ever growing production of plastic wastes as the biodegradable plastics shall have a substantially lower environmental impact and be able to at least partially substitute the production of plastics from oil derivatives. Currently, a promising direction seems to be the development of a polymer on the base of lactic acid, called polylactic acid (PLA). Packaging made from the material, mainly drinks bottles, could be used on a mass basis in future. Such generated waste will have to be recycled, which shall bring problems connected with separation of biodegradable material from common plastics. This paper deals with the issue of separation of PLA from PET (polyethylene terephthalate). Mixing the above mentioned plastics in the recycling process leads to their devaluation. Due to the occurrence of PLA material the quality of the feedstock decreases during recycling PET bottles. The currently implemented research at the Institute of Environmental Engineering of Mining Faculty - Technical University of Ostrava examines the possibilities of separating the two materials by means of flotation. This method has brought a partial success, more effective results are expected after its optimization.

3

Badanie procesu sorpcji jonów Pb i Cu na bentonicie

51%

Fusova L. , Cechlova K. , Cablik V.

|

tom R. 12, nr 1

11-18

PL

Przeanalizowano możliwość usuwanie jonów Pb2+ oraz Cu2+ z wodnego roztworu poprzez sorpcję bentonitu i modyfikację jego właściwości. Próbkę bentonitu pobrano ze złoża Branany - Cerny Vrch w Republice Czeskiej. Próbka była głównie złożona z montmorillonitu, kwarcu i syderytu. Aby poprawić jego właściwości sorpcyjne modyfikowano je poprzez interkalację (z użyciem octadecylaminy) oraz nitryfikację (roztworem 1M NaCl). Do opisu sorpcji wykorzystano modele Langmuira i Freundlicha zaadaptowane dla izoterm sorpcji Pb2+ oraz Cu2+ na czystym bentonicie i próbkach zmodyfikowanych.

EN

The removal of Pb2+ and Cu2+ from aqueous solutions by sorption onto bentonite and its modification was investigated. The bentonite sample was taken from the Branany - Cerny Vrch locality in the Czech Republic. This sample was mainly composed of montmorillonite, quartz and siderite; to improve its sorption properties it was modified by intercalation (by octadecylamine) and nitrification (by 1M NaCl). The Langmuir and Freundlich models were adopted to describe the sorption isotherms of Pb2+ and Cu2+ adsorption on the raw bentonite and modified samples.

4

Odpady energetyczne jako substytut niemetalicznych surowców pierwotnych

51%

Kusnierova M. , Prascakova M. , Cablik V. , Fecko P.

|

tom R. 12, nr 1

73-78

PL

Popioły lotne z energetyki są, zgodnie z prawem, zaklasyfikowane jako odpady. W wielu przypadkach mogą być traktowane jako pełnowartościowy substytut surowców pierwotnych, wykazując właściwości surowców pierwotnych. Celem artykułu jest porównanie składu badanego popiołu z węgla kamiennego z właściwościami wybranych surowców naturalnych.

EN

Energetic fly ashes are by the course of the law categorized as wastes in the general. By its formation, composition and some facilities but also by the forecastable possibilities of its using are in many aspects equivalents to the some primary, commercially used non-metallic materials. The aim of the presented paper is comparison of the composition of examined blackcoal fly ashes with the selected primary non-metallic materials on the fundamentals basics and the definition of its industrial usage possibilities as the secondary crude.

5

Fly ash as the component of composites materials

51%

Prascakova M. , Kusnierova M. , Cablik V. , Jarosiński A.

|

tom Vol. 14, nr 4

53-56

EN

The fly ash from powerplant can be compared, due to its genesis, chemical and mineralogical composition with the natural volcanic glasses and minerals generated in the process of devitrifi cation in situ. Its quality is comparable to non-metallic alumosilicate raw materials that are commercially used in building and ceramic industry. Two possibilities of fl y ash utilization as the most bulk waste produced by anthropogenic activity were examined. The way of fly ashes utilization in the modeling of mixtures for the high refractory mullite corundum materials synthesis was examined. In this experiment 95.5% conversion of the input components of fly ash and Al additive in the ratio 1:1 on the mullite and corundum was obtained.

6

Effectiveness of the use of willow tree (Salix viminalis) for wastewater treatment

45%

Różanowski B. , Michałowski M. , Tora B. , Cablik V. , Cernotova L.

|

tom Vol. 36, no. 4

159-165

EN

The aim of this study was to determine the applicability of willows to sewage sludge utilisation. Fast growing willow subspecies of Salix viminalis was planted on sewage settlement tank in mechanical and biological sewage treatment in Zakliczyn near Tarnów. The physicochemical properties of samples of sludge were determined. It was shown that willows planted on sewage sludge accumulate substantial amounts of nitrogen, phosphorus and heavy metals from their environment and therefore decrease the content of these elements in the sludge. The results indicate that willows Salix viminalis, particularly its fast-growing subspecies, are effective in sewage sludge utilisation.

PL

Celem tego badania było określenie stosowalności wierzby w zakresie oczyszczania ścieków. Zasadzono szybko rosnące podgatunki wierzby Salix viminalis w osadniku ściekowym w celu mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków w Zakliczynie obok Tarnowa. Właściwości fizykochemiczne próbek ścieku zostały zbadane. Wykazano, że zasadzone wierzby akumulują znaczące ilości azotu, fosforu i metali ciężkich ze swego środowiska a tym samym zmniejszają zawartość tych pierwiastków w ścieku. Wyniki wskazują, że wierzba Salix viminalis jest bardzo szybko rosnącym podgatunkiem i jest efektywna w procesie oczyszczania ścieków.

7

Coal preparation in Czech Republic

45%

Fecko P. , Vales J. , Hlavata M. , Cablik V. , Gondek H.

|

tom T. 22, z. 4

13-19

EN

The aim of the paper is to describe the situation concerning brown and hard coal preparation in Czech Republic. This paper gives the details of the brown coal preparation process in the North Bohemian Brown Coal Basin and the hard coal preparation process in the Ostrava-Karvina Coal Basin.

PL

W referacie opisano aktualną sytuację w zakresie przeróbki węgla brunatnego i kamiennego w Czechach. Podano szczegółowy opis procesów przeróbki węgla brunatnego w Północnobohemskim Zagłębiu Węgla Brunatnego oraz węgla kamiennego w Ostrawsko-Karwińskim Zagłębiu Węglowym.

8

Thermal synthesis of black coal fly ash and gibbsite

38%

Kusnierova M. , Prascakova M. , Matysek D. , Cablik V. , Fecko P. , Jarosiński A.

|

tom T. 29, z. 1

101--107

PL

Mulit jest minerałem glinokrzemianowym o wyjątkowych właściwościach i odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu ogniotrwałych wyrobów. W przyrodzie występuje bardzo rzadko i z tych też względów jest otrzymywany na drodze syntezy z naturalnych pierwotnych surowców (silmanit, andaluzyt, cyjanit) , ale jego głównym źródłem jest kaolinit. Proces mulityzacji jest związany z przemianą minerałów glinu w mulit. Efektywność przemiany związków glinu w mulit jest zawsze mniejsza w stosunku do teoretycznej zawartości Al2O3 w tworzywie. Proces przemiany zależy od obecności mineralizatorów, temperatury, czasu wypału itp. Celem tej pracy była ocena możliwości wykorzystania odpadów energetycznych zawierających takie składniki jak Al i Si. Do skorygowania składu stosowano glin w postaci gibbsytu. Przebadano wpływ różnych stosunków popiołu lotnego i gibbsytu jak i wpływ temperatury przemiany na skład mineralny (fazowy) przygotowanych kompozytów typu mulitu.

EN

Mullite is an aluminosilicate mineral with exceptional properties, and plays an important role in refractory ware production. Its occurrence in nature is very rare; it is therefore synthesized from various natural, primary raw minerals (sillimanite, andaluzite, cyanite, etc.), but the main source is kaolinite. The process of mullite formation is connected with the transformation of alumina minerals into 3 Al2O3SiO2. The effectiveness of transformation of aluminum compounds into mullite is not adequate to the theoretical content of Al2O3 in the material. The transformation process depends on the presence of mineralizers, temperature, time of firing, etc. The aim of this work was the assessment of potential uses of energetic waste including such components as Si and Al. To correct the material composition, an Al additive in the form of gibbsite was used. This study also investigated the influence of different mixture ratios of fly ash and gibbsite, and the influence of transformation temperature on the phase composition of the prepared mullite type composite.

9

Ekonomiczne spojrzenie na wykorzystanie CCP w materiałach budowlanych

38%

Simackova H. , Nejedlik M. , Vyvazil M. , Jancova J. , Ledererova J. , Svoboda M. , Cablik V.

|

tom R. 12, nr 2

11-21

PL

Aby zastąpić nieodnawialne źródła naturalne poszukiwane są stale nowe możliwości wykorzystania CCP (Coal Combustion Products - produktów spalania węgla). Instytut Badania Materiałów Budowlanych interesował się tym problemem od dłuższego czasu i zajmował się kilkoma projektami związanymi z wykorzystaniem CCP. Jednym z nich jest Centrum Badań Zintegrowanego Rozwoju Systemu pracujące w zakresie wykorzystania produktów ubocznych po wydobyciu i przetworzeniu surowców energetycznych. W nawiązaniu do ekologicznych i technologicznych pytań, ten projekt opisuje także ekonomiczne oceny nowopowstałych produktów budowlanych opartych na CCP. Ekonomiczny punkt widzenia jest często przeszkodą w pomyślnym wejściu na rynek. Artykuł skupia się głównie na ekonomicznej utylizacji popiołów lotnych w produkcji sztucznych kruszyw i mieszanki suchych zapraw.

EN

There is a steadily growing trend of looking for new possibilities of CCPs utilization with the aim to substitute non-renewable natural resources. The Research Institute of Building Materials has been interested in these problems for a long time and it has been solving many projects in this field. One of them is Research centre for integrated system development concerning utilization of by-products of energy resource mining and processing. In addition to ecological and technological questions, this project also describes economic assessment of newly designed building products made from CCPs. Economic point of view is often a barrier for successful entry into a market. This paper mainly focuses on economic utilization of fly ashes in production of artificial aggregates and dry mortar mixes.

10

Pyrolytic Oils in Coal Flotation

38%

Cablik V. , Isek J. , Herkova M. , Halas J. , Cablikova L. , Vaculikova L.

|

tom R. 15, nr 2

9--14

EN

The aim of this article was the research of new flotation reagents, which were formed through pyrolysis of different types of waste. Potential new flotation reagents are liquid organic phase pyrolysis of tires, plastic and wooden materials. Another goal is to achieve the coal flotation ash content quality below 10%. The results imply that it is possible to produce flotation collectors from various types of waste, which may be applicabe in black coal flotation. Producing and application of a suitable collector, which would be ecologically as well as economically interesting, makes an inseparable part of the flotation process.

PL

Celem tego artykułu jest zbadanie nowych reagentów do flotacji, które były wytworzone w procesie pirolizy różnego typu odpadów. Potencjalne nowe reagenty do flotacji są organiczną fazą ciekłą z pirolizy opon, plastiku i materiałów drewnianych. Kolejnym celem do osiągnięcia jest flotacja węgla o zawartości popiołu poniżej 10%. Uzyskane wyniki sugerują, że możliwe jest produkowanie kolektorów flotacyjnych z odpadów różnego typu, które mogą znaleźć zastosowanie we flotacji węgla kamiennego. Produkowanie i zastosowanie odpowiednich kolektorów, które mogłyby być interesujące pod względem ekologicznym jak i ekonomicznym, jest nieodłączną częścią procesu flotacji.

11

Bacterial desulphurization of coal

38%

Fecko P. , Pectova I. , Cablik V. , Riedlova S. , Ovcari P. , Tora B.

|

2006

|

tom R. 30, z. 3/1

47-65

EN

The aim of this paper is to evaluate the suitability of a coal samples from different mines from Poland and Czech Republic for bacterial leaching. Laboratory research used a pure bacterial culture of Thiobacillus ferrooxidans. Were tested the samples from this localities: Mine Marcel, Mine Jankowice, Mine Staszic (Poland) and Mine Darkov and Mine Dukla (Czech Republic). The results showed that bacterial leaching was effective, with one month leaching time, when total desulphurization is from 38% to 72% and desulphurization of pyritic sulphur is from 60% to 82%. The paper describes changes of coal macerates after bacterial leaching.

PL

Celem tego artykułu jest ocena próbek węgla z różnych kopalń Polski i Czech pod kątem ługowania bakteryjnego. W badaniach laboratoryjnych zastosowano czystą kulturę bakterii Thiobacillus ferrooxidans. Testowano próbki z następujących kopalń: "Marcel", "Jankowice", "Staszic" (Polska) oraz "Darkov" i "Dukla" (Czechy). Wyniki badań wykazały, że ługowanie bakteryjne było efektywne w czasie jednego miesiąca, kiedy to ogólne odsiarczanie wzrosło z 38% do 72%, a odsiarczanie siarki pirytowej z 60% do 82%. Artykuł opisuje zmiany węgla po ługowaniu bakteryjnym.

12

Activation Energy of Rape Residue

38%

Znamenackova I. , Hredzak S. , Cablik V. , Cablikova L. , Hlavata M. , Dolinska S. , Lovas M.

|

2015

|

tom R. 16, nr 2

155--160

EN

Thermal analysis describes the changes of physical and chemical properties of materials depending on increasing temperature. Thermogravimetric analysis of rape residue sample has been carried in inert atmosphere. The samples were heated over a range of temperatures that includes the entire range of pyrolysis with three different heating rates of 5, 10 and 15°C min-1. Thermogravimetric (TG) curves were obtained from experimental data. The results obtained from thermal decomposition process indicate that there are main stages such as dehydration, active and passive pyrolysis. The first region from 50°C is related to the extraction of moisture and adsorbed water in samples. The main pyrolysis process proceeds in a range from approximately 250 to 450°C. The activation energy values as a function of the extent of conversion for the pyrolysis process of rape residue have been calculated by means of the Flynn– Wall–Ozawa method. The activation energy for the pyrolysis of rape residue was 99–189 kJ.mol-1 in the conversion range of 0.2–0.8. The average activation energy calculated by this method was 142 kJ.mol-1.

PL

Analiza termiczna wykazała zmiany właściwości fizycznych oraz chemicznych materiałów w zależności od wzrostu temperatury. Analizę termograwimetryczną próbek odpadów rzepaku przeprowadzono w atmosferze gazów obojętnych. Próbki były podgrzane w różnym zakresie temperatur, który zawierał cały zakres pirolizy z trzema różnymi prędkościami ogrzewania wynoszącymi 5, 10 oraz 15°C min-1. Krzywe termograwimetru (TG) otrzymano z danych eksperymentalnych. Wyniki uzyskane z termicznej dekompozycji wskazują na istnienie głównych faz takich jak dehydratacja, aktywna i pasywna piroliza. Pierwszy proces zachodzi w okolicy 50°C, występuje wtedy parowanie wilgoci i wody z próbek. Główny proces pirolizy zachodzi w zakresie od ok. 250°C do 450°C. Wartości energii aktywacji jako przedłużenie właściwości konwersji procesu pirolizy resztek rzepy zostały obliczone metodą Flynn-Wall-Ozawa. Energia aktywacji dla pirolizy odpadów rzepaku wyniosła 99–189 kJ.mol-1 w zakresie konwersji od 0,2–0,8. Średnia energia aktywacji obliczona tą metodą wyniosła 142 kJ.mol-1.