Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
|
|
tom 492
411-417
PL
W centrum Szczecina zbadano profilową zawartość Mn, Cu, Co, Ni, Pb, Cd w glebach przyulicznych i liściach drzew. Mikroelementy łatwo rozpuszczalne w HCl o stężeniu 0,1 mol‧⁻³ gromadziły się głównie w warstwie gleby 0-10 cm. Różnice w zawartości Co, Zn, Cd, Ni były niewielkie. Natomiast poszczególne punkty badawcze różniły się znacznie zawartością Pb, Mn, Cu. Zawartość rozpuszczalnych w wodzie form Cu, Cd, Pb, Ni należy uznać za nadmierną, co potwierdziły liście drzew, w których również stwierdzono nadmierną ilość Ni, Pb, a niekiedy Cu i Cd.
EN
The profile contents of Mn, Cu, Co, Ni, Pb, Cd were determined in urban soils and tree leaves of the Szczecin centre. The microelements, easily soluble in 0.1 mol HCl‧dm⁻³, were accumulated mainly in 0-10 cm soil layer. There were slight differences in the content of Co, Zn, Cd, Ni whereas particular sampling points were considerably different in their Pb, Mn and Cu contents. The contents of water-soluble Cu, Cd, Pb, Ni forms should be considered as excessive, what was confirmed by tree leaves where the excessive amounts of Ni, Pb, and in some cases Cu and Cd, were found.
PL
Badania przeprowadzono na kompleksie łąkowym położonym na madach rzecznych właściwych Polderu Cedyńskiego wchodzące w obręb Parku Krajobra­zowego. Wyścielają go mady rzeczne właściwe, które charakteryzuje duża zmien­ność gatunkowa. W pracy określono zawartość białka surowego i makroelementów (P, K, Ca, Mg) w runi zbiorowisk trawiastych. Wyróżniono 12 zbiorowisk trawiastych, których występowanie związane było z gatunkami mad. Niezależnie od gatunku mad, na których występowały zbiorowiska, charakteryzowały się optymalną kon­centracją fosforu i wysoką potasu. Występowanie nadmiaru potasu obserwowano we wszystkich badanych zbiorowiskach. Na ogół połowa z badanych zbiorowisk wykazywała niedobory wapnia i magnezu. Niska zasobność w te składniki wystę­puje przeważnie w runi zbiorowisk ukształtowanych na madach ciężkich. Cechą najbardziej różniącą badane zbiorowiska była zawartość sodu (wahania od 0,02 do 1,24 g·kg⁻¹). Także dość duże zróżnicowanie wyników dotyczy zawartości biał­ka surowego w zakresie od 60,7 do 167,5 g·kg⁻¹. Roślinność łąkowa pochodząca z mad ciężkich była bogatsza w białko, a uboższa w wapń i magnez. Uzyskane wyniki wskazują bardzo wyraźnie na rolę składu florystycznego w kształtowaniu wartości pokarmowej runi, który modyfikowany jest warunkami glebowymi i ich zmiennością gatunkową.
EN
The research was done on grassland located upon the river alluvial soil of Cedynia polder, which belongs to the Landscape Park. The soils of that area are classified to river alluvial soil of very differentiated species. The aim of this study was the assessment of the content of crude protein and macroelements (P, K, Ca, Mg, and Na) in the sward of grass communities contained optimal amount of phosphorus and a high of potassium. An excess of potassium was found in all the tested communities. About one half of the com­munities suffered a deficiency of calcium and magnesium. A low content of these compounds can be found mostly in sward of grasses which grow on heavy alluvial soils. The tested plant communities differed to the greatest extent in their so­dium content, which was between 0.02 and 1.24 g·kg⁻¹. The content of crude pro­tein also varied, from 60.7 to 167.5 g·kg⁻¹. Grasses from heavy alluvial soils were richer in protein but poorer in calcium and magnesium. The results obtained clearly indicate that the floristic composition plays a major role in the nutritional value of the sward, which is modified by diversity of species and soil conditions.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań składu chemicznego odcieków pochodzących z trzech kwater wysypiska w Sierakowie, różniących się długością czasu składowania odpadów komunalnych (kwatera II oraz III eksploatowane były w latach 1992-1998, natomiast w kwaterze nr IV składowanie odpadów rozpoczęto 15 stycznia 1999 roku). W miarę wydłużania czasu przebywania odpadów w złożu wzrastała spośród makroelementów ilość wymywanego z nich potasu, sodu oraz magnezu, a malała ilość wymywanego wapnia. Stwierdzono wyraźną zależność pomiędzy koncentracją zanieczyszczeń a wiekiem kwatery. W przypadku manganu oraz żelaza odcieki z młodszej kwatery charakteryzowały się znacznie wyższą ich zawartością niż odcieki z kwater zamkniętych, a w przypadku Cu, Pb oraz Ni zaobserwowano odwrotną zależność. Stężenie w badanych odciekach miedzi, cynku, ołowiu i niklu było znacznie niższe od dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń w ściekach wprowadzanych do wód i ziemi.
EN
Paper presents the results of studies on chemical composition of the leachates from three sections of the landfill at Sieraków, exploited in different periods of time (section II and III in 1992-1998, section IV was used first on 15 January 1999). Along with the landfilling duration the amounts of leached potassium, sodium and magnesium increased while the amount of calcium decreased. There was a clear relationship between the concentration of pollutants and the age of section. In the case of manganese and iron the leachates from new section were characterized by considerably higher concentrations than those from closed sections. There was observed an inverse relationship in case of Cu, Pb and Ni. The concentrations of copper, zinc, lead and nickel were much lower than the permissible contents of pollutants in the effluents discharged into soil and water.
PL
W pracy ukazano skład chemiczny osadów dennych zdeponowanych w latach 1950-1959 na polu refulacyjnym „Karsibór C” oraz skład chemiczny gleb w obrębie Gąsierzyna, użyźnionych podobnymi osadami w latach 1925-1935. Obiekty te stanowiły trwałe użytki zielone, a w ostatnich 12 latach są odłogowane bądź sporadycznie użytkowane. Badania wykazały w osadach wysoką zawartość metali ciężkich, zwłaszcza kadmu, ołowiu i miedzi. Ponadto określono skład botaniczny i chemiczny roślinności, wykazując w runi niską zawartość fosforu, wapnia, magnezu i sodu przy nadmiarze cynku, miedzi i żelaza oraz sporadycznie kadmu i manganu.
EN
Paper presented chemical composition of the bottom sediments deposited on dumping area „Karsibór C” during years 1950-1959 as well as the chemical composition of soil within the area of Gąsierzyno village which were fertilized using similar bottom sediments in years 1925-1935. Both objects were used as the permanent grassland, however during last 12 years were fallowed or sporadically used. The analyses showed high contents of heavy metals, especially cadmium, lead, zinc and copper, in bottom sediments. Moreover, the botanical and chemical composition of meadow vegetation were determined. The results indicated low contents of phosphorus, calcium magnesium and sodium and excess of zinc, copper, iron and sporadically cadmium and manganese, in the sward.
PL
Badano zawartość metali, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz siedmiu wskaźnikowych kongenerów polichlorowanych bifenyli (PCB - 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180) w osadach dennych jeziora Dąbie. Dodatkowo oznaczono odczyn (pH), zawartość ważniejszych makroelementów (P, K, Mg, Ca), ekstraktu eterowego oraz straty przy wyżarzaniu w temperaturze 550°C. Analizy wykonano za pomocą AAS, ICP-AES, GC MS oraz innych przyjętych metod. Badania wykazały, że osady zawierały średnio: arsenu - 26,5 ±21,7, rtęci - 1,563 ±1,143, kadmu - 6,80 ±5,90, ołowiu - 125 ±79, chromu - 78 ±23, cynku - 778 ±611, miedzi - 98 ±59, niklu - 32 ±12 mg∙kg-1 suchej masy osadu (mg∙kg-1 s.m.) oraz benzo(a)antracenu (BaA) - 641 ±524, benzo(b)fluorantenu (BbF) - 884 ±783, benzo(k)fluorantenu (BkF) - 411 ±355, benzo(a)pirenu (BaP) - 700 ±562, indeno(1,2,3-c,d)pirenu (IndP) - 419 ±337, dibenzo(a,h)antracenu (DahA) - 113 ±109, benzo(ghi)perylenu (BPer) - 808 ±801 i w sumie 7 kongenerów wskaźnikowych PCB - 33,43 ±28,26 μg kg-1 s.m. W świetle polskich przepisów prawnych 40% osadów można zaklasyfikować jako materiał niezanieczyszczony, natomiast pozostałe 60% stanowią osady zanieczyszczone, przy czym substancjami limitującymi są głównie: As, Hg, Cd, Pb, Zn, Cu, BbF, BaP, BPer i w niewielkim stopniu: BaA oraz IndP. Pozostałe substancje (Cr, Ni, BkF, DahA oraz PCB) mieściły się w granicach przyjętych norm. Wymieszanie osadów w trakcie wydobycia mogłoby doprowadzić do otrzymania materiału spełniającego wymagania dla urobku niezanieczyszczonego pod względem zawartości wszystkich substancji, i chociaż zawartość rtęci nadal byłaby 1,56-krotnie wyższa od dopuszczalnej, mieściłyby się jednak w przedziale standardów dla gleb. Ponadto uwzględniając silne związanie zanieczyszczeń z materią organiczną w osadach mulistych, co w znacznym stopniu ogranicza ich biodostępność, osady denne mogłyby być wykorzystane do rekultywacji gruntów pod uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia, a także do rekultywacji składowisk odpadów.
EN
Concentrations of heavy metals, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and seven congeners of polychlorinated biphenyls (PCB - 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180) were determined in bottom sediments of Dąbie Lake. Moreover, there were analysed: pH, content of some important macroelements (P, K, Mg, Ca), ether extract and annealing losses at the temperature of 550°C. Analyses were done by AAS, ICP-AES, GC MS and the other methods. The average levels of pollutants in sediments were: As - 26,5 ±21,7, Hg - 1,563 ±1,143, Cd - 6,80 ±5,90, Pb - 125 ±79, Cr - 78 ±23, Zn - 778 ±611, Cu - 98 ±59, Ni - 32 ±12 mg∙kg-1 dry matter (mg∙kg-1 DM) and BaA - 641 ±524, BbF - 884 ±783, BkF - 411 ±355, BaP - 700 ±562, IndP - 419 ±337, DahA - 113 ±109, BPer - 808 ±801, and sum of PCB - 33,43 ±28,26 μg∙kg-1 DM. According Polish legal regulations 40% sediments may be classified as unpolluted, while the remaining 60% as polluted. The main limiting substances were: As, Hg, Cd, Pb, Zn, Cu, BbF, BaP, BPer, and to some degree: BaA and IndP. Other substances (Cr, Ni, BkF, DahA and PCB) were within accepted limits. Mixing of sediments in the course of dredging could result in obtaining the material uncontaminated in respect of all substances contents, except of the mercury (the level of which would be 1.56 times higher than the admissible for uncontaminated sediments, but still within the range of standards for unpolluted soils). Moreover, because of strong binding the contaminants with organic matter in muddy sediments, what limits their bioavailability to great extent, the sediments could be used for recultivation of grounds under cultivation of plants not assigned for consuming, as well as for recultivation of waste disposal sites.
PL
Badania gleb przyulicznych oraz znajdujących się w obrębie zabudowań Szczecina wykazały, że są one głęboko i silnie przekształcone. W wyniku tych przekształceń nastąpiło wymieszanie rodzimych warstw i poziomów glebowych z domieszkami antropogenicznymi, najczęściej w postaci substratów technogennych, bądź z użyźniającymi materiałami organicznymi. Gleby te wykazują odczyn zasadowy, niewielką (do 2%) zawartość CaCO3, znaczną ilość próchnicy oraz szeroki stosunek C : N, a także wysoką zawartość przyswajalnego fosforu. Natomiast zasobność w przyswajalny potas i magnez jest zróżnicowana od niskiej do wysokiej. Gleby te na ogół wykazują podwyższoną zawartość cynku, miedzi i ołowiu, a sporadycznie (punktowo) zawartość wymienionych metali ciężkich osiąga wysoką koncentrację.
EN
The studies on the soils adjacent to streets and within Szczecin residential area showed that they are deeply and strongly transformed. The original soil layers and horizons have been mixed with anthropogenic additions, most often in the form of technogenic Substrates or fertilised with organic materials These soils are characterised by alkaline reaction, very low (up to 2%) CaCO3 content, a considerable amount of humus, a wide C : N ratio and a high content of available phosphorus. The resources of available potassium and magnesium were from low to high. The contents of zinc, copper and lead are generally elevated and sporadically (at certain points) highly concentrated.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.