In his book Althusser and His Contemporaries. Philosophyʼs Perpetual War (2013) Warren Montag proposed an interpretation of Louis Althusserʼs work through engagements with Althusserʼs own contemporaries but above all through his engagement with Baruch Spinoza. This review essay is an attempt to both reconstruct and evaluate this attempt by showing heretical nature of Althusserʼs and Spinozaʼs materialism.
PL
Warren Montag w swojej książce Althusser and His Contemporaries: Philosophyʼs Perpetual War (2013) zaproponował spojrzenie na dzieło Louisa Althussera przez pryzmat jego relacji z jemu współczesnymi, ale przede wszystkim jego lektury Benedykta Spinozy. W niniejszym artykule recenzyjnym autor podejmuje się zarówno rekonstrukcji, jak i oceny tej próby, skupiając się na wydobyciu heretyckiego wymiaru materializmu uprawianego tak przez niderlandzkiego filozofa, jak i francuskiego marksistę.
In this short introduction to the thematic issue of Theoretical Practice we draw on the Marxist concept of critique to explain how Marxist higher education research could be understood as a constituting practice within-against-beyond the contemporary university in crisis.
This article is one of the voices in the discussion on the semi-peripheral nature of knowledge production systems, inspired by the publication of Gra peryferyjna by Tomasz Warczok and Tomasz Zarycki. The authors focus on the methodological challenges facing the analysis of the nature of science systems from the perspective of the global division of labour. As a possible solution to the current difficulties, they indicate the need for a symmetrical synthesis of the theoretical perspectives of Pierre Bourdieu and Immanuel Wallerstein. On the one hand, such perspective avoids viewing phenomena in the field of science only through the economic lense, and on the other, it makes possible to rethink the dependence in which science and the economy remain. Only such theoretical framework enables to capture the mechanisms of creating hierarchical divisions in global science, such as the centre and periphery.
PL
Niniejszy artykuł stanowi jeden z głosów w dyskusji nad półperyferyjnym charakterem systemów produkcji naukowej, dla której pretekstem była publikacja książki Gra peryferyjna Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego. Autorzy skupiają się w nim na metodologicznych wyzwaniach stojących przed analizą charakteru systemów nauki z perspektywy globalnego podziału pracy. Jako możliwe rozwiązanie dotychczasowych trudności wskazują na konieczność symetrycznej syntezy propozycji teoretycznych Pierre’a Bourdieu i Immanuela Wallersteina. Z jednej strony pozwoli to uniknąć sprowadzenia zjawisk w polu nauki wyłącznie do poziomu ekonomicznego, z drugiej zaś da szansę przemyśleć zależność, w jakiej pozostają do siebie nauka i gospodarka. Dopiero tak skonstruowana rama teoretyczna daje możliwość uchwycenia mechanizmów wytwarzania hierarchizujących podziałów w globalnej nauce takich jak ten na centrum i peryferia.
This paper presents the three current dominant discourses on the university in crisis, as well as the possible scenarios for the university’s future that prevail within them. The focus is on the three different ontologies that underpin these discourses: the individual, the public and the common. To unravel the hidden assumptions that affect the debates in question, the method of political ontology is put forward. A critical examination of the ontological assumptions that support visions of the future university reveals that the first two hegemonic models, although presented as competing alternatives, are united in their view of the sector as a static being. In turn, this paper puts forward the political ontology of relations based on the common as a means for breaking out of the deadlock created by the discourses on the private and public character of the university.
PL
Niniejszy tekst przedstawia trzy dominujące narracje na temat uniwersytetu w kryzysie, jak również możliwe scenariusze dla przyszłego uniwersytetu, które się z nich wyłaniają. Nacisk położony zostaje na trzy różne ontologie, które podtrzymują wspominane dyskursy: indywidualną, publiczną i tego, co wspólne. W celu odsłonięcia ukrytych przesłanek, które oddziałują na wspominane dyskusje, wprowadzona zostaje metoda ontologii politycznej. Krytyczna analiza ontologicznych założeń, wspierających wizję przyszłego uniwersytetu, pokazuje, że dwa pierwsze hegemoniczne modele, choć przedstawiane jako alternatywy, w istocie wiąże założenie statyczności sektora. Dlatego też niniejszy artykuł przedstawia ontologię relacji opierającą się na tym, co wspólne, jako sposób wyrwania się z klinczu wywołanego hegemonią dyskursów o prywatnym i publicznym charakterze uniwersytetu.
This article is an attempt at a simultaneous reading of Marx and Spinoza. We venture to show that the immanentistic ontology and the political anthropology of the latter enriches the critique of capitalism with a better understanding of a subjectivity’s function in the process of creating dominance. At the same time we view this process as incomplete. This view is enabled by the use of Spinoza's concept of imagination, which is crucial to our endeavour. Imagination is understood as an ambivalent conductor of affects, which, according to the communicated desires, can work to the effect of both subjectification and emancipation. To prove its usefulness we inspect Marx's analysis of primitive accumulation, as presented in the history below, in which we highlight the visions of equal order and their relevance to the protoproletarian resistance against emerging capitalism. Consequently, we show Spinoza as an author who proves helpful in the task of re reading capital, not from the transcendental point of view, but from the autonomistic one. This type of lecture focuses on the productivity of resistance, seen as an inherent element of capitalism, existing in-beyond-and-against it.
PL
Niniejszy artykuł stanowi próbę równoległej lektury Marksa i Spinozy. Pragniemy pokazać, że immanentystyczna ontologia i antropologia polityczna tego ostatniego wzbogaca krytykę kapitalizmu o refleksję nad rolą, jaką odgrywa podmiotowość w procesie podporządkowywania. Jednocześnie odczytujemy ten proces jako niedomknięty. Taką interpretację umożliwia zastosowanie kluczowego z punktu widzenia naszych dociekań Spinozjańskiego ujęcia wyobraźni jako ambiwalentnego przekaźnika afektów, który, w zależności od komunikowanych pragnień, może przyczyniać się zarówno do wytwarzania stosunku podporządkowania, jak i emancypacji. Aby wykazać jego użyteczność, odwołujemy się do Marksowskich analiz akumulacji pierwotnej, uzupełniając je o historię oddolną, odczytywaną przez pryzmat wyobrażeń równościowego porządku i ich znaczenia dla oporu protoproletariatu przeciwko włączeniu go w rodzący się system kapitalistyczny. Efektem naszych dociekań jest przedstawienie Spinozy jako autora, który okazuje się pomocny w powtórnej lekturze Kapitału, nie z perspektywy transcendentalnej, ale autonomistycznej, gdzie na pierwszy plan wysuwa się kwestia produktywności oporu jako stałego elementu przekraczającego kapitalistyczne panowanie.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.