Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Recepcja heglizmu w Rosji na przełomie lat trzydziesych i czterdziestych XIX wieku (Wissarion Bieliński, Aleksander Hercen, Iwan Turgieniew)

100%

Koprowski P.

Studia Rossica Gedanensia

|

2015

|

nr 2

180–195

PL

W artykule przybliżono specyfikę recepcji heglizmu w Rosji na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych XIX wieku, przedstawiono dylematy ideowe i społeczno-moralne Wissariona Bielińskiego, Aleksandra Hercena i Iwana Turgieniewa, będących w tym okresie reprezentatywnymi rosyjskimi heglistami. Recepcja ta jest świadectwem fascynacji Rosjan nie tylko konstrukcjami teoretycznymi Hegla, ich wszechstronnym zakresem oraz przydatnością terminologiczną. Niemniej ważna jest też swoista współmierność tej filozofii z realną rosyjską rzeczywistością. Kiedy okazało się, że konstatacja ta nie może być utrzymana, rosyjscy myśliciele przestali hołubić Hegla. Zaczęli krytykować heglizm jako filozofię „oderwania od rzeczywistości”.

EN

In the article the specificity of the reception of the concepts of Hegel in Russia at the turn of the 30s and 40s of the 19th century is introduced. Special attention is paid to ideological and socio-moral dilemmas of Vissarion Belinsky, Alexander Herzen and Ivan Turgenev, for them being representative Russian Hegelians in this period. That reception proves the Russians’ fascination for not only theoretical structures of Hegel, but also their versatile scope and the terminological usefulness. Equally important is also some specific adequateness of this philosophy to Russian reality. When it turned out that this observation could not be held, Russian thinkers „turned themselves away” from Hegel. They started to criticize the philosophy of Hegel on the ground of its „detachment from reality”.

2

Janusza Stanisława Pasierba mistyczne inspiracje wizji człowieka

100%

Koprowski P.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

tom 51

|

nr 1

17-54

EN

The article presents some reflections and thoughts of a contemporary Polish theologian, art historian and poet, Janusz Stanislaw Pasierb (1929−1993), concerning the Man-God relationship. In the pages of his masterpieces, especially those poetic, the author records the history of meetings between God and human beings; the history of departures, returns, visitations, sudden revelations, and indeed meditative concentration. It can all be perceived – and so it has been done – in the categories of mystique, which features mankind’s “breaking through” into the light of God’s presence. According to the intellectual and priest from Pelplin, a human being, as well as the world and reality – at least to some degree – seem to be rooted in a mystical experience, discovered to be the sanctified space of a potential contact with the transcendental Creator.

PL

W artykule przedstawiono refleksje i spostrzeżenia współczesnego polskiego teologa, historyka sztuki i poety Janusza Stanisława Pasierba (1929−1993) na temat relacji Bóg – człowiek. Rejestrowaną przez niego na kartach swoich dzieł, zwłaszcza poetyckich, historię spotkań Boga z jednostką ludzką, odejść, powrotów, nawiedzeń, nagłych rewelacji i iście medytacyjnych skupień, można postrzegać w kategoriach mistyki, eksponującej „przedzieranie się” człowieka ku światłu Bożej obecności. W myśli pelplińskiego kapłana-intelektualisty człowiek, a także – przynajmniej w pewnym stopniu – świat, rzeczywistość zdają się być zakorzenione w doświadczeniu mistycznym, odkryte jako uświęcona przestrzeń potencjalnego kontaktu z transcendentnym Stwórcą.

3

Istnienie obdarzonego wolnością. szkic z zakresu antropologii Fiodora Dostojewskiego

100%

Koprowski P.

Studia Rossica Gedanensia

|

2017

|

nr 4

221-226

RU

W artykule przedstawiono kilka refleksji na temat problemu wolności jednostki ludzkiej w myśli Fiodora Dostojewskiego (1821–1881). Świat nie jest, zdaniem rosyjskiego pisarza i myśliciela, do końca poznawalny i stąd człowiek szuka w sobie tego, czego nie może odnaleźć w tymże świecie. Szuka wolności i tego, co się z nią wiąże. Wolność ma w obrębie rzeczywistości stworzonej określone granice, lecz, kiedy otwiera się na Boga, staje się nieograniczona. Myśliciel podkreślał, że ludzką wolność należy oprzeć na fundamencie Chrystusa. Jeśli tak się nie dzieje, zamienia się ona w swoje przeciwieństwo, czyli w niewolę, staje się samowolą. Ta ostatnia zaś zawsze prowadzi do zła. Jednostka ludzka, która dobrowolnie i świadomie ulega złu, unicestwia samą siebie, wchodzi na drogę nicości, pustki i śmierci. Zawsze jednak może się ona na powrót „odzyskać”, przyjąć odpowiedzialność za złe czyny i podjąć pokutę.

EN

The article contains some reflections on the problem of freedom of the human individual in Fyodor Dostoevsky’s thought. According to the Russian writer and thinker, the world is not fully cognizable and therefore one searches in himself for the things one cannot find in this world. One searches for freedom and things related to it. Freedom has certain limits within the created reality, however when it opens to God, it becomes unrestricted. The Russian thinker emphasized that the human freedom should be based on the foundation of Christ. Otherwise, freedom becomes captivity, lawlessness. The latter always leads to evil. The human individual who voluntarily and consciously surrenders to evil, annihilates himself, begins the way to nothingness, emptiness and death. However, one can always “recover”, take responsibility for misdeeds and atone.

4

„...Służę Słowu”. Janusz Pasierb o języku religijnym

100%

Koprowski P.

Język - Szkoła - Religia

|

2011

|

tom 6

210-220

EN

The article presents some “linguistic” thoughts of Janusz Pasierb (1929 – 1993), contemporary Polish theologian, thinker, art historian, poet, and also – what is especially significant – a catholic priest, considered to be a wonderful preacher. Pasierb, though he was not strictly a linguist, many times paid attention to the necessity of noticing “new religious language needs”. He treated research on this issue very seriously, placing it in a wider context – in service to the Word, in the mission of continuous communion with the Word in all aspects of his life and all his activities. For him, the greatest and the most important Word was the God’s Word, while the most astonishing and touching feeling was foretelling It. Pasierb was declaring for the renewal of religious language and intensifying it to a greater degree with symbolism, imagery and metaphors. In his belief, it would be impossible to talk about complete and mature reading of “time signs” by the Church without the necessary transformation in the style of priests’ words, without their personal engagement in contact with concrete human being, together with giving the testimony of faith.

5

[Rec.:] Elżbieta Nowicka. Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012, ss. 224

100%

Koprowski P.

Studia Rossica Gedanensia

|

2016

|

nr 3

504-506

PL

Recenzja książki: Elżbieta Nowicka. Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery. Poznań 2012.

6

Między miłością a śmiercią, czyli Iwana Turgieniewa koncepcja ludzkiego losu

100%

Koprowski P.

Studia Rossica Gedanensia

|

2014

|

nr 1

278–289

PL

W artykule przedstawiono genezę, istotę i różnorodne uwarunkowania koncepcji miłości tragicznej autorstwa Iwana Turgieniewa (1818–1883). Rosjanin początkowo próbował uchwycić naturę miłości w następstwie lektury dzieł rosyjskich i zachodnioeuropejskich twórców doby romantyzmu: George'a Gordona Byrona, Johanna Wolfganga Goethego, Aleksandra Bestużewa, Włodzimierza Benediktowa. W nieco późniejszym okresie swego życia patrzył na związaną z nią problematykę również poprzez pryzmat osobistych doznań i doświadczeń życiowych. Stworzona przez pisarza, pesymistyczna w swej wymowie, koncepcja miłości tragicznej jest elementem składowym Turgieniewowskiego światopoglądu. Trzeba rozpatrywać ją wespół z refleksjami autora Opowieści tajemniczych, dotyczącymi specyfiki ludzkiej egzystencji.

EN

The article presents the origin, the essence and various conditions of the concept of tragic love depicted by Ivan Turgenev (1818-1883). Initially, the Russian was trying to catch the nature of love as a result of reading works of Russian and West European Romanticism authors — George Gordon Byron, Johann Wolfgang Goethe, Alexander Bestuzhev, Vladimir Benediktov. In a later period of his life, however, Turgenev was perceiving the issue of tragic love also through the prism of his personal feelings and life experiences. The concept of tragic love created by the writer, pessimistic in its meaning, is a component of Turgenev's world-view. It should be considered together with his thoughts regarding the specific nature of human existence.

7

W kręgu mistyki. Relacje bóg – człowiek w ujęciu ks. Janusza Stanisława Pasierba

100%

Koprowski P.

Język - Szkoła - Religia

|

2014

|

tom 9

|

nr 1

135-152

PL

W artykule przedstawiono refleksje i przemyślenia współczesnego polskiego teologa, historyka sztuki i poety Janusza Stanisława Pasierba (1929–1993), poświęcone relacjom Bóg-człowiek. Rejestrowaną przez Pasierba na kartach swoich dzieł, zwłaszcza poetyckich, historię spotkań Boga z jednostką ludzką, odejść, powrotów, nawiedzeń, nagłych rewelacji i iście medytacyjnych skupień można postrzegać w kategoriach mistyki, eksponującej „przedzieranie się” człowieka ku światłu Bożej obecności. W myśli pelplińskiego kapłana intelektualisty człowiek, a także – przynajmniej w pewnym stopniu – świat, rzeczywistość zdają się być zakorzenione w doświadczeniu mistycznym, odkryte jako uświęcona przestrzeń potencjalnego kontaktu z transcendentnym Stwórcą.

EN

The article presents some reflections and thoughts of a contemporary Polish theologian, art historian and poet Janusz Stanislaw Pasierb (1929–1993), concerning Man-God relationship. On the pages of his masterpieces, especially the poetic ones, the author registers the history of meetings between God and human beings; the history of leaving, coming back, visitations, sudden revelations, and indeed meditative concentration. It can be all perceived – and so it has been done – in the categories of mystique which features man’s „breaking through” into the light of God’s presence. In the view of the priest – intellectual from Pelplin, a man, as well as the world and the reality – at least in some degree – seem to be rooted in mystic experience, discovered as sanctifield space of a potential contact with transcendental Creator.