Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena stopnia rozpoznania i bazy zasobów surowcowych niezagospodarowanych złóż rud cynku i ołowiu obszaru górnośląskiego według nowych zasad dokumentowania

100%

Blajda R.

|

tom nr 439 (2)

281--287

PL

Krajowe górnictwo rud cynku i ołowiu znalazło się z początkiem XXI wieku w schyłkowym okresie swej działalności. Jedynym czynnym zakładem górniczym w obszarze górnośląskim jest obecnie kopalnia Olkusz-Pomorzany. Za możliwe do przyszłego zagospodarowania uważa się rozpoznane wierceniami peryferyjnej części rejonu olkuskiego oraz złoża rejonu zawierciańskiego. Dla oceny potencjału zasobowego złóż rezerwowych opracowano w 2006 r. nowe zasady ich dokumentowania, dostosowane do przewidywanego, gniazdowego modelu złóż. W dotychczasowych opracowaniach dokumentacyjnych zasoby złóż rud Zn–Pb liczono metodą wieloboków Bołdyriewa, a kategorię ich rozpoznania ustalano na podstawie zagęszczenia sieci otworów badawczych. Metoda ta powodowała znaczne zawyżanie zasobów nieciągłych złóż peryferyjnych. W wykonanych w latach 2007–2008 dodatkach do pierwotnych dokumentacji złóż niezagospodarowanych granice ciał rudnych wyznaczano na zasadzie ekstrapolacji informacji z otworów pozytywnych do odległości wynikającej z promienia autokorelacji (zasięgu wpływu informacji). Określono go na podstawie wyników badań nad geostatystycznym modelem zmienności rozpoznanych górniczo złóż Pomorzany i Balin-Trzebionka. Za granice ciał rudnych przyjęto okręgi o promieniach 37,5 i 75,0 m. Kategorie oszacowania zasobów ustalano w zależności od usytuowania interwałów rudnych w profilu litostratygraficznym utworów złożowych. Za zasadniczy poziom dokumentowania (DK1) uznano dolomity kruszconośne w przedziale odpowiadającym warstwom górażdżańskim. Zasoby w granicach okręgu o promieniu 37,5 m kwalifikowano w nim do kategorii C1, w promieniu do 75,0 m do kategorii C2. Zasoby usytuowane poza podstawowym poziomem rudonośnym kwalifikowano do kategorii C2 lub D, przyjmując zasięg wpływu informacji na 37,5 m. Zweryfikowane w ten sposób bilansowe zasoby rud Zn–Pb oszacowano w złożach niezagospodarowanych na ok. 66 mln Mg, co stanowi zaledwie 37% zasobów pierwotnie udokumentowanych. W analizowanych rejonach tylko złoża Gołuchowice i Laski uznać można za dostatecznie rozpoznane. W pozostałych obszarach wskazane jest wykonanie uzupełniających badań geofizycznych i wiertniczych dla uściślenia modelu budowy złóż i oceny ich wartości gospodarczej.

EN

At the beginning of the XXIst century the domestic Zn–Pn ore mining industry has reached its final stage of existence. Recently, the only operating Zn–Pb ore mine in the Upper Silesia region is the Olkusz-Pomorzany enterprise. The perspective areas for future development are peripherial parts of the Olkusz ore clusters and the Zawiercie ore cluster, where assessment drillings have already been completed. In order to evaluate the ore potential of these areas the new assessment principles were implemented in 2006, which took into consideration the predicted, nest-like geometry of the orebodies. In the existing assessment reports the reserves of Zn–Pb ores were calculated with the Boldyriev polygonal method and the assessment category depended on the density of drilling grid. However, such an attempt caused significant overestimation of the reserves of uncontinuous peripherial orebodies. Thus, in the supplements to assessment reports for undeveloped deposits completed in the years 2007–2008 the boundaries of orebodies were drawn using the extrapolation of data obtained from the positive wells. Precisely, the particular distances were calculated from the autocorrelation radii (the range of influence of given information) based upon the geostatistical variability models of exploited Pomorzany and Balin-Trzebionka ore deposits. From these models the boundaries of orebodies were taken as circles of radii 37.5 and 75.0 meters. The assessment categories of the reserves were dependent on the positions of orebodies in the lithostratigraphic column of the ore series. The main ore zone = the main assessment level (DK1) was a part of the Ore-bearing Dolomite corresponding to the Górażdże Beds. Within this horizon the ore reserves accumulated within the 37.5 meters circles were ascribed to the C1 assessment category and those within the 75.0 meters circles – to the C2 category. The reserves accumulated outside the main ore zone, were identified as C2 or D category if the 37.5 meters circles were considered. The ore reserves of undeveloped deposits estimated with this new methodology amounted some 66 Mt, which constitutes only 37%of reserves assessed with the old methodology. Consequently, in both the considered ore clusters only two undeveloped deposits: Gołuchowice and Laski can be regarded as adequately assessed. The remaining deposits require supplementary geophysical survey and additional drillings in order to improve data for their models and to evaluate their economic significance.

2

Kwalifikacja zasobów złóż kruszywa naturalnego na podstawie analizy dokładności rozpoznania na przykładzie złoża "Kalbornia-Mosznica"

100%

Blajda R.

|

tom R. 42, nr 2-3

57-69

PL

Na przykładzie złoża "Kalbornia-Mosznica" przedstawiono możliwości podwyższenia kategorii udokumentowanych zasobów złóż kruszywa naturalnego bez dodatkowych robót wiertniczych. Do zweryfikowania wyników rozpoznania zastosowano statystyczną i geostatystyczną ocenę dokładności oszacowania średnich wartości parametrów.

EN

On the example of "Kalbornia-Mosznica" deposit the article presents possibilities of raising the category of documented resources of natural aggregates deposits without any additional drilling work. To verify the results of reconnaissance the statistical and geostatistical evaluation of the precision of estimation of average parameters values was used.

3

Geologiczno-gospodarcza ocena górnośląskich złóż rud Zn-Pb według dotychczasowego stanu ich rozpoznania

100%

Blajda R.

|

tom R. 50, nr 2-3

74-78

PL

W związku z przewidywanym w najbliższych latach wyczerpaniem zasobów rud Zn-Pb, w czynnych zakładach górniczych. dokonano oceny potencjału zasobowego niezagospodarowanych złóż rejonu olkuskiego i zawierciańskiego. Dla udokumentowania złóż rezerwowych opracowano nowe zasady liczenia zasobów oraz oceny kategorii rozpoznania, dostosowane do przewidywanego. gniazdowego modelu rozmieszczenia mineralizacji bilansowej. Zweryfikowane zasoby rud w złożach niezagospodarowanych oszacowano na 66 mln ton, co stanowi zaledwie 36.6% zasobów pierwotnie udokumentowanych. Z dotychczasowego rozpoznania wynika, że tylko złoże "Gołuchowice", z uwagi na wielkość zasobów (prawie 29 mln ton rudy), ma szanse na samodzielne zagospodarowanie. Większość pozostałych złóż wymaga uzupełniających badań (geofizycznych i wiertniczych) dla uściślenia modelu ich budowy.

EN

Considering the imminent exhaustion of Zn-Pb ore reserves at the currently operating mines, the reserves potential of undeveloped deposits was evaluated for both the Olkusz and the Zawiercie ore districts. In order to assess these reserves, new calculation principles and new estimation methods of assessment categories were prepared, consistent with the presumed, nest-like distribution model of economic-grade ores. The verified reserves of 66 Mt of ore in these undeveloped deposits were obtained. which constitutes only 36.6% of initially assessed reserves. The new estimations demonstrate that only the "Gołuchowice" deposit with the reserves of almost 29 Mt of ore can be developed as a separate mine. In most of the remaining deposits supplementary geophysical surveying and additional drillings should he completed in order to specify models of their structure.

4

Ocena bazy zasobowej i możliwości wykorzystania niezagospodarowanych złóż rud cynku i ołowiu obszaru śląska-krakowskiego

100%

Blajda R.

|

tom T. 62, nr 6

1-7

PL

W artykule przedstawiono porównanie zasobów niezagospodarowanych złóż rud Zn-Pb oszacowanych według wprowadzonych w 1992 r. kryteriów bilansowych z zasobami ustalonymi w formalnie obowiązujących opracowaniach dokumentacyjnych sprzed 1991 r. Nowe kryteria, poprzez dostosowanie ich do warunków gospodarki rynkowej, uświadomiły możliwość zmniejszenia w 60 - 70 % oczekiwanego potencjału zasobowego złóż peryferyjnych; spowodowały też istotne zmiany w obrazie rozmieszczenia ciał rudnych. Można się spodziewać, że będą to niewielkie, płaskie gniazda bądź soczewki rozproszone w poziomie i profilu pionowym. Taki model złóż należy wziąć pod uwagę w rozważaniach na temat ewentualnego ich zagospodarowania.

EN

Comparison of reserves of undeveloped deposits of Zn-Pb ores, estimated according to the balancing criterions introduced in the year 1992 with the reserves set before the year 1991 in the official documents is presented. New criterions - adjusted to market economy - made aware of the possibility of reduction by 60-70 % of expected reserves potential of peripheral deposits and also caused essential changes in spacing of ore substance. It can be expected that there will be small, flat pockets or lenses dispersed horizontally and in the vertical profile. Such a model of deposits should be taken into consideration in eventual development of them.

5

Analiza możliwości zagospodarowania złoża rud Zn-Pb "Klucze" z punktu widzenia modelu jego budowy

100%

Blajda R.

|

tom T. 62, nr 6

8-13

PL

Wykorzystując najnowsze wyniki wiertniczego rozpoznania warunków występowania mineralizacji Zn-Pb w złożu "Klucze" przedstawiono model jego budowy w aspekcie planowanego zagospodarowania złoża przez sąsiednią kopalnię "Pomorzany". Kopalnia "Pomorzany" jest obecnie jedynym czynnym zakładem górniczym w rejonie olkuskim. Wykazano, że skomplikowana budowa złoża "Klucze", przy niewielkiej ilości możliwych do wykorzystania zasobów, daje małe szanse istotnego przedłużenia działalności kopalni. W rejonie przewidywanym do górniczego udostępnienia bilansowa mineralizacja Zn-Pb tworzy pojedyncze, odosobnione ciała rudne o niewielkich rozmiarach poziomych, występujących w pionie w przedziale rzędu kilkudziesięciu metrów.

EN

Using the newest results of exploratory drilling of occurring conditions of Zn-Pb mineralizations in the "Klucze" deposit its structure model is presented in the aspect of the planned development of the deposit by the next "Pomorzany" mine. The "Pomorzany" mine is the only working mine in the Olkusz region at present. It has been proved that complicated structure of the "Klucze" deposit at the little quantity of commercial reserves gives small chances for an essential prolongation of the mine life. In the region foreseen for mining the balanced Zn-Pb mineralization forms individual, isolated ore substances of little horizontal size occurring vertically in the range of a few dozen meters.

6

New methodology of resources categorization and calculation for undeveloped Zn-Pb ore deposits in the Upper Silesian ore district

100%

Blajda R.

|

tom T. 26, z. 4

45-58

EN

After long history of mining of Zn-Pb ore deposits their resources are considerably exhausted. The 'Olkusz-Pomorzany' is the only active mine. Further mining is possible of undeveloped deposits in Olkusz and Zawiercie areas. They were explored since 1970-1990 with the use of vertical boreholes. The borehole density was the basic criteria for estimation of resources assessment accuracy. Resources were calculated with the use of polygonal (Boldyriew) method. The deposit parameters defined in particular boreholes were assigned individually to the whole surrounding polygons. This method was undisputable in the case of most rich startoidal ore bodies (ore zones). Undeveloped deposits are composed of several local, net like ore bodies horizontally and vertically dispersed. For assessment of their resources a new approach was proposed based on limited extrapolation of borehole data up to the distance corresponding to the autocorrelation radii of zinc content. It was evaluated by geostatistical study of zinc content variation (zinc content variograms). Within the circle with 37.5 m radii, surrounding each borehole, resources were evaluated in C1 (indicated) category and up to 75 m in C2 (inferred) category. The boundary of deposit defines the limit of the area on which indirect phenomena of mineralization processes were registered (Zn, Pb below cut off limit, marcasite, calcite, barite).

PL

Po wielu wiekach intensywnej eksploatacji górnośląskich złóż rud cynku i ołowiu nastąpiło znaczne wyczerpanie ich zasobów. Wydobycie rud Zn-Pb prowadzi obecnie tylko kopalnia 'Olkusz-Pomorzany'. Nadzieje na przedłużenie funkcjonowania krajowego górnictwa rud Zn-Pb wiąże się z niezagospodarowanymi złożami rejonu olkuskiego i zawierciańskiego. Udokumentowano je w latach 1970-1990 ubiegłego wieku. Złoża badano pionowymi otworami z powierzchni, ustalając kategorię rozpoznania w zależności od gęstości sieci wierceń. Zasoby złóż liczono metodą wieloboków Bołdyriewa. Zakłada ona, że wartości parametrów interwałów rudnych określone w otworze centralnym dotyczą także całego wieloboku. Przyjęty schemat nie budził zastrzeżeń w trakcie eksploatacji bogatych, ciągłych na znacznej przestrzeni ciał rudnych występujących w centralnych rejonach górnośląskiego zagłębia kruszcowego. Niezagospodarowane złoża rejonu olkuskiego i zawierciańskiego usytuowane są w peryferyjnych częściach regionu. Z rozpoznania wiertniczego wynika, że mineralizacja Zn-Pb występuje w nich przede wszystkim w formie rozproszonych w planie i w pionie skupień gniazdowych. Przy założeniu gniazdowego modelu złóż koniecznym stało się odejście od tradycyjnych metod ich dokumentowania. Zaproponowano procedurę szacowania zasobów takich złóż, polegającą na ekstrapolacji informacji z otworów pozytywnych do odległości wynikającej z promienia autokorelacji (zasięgu wpływu informacji). Wyznaczono go na podstawie wyników badań geostatystycznych modeli zmienności zawartości cynku w złożach eksploatowanych. Przyjęto, że zasoby szacowane są w otoczeniu otworów rozpoznawczych w obrębie okręgów o promieniu 37,5m w kategorii C1 i w odległości do 75 m w kategorii C2. Granice obszaru złożowego wyznacza kontur obszaru, w którym stwierdzono pośrednie oznaki mineralizacji.

7

Wpływ czynników litologiczno-strukturalnych na rozwój krasu solnego w złożu kopalni soli "Wieliczka"

63%

Blajda R. , Górecki J.

|

tom T. 27, z. 2--4

329-340

PL

Współczesne przejawy krasu solnego w kopalni "Wieliczka" są skutkiem powolnej infiltracji wód ze skał otaczających, obserwowane przede wszystkim przy północnej granicy złoża. Rejestruje się tam największą liczbę oraz najwyższą wydajność wycieków wód spoza złoża. Główną przyczyną migracji nienasyconych wód jest osłabienie strukturalne górotworu spowodowane zarówno procesami tektonicznymi, jak i prowadzonymi przez wiele wieków robotami górniczymi. Efektem ciągłej infiltracji wód spoza złoża są różnorodne przejawy krasowienia skał solnych. Najczęstszym skutkiem tego procesu są naciekowe formy wtórnego halitu w starych wyrobiskach poeksploatacyjnych.

EN

Recent shows of salt karst observed in the "Wieliczka" mine result from the slow infiltration of waters from the enclosing rock formations along the northern margin of salt deposit. In this area the largest number of inflows with the highest flows rates were reported. The principal reason for migration of undersaturated waters is the significant structural weakening of the rock formations caused by the tectonic movements as well as by centuries-long mining activity. The continuous infiltration of waters into the salt deposit results in diversed karst features. The most common are various speleothems of secondary halite in old workings.