Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Tufit wśród zlepieńców górnoeoceńskich Tatr i jego znaczenie stratygraficzne

100%

Głazek J. , Przybycin A. , Sochaczewski A.

|

tom Vol. 46, nr 7

622-630

PL

Warstwa tufitów witrokrystaloklastycznych została znaleziona pomiędzy górnoeoceńskimi zlepieńcami podstawowymi w dolinie Suchej Wody na północnym brzegu Tatr (ryc. 1-3). Tufit ten o miąższości 70 cm jest złożony ze słabo wysortowanych drobnych cząstek popiołu szklistego i krystaloklastów skaleni, obu silnie zmienionych w illit i mieszanopakietową substancję smektytowo/illitową z podrzędną domieszką piroklastcznego i detrytycznego kwarcu (ryc. 4-12). Prawdopodobnie jest to dacytowy popiół wulkaniczny wyrzucony przez erupcję typu pliniańskiego osadzony w spokojnym środowisku (czego dowodzą maty glonowe na podściełających zlepieńcach pomiędzy żwirowymi nasypami - rewami) w strefie sublitoralnej. Warstwa ta może być korelowana z tufitami z Polan w płaszczowinie magurskiej i tzw. piaskowcem biotytowym - warstwą tufitów o miąższości 1-5 m w spągu priabonu na Małej Nizinie Węgierskiej. Wszystkie te tufity, mogą być łączone z północnowęgierskimi dacytowymi stratowulkanami, a ich wiek można oszacować na około 40ą2 mln lat. Prawdopodobnie ta warstwa jest szeroko rozprzestrzeniona i może być wykorzystana jako regionalny poziom korelacyjny w górnoeoceńskich sekwencjach Karpat.

2

Examinations of the effect of montmorillonite on selected properties and structure of polybutylene terephthalate

100%

Bałaga Z. , Przybycin A. , Wawrzyniak J. , Gnatowski A.

|

tom R. 17, nr 3

175--179

EN

The paper discusses the results of examinations of mechanical properties and examinations of the structure of composite polybutylene terephthalate with montmorillonite. The aim of the material examinations presented in this paper was to determine the effect of the content of the fillers on the structure and properties of the polymer composite. For this purpose, the examinations of tensile strength, hardness and topography of sample surface were performed for the surface of the specimens of the composite obtained using atomic-force microscope. The specimens of composites were obtained using the injection moulding method with processing parameters for which the best properties were obtained. The study revealed an insignificant increase in tensile strength for the specimens with addition of montmorillonite of 3 and 7% from 51 MPa for butylene polyterephthalate to 53 and 54 MPa, respectively. An increase in material Shore hardness was also found. All the composite specimens were characterized by hardness at similar level of 95 to 96 degrees on the Shore scale. An increase in hardness of the composites measured by means of the ball indentation test was observed compared to polybutylene terephthalate. Addition of montmorillonite of 3 and 7% leads to the increase in hardness from 130 MPa for polybutylene terephthalate to 143 and 148 MPa, respectively. Structural changes caused by the use of montmorillonite as a filler were observed in the examinations of surface topography. Several structural drawbacks linked to the adhesion between the matrix and the filler were also found.

PL

W artykule omówiono wyniki badań właściwości mechanicznych oraz badań struktury kompozytu politereftalanu butylenu z montmorylonitem. Celem badań materiałoznawczych było określenie wpływu zawartości zastosowanego napełniacza na strukturę i właściwości wytworzonego kompozytu polimerowego. W tym celu przeprowadzono badania: wytrzymałości na rozciąganie, twardości i topografii powierzchni próbek z wytworzonego kompozytu na mikroskopie sił atomowych. Badania przeprowadzono na próbkach kompozytów wytworzonych metodą wtryskiwania przy parametrach przetwórstwa, dla których uzyskano najkorzystniejsze właściwości. Badania wykazały nieznaczny wzrost wartości wytrzymałości na rozciąganie w próbkach z dodatkiem montmorylonitu 3 i 7% z 51 MPa dla politereftalanu butylenu do odpowiednio 53 i 54 MPa. Stwierdzono wzrost twardości wytworzonego materiału, stosując w badaniach metodę Shore’a. Wszystkie badane próbki kompozytów charakteryzowały się twardością na zbliżonym poziomie wynoszącą 95-96 stopni Shore’a. Zarejestrowano wzrost wartości twardości badanych kompozytów zmierzoną metodą wciskania kulki w porównaniu do politereftalanu butylenu. Dodatek montmorylonitu 3 i 7% powoduje wzrost twardości ze 130 MPa dla politereftalanu butylenu do odpowiednio 143 i 148 MPa. W badaniach topografii powierzchni zarejestrowano zmiany strukturalne spowodowane zastosowaniem montmorylonitu jako napełniacza. Stwierdzono pewne wady strukturalne związane z adhezją pomiędzy osnową a użytym napełniaczem.

3

Large-scale erosional channels in the Lower Cambrian sandstones, Gieraszowice environs (Kielce Block, Holy Cross Mts.)

100%

Mizerski W. , Orłowski S. , Przybycin A. , Skurek-Skurczyńska K.

|

tom Vol. 43, Nr 3

353-364

EN

Unique erosional channels of meridional strike have been recognized in the Lower Cambrian sandstones (Ociesęki Sandstone Formation) at Gieraszowice village within the Klimontów Anticlinorium (Kielce Block). These channels have been interpreted as "strom-cut cross-shelf channels" related to the undertow induced by strong storm waves (waves generated by a series of submarine seismic shocks) during deposition of the Cambrian sediments within a shelf zone. It is highly probable that earthquakes occurring in short time intervals generated the current which eroded the channels. After the deepest channel had been formed the earthquakes led to a sliding of partly consolidated sediments onto is floor.

PL

W okolicach Gieraszowic w antyklinorium klimontowskim (blok kielecki), w formacji piaskowców z Ociesęk, udokumentowanej tu trylobitami i śladami organicznymi, stwierdzono unikatowe rynny erozyjne o rozciągłości południkowej. Warstwy osadów wypełniających rynny są nachylone skośnie do powierzchni uławicenia, w której są wycięte, i dochodzą pod kątem około 40° do powierzchni rozdzielającej sekwencję dolną, w której wycięte są rynny, z przykrywającą ją sekwencją górną. Na spągowych powierzchniach warstw wypełniających rynny stwierdzono ślady organiczne. Na podstawie badań płytek cienkich pobranych z różnych miejsc odsłonięcia, a także na podstawie obserwacji terenowych, rynny te zinterpretowano jako utworzone w wyniku działania powrotnego prądu przydennego lub rozrywającego powstałego na skutek silnego falowania sztormowego (falowania wywołanego serią podmorskich wstrząsów tektonicznych) w trakcie sedymentacji utworów kambryjskich w strefie szelfu. Jest wielce prawdopodobne, iż przyczyną powstania prądu, który wyerodował rynny, była seria wstrząsów tektonicznych, występujących w krótkich odstępach czasu, powodujących: - spiętrzenie wód w strefie brzegu i powstanie powrotnego prądu przydennego lub rozrywającego o tak dużej energii, że wyerodował na powierzchni dna rynny o głębokości dochodzącej do 5m i przebiegu prostopadłym do linii brzegowej; omawiane formy można prawdopodobnie zaliczyć do storni-cut cross-shelf channels (W. L. Duke i in.,1991); - naruszenie stateczności osadów w sąsiedztwie najgłębszej rynny, powodujące szybki zsuw materiału częściowo skonsolidowanego na dno rynny i jej wypełnienie oraz wzburzenie chmury osadu, która opadając zapełniła pozostałe zagłębienia dna; zsuw ten odbył się ku wschodowi z obszaru na W od rynny; - niewielką rotację bloku dna morskiego, po której, po wypełnieniu rynien, sedymentacja wróciła w zasadzie do pierwotnego planu sprawiając jednak, że osady sekwencji górnej mają nieco inne położenie warstw w porównaniu do sekwencji dolnej, w której wyerodowane są rynny. Po wypełnieniu rynien zbiornik nieznacznie się pogłębił i kontynuowała się sedymentacja analogicznych utworów z podobnym zespołem śladów organicznych, do zs

4

First Cenozoic glaciers in West Antarctica

75%

Birkenmajer K. , Gazdzicki A. , Krajewski K. P. , Przybycin A. , Solecki A. , Tatur A. , Yoon H. I.

|

nr 1

3-12

EN

One of the most significant global climatic events in the Cenozoic was the transition from greenhouse to icehouse conditions in Antarctica. Tectonic evolution of the region and gradual cooling at the end of Eocene led to the first appearance of ice sheets at the Eocene/Oligocene boundary (ca. 34 Ma). Here we report geological record of mountain glaciers that preceded major ice sheet formation in Antarctica. A terrestrial- valley-type tillite up to 65 metres thick was revealed between two basaltic lava sequences in the Eocene- Oligocene Point Thomas Formation at Hervé Cove - Breccia Crag in Admiralty Bay- King George Island- South Shetland Islands. K-Ar dating of the lavas suggests the age of the glaciation at 45-41 Ma (Middle Eocene). It is the oldest Cenozoic record of alpine glaciers in West Antarctica- providing insight into the onset of glaciation of the Antarctic Peninsula and South Shetland Islands.