Współcześnie na nowo podkreśla się znaczenie budowy kapitału społecznego i zaufania w społeczeństwie jako tych czynników, które z jednej strony będą scalać naród, a z drugiej będą stanowić dodatkową wartość dodaną dla gospodarki i impuls do długookresowego wzrostu realnego PKB. W artykule podjęto się próby zweryfikowania hipotezy, że edukacja, zwłaszcza ta na wyższym poziomie, sprzyja tworzeniu zaufania wśród osób, zarówno w stosunku do najbliższego otoczenia, jak i tego dalszego. W tym celu przebadano studentów studiów ekonomicznych na Uniwersytecie Szczecińskim w okresie rozpoczęcia nauki na poziomie uniwersyteckim i w momencie kończenia edukacji. Wyniki badań wskazały, że poziom zaufania uogólnionego zmalał. Studenci jedynie w ograniczonym zakresie ufają osobom obcym, niewielki ich odsetek ufa instytucjom publicznym, choć zaufanie w tym obszarze wzrosło, oraz coraz bardziej ufają najbliższemu otoczeniu i społecznościom, które znają.
In this paper the main attention was focused on the analysis of the effectiveness of economic regulation of prices on the electricity market in Poland. As an efficiency criterion the Kaldor-Hicks approach was adopted. It analyzed the scale of the reduction of price expectations of incumbents trading enterprises and were compared with changes in prices of regulated market and competitive market. Research period was 2008–2013. In order to make the necessary calculations, Energy Regulatory Office data and the Energy Market Agency data were used. In the paper a descriptive method, a comparative method, and basic statistical methods, (i.e. methods of index) were used. The analysis showed that the regulation of the electricity market was economically inefficient resulting in prices on the regulated market increasing faster than on the competitive market.
Rosnące ceny energii w Europie, zwłaszcza w Unii Europejskiej, w 2021 roku spowodowały, że ponownie zaczęto postrzegać rozwój sektora energetycznego nie tylko z punktu widzenia ochrony klimatu i nakładów, jakie są potrzebne by uzyskać zero-emisyjność do 2050 roku, ale także z punktu widzenia sektora zubożającego społeczeństwo. Pojawia się tutaj kwestia ubóstwa energetycznego i trudności społeczeństwa z finansowaniem usług energetycznych. Literatura przedmiotu najczęściej bada zróżnicowanie terytorialne ubóstwa energetycznego lub wpływ polityki energetycznej na ubóstwo energetyczne. W sytuacji braku polityki ograniczania ubóstwa energetycznego w większości państw unijnych, należy badać, które rodzaje polityk najskuteczniej pośrednio ograniczają to zjawisko społeczno-gospodarcze. Literatura przytacza badania wpływu niektórych podatków w wybranych krajach, jednak wyniki są niejednoznaczne. Poza tym nie były dotąd prowadzone takie badania dla Polski. Celem artykułu jest ocena wpływu polityki fiskalnej (opodatkowania i świadczeń socjalnych) na stopę ubóstwa energetycznego w Polsce. Zostaną zbadane instrumenty polityki fiskalnej odgrywające najważniejszą rolę w kształtowaniu skali ubóstwa energetycznego w Polsce. Analizą objęto okres lat 2005-2020. Wyniki badań wskazały, że w Polsce rząd oddziałuje na skalę ubóstwa energetycznego jedynie w sposób pośredni oraz jest brak polityki bezpośrednio skierowanej do ograniczania tego zjawiska. Stwierdzono, że instrumenty polityki fiskalnej są znacznie skuteczniejsze w oddziaływaniu na poziom ubóstwa energetycznego niż polityka energetyczna. Instrumentem, który najsilniej i istotnie statystycznie wpływa na poziom ubóstwa energetycznego w Polsce są transfery socjalne.
EN
Rising energy prices in Europe, particularly in the European Union, in 2021 have led to a renewed perception of the development of the energy sector, not only from the point of view of climate protection and the investment needed to achieve zero-carbon goal by 2050, but also from the point of view of a sector that impoverishes society. This raises the issue of fuel poverty and society's difficulties in financing energy services. The literature most often examines the geographical diversification of fuel poverty or the impact of energy policies on fuel poverty. In the absence of fuel poverty reduction policies in most EU countries, it is important to study which types of policies are most effective in indirectly reducing this socio-economic phenomenon. The literature attempts to study the impact of certain taxes in some countries, but the results are inconclusive. Besides, no such research has been conducted for Poland so far. The aim of this paper is to assess the impact of fiscal policy (taxation and social benefits) on the fuel poverty rate in Poland. It will be examined which fiscal policy instruments played the most important role in shaping the fuel poverty rate in Poland. The analysis covers the period 2005- 2020. The results show that in Poland the government affects the fuel poverty rate only indirectly and there is a lack of policy directly aimed at reducing this phenomenon. It was found that fiscal policy instruments are much more effective in influencing fuel poverty level than energy policy. The instrument that has the strongest and statistically significant impact on fuel poverty in Poland is social transfers.
Aim/purpose – The aim of the article is to present the essence of ex post approach to sectoral regulation, to show the advantages and disadvantages of ex post regulation and to answer the question whether it is worth using in the electricity sector. Design/methodology/approach – For this purpose, a critical analysis of expert literature was made and an empirical analysis of countries that have applied ex post regulation in the electricity sector in the European Union. Two research methods were used: a case study and a comparison of changes in price and quality of services. The research period covered the period 2000-2016. Findings – It was found that ex post regulation reduces regulatory costs, does not adversely affect the quality of service and long-term rates, gives businesses the freedom of decision-making and the ability to react quickly to changes in the economy. The main disadvantages of ex post regulation are the tendency for companies to over-estimate bills for consumers, the difficulty of pursuing claims by consumers and the need to shift regulatory risk to consumers. Research implications/limitations – In the paper there was identified a research gap, i.e. the effects of ex post regulation in the electricity sector in European Union countries where such regulation was applied. Identifying the research gap will help us understand what are the advantages and disadvantages of ex post regulation and will create a model for when it is good moment to implement this in the economy. Besides identifying the research gap, further studies will be required over ex post regulation. Originality/value/contribution – The additional value of the paper is the study of ex post regulation, its essence and types. The article analyzed the effects of ex post regulation in the electricity sector and provided valuable insights into the potential risks associated with this approach to economic regulation.
Wzrost zapotrzebowania na energię oraz rosnące znaczenie ochrony klimatu w polityce społeczno-gospodarczej państw Unii Europejskiej powoduje, że następuje zmiana miksu energetycznego krajów. Wiąże się to z rosnącymi cenami energii oraz ze wzrostem obciążeń z tego tytułu dla odbiorców końcowych. Tym samym polityka energetyczna i klimatyczna wywiera coraz większy wpływ na poziom życia obywateli państw UE. Tutaj pojawia się kwestia ubóstwa energetycznego i problemów z zaspokojeniem potrzeb energetycznych przez pewną część społeczeństwa. W Polsce notowany jest stale wzrost gospodarczy, wspierany w ostatnich latach polityką społeczną państwa. Tym samym trudno ocenić jaki jest per saldo wpływ polityki energetyczno-klimatycznej na zdolność zaspokajania potrzeb energetycznych. Celem artykułu jest ocena czy polityka klimatyczno-energetyczna oddziaływała na poziom ubóstwa energetycznego w Polsce w latach 2007-2018. Wyniki badań wskazały, że polityka energetyczna i klimatyczna, a tym samym ceny nośników energii w znikomym stopniu kształtują poziom ubóstwa energetycznego, a głównym czynnikiem wpływu są zmiany w dochodach do dyspozy-cji gospodarstw domowych w Polsce.
EN
The increase in energy consumption and the growing importance of climate protection in the socio-economic policy of the European Union countries affect the change in energy mix of the country. This causes an increase in energy prices and an increase in final consumers' expenditure on energy carriers. Thus, energy and climate policies have an increasing impact on the standard of living of EU citizens. Here, the issue of energy poverty and the difficulty of financing energy needs by some parts of society arise. There is per-manent economic growth in Poland, and in addition in recent years it has been accompanied by increased state social policy. Thus, it is difficult to assess the balance of the impact of energy and climate policy on the ability to meet the energy needs of households. The aim of the article is to assess whether climate and energy policies had an impact on the level of energy poverty in Poland in 2007-2018. The research results indicated that energy and climate policies, and thus prices of energy carriers, have a negligible impact on the level of energy poverty, and the main impact factor is the change in the disposable income of house-holds in Poland.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.