Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uwagi o monitoringu wód podziemnych dla składowisk odpadów komunalnych

100%

Witkowski A. J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

tom nr 436, z. 9/2

535-545

PL

Realizowany w Polsce na podstawie aktualnych uwarunkowań prawnych monitoring wód podziemnych dla licznych składowisk odpadów komunalnych jest kontrowersyjny a jego wiarygodność często kwestionowana. W niniejszym artykule krytycznie ustosunkowano się do samego rozporządzenia regulującego monitoring składowisk (Dz.U. Nr 220, poz. 1858 z 2002 roku), jak i jego wprowadzania w życie. Poddano w wątpliwość konieczność wykonywania niektórych badań monitoringowych, w tym: pomiarów wysokości opadu przez 30 lat po zamknięciu składowiska, wykonywanie w wodach podziemnych systematycznych oznaczeń sumy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Przedstawiono także istotne problemy z uzyskaniem reprezentatywnych i wiarygodnych wyników badań monitoringowych realizowanych dla tych składowisk. Szczególną uwagę zwrócono na problematykę reprezentatywności przestrzennej i czasowej pobranych próbek wody oraz związaną z tym lokalizacją piezometrów, ich liczbą, konstrukcją a także metodyką i zakresem badań fizykochemicznych, łącznie z ich interpretacją. Stwierdzono, iż podstawową przyczyną powstawania mało reprezentatywnych sieci obserwacyjnych jest słabe rozpoznanie układu hydrodynamicznego na etapie projektowania sieci obserwacyjnej, brak precyzyjnych danych o gradientach pionowych oraz zła konstrukcja samych piezometrów i nieuwzględnianie niejednorodności pola hydrogeochemicznego. Problematyczna wiarygodność i reprezentatywność uzyskiwanych wyników badań wynika także z licznych błędów związanych z poszczególnymi etapami badań monitoringowych oraz częstego braku nadzoru merytorycznego nad tymi badaniami i późniejszej merytorycznej weryfikacji raportów.

EN

Performed on the base of current legal regulations groundwater quality monitoring for numerous communal landfills in Poland is controversial and its reliability is questionable. Critical comments on the guidelines regulating landfills monitoring and they implementation in Poland have been presented in this paper. Questionable are obligatory measurements of the precipitation (daily for 30 years after landfill closure) and systematic obligatory investigations of the sum of the polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Very important problems related to gaining of the representative and reliable data from landfills monitoring have been also presented. Particular attention has been paid to problems of spatial and time representativeness of samples related to piezometers location, number and construction, and also to applied methodology, range of investigations and finally to data interpretation. The principal reasons of the establishment of nonrepresentative monitoring networks are: poor knowledge about site hydrogeology, lack of precise data about vertical gradients, improper construction of piezometers and not taking contaminant heterogeneity into consideration. The reasons of problematic reliability and representativeness of monitoring data are also: numerous mistakes made at all stages of monitoring program, frequent lack of essential inspection (supervision) of investigations, and lack of final report control.

2

Diagnoza stanu prawnego i organizacyjnego monitoringu wód podziemnych w Polsce

63%

Witkowski A. J. , Dąbrowska D.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 11/2

1393--1397

EN

The article presents the current groundwater monitoring system in Poland. It points out the ambiguity of the terminology and the correlation between the previous concept, based on the areal criterion for monitoring networks (national, regional and local) and the recently introduced three types of monitoring: diagnostic, operational and research monitoring. In this context, the problem of changing legal regulations that govern the groundwater monitoring has been given special attention. Constant changes in the legal acts result in the ambiguity about who is currently responsible for the groundwater monitoring system and its various types in Poland. The paper explicitly addresses the question of the functioning of the local monitoring in Poland and the presentation of the results. It has been found out that the approach to the local and research monitoring ofgroundwater in annual reports on the state of the environment in particular regions published by the Voivodeship Inspectorates of Environmental Protection (WIOS) is inconsistent. These reports, being an essential element in disseminating information about the environment, should be complete, clear and consistent. Unfortunately, the quality of reports is highly variable in both technical terms and the merits. In many cases, they are incomplete due to the lack of information about the local monitoring as well as the fact that the issue of groundwater is frequently dealt with in a very superficial manner. The access to the data contained in these reports is sometimes difficult because of their different location on the websites of WIOS.

3

Model budowy czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie zbiornika Goczałkowice

63%

Czekaj J. , Witkowski A. J.

|

2012

|

tom nr 451 Hydrogeologia z. 13

27--33

PL

Wykonanie modeli przepływu wód podziemnych powinno opierać się na skonstruowanym wcześniej wiarygodnym modelu konceptualnym, którego podstawowym elementem jest odpowiednio zinterpretowana i zgeneralizowana informacja o budowie geologicznej systemu hydrogeologicznego. Wiodące firmy opracowują nowoczesne, specjalistyczne programy, które pozwalają na przygotowywanie modeli konceptualnych oraz ich implementację do programów modelowych typu Modflow oraz FeFlow. Przykładem takiego programu jest HydroGeo Builder (HGB). Przy jego pomocy konstruuje się model strukturalny (geologiczny) ośrodka hydrogeologicznego, który po uzupełnieniu o właściwości hydrogeologiczne oraz warunki brzegowe tworzy właściwy model konceptualny. Artykuł prezentuje sposób wykorzystania tego programu do konstrukcji 9-ciowarstwowego modelu budowy geologicznej dla obszaru zlewni bezpośredniej zbiornika Goczałkowice, której powierzchnia wynosi 64,7 km2. Model budowy geologicznej czwartorzędowego piętra wodonośnego zostanie wykorzystany przy opracowywaniu matematycznego modelu przepływu wód podziemnych w ramach realizacji strategicznego projektu badawczego „Zintegrowany system wspomagający zarządzaniem i ochroną zbiornika zaporowego (ZiZOZap)”.

EN

The creation of groundwater flow models should be based on a reliable conceptual model. Its main element is interpreted and generalised information about geological structure of the flow system. Leading companies develop special programs used for preparation of conceptual models, and enable their implementation in the Modflow or FeFlow systems. Among such programs is the HydroGeo Builder (HGB), using which the user can prepare a structural model and add hydrogeological parameters and boundary conditions. The paper presents the way of using the HGB for the construction of nine-layered structural model of the direct catchment of Goczałkowice reservoir (64 km2 in area). Structural model of the Quaternary aquifer will be used in groundwater modelling within the ZiZOZap project.

4

Ocena wpływu Huty Cynku „Miasteczko Śląskie” na jakość wód podziemnych serii węglanowej triasu GZWP Lubliniec–Myszków

51%

Rubin H. , Rubin K. , Witkowski A. J. , Wróbel J.

|

2013

|

tom nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

525--531

PL

W artykule scharakteryzowano stan aktualny i zmiany czasowe oraz zrożnicowanie przestrzenne wybranych wskaźników zanieczyszczeń w kompleksie wodonośnym serii węglanowej triasu w rejonie Huty Cynku „Miasteczko Śląskie” na podstawie wyników realizowanego od 1999 r. monitoringu jakości wód podziemnych. Wyniki badań modelowych dla GZWP Lubliniec–Myszków wskazują na to, że huta cynku może stanowić potencjalne zagrożenie dla jakości wód z ujęcia huty cynku oraz ujęcia Bibiela Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów zlokalizowanych w strefie odpływu wód z tego obszaru. Zarówno wyniki badań hydrochemicznych, jak i modelowania geochemicznego świadczą o lokalnym zanieczyszczeniu wód serii węglanowej triasu w rejonie obszaru huty. Nie stwierdzono jednak negatywnego oddziaływania na wodę z ujęć usytuowanych w strefie odpływu wód. Obserwowane ograniczone lateralne rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń z obszaru huty prawdopodobnie jest spowodowane głównie blokowym charakterem ośrodka hydrogeologicznego oraz ograniczoną przepuszczalnością stref uskokowych powodujących względną izolację hydrodynamiczną tego obszaru w stosunku do sąsiadujących eksploatowanych ujęć.

EN

The paper presents the current state, temporal changes and spatial differentiation of selected contamination indicators in the Triassic carbonate aquifer in the vicinity of Zinc Smelter “Miasteczko Śląskie”. It is based on the results of the groundwater quality monitoring, carried out since 1999. Mathematical modelling for the Major Groundwater Basin Lubliniec–Myszków showed that zinc smelter may pose a potential threat to the groundwater quality exploited by two big intakes located downgradient form the smelter (intake of zinc smelter and big well fields Bibiela exploited by Upper Silesian Water Company). The results of groundwater quality monitoring and geochemical modelling indicate local water pollution of the Triassic carbonate series in the zinc smelter area. However, there is no evidence of adverse effects on the water intakes located downgradient from the smelter. The observed, laterally limited spread of contamination from zinc smelter is most likely due to the block nature of the aquifer and limited permeability of fault zones. This causes relative hydrodynamic isolation of the area in relation to the neighbouring operating water intakes.

5

Skład chemiczny i jakość wód czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie rekultywowanego wyrobiska piasku podsadzkowego Maczki-Bór w świetle wyników badań monitoringowych

51%

Różkowski J. , Witkowski A. J. , Kropka J. , Rzepecki S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 11/2

1371--1376

EN

The paper presents the water quality of the Quaternary aquifer in the area of reclaimed open pit Maczki-Bór in the light of results of monitoring investigations carried out in 1995-2014. The area consists of mine workings, the reclaimed field of Bór Zachód, and the area of Bór Wschód, which is under reclamation. Processing and mining material from coal mines is mainly deposited in the mine excavations. In the northern part of the Bór Zachód field, there is a municipal waste dump for the Sosnowiec city. The monitoring network consists of 12 piezometers monitoring groundwater of the Quaternary aquifer, 3 monitoring points on the major dewatering canals, and 2 points on the Biała Przemsza River (upstream and downstream of the cumulative mine dewatering discharge). The monitoring of the leachate is carried out in 2 observation wells located in the deposited rock on the dumping ground of Bór Wschód. This article discusses the significantly spatially diverse chemistry and quality of groundwater and surface water affected by varied anthropopressure.

6

Hydrogeologiczne aspekty realizacji projektu badawczego "zintegrowany system wspomagający zarządzaniem i ochroną zbiornika zaporowego (ZiZoZap)" na przykładzie zbiornika goczałkowickiego

51%

Sołtysiak M. , Witkowski A. J. , Kaźmierczak J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

tom nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

651--659

PL

Artykuł prezentuje założenia do monitoringu stanu wód podziemnych oraz wstępne wyniki dotychczasowych badań uzyskanych w ramach projektu badawczego „Zintegrowany system wspomagający zarządzaniem i ochroną zbiornika zaporowego (ZiZoZap)”, realizowanego w latach 2010–2014 dla zbiornika Goczałkowickiego i jego zlewni. Podstawowym zadaniem hydrogeologów w projekcie jest ocena roli składowej wód podziemnych w zasilaniu zbiornika oraz wpływu tej składowej na jakość wody w zbiorniku. Zadanie to realizowane będzie na podstawie wyników kompleksowych badań monitoringowych obejmujących cały cykl obiegu wody (opad atmosferyczny, wody powierzchniowe, wody podziemne w strefie aeracji i saturacji). Wyniki te powinny umożliwić wykonanie zintegrowanego modelu numerycznego zlewni zbiornika Goczałkowickiego, jak również identyfikację czynników i procesów formujących skład chemiczny wód podziemnych w tej zlewni. Dotychczasowe wyniki wstępnych badań hydrogeologicznych wskazują na lokalne istotne zanieczyszczenie wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego przez składniki biogenne, w tym głównie azotany, których maksymalne stężenia osiągały 173 mg/dm3.

EN

The article presents assumptions behind groundwater monitoring and preliminary results of the research carried within „Integrated system supporting management and protection of dammed reservoir (ZiZoZap)” project which is being conduced for Goczałkowice reservoir and its catchment in 2010–2014. The main objective for hydrogeologists in this project is to assess the role of groundwater in total water in-flow into the reservoir and the influence of groundwater over the overall water quality of the reservoir. This objective will be fulfilled based on the results of complex monitoring research covering the entire hydrological cycle (rain, surface water, groundwater in unsaturated and saturated zone). These results should allow creation of integrated numeric model of Goczałkowice reservoir catchment as well as identification of factors and processes forming groundwater chemical composition in this catchment. So far, initial results of hydrogeological research indicate substantial local pollution of groundwater in Quaternary aquifers due to presence of nutrients including nitrates which max. concentration reached 173 mg/dm3.

7

Application of pollution indices for the spatiotemporal assessment of the negative impact of a municipal landfill on groundwater (Tychy, southern Poland)

51%

Dąbrowska D. , Witkowski A. J. , Sołtysiak M.

|

tom Vol. 62, No. 3

496--508

EN

Risk assessment plays an essential role in the protection of groundwater resources, especially in the regions of potential contamination sources. The present research was aimed at assessing the risk of groundwater contamination in the vicinity of the Tychy-Urbanowice municipal landfill systems (southern Poland), using the contamination index tool. Groundwater samples from the Quaternary Aquifer were collected from 22 piezometers located near the former landfill site (currently closed) and the new sealed landfill site during a monitoring period from 1995 to 2015. Extremely high values (1700) of the groundwater contamination index were observed in a piezometer that captures water beneath the abandoned landfill. Very high index values (154 or 216) were also noticed in piezometers located in the groundwater outflow from the landfill site. Results of interpolation for individual piezometers, which capture only the upper or lower part of an aquifer, are unrepresentative. The interpolation for the mean values of the contamination index increased the groundwater risk assessment.