Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Intymna historia humanistyki

100%

Hellich A.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2022

|

tom 18

7-18

EN

The author investigates the sources of thinking which leads to opposing the theoretical and the autobiographical or literary texts written by the scholars. Citing selected examples of the contemporary autobiographies of Polish academics, he outlines the intimate history of the humanities’ concept, based on the broad utilization of autobiographical texts when considering the whole work of each scholar. The main goal of this project is to supplement the history of humanities with the personal perspective of female and male researchers.

PL

Autor przedstawia źródła przeciwstawiania pisarstwa naukowego pisarstwu autobiograficznemu i literackiemu. Przywołując wybrane przykłady współczesnych autobiografii polskich uczonych, zarysowuje projekt intymnej historii humanistyki oparty na równouprawnieniu tekstów autobiograficznych w rozpatrywaniu dorobku naukowców. Podstawowym celem tego projektu jest uzupełnienie historii humanistyki o osobistą perspektywę badaczek i badaczy.

2

„Pokolenie awansu” i początki antropologii literaturoznawczych w Warszawie

100%

Hellich A.

|

2023

|

tom 126

|

nr 1

103-127

EN

The article begins by pointing to the 1960s as the period when young theoreticians of literature connected with the Literary Theory Department at the Warsaw University, students of Stefan Żółkiewski, began leaning towards the anthropological approach. Drawing on the biographical materialism approach and Florian Znaniecki’s humanistic factor concept, the author presents two variants of biographies of theoreticians born during the Second World War and belonging to what is called here (due to their specific social position) the “advancement generation”. Research materials are comprised of Andrzej Mencwel’s and Edward Kasperski’s (auto)biographies and scientific works, treated as equally important. The general conclusion is that any description of the Warsaw proto-cultural studies tradition needs to take account of its polemic relationship to structuralism, stemming not only from methodological and ideological reasons, but also from biographical, environmental, historical, political and institutional conditions. This concerns mainly the relationship between scholars from the “advancement generation” and the slightly older representatives of the Warsaw structuralist school impacted by the March 1968 events.

3

Jak (i dlaczego) kłócono się o język badań literackich?

100%

Hellich A.

|

nr 1

43-60

EN

The aim of the article is to discuss and interpret, from the perspective of sociology of knowledge, a few debates on style and terminology of literary studies which took place in the 20th and 21st century in the circles of the literary studies scholars in Warsaw. In the first part of the article, the author discusses the debates concerning the terminology of verse theory in the pre- and post-war periods in the context of its societal reach. Next, he summarizes the discussions that took place in the 1950s and 1960s, which criticized the use of scientific language in the humanities . The second part of the article is dedicated to two more recent debates: one centered around the reception of Ilustrowany słownik terminów literackich (Illustrated dictionary of literary terms; here again returns the question of the societal reach of humanities research); and the other one focused on the requirement of schematization of writing in the humanities, related to the influence capitalism on the humanities, and the resultant opportunities and dangers. Using the sociology of P. Bourdieu and its newer interpretations (A. Zysiak), as well as S. Ahmed’s approach, the author argues that each standpoint represented in the debates on the language of the humanities (its proper style and preferred terminology) is inevitably political. Starting with this observation, in each case the author points out the political dimension of the argumentation presented by individual scholars: the elitist-conservative one, the liberal identity-based one, and the left egalitarian one.

PL

Przedmiotem artykułu jest omówienie i interpretacja z perspektywy socjologii wiedzy kilku dyskusji dotyczących stylu i terminologii badań literackich, jakie przetoczyły się w XX i XXI wieku w kręgach warszawskich literaturoznawców. W pierwszej części artykułu autor omawia spory o terminologię wersologiczną w okresie przed- i powojennym w kontekście jej społecznego zasięgu, następnie przechodzi do zreferowania dyskusji z lat 50. i 60., krytycznych względem scjentyzacji języka humanistyki. Druga część artykułu jest natomiast poświęcona omówieniu dwóch debat współczesnych: wokół recepcji Ilustrowanego słownika terminów literackich (tu powraca problem społecznego zasięgu badań humanistycznych) oraz wokół wymogu schematyzacji wywodu humanistycznego, związanego z wpływem kapitalizmu na humanistykę, i łączącymi się z tym zarówno szansami, jak i zagrożeniami. Sięgając do socjologii P. Bourdieu i kontekstowo do jej nowszych interpretacji (A. Zysiak), a także wspierając się ujęciem emocjonologicznym (S. Ahmed), autor stawia tezę, że każde stanowisko w sporze dotyczącym języka humanistyki (jego pożądanego stylu i preferowanej terminologii) jest nieuchronnie polityczne. Wychodząc od tego rozpoznania, autor każdorazowo wskazuje w omawianych stanowiskach konkretnych badaczy na polityczny wymiar ich argumentacji: elitarystyczno-konserwatywny, tożsamościowo-liberalny lub egalitarystyczno-lewicowy.

4

Jak rozpoznać pastisz (i odróżnić go od parodii)?

100%

Hellich A.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

tom 57/114 z. 2

25-38

PL

Pastisz może być — i bywał — pojmowany na trzy rozmaite sposoby: jako gatunek, jako odmiana stylizacji oraz jako odrębna kategoria estetyczna. Z różnymi definicjami tego zjawiska wiążą się różne oceny jego walorów artystycznych. Zwracając uwagę na pewne nieścisłości w genologicznych ujęciach pastiszu (reprezentowanych tu głównie przez koncepcję Stanisława Balbusa), opowiadam się za rozpatrywaniem pastiszu na płaszczyźnie estetycznej, nie zaś stylistycznej. Nie wydaje mi się jednak słuszne definiowanie go w opozycji do parodii, co czynią Linda Hutcheon i Ryszard Nycz. Opierając się na analizach prozy Marcela Prousta i Doroty Masłowskiej, przedstawiam tezę, że pastisz i parodia są nie tyle strategiami opozycyjnymi, co raczej pokrewnymi; nierzadko wręcz trudnymi do odróżnienia.

EN

So far, pastiche has been criticized as a sign of unoriginality and epigonism of postmodern artists, marginalized as a niche, elite phenomenon and cherished as the most perfect form of contemporary art. Differences in the perception of pastiche are due to the fact that everyone defines it differently: as a genre, as a kind of stylization or as an aesthetic category. I agree that a pastiche — like a parody — should be considered as a distinct aesthetic strategy. I do not think, however, that pastiche and parody make clear and rigid opposition. Analysis of examples of literature — from Marcel Proust to Dorota Masłowska — prove that these strategies are closely related and usually occur in hand.