Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wstępne badania nad jakością pyłku, nasion i przeżywalnością siewek brzozy brodawkowatej (Betula pendula roth.) pochodzących z drzew rosnących na zwałowisku pocynkowym

100%

Franiel I.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

tom Vol. 29, no. 2

5--11

PL

Celem pracy było określenie jakości pyłku i orzeszków brzozy brodawkowatej oraz możliwości przeżycia jej siewek na materiale pochodzącym z dwóch stanowisk: hałdy pocynkowej i powierzchni kontrolnej nie narażonej na długotrwałe negatywne oddziaływanie czynników antropogenicznych. Materiał badawczy pochodził z hałdy pocynkowej ZM "Silesia" w Katowicach i z powierzchni kontrolnej zlokalizowanej w Mirowie. Badania dotyczyły: ź żywotności pyłku na pożywce sacharozowo-agarowej, ź zdolności kiełkowania nasion w warunkach laboratoryjnych na płytkach Petriego, ź przeżywalności siewek w doświadczeniu wazonowym na glebie z hałdy pocynkowej i z Mirowa oraz. na glebie inspektowej (w każdym wariancie użyto po 96 orzeszków po 8 sztuk na wazon). Można sądzić, że skumulowane w podłożu zanieczyszczenia wyraźnie zakłócają zawiązywanie się orzeszków brzozy brodawkowej oraz wpływają ba obniżenie wartości siewnej nasion.

EN

The paper presents the results of the research whose aim was to establish the sensitivity degree of Betula pendula pollen, seeds and seedlings in the adverse conditions of the zinc-lead waste from "Silesia" Steelworks in Katowice. The pollen and the seeds of the birch (from the dump and unpolluted region Mirów) were tested by taking into condition: pollen capacity and seeds germination capacity. For the pot cultures metallurgical wastes and the soil from Mirów were placed in plastic boxes. For each kind of seeds a different soil variant was applied: Dump soil, Soil from Mirów, Garden soil (control group), 8 seeds were put into each box (total number of seeds for each variant was 96). The seeds of Betula peudula growing on smelter waste dumps had been collected in the vicinity of the dumps. The results of the experiment showed that the soil pollution has a significant impact on generative phase of Betula peudula.

2

Generative reproduction of Betula pendula growing on "Silesia" Steelwoorks dumping grounds in Katowice

100%

Franiel I.

Acta Physiologiae Plantarum

|

1998

|

tom 20

|

nr 1 suppl.

3

Problemy taksonomiczne Betula obscura (Betulaceae) - przegląd literatury

100%

Franiel I.

Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica

|

2009

|

tom 16

|

nr 1

4

The development of deciduous trees of selected species and their usefulness for the reclamation of a zinc smelter dump

100%

Franiel I.

Acta Biologica Silesiana

|

1996

|

tom 28

48-58

5

The development of Betula pendula seedlings and their usefulness for the reclamation of a zinc smelter dump

100%

Franiel I.

Acta Physiologiae Plantarum

|

2001

|

tom 23

|

nr 3 suppl.

6

Przydatnosc siewek brzozy brodawkowatej [Betula pendula Roth.] do rekultywacji terenow zdegradowanych

100%

Franiel I.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2001

|

tom 477

203-208

PL

Rekultywacja zwałowisk pocynkowych ze względu na ich dużą toksyczność jest trudna i wymaga stosowania specjalnych zabiegów melioracyjnych i wysokich nakładów finansowych. Konieczne jest przeprowadzenie oceny warunków siedliskowych oraz zbadanie możliwości przystosowania się roślin do życia w tak skrajnie niekorzystnych warunkach. Wybrano do tego celu populację brzozy brodawkowatej rosnącą na zwałowisku pocynkowym Z.M. „Silesia” w Katowicach. W celu założenia doświadczenia wazonowego do laboratorium sprowadzono dwa typy odpadów: z hałdy hutniczej i poflotacyjnej. Doświadczenie obejmowało 27 doniczek; przygotowano następujące warianty podłoża dla każdego typu odpadów : I - odpady bez dodatkowych zabiegów, II - odpady przykryte 2,5 cm warstwą kompostu, III - odpady przykryte 2,5 cm warstwą ziemi inspektowej, IV - odpady z domieszką torfu. Do wysiewu użyto nasion zebranych z drzew rosnących na hałdzie hutniczej. Do doniczek o średnicy 17 cm, na każdym wariancie podłoża wysiano w trzech powtórzeniach po 25 nasion. Dodatkowo na tych samych zasadach przygotowano wariant kontrolny z ziemią inspektową. Przed wysiewem nasiona poddano ocenie wartości siewnej. Przy likwidacji doświadczenia pod koniec sezonu wegetacyjnego siewki policzono i przeprowadzono analizy zabarwienia liści siewek oraz dokonano pomiaru ich wysokości i długości systemu korzeniowego. Wykonane doświadczenie potwierdza dobry rozwój siewek na III i IV typie podłoża.

EN

The zinc-lead waste dumps belong to the type of industrial waste areas which are found unyielding to natural reclamation techniques. The heterogeneous waste composition results in numerous complex physical and chemical processes causing serious air and water pollution in the surrounding areas. Moreover, the industrial waste is characterised by high concentration of heavy metal compounds and other toxic substances, which constantly affected all living organisms, exposed to them. Paper presents the results of research aimed at establishing the sensitivity of Betula pendula seedlings to adverse conditions of the zinc-lead wastes from „Silesia” Steelworks in Katowice. In pot experiment two kinds of soil - slag and post-flotation waste, were placed in pots (17 cm top diameter); for each kind of waste four different soil variants were applied: I - dump soil, II - dump soil covered with 2.5 cm compost layer, III - dump soil covered with 2.5 cm garden soil layer, IV - dump soil mixed with peat. Each variant of soil type in the experiment was used in 3 pots (repetition). The pots with garden soil were used as a control. 25 seeds were placed in each pot. The seeds of Betula pendula growing on smelter waste dumps were used in experiment. At the end of experiment, the seedlings were counted, leaf colouring height of each seedling root length were measured. The results of experiment showed the best development of Betula pendula seedlings obtained on the III and IV types of substrate.

7

Rozwój siewek brzozy brodawkowatej rosnących na podłożu pochodzącym ze zwałowiska pocynkowego w Katowicach

100%

Franiel I.

Problemy Ekologii Krajobrazu

|

2001

|

tom 10

8

The development of Betula pendula Roth. seedlings and their usefulness for reclamation of a zinc smelter dump

100%

Franiel I.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2002

|

tom 481

|

nr 1

EN

The present paper shows the results of research whose aim was to establish the degree of the sensitivity of Betula pendula Roth seedlings to the adverse conditions of the zinc smelter sludge-silt waste. For the pot cultures post-floatation sludge-silt waste was brought to the laboratory and placed in pots (17 cm in top diameter). In the experiment the following soil variants were used: I - sludge-silt waste II - sludge-silt waste mixed with peat III - sludge-silt waste covered with 2.5 cm layer of garden soil IV - garden soil as a control type The seeds of Betula pendula trees growing on the post-floatation sludge-silt waste grounds had been collected in the vicinity of the dump. Additionally, seeds of birch from non-polluted region (Mirów) were used as a control group. In the experiment, the soil variants were used in three replicates and each pot received 25 seeds. At the end of experiment, the seedlings were counted and the shoot height and root length were measured. Significant differences exist between zinc heap and Mirów regions in pollen vitality and seed germination capacity. The experiment showed positive results for seedlings from zinc dump seeds growing on the variant II of soil and for seedlings from Mirów seeds growing on variants III and IV of soil.

PL

Działalność przemysłowa stanowi największe, a zarazem najuciążliwsze źródło powstawania odpadów. Rekultywacja zwałowisk pocynkowych ze względu na ich toksyczność jest trudna i bardzo kosztowna. Pierwszym krokiem w zabiegach rekultywacyjnych jest zapoczątkowanie na zwałach procesów glebotwórczych. Można je przyspieszyć przez dodanie materii organicznej i odpowiednie nawożenie mineralne. Do badań wybrano brzozę brodawkowatą, gatunek o szerokiej skali ekologicznej przystosowującą tereny niezalesione do zasiedlenia przez inne gatunki. W celu założenia doświadczenia wazonowego do laboratorium Katedry Ekologii sprowadzono odpady z hałdy poflotacyjnej. Doświadczenie obejmowało 24 doniczek i przygotowano następujące warianty podłoża: I wariant - podłoże z hałdy poflotacyjnej, II wariant - podłoże z hałdy poflotacyjnej z domieszką torfu, III wariant - podłoże z hałdy poflotacyjnej przykryte 2,5 cm warstwą gleby ogrodniczej IV wariant - kontrolny z ziemią inspektową. Do wysiewu użyto nasion zebranych z 10 drzew rosnących na hałdzie pofiltacyjnej oraz z 10 drzew rosnących w Mirowie (nasiona te potraktowano jako materiał porównawczy). Do doniczek o średnicy 17 cm na każdym wariancie podłoża wysiano w trzech powtórzeniach po 25 nasion. Na początku sezonu wegetacyjnego sprawdzono żywotność pyłku, a przed wysiewem nasion poddano je ocenie wartości siewnej. Przy likwidacji doświadczenia pod koniec sezonu wegetacyjnego siewki policzono i zmierzono ich wysokość oraz długość systemu korzeniowego. Stwierdzono statystycznie istotne różnice pomiędzy hałdą poflotacyjną, a Mirowem pod względem żywotności pyłku i zdolności kiełkowania nasion. Wykonane doświadczenie potwierdza dobry rozwój siewek pochodzących z nasion z hałdy poflotacyjnej wysianych na II wariancie podłoża i z Mirowa wysianych na podłożach w wariantach III i IV.

9

Concentrations of haevy metals [Pb, Zn. Cd] in the biomass of selected tree species growing on Silesia Steelworks dumping grounds in Katowice

100%

Franiel I.

Acta Biologica Silesiana

|

1996

|

tom 28

59-67

10

Development of Betula pendula seedlings growing on the Silesia Steelworks dumping grounds in Katowice

100%

Franiel I.

Acta Agrophysica

|

2001

|

tom 51

EN

Zinc-lead waste dumps belong to the type of industrial waste areas which are unyielding to natural reclamation techniques. Heterogeneous composition of waste results in numerous complex physical and chemical processes causing serious air and water pollution in the surrounding areas. Moreover, industrial waste is characterized by high concentration of heavy metal compounds and other toxic substances which constantly affected all living organisms exposed to them. The present research shows the results of research aimed to establish degree of the sensitivity of Betula pendula seedlings to the adverse conditions of zinc-lead waste from the "Silesia Steelworks" in Katowice. Two kinds of substrate, i.e. slag and post-flotation waste was placed in pot cultures (17 cm in top diameter) and for each kind of waste a different soil variant was applied: (I) dump soil, (II) dump soil fertilized with NPK fertilizer, (III) dump soil covered with a 2.5 cm layer of garden soil, (IV) dump soil mixed with peat. In the experiment each variant of the soil type was used in 3 pots (repetitions). Additionally, pots with garden soil were used as control. Each pot received 25 seeds. The seeds of Betula pendula growing on smelter waste dumps had been collected in the vicinity of the dumps. At the end of the experiment, the seedlings were counted and the leaf colouring, height, root length of each seedling was measured. The results of the experiment showed that the most favourable soil type for Betula pendula seedlings were variants Nos (III) and (IV).

11

The development of Betula pendula seedlings growing on the coal-mining area

88%

Franiel I.

Acta Physiologiae Plantarum

|

1999

|

tom 21

|

nr 3 suppl.

12

Chlorophyll extraction from silver birch leaves using DMSO solvent

88%

Franiel I.

Acta Physiologiae Plantarum

|

2009

|

tom 31

|

nr 1 Suppl.

13

Variability of leaves of Betula pendula Roth. trees growing on zinc-lead dump and unpolluted areas

63%

Franiel I. , Wieski K.

|

tom 25

|

nr 3 suppl.

14

The growth and reproductive effort of Betula pendula roth in a heavy-metals polluted area

63%

Franiel I. , Babczynska A.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2011

|

tom 20

|

nr 4

EN

Effects of environmental conditions on the distribution of resources between generative and vegetative reproduction were considered in relation to several theories. Our objective was to study the effects of heavy pollution-induced habitat deterioration on the growth and reproduction of Betula pendula Roth trees. The length of vegetative short shoots of the birch, the chlorophyll concentration in leaves, and the reproductive effort were studied for the most polluted site – a zinc-lead dump in Wełnowiec (the district of the city of Katowice) and the control site in the village of Smoleń near the town of Pilica. All the plant samples were collected from 10 microhabitats categorized on the basis of different levels of heavy metal concentrations in the topsoil. The length of the vegetative short shoots was greater than that of the trees growing at the control site. The same increasing tendency was observed in chlorophyll concentrations. The somatic cost of reproduction in Betula pendula was higher for the polluted site, presumably owing to both more intensive generative reproduction and resource limitations in the unfavorable environments.

15

Influence of „wild waste site” on populations of grey alder Alnus incana (L.) MOENCH in Jelesnia (Beskid Zywiecki)

63%

Glowacka M. , Franiel I.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2004

|

tom 496

|

nr 2

EN

In the present work there was determined the influence of unauthorised dump on grey alder Alnus incana (L.) MOENCH population which was localised in Jeleśnia. The authors tried to determine which features of the population and individual specimens could be feated as the indicators of environmental disturbance. It was interesting to determine if the time factor influenced intensity of population reaction on disturbance by the existance of unauthorised dump. On the area of 100 m² there alder trees studied heights and breast height diameters of each specimen was measured and 10 leaves from each tree were collected. Some biometric features of the leaves were measured. The researche was made in 1995, 1996 and 1997. During three years 48% of alder trees died; there were no signs of reproduction. There was tendency observed that average values of all of leaf biometrics were decreased. On the basis of the research made it could be stated that an unauthorised dump is a source of deep stress to grey alder population. Some biometrical features of the leaves and reproducing efiectivity could be indicators of environmental disturbance and stress. The longer the influence of the dump, the weaker the plant tolerance to the disturbance.

PL

Celem prezentowanej pracy było określenie w jaki sposób dzikie wysypisko śmieci w Jeleśni oddziałuje na populację olszy szarej (Alnus incana (L.) MNCH.). Istotne wydało się określenie jakie cechy populacji i poszczególnych osobników można uznać za wskaźnik sytuacji stresowej, jak również zbadanie, czy czynnik czasowy wpływa na natężenie reakcji populacji olszy szarej na oddziaływanie stresora. Na powierzchni 100 m² policzono wszystkie osobniki olszy szarej, zmierzono ich wysokość oraz pierśnicę. Z każdej olszy po 10 liści, dla których określono wybrane cechy biometryczne. Badania prowadzono w latach 1995, 1996 i 1997. W przeciągu 3 lat obumarło 48% osobników olszy. Nie zaobserwowano odnawiania się populacji. Wielkość wszystkich badanych cech biometrycznych liści ulegała zmniejszeniu. Na podstawie wyników uzyskanych w niniejszej pracy można stwierdzić, że dzikie wysypisko śmieci w Jeleśni jest źródłem głębokiego stresu dla populacji olszy szarej. Niektóre cechy biometryczne liści olszy szarej (szczególnie powierzchnia blaszki liściowej) a także efektywność procesu rozmnażania mogą być wskaźnikiem sytuacji stresowej. W miarę wydłużania się czasu oddziaływania składowiska tolerancja osobników badanej populacji ulegała obniżeniu.

16

Produkcja energii odnawialnej oraz zrodla jej wykorzystania w Polsce w latach 2002-2006

63%

Franiel I. , Blocka A.

Środowisko i Rozwój

|

2009

|

nr 19(1)

17

The variability range of reproductive efficiency of silver birch populations in urban areas

63%

Franiel I. , Bierza K.

Acta Physiologiae Plantarum

|

2018

|

tom 40

|

nr 11-11th International Conference Plant Functioning under Environmental Stress...

18

Seed production and germination capacity of Betula obscura Kotula growing in the semi-natural and anthropogenic habitat

63%

Franiel I. , Błocka A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

tom Vol. 15, nr 3

275-285

EN

The purpose or our research was to obtain basic knowledge or the reproductive phase or the Betula obscura Kotula - endemic species from the Upper Silesia region. The objective or the investigation was to evaluate seed vigour and quality within two vegetative seasons (2001 and 2003), and temporal variability in seedling survival. The studies were carried out in three sites in southern Poland: two of those stands were located in nature reserves, the third one was located in the Sand Mine in Jaworzno. Results have shown that the variation in reproductive characteristic of birch trees were dependent of anthropogenic disturbances. The number of offspring produced in different environmental conditions is not as important as the survival of seedlings. Furthermore, we expect that germination characteristics may be a key to the understanding of recent ramification processes, which would contribute to the establishment or successful restoration projects.

PL

Brzoza ciemna (Betula obscura Kotula) swoim pokrojem przypomina brzozę brodawkowatą (Betula pendula Roth), a jedyną widoczną różnicą między nimi jest wiśniowa kora brzozy ciemnej. Cecha ta oraz ograniczona liczebność tego endemicznego gatunku wywołała duże zainteresowanie wśród botaników. Celem niniejszej pracy było uzyskanie informacji dotyczących rozwoju generatywnego brzozy ciemnej. Zbadano, w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych żywotność i jakość nasion zebranych w ciągu dwóch sezonów wegetacyjnych w roku 2001 i 2003 oraz określono parametry przeżywalności siewek. Nasiona pobrano z trzech powierzchni badawczych leżących na Górnym Śląsku. Dwie z nich znajdowały się w rezerwatach: Rezerwat "Las Murckowski" w Katowicach oraz Rezerwat "Sasanka" w Jaworznie, natomiast trzecie stanowisko występowania brzozy ciemnej to Piaskownia "Szczakowa" w Jaworznie. Rezultatem otrzymanych wyników było stwierdzenie, że jakość rozmnażania generatywnego była zależna od stresu abiotycznego, wynikającego z zaburzeń antropogennych. Ponadto, liczba produkowanego potomstwa w różnych warunkach środowiska nie jest tak ważna jak przeżywalność siewek. Na podstawie badań można przewidywać, że rozwój generatywny będzie kluczem do zrozumienia procesu odnawiania się endemicznych i rzadkich populacji, jaką jest populacja Betula obscura na terenie południowej Polski.

19

Morphological variability of Cardaminopsis halleri [L.] HAYEK populations from areas differing in anthropopressure level

63%

Franiel I. , Fialkiewicz B.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2007

|

tom 16

|

nr 5

677-683

EN

Twelve morphometric variables of Cardaminopsis halleri individuals from four sites in upper silesia province were analyzed to establish the pattern of interpopulational relations. Two hundred plants were collected from two very polluted areas (near zinc-lead and zinc smelters) as well as from two other sites in unpolluted areas within the same bioclimatic region. stem size, dimensions of leaves and rosettes, as well as flower and seed numbers and individual dry weights were studied using standard biometric methods. cluster analysis indicated overall differences among populations. Those four populations are different with respect to all variables. Discriminant function analysis confirmed seed number as the most important variable in the evaluation of interpopulational variability.

20

Zaburzenia procesu kwitnienia i owocowania Aesculus hippocastanum L. jako efekt żerowania Cameraria ohridella Deschka and Dimić

51%

Franiel I. , Woznica P. , Orlik H.

Sylwan

|

2014

|

tom 158

|

nr 01

EN

The paper presents the study on the impact of Cameraria ohridella on the percentage of leaf blade surface infested by insects, the number of functionally male and female flowers, as well as the germination energy of seeds. The research results show that the area of damage to the leaf may not affect the number of flowers, but it causes a decrease in the number of functionally female flowers as well as a decrease in fruit number and weight. Adhesive tapes with pheromone trap could help prevent greater leaf damage and lessened the disruption of the flowering and fructification processes.