Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The effect of farming method on the dynamics of communities from the alliance Radiolion linoidis (Rias Goday 1961) Pietach 1965 in Kaluszyn Upland agrocenoses

100%

Skrajna T.

|

2014

|

tom 67

|

nr 1

EN

The work presents the results of studies carried out from 1994 to 2010 on changes in phytocenoses with Radiolion linoidis species due to increased intensification of the farming process. The research material consisted of 136 phytosociological relevés taken from the same sites located in cereals, tuber crops/maize and stubble fields. The relevés were grouped based on three periods reflecting changes in farming system: period I (1994–1997) – traditional farming system; period II (2002–2004) – shift from traditional to intensive farming; period III (2008–2010) – intensive farming system. Communities with Radiolion linoidis continued to disappear over the whole study period due to farming intensification. The phytocenoses Spergulario-Illecebretum verticillati found in stubble fields and communities with Illecebrum verticillatum observed in cereals and tuber crops in period I were replaced with patches of Echinochloo- Setarietum in maize and stubble fields as well as the association Vicietum tetraspermae in cereals in period III. The values of Sørensen’s index of community similarity and of the dynamics index emphasize how advanced the process of changes in and impoverishment of communities was.

PL

W pracy przedstawiono rezultaty badań przeprowadzonych w latach 1994–2010 dotyczących przemian fitocenoz z gatunkami Radiolion linoidis wywołanych wzrostem intensyfikacji procesu produkcji. Materiał badawczy stanowiło 136 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych na stałych powierzchniach w uprawach zbóż, okopowych/kukurydzy i na ścierniskach. Zdjęcia pogrupowano na trzy okresy przedstawiające zmiany sposobu produkcji. I–okres (lata 1994–1997) tradycyjny sposób gospodarowania; II – okres (lata 2002–2004) – okres przestawiania produkcji na intensywną i III – okres (lata 2008–2010) – intensywny sposób gospodarowania. W okresie badań, na skutek intensyfikacji uprawy zanikają zbiorowiska z Radiolion linoidis. Notowane w I okresie fitocenozy Spergulario-Illecebretum verticillati na ścierniskach i zbiorowiska z udziałem Illecebrum verticillatum w uprawach zbóż i okopowych zastępowane są w III okresie przez płaty Echinochloo- -Setarietum w zasiewach kukurydzy i na ścierniskach oraz asocjacje Vicietum tetraspermae w zbożach. Wyliczone wartości wskaźników podobieństwa zbiorowisk Sørensena i dynamiki podkreślają głęboki zakres przemian i ubożenia zbiorowisk.

2

Zbiorowiska roslinne agrocenoz gminy Korytnica [wojewodztwo mazowieckie]. Cz. I

100%

Skrajna T.

Zeszyty Naukowe. Seria Rolnictwo. Akademia Podlaska

|

2006

|

tom 74-75

61-74

3

Floristic diversity of the post-manorial park in Grodzisk

100%

Skrajna T.

|

tom 16

4

Segetal flora of the Wigry National Park

63%

Skrajna T. , Kubicka H.

Acta Agrobotanica

|

2011

|

tom 64

|

nr 3

EN

Segetal flora of the Wigry National Park (Poland) was studied in the period 2008-2010 within an area occupied by 33 villages. The analysis was based on 195 phytosociological relevés taken in fields of cereal crops, root plants and in stubble fields. The total number of species recorded in agrocenoses was 181 and they represented 36 botanical families. The most numerous families were Asteraceae, Fabaceae and Brasicaceae. The segetal flora of the Wigry National Park included mostly native species of apophytes (53.6%) that predominated over anthropophytes. Among apophytes, meadow apophytes (35 species) and those from waterside habitats (26 species) were noted most often, archaeophytes (74 species) were predominant among anthropophytes, while epecophytes (9 species) and ergasiophytes (1 species) were much less abundant. Among the life forms analysed, therophytes (61.9%) predominated over hemicryptophytes (27.1%) and geophytes (11%). The number of short-lived species in the flora of this Park was much greater (68.5%) than that of perennial ones (31.5%). The flora of the Park included 31 rare species classified in different categories of threat. Among them, Centaurium pulchellum and Centaurium erythraea belong to fully protected species (Dz.U. (Polish Journal of Laws) 2004 No. 168, item 1764).

PL

Badanie flory segetalnej Wigierskiego Parku Narodowego prowadzono w latach 2008-2010 na terenie 33 miejscowości. W uprawach zbóż, okopowych i na ścierniskach wykonano 195 zdjęć fitosocjologicznych. Ogółem w agrocenozach zarejestrowano 181 gatunków, które należały do 36 rodzin botanicznych. Najliczniejsze w gatunki rodziny to Asteraceae, Fabaceae i Brassicaceae. We florze segetalnej Wigierskiego Parku Narodowego przeważają gatunki rodzime – apofity (53,6%) nad antropofitami. Wśród apofitów najczęściej notowano apofity łąkowe (35 gatunków) i siedlisk nadwodnych (26 gatunków). W grupie antropofitów dominują archeofity (74 gatunki), nad epekofitami (9 gatunków) i ergazjofitami (1 gatunek). Wśród analizowanych form życiowych przeważają terofity (61,9%) nad hemikryptofitami (27,1%) i geofitami (11%). We florze segetalnej Wigierskiego Parku Narodowego odnotowano ponad dwukrotnie więcej gatunków krótkotrwałych (68,5%), niż wieloletnich (31,5%). W badanej florze wystąpiło 31 gatunków cennych przyrodniczo, o różnych kategoriach zagrożenia. Do gatunków objętych ochroną ścisłą (Dz.U. 2004 Nr 168, poz. 1764) należą Centaurium pulchellum i Centaurium erythraea.

5

Associations and communities of cereal crops of the Lukow Plain. Part I. Light soil associations

63%

Rzymowska Z. , Skrajna T.

Acta Agrobotanica

|

2011

|

tom 64

|

nr 4

EN

The characteristics of phytocenoses developing on light soils in cereal crops of the Łuków Plain are presented in the paper. The studies were carried out between 2003 and 2006 in 182 localities. Cereal crops on light soils were frequently occupied by patches of Arnoserido-Scleranthetum. The association reaches the eastern limit of its geographic range in the mesoregion. The phytocenoses were noted under various moisture conditions and were the floristically poorest cereal communities in the studied area. The paper presents new data on the occurrence of Arnoserido-Scleranthetum on its eastern distributional limits. Quite frequently, the patches of Vicietum tetraspermae scleranthetosum, especially of its variant with Juncus bufonius and Vicietum tetraspermae typicum variant with Rhinanthus serotinus, were also frequently noted in the studied mesoregion. Small patches of Papaveretum argemones were recorded very seldom.

PL

Praca przedstawia charakterystykę zbiorowisk chwastów wykształcających się w uprawach zbożowych na glebach lekkich Równiny Łukowskiej. Badania prowadzono w latach 2003-2006 na terenie 182 miejscowości. Na glebach lekkich badanego terenu najczęściej notowano płaty Arnoserido-Scleranthetum, zespołu osiągającego na badanym terenie wschodnią granicę zasięgu występowania. Fitocenozy takie wykształcały się w różnych warunkach uwilgotnienia i były najuboższymi florystycznie zbiorowiskami zbożowymi analizowanego terenu. Prezentowana praca poszerza wiedzę nad występowaniem Arnoserido- Scleranthetum na wschodnich krańcach jego zasięgu. Dość często na badanym terenie spotykano też płaty Vicietum tetraspermae scleranthetosum zwłaszcza wariantu z Juncus bufonius oraz Vicietum tetraspermae typicum wariantu z Rhinanthus serotinus, które też wykształcały się w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. Natomiast bardzo rzadko i na niewielkich powierzchniach notowano płaty Papaveretum argemones.

6

Flora synantropijna Kaluszyna

63%

Skrajna T. , Skrzyczynska J.

|

nr 2

13-36

7

Segetal flora of the Lukow Plain

63%

Rzymowska Z. , Skrajna T.

Acta Agrobotanica

|

2011

|

tom 64

|

nr 2

EN

The aim of the study was to characterize and analyze the segetal flora of the Łuków Plain. The study was carried out from 2003 to 2006 in 182 towns and villages. Vascular flora of the arable fields in the area under study consists of 305 species belonging to 39 families and 168 genera. The analysed flora is characterised by the prevalence of native species (64.6%) over alien species (35.4%). Archaeophytes dominate among anthropophytes, whereas meadow species are the most frequent in the group of apophytes. Annuals and biennials show a slight prevalence over perennials. The analysis of the life-form categories shows the dominance of therophytes (52.8%) as well as a relatively high share of hemicryptophytes (34.4%) and geophytes (12.5%). In the analysed flora, rare and very rare species constitute a vast majority (61.7%), whereas the common and very common species reach 13.1%.

PL

Celem pracy była charakterystyka i analiza flory segetalnej Równiny Łukowskiej. Badania prowadzono w latach 2003-2006 na terenie 182 miejscowości. Flora naczyniowa pól uprawnych badanego terenu liczy 305 gatunków należących do 39 rodzin i 168 rodzajów. Na bogactwo gatunkowe ma wpływ zróżnicowanie siedlisk, rozdrobnienie gospodarstw i tradycyjny system gospodarowania. Analizowana flora cechuje się przewagą gatunków rodzimych (64,6%) nad taksonami obcego pochodzenia (35,4%). Wśród antropofitów dominują archeofity (27,2% flory) a z apofitów najczęściej notowano gatunki łąkowe (23,6% flory). Gatunki krótkotrwałe mają niewielką przewagę nad wieloletnimi. W obrębie form życiowych dominują terofity (52,8%), zwłaszcza wśród antropofitów (85,2% gatunków tej grupy), ale stosunkowo dużo jest hemikryptofitów (34,4%) i geofitów (12,5%). W analizowanej florze największy udział mają gatunki bardzo rzadkie i rzadkie (61,6% flory), natomiast pospolitych i bardzo pospolitych jest 13,1%. Cechą charakterystyczną jest liczne występowanie gatunków speirochorycznych związanych z ekstensywnym rolnictwem: Agrostemma githago, Bromus secalinus i Avena strigosa. Z gatunków subatlantyckich częstym taksonem jest Arnoseris minima, rzadkim Anthoxanthum aristatum, a Teesdalea nudicaulis występuje bardzo rzadko na badanym terenie.

8

Plant communities and associations of root crops of the Kaluszynska Upland

63%

Skrajna T. , Skrzyczynska J.

|

nr 2

EN

A phytosociological classifi cation and the characteristics of weed communities developing in root crops of the Kałuszyńska Upland are given in this paper. The presence of three associations: Digitarietum ischaemi, Echinochloo-Setarietum and Lamio-Veronicetum politae, as well as of two communities: Setaria pumila–Setaria viridis and Panico-Setarion alliance, has been found. The differentiation in trophic and soil moisture conditions of habitats results in the fl oristic diversity of communities, divided into lower phytosociological units. Two variants have been distinguished within the association Digitarietum ischaemi, whereas Echinochloo-Setarietum has been divided into 2 subassociations and 6 variants.

PL

W pracy zawarto klasyfi kację fi tosocjologiczną i charakterystykę zbiorowisk wykształcających się w uprawach okopowych Wysoczyzny Kałuszyńskiej. Stwierdzono występowanie trzech zespołów: Digitarietum ischaemi, Echinochloo-Setarietum i Lamio- Veronicetum politae oraz dwóch zbiorowisk: Setaria pumila – Setaria viridis i zbiorowiska kadłubowego ze związku Panico-Setarion. Zróżnicowanie trofi czne i wilgotnościowe siedlisk obrazują zbiorowiska zróżnicowane fl orystycznie, które zakwalifi kowano do niższych jednostek syntaksonomicznych. W obrębie Digitarietum ischaemi wyróżniono dwa warianty, Echinochloo-Setarietum zróżnicowano na dwa podzespoły i sześć wariantów.

9

Associations and communities of cereal cultivations of the Łukowska Plain Part II. Associations of heavy soils

63%

Rzymowska Z. , Skrajna T.

|

2014

|

tom 67

|

nr 4

EN

The paper is the second part of the work examining segetal communities of the Łuków Plain. It presents a description of phytocenoses establishing in cereal crops on heavy soils. Only Vicietum tetraspermae were found in these habitats. Neither patches of Consolido-Brometum nor communities representing the alliance Caucalidion lappulae were encountered. Floristic and ecological diversity of Vicietum tetraspermae was due to 8 syntaxonomic units distinguished in the study area: 3 subassociations (Vicietum tetraspermae typicum, V. t odontitetosum and V. t consolidetosum) and 6 variants within Vicietum tertaspermae typicum. Patches of Vicietum tetraspermae typicum were the most frequent in the study area whereas the remaining sub-alliances were much more rare. Of particular interest were species-poor patches of Vicietum tetraspermae typicum dominated by Vicia grandiflora found in the Łuków area which are indicative of the degradation of this alliance.

PL

Artykuł ten jest drugą częścią opracowania dotyczącego zbiorowisk segetalnych Równiny Łukowskiej. W pracy przedstawiono charakterystykę fitocenoz wykształcających się w zasiewach zbóż na glebach zwięzłych. W analizowanych siedliskach notowano jedynie Vicietum tetraspermae, nie stwierdzono natomiast płatów Consolido-Brometum ani zbiorowisk ze związku Caucalidion lappulae. Zróżnicowanie florystyczne i ekologiczne Vicietum tetraspermae na badanym terenie realizowało się wyróżnieniem 8 jednostek syntaksonomicznych: 3 podzespołów (Vicietum tetraspermae typicum, V. t odontitetosum i V. t consolidetosum) i 6 wariantów w ramach Vicietum tetraspermae typicum. Na badanym terenie najczęściej notowano płaty Vicietum tetraspermae typicum, rzadziej pozostałe podzespoły. Na szczególną uwagę zasługują ubogie gatunkowo płaty Vicietum tetraspermae typicum zdominowane przez Vicia grandiflora spotykane w okolicach Łukowa jako przejaw degeneracji fitocenoz tego zespołu.

10

Zbiorowiska polne Wysoczyzny Kaluszynskiej. Cz.II. Zbiorowiska i zespoly sciernisk

63%

Skrajna T. , Skrzyczynska J.

|

nr 4

98-115

11

Chwasty sciernisk Wysoczyzny Kaluszynskiej

63%

Skrajna T. , Skrzyczynska J.

|

2003

|

tom 63

59-69

12

Obszary chronione ostoją rzadkich i zagrożonych gatunków flory segetalnej na przykładzie Wigierskiego Parku Narodowego

63%

Skrajna T. , Kubicka-Matusiewicz H.

|

nr 1

13

Stubble field plant communities of the Mazowiecki Landscape Park

63%

Skrajna T. , Lugowska M.

|

tom 63

|

nr 2

EN

The characteristics of communities found in unploughed stubble fields of the Mazowiecki Landscape Park and its agricultural buffer zone are presented in the paper. The association Echinochloo-Setarietum divided into a typical variant, the variant with Galinsoga parviflora, and the variant with Bidens tripartite, was the most frequently noted and floristically differentiated association. Patches of Digitarietum ischaemi were also frequently observed in stubble fields on the poorest habitats. Rarely, on fertile soils, small patches of floristically rich communities with Veronica agrestis were recorded. Periodically, excessively wet habitats were seldom occupied by the speciesrichest phytocoenoses of Centunculo-Anthoceretum punctati. Single patches of the community with Setaria pumila, the form with Aphanes arvensis, were observed only in the south-eastern part of the Park.

14

Occurrence and differentiation of Arnoserido-Scleranthetum (Chouard 1925) in the Południowopodlaska Lowland

51%

Rzymowska Z. , Skrajna T. , Skrzyczynska J.

|

nr 2

EN

The paper presents Arnoserido-Scleranthetum phytocoenoses at the eastern and north-eastern peripheries of their occurrence range and the results of a field study conducted in the Południowopolska Lowland in 1990–2010. The investigations were based on phytosociological relevés made by the Braun-Blanquet method. The greatest numbers of localities of the analyzed association were found in the mesoregions located in the south-western part of the Południowopolska Lowland, i.e. the Kałuszyn Upland, Węgrów Lowering, Żelechów Upland, the south-western part of the Łuków Plain, and the southern part of the Siedlce Upland. Fewer patches of this association were reported from the eastern and north-eastern part of the Południowopolska Lowland, in particular from the Podlasie Gorge of Bug. With the exception of the latter one, in all the mesoregions the patches of the analyzed association exhibited internal variability reflecting the diversity of habitat moisture conditions, which was manifested by the occurrence of hygrophilous species in the analyzed phytocoenoses. They comprised patches of Arnoserido-Scleranthetum with Illecebrum verticillatum, which are regarded as threatened with extinction in Poland and Europe. The phytocoenoses of Arnoserido-Scleranthetum with the dominance of Anthoxanthum aristatum are particularly noteworthy as a reflection of degenerative changes caused by the mass occurrence of this expansive species.

PL

W pracy przedstawiono analizę fitocenoz Arnoserido-Scleranthetum na wschodnich i północno-wschodnich krańcach zasięgu. Praca obejmuje wyniki badań terenowych prowadzonych na obszarze Niziny Południowopolskiej w latach 1990–2010. Polegały one na wykonaniu zdjęć fitosocjologicznych metodą Braun-Blanqueta. Najliczniej stanowiska analizowanego zespołu notowano w mezoregionach położonych w południowo-zachodniej części Niziny Południowopodlaskiej: Wysoczyzna Kałuszyńska, Obniżenie Węgrowskie, Wysoczyzna Żelechowska i południowo-zachodnia część Równiny Łukowskiej oraz południowa Wysoczyzny Siedleckiej. Znacznie rzadziej spotykano płaty tego zespołu we wschodniej i północno wschodniej części Niziny Południowopodlaskiej a zwłaszcza na obszarze Podlaskiego Przełomu Bugu. Notowano tam jedynie wyspowe stanowiska fitocenoz Arnoserido-Scleranthetum. We wszystkich mezoregionach z wyjątkiem Podlaskiego Przełomu Bugu płaty analizowanego zespołu wykazywały wewnętrzną zmienność odzwierciedlającą zróżnicowanie warunków siedliskowych pod względem uwilgotnienia. Znalazło to wyraz w występowaniu w analizowanych fitocenozach gatunków higrofilnych. Wśród nich notowano rzadkie, ginących gatunki, takie jak: Illecebrum verticillatum, Juncus capitatus, Radiola linoides, Hypericum humifusum. Zbiorowiska Arnoserido-Scleranthetum z Illecebrum verticillatum należą do zagrożonych wyginięciem w Polsce i w Europie. Większość płatów Arnoserido- Scleranthetum na obszarze Niziny Południowopodlaskiej jest dobrze wykształcona i nie różni się składem gatunkowym od fitocenoz z centralnej Polski. Szczególną uwagę zwracają fitocenozy Arnoserido-Scleranthetum z dominacją Anthoxanthum aristatum, jako wyraz zmian degeneracyjnych spowodowanych masowym występowaniem tego ekspansywnego gatunku. Zbiorowiska takie notowano przede wszystkim Wysoczyźnie Kałuszyńskiej, Wysoczyźnie Siedleckiej i Wysoczyźnie Żelechowskiej.

15

Phenotypic variation in relation to seed storage protein polymorphism in Bromus secalinus L. (Gramineae) populations from North-Eastern Poland

51%

Skrajna T. , Kubicka H. , Rzymowska Z.

|

tom 60

|

nr 1

EN

Bromus secalinus L. is an annual speirochoric species growing in agrocenoses of winter crops. In the past, B. secalinus L. could be found throughout Poland. The regression of the species has caused it to be classified as a rare species threatened with extinction. The study was conducted in the 2007–2010 time period, in north-eastern Poland where a considerable increase in the number of sites and abundance of B. secalinus were observed. The plant material was collected from agrocenoses of winter crops, at 14 sites representing the habitat diversity of the species occurrence. Eight morphological features were taken into account when evaluating populations of B. secalinus. The morphological diversity of the populations of B. secalinus was correlated with different habitat conditions (type, pH of soil and cultivated plant). The populations growing on the sites with optimum trophic and moisture conditions as well as those populations growing in very poor conditions were found to differ the most. A comparison of B. secalinus was done and six groups of cluster similarities were found using the agglomeration method Electrophoretic analysis of seed storage proteins of B. secalinus L from the studied populations were performed using SDS-PAGE. Analysis revealed relatively high genetic polymorphism irrespective of whether genetic variation was compared between the populations from different sites or between the subpopulations from only site number 4. Three homologenous groups were formed which were related to the cultivated plant coverage, and partially, to the type of soil. In the investigated populations and subpopulations, protein bands of molecular weight from 8 to 68 kDa were observed. The SDS-PAGE method was found suitable for the assessment of genetic variation in populations of B. secalinus L from many sites as well as within the subpopulations from one site.

16

Chwasty prosowate [Paniceae] w uprawach okopowych i zboz jarych gminy Mrozy

51%

Rzymowska Z. , Skrzyczynska J. , Skrajna T.

Zeszyty Naukowe. Seria Rolnictwo. Akademia Podlaska

|

2005

|

tom 66-67

53-63

17

Anthoxanthum aristatum Boiss, ekspansywny gatunek Wysoczyzny Kałuszyńskiej

51%

Skrzyczynska J. , Skrajna T. , Ciosek T. M.

|

nr 1-2

EN

Expansive character of Anthoxanthum aristatum Boiss. in agricultural crops and stubble fields of the Kałuszyńska Upland is presented in the paper. Analysis of occurrence of the species was made according to floristic lists and 802 phytosociological records made between the 1980 and 2002 in rye and poor cereal-fodder soil complexes. In the first period of studies (1980-1985) Anthoxanthum aristatum was hardly known from 6 localities and was included in the group of rare species. Between 1994 and 2002 occurrence of the species in the whole studied area (61 localities) was recorded. The weed infested rye canopy in great quantities and overgrown stubble fields on the poorest sandy soils. It was also noted on the most fertile habitats in spring cereals and potato canopy.

PL

W opracowaniu przedstawiono ekspansję Anthoxanthum aristatum w uprawach rolniczych i na ścierniskach Wysoczyzny Kałuszyńskiej. Analizy występowania dokonano na podstawie spisów florystycznych obejmujących lata 1980-1985 i 802 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych w latach 1994-2002 na glebach kompleksów żytnich (7, 6, 5, 4) i zbożowo-pastewnego słabego. W pierwszym okresie badań Anthoxanthum aristatum był gatunkiem rzadkim notowanym na terenie 6 miejscowości. W drugim okresie występował już na całym badanym terenie (61 miejscowości). Masowo zachwaszczał uprawy żyta oraz porastał ścierniska na najsłabszych glebach piaszczystych. Spotykany był także na żyźniejszych siedliskach, w łanach zbóż jarych i na plantacjach ziemniaka.

18

Charakterystyka fitosocjologiczna agrocenoz z udziałem wybranych gatunków z rodzaju Polygonum L. na terenie Wigierskiego Parku Narodowego

51%

Skrajna T. , Kubicka H. , Matusiewicz M.

|

nr 45

19

Wystepowanie Avena fatua L. w agrocenozach Wysoczyzny Kaluszynskiej

51%

Skrajna T. , Skrzyczynska J. , Lugowska M.

Zeszyty Naukowe. Seria Rolnictwo. Akademia Podlaska

|

2005

|

tom 66-67

151-159

20

Archeofity we florze segetalnej Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego

51%

Skrzyczynska J. , Ducka M. , Skrajna T.

|

nr 35-36