Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Saprotrofy - rola w ekosystemie lesnym oraz mozliwosc ich wykorzystania w gospodarce lesnej

100%

Bartnik C.

|

2007

|

tom 09

|

nr 2-3[16] cz.2

PL

Grzyby saprotroficzne są niezbędnym ogniwem w ekosystemie leśnym. Jako reducenci rozkładają martwą materię organiczną (w tym martwe pnie, gałęzie, liście), dzięki czemu umożliwiają innym organizmom (roślinom i zwierzętom) zajmowanie odpowiednich siedlisk. Jedną z istotnych ról, wciąż niedocenianą w leśnictwie, jest wpływ tych grzybów na wzrost żyzności siedliska oraz na zwiększenie odorności na niekorzystne czynniki biotyczne i abiotyczne. Możemy uzyskać te pozytywne efekty poprzez wykorzystanie saprotrofów do tzw. melioracji biologicznej. Szczególnie korzystny wpływ tych grzybów może mieć miejsce na siedliskach boru suchego i zalesianych gruntach porolnych. W celu zwiększenia różnorodności gatunkowej saprotrofów w lasach gospodarczych niezbędne jest podjęcie adekwatnych działań zmierzających do wprowadzenia tych grzybów do drzewostanów, w których wcześniej usuwano rygorystycznie drewno, oraz zapewnienie im warunków bytowania.

EN

Saprotrofic fungi are crucial link in ecosystem of forest. As reducents, they decompose dead organic substance (including dead trunks, branches, leaves), and thus enable other organisms (plant and animals) to occupy relevant habitats. One of its sygnificant roles, still understimated in forestry, is the influence of the fungi on both increase in fertility of on an habitat and in immunity against disadvantageous biotic and abiotic factors. These positive effects can be produced by the use of saprotrofics to, so called, biological melioration. The particularly advantagoeus influence of it may take place on habitats dry forest and afforested agricultural areas. In oder to increase diversity of species of saprotrofics in economic forests, it is indispensable to take steps that world lead to putting these fungi into stand, having removed rigorous wood from it before, but also to ensure proper conditions of existence to them.

2

Wybrane symptomy chorobowe i parametry debow oraz ich zwiazek ze stanem zdrowotnym drzewostanow debowych. Cz. I. Zamieranie pedow, galezi i konarow oraz przeswietlenie korony

100%

Bartnik C.

|

1998

|

tom 27

5-32

3

Wybrane symptomy chorobowe i parametry debow oraz ich zwiazek ze stanem zdrowotnym i dynamika zamierania drzewostanow debowych.2. Przebarwienie lisci i pedy odroslowe

100%

Bartnik C.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Sesja Naukowa

|

1999

|

tom 63

59-82

4

Wplyw hydrozelu na przezywalnosc siewek i sadzonek sosny pospolitej w warunkach suszy

100%

Bartnik C.

|

nr 2[18]

329-338

PL

Jednym ze sposobów chociażby częściowego zmniejszenia deficytu wody, szczególnie na glebach lekkich może być zastosowanie dodatków doglebowych, powodujących zwiększenie retencji wodnej, jednocześnie poprawiających strukturę gleby i przeciwdziałających erozji wodnej i wietrznej. Do grupy takich produktów należą polimerowe dodatki doglebowe. Hydrożele (superabsorbenty) są substancjami syntetycznymi, które są w stanie wchłonąć nawet do 1000 razy więcej wody niż same ważą. Mają one szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach gospodarki. Na podstawie badań przeprowadzonych z hydroabsorbentem AQUATERRA stwierdzono, że pojemność wodna gleby zwiększała się o 100% przy zastosowaniu 5 g hydrożelu/1 kg gleby leśnej. Po dodaniu hydroabsorbentu do gleby (4–5 g/1 kg gleby) w warunkach suszy okres przeżywalności siewek sosny wydłużył się o 50% w porównaniu do siewek bez hydrożelu w glebie. Natomiast przeżywalność sadzonek sosny pospolitej (1/0) otoczkowanej w hydrożelu i wysadzanej po 1 do 12 dniach przechowywania w warunkach suszy była średnio o 30% wyższa w porównaniu z partią kontrolną.

EN

One of the way to partial reduction of water deficit, especially on light soils, can be application of soil additives causing the enlargement of water retention, simultaneously adjusting the structure of soil and counteracting the wind and water erosion. Polymers of soil additives belong to the group of such products. Hydrogels (superabsorbents) are the synthetic substances, which are able to absorb even to 1000 times more water than they weigh alone. They have the wide use in different fields of economy. Based on conducted investigations with hydroabsorbent AQUATERRA, it was confirmed, that the water capacity of soil enlarged by 100%, when use of 5 g the hydrogel/1 kg of forest soil was performed. After addition of hydroabsorbent to soil (4–5 g/1 kg soil) in conditions of drought period of the survivability seedlings of Pinus sylvestris L. extended by about 50% in comparison to seedlings without hydrogel in soil. Whereas the survivability of the plants Pinus sylvestris L. (1/0) hydrogel covered and planted after 1 to 12 days of the storage in conditions of drought was by about 30% higher in comparison to control lot.

5

Symptomy chorobowe na zamierających dębach w Lesie Wolskim oraz w nadleśnictwach Jędrzejów i Niepołomice w latach 1986-1987

100%

Bartnik C.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Leśnictwo

|

1989

|

tom 19

6

Zer foliofagow i jego zwiazek z nasileniem objawow chorobowych w drzewostanach debowych

100%

Bartnik C.

|

tom 26

25-44

7

Morphologial variation in colonies of Chalara fraxinea isolated from ash (Fraxinus excelsior L.) stems with symptoms of dieback and effects of temperature on colony growth and structure

63%

Kowalski T. , Bartnik C.

|

tom 63

|

nr 1

EN

The present paper presents the results of long-term observations of differences in growth and morphology of colonies of C. fraxinea isolated from ash stems with symptoms of dieback and the results of studies on effects of temperature on growth and morphology of colonies in vitro. Thirty randomly chosen C. fraxinea cultures, originating from six Forest Districts in southern and northern Poland, viz. Andrychów, Gryfice, Kańczuga, Lębork, Miechów and Mircze, were included in the temperature assay. Colony growth and morphology were evaluated in vitro, on malt extract agar. Two replicates of each isolate were incubated at 5, 10, 15, 20, 25 and 30oC in darkness. Colonies of C. fraxinea isolated from necrotic stem tissues of diseased ash trees differed greatly in colour, structure, growth rate, presence of sectors and stromata as well as the intensity of conidial sporulation. Colony characters were often lost in further sub-cultures grown on the same medium. Colonies of C. fraxinea grew at 5-25oC in vitro. Three isolates still grew, though slowly, at 30oC. The optimum temperature for growth was 20oC. Among 30 isolates tested, five grew most quickly at 25oC and four at 15oC. Differences among colony diameters recorded at 5, 10, 15, 20 and 30oC were statistically significant, while differences at 15 and 25oC were not. At some temperatures, statistically significant differences in growth rate were related to the origin of the isolates. There were three main colony colour types. Temperature was the main factor affecting colony morphology in vitro. The formation of sectors was observed in 36% of colonies, pseudoparenchymatous stromata in 10.4% of colonies, and white crystalline substances in 53.3% of colonies. The results of in vitro observations were used for discussion of the effects of temperature on growth and activity of C. fraxinea in vivo.

8

Cristulariella depraedans as causal agent of leaf spots of a maple and other trees and shrubs

63%

Kowalski T. , Bartnik C.

|

tom 43

|

nr 1

EN

Results of the first studies in Poland on Cristulariella depraedans, the causal agent of necroses on tree and shrub leaves, are presented. The fungus was recorded on Acer platanoides, A. pseudoplatanus and eight other species of trees and shrubs, including Corylus avellana, Fagus sylvatica, Lonicera xylosteum and Padus avium that were not previously known as hosts of the fungus. The disease symptoms, which depend on the host plant species, the size and number of necrotic lesions on leaves, and the morphological features of the fungal propagules were characterized.

PL

Badania prowadzono w okresie 1996-2006 na terenie Ojcowskiego PN, Tatrzańskiego PN, Nadl. Świerklaniec i w Lesie Wolskim koło Krakowa (Tab. 1). W okresie od lipca do października, z 30 powstałych zwykle w wyniku samosiewu młodych drzew oraz dolnych partii koron drzew starszych Acer pseudoplatanus i A. platanoides pobierano 1 – 3-krotnie 30 do 60 liści wykazujących różne objawy chorobowe oraz po 3 do 6 liści z objawami chorobowymi dwudziestu innych gatunków drzew i krzewów rosnących w sąsiedztwie badanych klonów (Tab. 2). W laboratorium dokonywano analizy nekroz i oznak etiologicznych C. depraedans. C. depraedans stwierdzony został we wszystkich czterech rejonach, gdzie pobierano materiał do badań, przy czym na terenie Nadleśnictwa Świerklaniec C. depraedans występował tylko sporadycznie. Na terenie Tatrzańskiego PN, Nadl. Świerklaniec i w Lesie Wolskim C. depraedans stwierdzono tylko na liściach Acer pseudoplatanus, natomiast w Ojcowskim PN na obu badanych gatunkach klonów oraz na 8 innych gatunkach drzew i krzewów: Carpinus betulus, Cornus sanguinea, Corylus avellana, Fagus sylvatica, Lonicera xylosteum, Padus avium, Quercus robur i Tilia cordata. Na 12 innych gatunkach drzew i krzewów rosnących w sąsiedztwie porażonych klonów nie stwierdzono objawów porażenia przez C. depraedans (Tab. 2). Występowały pewne różnice w objawach porażenia zarówno pomiędzy A. pseudoplatanus i A. platanoides, jak i pomiędzy pozostałymi gatunkami roślin. Na jednym liściu A. pseudoplatanus występowało od 9 do 438 nekroz. Osiągały one do 22 mm średnicy (Tab. 3). Pojedyncze nekrotyczne plamy były prawie okrągłe, w części środkowej szarobiałe, w części przyobwodowej ciemnoszare (Tab. 2; Figs 1, 2). Na jednym liściu A. platanoides występowało do 338 lokalnych nekroz (Tab. 3). Oprócz nekroz małych 1 do 5 mm średnicy, obecne były nekrozy do 33 mm średnicy (Tab. 3; Fig. 3). Nekrotyczne plamy miały barwę jasnoszarą do jasnobrunatnej w części centralnej, oraz ciemnoszarą lub brunatnoszarą w strefie graniczącej z tkankami żywymi. Liście pozostałych gatunków roślin porażone były przez C. depraedans w różnym stopniu. Najwięcej nekrotycznych plam stwierdzono na liściach Cornus sanguinea i Quercus robur, odpowiednio do 582 i do 286 plam (Figs 7, 9). Średnica nekrotycznych plam u roślin spoza rodzaju Acer wahała się w granicach od 1 do 6 mm (Tab. 3). U wszystkich gatunków roślin nekrotyczne tkanki wykazywały mniej lub bardziej wyraźne różnice w zabarwieniu pomiędzy częścią środkową i przyobwodową (Tab. 3). Propagule miały postać kulistej lub lekko spłaszczonej względnie nieco wydłużonej, wielokomórkowej główki o ś ś rednicy 60 do 140 μm osadzonej na septowanym, hyalinowym trzonku o długości 120–180 μm i grubości 10–15 μm.

9

Intensywność rozkładu drewna świerkowego przez wybrane grzyby zgniliznowe w zależności od wilgotności drewna i interakcji pomiędzy tymi grzybami

63%

Bartnik C. , Betkowski S.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2008

|

tom 531

PL

Przetestowano 29 gatunków grzybów zgniliznowych zasiedlających głównie pniaki świerkowe. Doświadczenie przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych, na klockach świerkowych o wilgotności bezwzględnej 50%, 90% i 120%. Klocki podzielono na dwie partie: inokulowane tylko 1 grzybem i inokulowane 3 grzybami równocześnie, przy wykorzystaniu różnych kombinacji grzybów. Poza tym zbadano interakcje pomiędzy poszczególnymi gatunkami grzybów w tzw. teście na antagonizm (kultury dwuorganizmowe). Tylko 4 gatunki – Antrodia serialis, Diplomitoporus flavescens, Fomitopsis pinicola, Sparassis crispa, powodowały ubytek suchej masy powyżej 20%. Stwierdzono istotną zależność pomiędzy wilgotnością drewna a intensywnością jego rozkładu, przy czym optymalna wilgotność wynosiła 90%, a najsłabiej grzyby rozkładały drewno przy wilgotności 50%. Najczęściej grzyby wszczepiane pojedynczo efektywniej rozkładały drewno niż w kombinacji 2-3 różnych gatunków. Uzyskane wyniki mogą być przydatne przy zwalczaniu biologicznym opieńki w zamierających drzewostanach świerkowych.

EN

Investigations covered 28 basidiomycete fungi species settled on the spruce stumps. The experiment was conducted under laboratory conditions, on spruce blocks of absolute (dry basis) moisture contents 50%, 90% and 120%. The blocks were divided into two parts: inoculated with 1 fungus only and inoculated with 3 fungi simultaneously, by using fungi in different combinations. Moreover the interactions were examined among the fungi of particular species by e.g. test for antagonism (double system culture). Only 4 species – Antrodia serialis, Diplomitoporus flavescens, Fomitopsis pinicola, Sparassis crispa, caused the dry matter decrease above 20%. Significant dependence was stated between wood moisture content and the intensity of its decay, but the optimum moisture content was 90% and fungi decomposed the wood poorly at the moisture content 50%. Grafted individually fungi decomposed wood more effectively than in combination of 2-3 different species. Obtained results may be useful in biological control of the honey fungus in decaying spruce stands.

10

Wpływ nawożenia torfem na mikotrofizm dębu i brzozy w przebudowywanym drzewostanie w strefie silnego skażenia imisjami przemysłowymi

63%

Kowalski S. , Bartnik C.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Sesja Naukowa

|

1989

|

tom 23

11

Mycobiota of dead Ulmus glabra wood as breeding material for the endangered Rosalia alpina (Coleoptera: Cerambycidae)

51%

Bartnik C. , Michalcewicz J. , Ledwich D. , Ciach M.

|

nr 1

12

Dutch elm disease and the habitat of endangered Rosalia longicorn Rosalia alpina (L.): a conservation paradox?

51%

Bartnik C. , Michalcewicz J. , Ciach M.

|

2015

|

tom 63

|

nr 3

EN

In central Europe, the endangered Rosalia longicorn Rosalia alpina (L.) has rarely been observed to develop in the wood of elms Ulmus sp.; however, this beetle has recently expanded into habitats formed by elms. The factors driving these changes are unknown in detail, but a potential one is the increasing amount of breeding material, namely, dead elm wood. Dutch elm disease, caused by the fungi Ophiostoma ulmi and O. novo-ulmi, by killing off elm trees, has created a supply of dead wood. The aim of this work was to assess the potential role of Dutch elm disease in the formation of habitats suitable for the endangered Rosalia longicorn. The health of four elm stands (Carpathians, SE Poland) was analysed and the pathogen responsible for elm death were determined by DNA sequence comparison. O. novo-ulmi — the causative agent of Dutch elm disease — was isolated from weakened and dying trees at all studied localities. In total, 30% of the elm trees were dead, 34% showed signs of dieback or were moribund, while some 36% showed no signs of dieback (N = 120). The presence of the Rosalia longicorn was recorded at all four studied localities. The use of elms as a host plant was long-term; dead trees served as a breeding material through the past 11 years. Our results indicate that O. novo-ulmi is playing an important part in the death of elms in Rosalia longicorn localities. Dutch elm disease, due to its wide distribution, may shape suitable habitats for Rosalia longicorn within the species' range. While the chronic nature of the disease contributes to the slow and inexorable death of these trees, it may at the same time be a factor promoting the long-term stability of Rosalia longicorn habitats.